PODSTAWOWE ZASADY DOTYCZĄCE OCHRONY ŚRODOWISKA W ZAKŁADACH OPIEKI ZDROWOTNEJ ZE SZCZEGÓLNYM UWZGLĘDNIENIEM GOSPODARKI OD

1. mgr inż. Grażyna Kędzierska PODSTAWOWE ZASADY DOTYCZĄCE OCHRONY ŚRODOWISKA W ZAKŁADACH OPIEKI ZDROWOTNEJ ZE SZCZEGÓLNYM UWZGLĘDNIENIEM GOSPODARKI ODPADOWEJ

2. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 roku Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 627 z późniejszymi zmianami) • Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 roku o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628 z późniejszymi zmianami) PODSTAWOWE REGULACJE PRAWNE

3. Odpady - substancja lub przedmiot, których posiadacz pozbywa się, zamierza się pozbyć lub do ich pozbycia jest zobowiązany. • Odpady medyczne - odpady powstające w związku z udzielaniem świadczeń zdrowotnych oraz prowadzeniem badań i doświadczeń naukowych w zakresie medycyny. • Odpady niebezpieczne – odpady posiadające niebezpieczne właściwości (wybuchowe, utleniające, wysoce łatwopalne, łatwo palne, drażniące, szkodliwe, toksyczne, rakotwórcze, żrące, zakaźne, mutagenne, działające szkodliwie na rozrodczość, ekotoksyczne) lub niebezpieczne składniki (np. metale ciężkie i ich związki, polichlorowanebifenyle/PCB/, organiczne związki siarki, azbest…). NAJWAŻNIEJSZE POJĘCIA I DEFINICJE

4. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 roku w sprawie katalogu odpadów • Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 23 sierpnia 2007 roku w sprawie szczegółowego sposobu postępowania z odpadami medycznymi KLASYFIKACJA ODPADÓW MEDYCZNYCH

5. Podział odpadów na grupy i rodzaje według Katalogu odpadów

6. Niebezpieczne odpady medyczne według Katalogu odpadów

7. Klasyfikacja odpadów według rozporządzenia dotyczącego sposobu postępowania z odpadami

8. Zapobieganie powstawaniu odpadów. • Odzysk odpadów, których powstaniu nie udało się uniknąć. • Unieszkodliwianie, w tym składowanie odpadów, których powstaniu nie udało się zapobiec oraz których nie można poddać odzyskowi. OGÓLNE ZASADY POSTĘPOWANIA Z ODPADAMI

9. Odpady medyczne zbiera się selektywnie w miejscach ich powstawania z podziałem na odpady zakaźne, specjalne i pozostałe. Odpady niebezpiecznezbiera się do pojemników lub worków jednorazowego użycia z folii polietylenowej, nieprzeźroczystych, wytrzymałych, odpornych na działanie wilgoci i środków chemicznych, z możliwością niejednokrotnego zamknięcia, które należy wymieniać na nowe nie rzadziej niż jeden raz dziennie. Pojemniki lub worki mogą być wypełnione nie więcej niż do 2/3 ich objętości. Worki jednorazowego użycia umieszcza się na stelażach lub w sztywnych pojemnikach w taki sposób, aby ich górna, wywinięta na szerokość około 20 cm krawędź nie uległa skażeniu. SZCZEGÓŁOWE ZASADY POSTĘPOWANIA Z ODPADAMI MEDYCZNYMI

10. Odpady medyczne o ostrych końcach i krawędziach zbiera się do sztywnych, odpornych na działanie wilgoci, mechaniczne odpornych na przekłucie bądź przecięcie pojemnikach jednorazowego użycia. Pojemniki te umieszcza się w miejscach powstawania odpadów. Pojemniki należy wymieniać na nowe nie rzadziej niż co 48 godzin. Pojemniki mogą być wypełnione nie więcej niż do 2/3 ich objętości. Niedopuszczalne jest otwieranie raz zamkniętych pojemników lub worków jednorazowego użycia. W przypadku uszkodzenia worka lub pojemnika należy go w całości umieścić w innym większym, nieuszkodzonym pojemniku lub worku. SZCZEGÓŁOWE ZASADY POSTĘPOWANIA Z ODPADAMI MEDYCZNYMI

11. Każdy pojemnik lub worek jednorazowego użycia powinien posiadać: • widoczne oznakowanie, świadczące o rodzaju odpadów w nich przechowywanych; • widoczne oznakowanie, świadczące o miejscu pochodzenia odpadów; • datę zamknięcia; • informację pozwalającą zidentyfikować osobę zamykającą pojemnik lub worek. • Odpady gromadzone są w workach lub pojemnikach koloru: • czerwonego – odpady zakaźne, • żółtego - odpady specjalne, • niebieskiego - odpady pozostałe. SZCZEGÓŁOWE ZASADY POSTĘPOWANIA Z ODPADAMI MEDYCZNYMI

12. Stelaż z czerwonym workiem na odpady zakaźne

13. Pojemniki na odpady medyczne o ostrych końcach i krawędziach

14. Pojemniki z odpadami chemicznymi z pracowni RTG

15. Pomieszczenie na zużyty sprzęt biurowy

16. Dopuszczalne jest magazynowanieniebezpiecznychodpadów medycznych poza miejscem ich powstawania w pomieszczeniach, które powinny: • posiadać ściany i podłogi wykonane z materiałów gładkich, łatwo zmywalnych i uniemożliwiających dezynfekcję; • być zabezpieczone przed dostępem owadów, gryzoni oraz innych zwierząt; • posiadać drzwi wejściowe bez progu, których minimalna szerokość i wysokość powinna gwarantować swobodny wjazd i wyjazd środka transportu wewnętrznego oraz dostęp obsługi; • posiadać wydzielone boksy w zależności od rodzajów magazynowanych odpadów medycznych, zgodne z zasadami ich sortowania w miejscach powstawania; • posiadać wentylację zapewniającą podciśnienie, z zapewnieniem filtracji odprowadzanego powietrza; • być zabezpieczone przed dostępem osób nieupoważnionych; • być przeznaczone wyłącznie do magazynowania odpadów medycznych i posiadać niezależne wejście. SZCZEGÓŁOWE ZASADY POSTĘPOWANIA Z ODPADAMI MEDYCZNYMI

17. Czas magazynowaniamedycznych odpadów zakaźnych: • nie może przekraczać 48 godzin w pomieszczeniach o temperaturze wyższej niż 100C, • w pomieszczeniach o temperaturze poniżej 100C tak długo, jak pozwalają na to ich właściwości, nie dłużej niż 14 dni. SZCZEGÓŁOWE ZASADY POSTĘPOWANIA Z ODPADAMI MEDYCZNYMI

18. Odbywa się środkami transportu przeznaczonymi wyłącznie do tego celu. Do transportu wewnętrznego odpadów zakaźnych używa się wózków zamykanych. Transport odbywa się ściśle oznakowanymi i wytyczonymi trasami, aby uniknąć kolizji na drogach transportu leków, bielizny i innych środków. Podczas transportu wszystkie worki lub pojemniki muszą być szczelnie zamknięte i nieuszkodzone. Pracownicy zajmujący się zbieraniem i transportem odpadów powinni używać odpowiedniej odzieży roboczej i sprzętu ochrony osobistej oraz zapoznać się z „Instrukcją postępowania z wytwarzanymi odpadami medycznymi”. WEWNĘTRZNY TRANSPORT ODPADÓW

19. Zestawienie wymaganych decyzji dotyczących wytwarzania odpadów *odpady powstające w wyniku eksploatacji instalacji

20. Prowadzona jest oddzielnie dla każdego kodu odpadu w oparciu o karty ewidencji odpadu oraz karty przekazania odpadu. Obowiązek prowadzenia ewidencji odpadów nie dotyczy wytwórców odpadów komunalnych oraz osób fizycznych i jednostek organizacyjnych, niebędących przedsiębiorcami, które wykorzystują odpady na własne potrzeby. Dokumenty sporządzone na potrzeby ewidencji należy przechowywać przez okres 5 lat. EWIDENCJA ODPADÓW

21. Uproszczona ewidencja odpadów prowadzona jest w oparciu o karty przekazania odpadu, jeżeli jednocześnie spełnione są dwa warunki: • wytwarzamy do 0,1 Mg odpadów niebezpiecznych rocznie; • wytwarzamy nie więcej niż 5 Mg odpadów innych niż niebezpieczne w roku. • Wystawienie karty przekazania odpadu leży po stronie przekazującego odpad. EWIDENCJA ODPADÓW

22. Sprawozdanie o rodzajach i ilości wytworzonych odpadów: • sporządza się na podstawie karty ewidencji odpadów, • nie uwzględnia się wytworzonych odpadów komunalnych, • przedstawia się marszałkowi województwa do dnia 31 marca za poprzedni rok kalendarzowy. SPRAWOZDANIA DOTYCZĄCE ODPADÓW

23. Korzystamy ze środowiska jeśli: • wprowadzamy gazy lub pyły do powietrza, • wprowadzamy ścieki do wód lub do ziemi, • pobieramy wodę, • składujemy odpady. KORZYSTANIE ZE ŚRODOWISKA

24. Nie musimy wnosić opłaty, gdy: • wodę czerpiemy z wodociągu miejskiego, • ścieki odprowadzamy do kanalizacji, • odpady oddajemy na składowisko lub do zakładu oczyszczania, • gdy opłata wynosi mniej niż 400 zł dla każdego z elementów środowiska, z którego korzystamy. OPŁATY ZA KORZYSTANIE ZE ŚRODOWISKA

25. Stawki opłat za korzystanie ze środowiska są zmieniane co roku. Za 2009 rok obowiązują stawki określone w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 14 października 2008 roku w sprawie opłat za korzystanie ze środowiska. Należną opłatę wnosi się na konto właściwego urzędu marszałkowskiego do końca miesiąca następującego po upływie każdego półrocza, a więc do 31 styczna i 31 lipca każdego roku. OPŁATY ZA KORZYSTANIE ZE ŚRODOWISKA

26. Opłaty wynikające z przepisów ochrony środowiska można zaliczyć jako koszt uzyskania przychodu. • Można pomniejszyć przychód przed naliczeniem podatku dochodowego o opłaty za korzystanie ze środowiska uiszczane do 31 lipca za I półrocze oraz do 31 stycznia za II półrocze danego roku, ponoszone w związku z: • emisją gazów lub pyłów do powietrza, • wprowadzaniem ścieków do wód lub do ziemi, • poborem wód, • składowaniem odpadów (zasadniczo dotyczy zarządzającego składowiskiem odpadów). OPŁATY ZA KORZYSTANIE ZE ŚRODOWISKA

27. Przykład Firma użytkowała w I półroczu 2009 r. samochody osobowe zarejestrowane po raz pierwszy do dnia 31.12.1992 r. Łączne zużycie oleju napędowego wyniosło 5432 litrów. Rozwiązanie Ponieważ jednostkowe stawki opłat za gazy lub pyły wprowadzane do powietrza z procesów spalania paliw w silnikach spalinowych określane są w zł/ Mg należy: • zamienić zużycie ON w litrach na zużycie ON w Mg: 5432 L * 0,84 : 1000 = 4,56 Mg • pomnożyć zużycie ON w Mg przez obowiązującą stawkę opłaty jednostkowej: 4,56 Mg * 17,34 zł/Mg = 79,12 zł (opłaty nie trzeba uiszczać, bo < 400 zł) NALICZANIE OPŁAT Środowiskowych

28. Sprawozdanie o rodzaju i zakresie korzystania ze środowiskaskłada się do marszałka województwa do końca miesiąca następującego po upływie każdego półrocza, a więc do 31 styczna i 31 lipca każdego roku. Sprawozdania sporządza się według wzorów określonych w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 18 czerwca 2009 roku w sprawie wzorów wykazów zawierających informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokości należnych opłat. SPRAWOZDANIA ZA KORZYSTANIE ZE ŚRODOWISKA

29. Organem państwowym powołanym do kontroli przestrzegania przepisów o ochronie środowiska jest Inspekcja Ochrony Środowiska, która na podstawie wyników kontroli może: • wydać zarządzenie pokontrolne, decyzję administracyjną lub wszcząć egzekucję, • zażądać przeprowadzenia postępowania służbowego przeciwko osobom winnym stwierdzonych uchybień, • wstrzymać działalność powodującą naruszenie wymagań ochrony środowiska. KONTROLE W ZAKRESIE OCHRONY ŚRODOWISKA

30. KTO: • w wyznaczonym terminie nie poinformuje organu IOŚ o wykonaniu zarządzeń pokontrolnych albo o przeprowadzeniu postępowania służbowego przeciw osobom winnym dopuszczenia do uchybień, • niezgodnie z prawdą poinformuje organ IOŚ o wykonaniu zarządzeń pokontrolnych lub przeprowadzeniu postępowania służbowego lub innego przewidzianego prawem, PODLEGA karze: • grzywny, • aresztu, • ograniczenia wolności. kary za nieprzestrzeganie przepisów W ZAKRESIE OCHRONY ŚRODOWISKA

31. Dziękuję za uwagę …