230 likes | 752 Views
Psikologjia dhe lënda e studimit të saj. Lënda e studimit. Psikologjia studion jetën psikike në të cilën bëjnë pjesë përjetimet , veprimet dhe sjelljet e individit Në një kuptim më të gjërë mund të thuhet se psikologjia studion : - anën objektive - anën subjektive të individit.
E N D
Lënda e studimit • Psikologjia studion jetën psikike në të cilën bëjnë pjesë përjetimet, veprimet dhe sjelljet e individit • Nënjëkuptimmëtëgjërëmundtëthuhet se psikologjiastudion: - anënobjektive - anënsubjektivetëindividit
Lënda e studimit (cont.) • Bazën konceptuale të përëkufizimit të psikologjisë e përbëjnë: • te kuptuarit e sjelleve te njeriut qe konisderohet si funksion i veprimtarise nervore dhe rrethit te tij dhe • te kuptuarite e dukurive te mbrendshme dhe te pervojes se njeriut te lidhura me format e ndryshme te shfaqjes objektive te tyre nepermes sjelljeve dhe veprimeve te tij.
Procesetpsikike • Procesekognitiveaponjohëseqënamundësojnëtënjohimrealitetinobjektiv: të mësuaritë, perceptimet, ndijimet, kujtesa, mendimi • Proceseemocionaleme anëtëcilaveshprehimgjendjentonëemocionalendajobjektevetërealitetitobjektiv: frika, gëzimi, hidhërimi, patriotizmi • Proceset konative qe e shtyjnë dhe e udhëheqin gjithë veprimtarinë e individit: motivet dhe motovacioni
Vështrimihistorisësëpsikologjisë • Interesimin e parë për jetën psikike e hasim në - aktet rituale dhe religjioze dhe - letërsinë e vjetër gojore. • Mendimete e para i hasim në filozofinë greke nga Demokriti, Aristoteli dhe Platoni. • Psikologjiaasokohedefinojesi “Shkencambishpirtin”
Vështrimihistorisësëpsikologjisë (cont.) • AtomizmiiDemokritit: pikëpamjamaterialistembishpirtin • Sipas Platonit shpirti ishte i përhershëm • Aristoteli propozoi tri lloje shpirtash: shpirti vegjetativ, vital dhe racional. • Nëmesjetëngecje • Nëperiudhën e renesansësvërehetnjekthesëpozitivekurpsikologjiazhvillohetnëkuadërtëfilozofise • Në vitin 1879 pas themelimit te Laboratorit të parë Psikologjik nga Vihlem Vuntpsikologjiapavarësohetsishkence
Fushat e Psikologjisë • Sipas Shoqatës Amerikane të Psikologëve psikologjia ka më se 54 degë/seksione të studimit • www.apa.org • Psikologjia e Përgjithshme, Zhvillomore, Fiziologjike, Sociale, Psikometria, Psikolopatologjia, Higjiena Mentale. • Disiplinat aplikative apo praktike të Psikologjisë janë: Psikologjia Pedagogjike, Industriale, Psikologjia e shendetesise, Forenzike, Ushtarake.
Psikologjia e zhvillimit • Psikologjia e zhvillimit: aspekte e rritjesdhendryshimittënjeriutnëaspketinfizik, mendore, emocionaldheshoqëror- qëngaperiudha e paralindjes e derimoshën e shtyer. • Psikologjia e fëmijërisë • Psikologjia e adoleshencës • Psikologjia e ciklitjetësore
Psikologjiafiziologjike • Studionbazënfiziologjiketëjetëspsikike • Sjelljet, mendimet, dheemocionet • Neuropsikologëtinteresohenpërsisteminnervordhetrurin • Bio- psikologjiastudiojnëbiokiminëdhemënyrën se sindikojnënëhormonet, medikamentetpsiko-aktive • Gjenetika e sjelljes e cilastudionndikimin e trashëgimisënësjelljettona
Psikologjiaeksperimentale • Studionprocesetbazëpsikike • Kujtesën, tëmësuarit, perceptimin, harresën, tëmenduarit, motivimin
Psikologjia e personalitetit • Studiondallimedhengjashmëritë midis individëvesaipërkëttipareve. • Ndërgjegjjen • Stabilitetinemocional • Vlerësiminpërvetentonë • Shoqërueshmërinë • Psikolgët e personalitetinmundohentëgjejnëpersonat optimist dhepesimist, tëtërhequrapotërezervuar
PsikologjiaKlinikedheKëshillimit • Psikologjiaklinikemerret me studimin e diagnozës, shkaqeveedhetrajtimittëcrregullimevepsikike • Psikologjia e këshillimitmerret me trajtimin e problemevetëpërditshmedhepërshtatjesnëmomentetëndryshmejetësore
PsikologjiaSociale • Studionndikimin e faktorëve social nësjelljen, emocionetdhemendimet e njeriut • Tërheqjetndërpersonale • Komunikiminbindës • Qëndrimet • Bindjenndajautoritetit • Normat e grupve • Ndikimiiturmave
Psikologjiaorganizativedheindustriale • Katëbëjë me aplikimin e psikologjisënëvendin e punës • Psikologëtorganizativmerren me punëpraktikesi: • Përzgjedhjadhetrajnimiipersonelit • Përmirësimiikushtevepërtërriturproduktivitetin • Dallimet midis organizatave
Cfarëkanëtëngjajshmenëveprimtarinë e tyrekëtapsikologë
Person- Situatë • Tëgjithafushatjanëtëinteresuartëkuptojnë se der nëcfarëmasendikohetsjellja e njeriutngaproceset e brendshme • Mendimet • Emocionet • Qëndrimet • Vlerat • Personaliteti • Gjenet • Der nëcfarëmasesjellljaështëproduktirethanave
Natyrë- Edukatë • Personiqë ne bëhemikurrritema ështëproduktiprirjevetëlindura/ tëtrashëguaraapopërvojavedheedukatës • Si ndikojnëkëtafaktorë • Gjenetikë e sjelljes, intelegjencën, zhvillimin, personalitetindheproblemetpsikologjike
Stabilitet- Ndryshim • Karakteristikatqëfitojmënëfëmijëri a mbesintënjejtaapondryshojnëpërgjatëciklitjetësore
Diversitetit - Universalitet • Seciliprejneshështësitëgjithëtëtjerët • Seciliprejneshngjannëdisaaspekte me disatëtjerë • Seciliprejneshështëndrysheprejtjetrit • Diversitetiështëobjektkryesoripunëssëpsikologëve
Mendje- Trup • Cështjëmendjetrupjanëshumëtërëndëishmenëdiskutimetrreth: • bazëspsikologjiketësjelljeve, shqisave, perceptimit, motivimit, ndwrgjegjjes