300 likes | 478 Views
"Granice mojego języka są granicami mojego świata" /cyt. z "Traktatu logiczno - filozoficznego" Ludwika Wittgensteina/. Anatomiczno-fizjologiczne przyczyny opóźnień /zaburzeń rozwoju mowy. Opracowała : dr Ewa Kuczyńska.
E N D
"Granice mojego języka są granicami mojego świata" /cyt. z "Traktatu logiczno - filozoficznego" Ludwika Wittgensteina/
Anatomiczno-fizjologiczne przyczyny opóźnień /zaburzeń rozwoju mowy Opracowała: dr Ewa Kuczyńska
Przyczyny opóźnień i zaburzeń rozwoju mowy • anatomiczno-fizjologiczne • wynikające z uszkodzenia CUN • psychogenne • środowiskowe
Szereg ruchów umożliwiających przyjmowanie pokarmów nazywamy połykaniem. Biorąc pod uwagę całą złożoną motorykę tego aktu, można wyodrębnić w połykaniu 3 fazy: Połykanie-cz.1
Połykanie-cz.2 Faza I (policzkowo-językowa) występuje: • u noworodka jako ssanie (dojenie), polegające na zwarciu wargowym i policzkowym, któremu towarzyszy uniesienie języka z jego ruchami na podobieństwo tłoka od przodu ku tyłowi; • u starszego dziecka jako żucie i mieszanie pokarmów, dzięki złożonym ruchom języka i żuchwy
Połykanie-cz.3 Faza II (gardłowa) polega na równoczesnym: • podniesieniu i uwypukleniu ku tyłowi podstawy języka, podczas gdy jego część przednia rozpłaszcza się na podniebieniu twardym; • podniesieniu podniebienia miękkiego w celu oddzielenia nosogardła od gardła; • podniesieniu krtani z przesunięciem chrząstki pierścieniowatej ku przodowi, co powoduje pochylenie ku tyłowi nagłośni-dzięki temu podniesieniu krtań jest pod nawisem językowym, który zapewnia zasadniczą osłonę dróg oddechowych; • zamknięciu przedsionka krtani przez powstanie skurczu mięśni przywodzicieli, co stanowi dodatkową osłonę dróg oddechowych; • skurczu mięśni zwieraczy gardła z równoczesnym rozluźnieniem górnego zwieracza przełyku. Czas trwania drugiej fazy wynosi mniej niż pół sekundy i przebiega w bezdechu. Faza gardłowa w zasadzie jest odruchowa, może jednak być wywołana dobrowolnie.
Połykanie-cz.4 Faza III (przełykowa) jest falą skurczu perystaltycznego przesuwającego pokarmy stałe z góry na dół w ciągu 4-8 sekund, płynne zaś około 1-2 sekund bez udziału perystaltyki. Po kilku łykach pojawia się fala perystaltyczna i przesuwa płyn do żołądka. Przy dużej ilości pitego płynu wpust pozostaje otwarty, a połykany płyn przechodzi do żołądka bez zatrzymywania się w przełyku.
Połykanie niemowlęce= niedojrzałe= infantylne= trzewne = wisceralne (łac. viscera -trzewia; brzuch; płód; jądra; wnętrze) W przypadku bezzębia (niemowlęcego czy starczego) język znajduje oparcie, wklinowując się pomiędzy bezzębne wyrostki zębodołowe. W tym okresie jest to stan prawidłowy, u niemowląt trwa on do momentu wyrzynania się siekaczy, ale czasem, niestety, znacznie dłużej. Mówimy wtedy o przetrwałym połykaniu niemowlęcym. Jest to dysfunkcja narządu żucia.
Połykanie dojrzałe W spoczynku koniec języka dotyka powierzchni językowej lub brzegów siecznych siekaczy dolnych. W czasie połykania język, który w przeciwieństwie do pozostałych mięśni ustroju, ma tylko jeden przyczep, szuka oparcia i znajduje je na językowej powierzchni zwartych siekaczy; ucisk jaki na nie wywiera jest równoważony od zewnątrz naciskiem warg. W ten sposób siła ucisku języka choć wywierana 1500-2500 razy w ciągu doby, nie wywołuje przemieszczania zębów i nie działa szkodliwie na stan ich przyzębia.
Połykanie dojrzałe- c.d. Narząd żucia dziecka w okresie wyrzynania się siekaczy (siekacze przyśrodkowe: 6-8 m.ż.; siekacze boczne:8-12 m.ż.) i pierwszych trzonowych (12-16 m.ż.) jest przygotowany do spożywania pokarmów stałych. Czynności związane ze ssaniem pokarmu z piersi matki stopniowo zanikają. Około 18 m.ż. niemowlęcy typ połykania przekształca się w typ połykania właściwy osobom dorosłym. Charakteryzuje go przyleganie grzbietu języka do podniebienia, praca mięśni żwaczy, ustanie czynności mięśnia okrężnego ust, a także zwarcie zębów przeciwstawnych podczas całego aktu połykania.
Połykanie dojrzałe i niemowlęce Połykanie dojrzałe Przetrwałe połykanie niemowlęce
Oddychanie przez usta dysfunkcją narządu żucia Z ortodontycznego punktu widzenia oddychanie przez usta uważa się za jeden z zewnątrzpochodnych czynników powstawania nieprawidłowości zgryzu. Brak prawidłowej czynności jamy nosowej prowadzi do: • zwężenia szczęki, • wysokiego ukształtowania się podniebienia, • braku zwarcia warg zaburza prawidłowy kształt łuku zębowego. • nieprawidłowego ułożenie i czynności języka zaburza prawidłowy kształt łuku zębowego.
Parafunkcje, czyli patologiczne stereotypy ruchowe Do najczęściej występujących parafunkcji należą: • ssanie palca, • ssanie smoczka, • ssanie różnych przedmiotów, • nagryzanie policzków, • nagryzanie wargi, zwłaszcza dolnej, • nagryzanie języka.
Ankyloglosja (skrócone wędzidełko podjęzykowe) …u niemowlęcia
Ankyloglosja (skrócone wędzidełko podjęzykowe) …u niemowlęcia
Ankyloglosja … u dziecka starszego
Ankyloglosja (skrócone wędzidełko podjęzykowe) …u dziecka starszego
Frenotomia, czyli przecinanie wędzidełka podjęzykowego • Ruchomość języka: • przed frenotomią • po frenotomii Fot: Z. Wróblewski, z badań B.Ostapiuk • Z przeprowadzonych w l. 1995-1999 badań Barbary Ostapiuk wynika, że polskojęzyczne osoby z ankyloglosją niezależnie od wieku wadliwie realizują wybrane fonemy Historia chirurgicznego leczenia ankyloglosji jest bardzo długa. Najwcześniejsze opisy zabiegów wykonywanych u noworodków sięgają 1050 r. p.n.e.29. W Japonii, w Chinach zabiegi chirurgiczne na wędzidełku języka uważano za potrzebne. Najstarsze opisy chirurgicznego leczenia ankyloglosji w kulturze zachodniej pochodzą sprzed prawie dwóch tysięcy lat. W średniowiecznej Europie wędzidełko języka noworodka przecinała położna paznokciem podczas chrztu, a „jeżeli trudności ze ssaniem nie ustępowały, zabieg powtarzany był po trzech dniach” R O C Z N I K I P O M O R S K I E J A K A D E M I I M E D Y C Z N E J W S Z C Z E C I N I E 2006, 52, SUPPL. 3, 37–47 Barbara Ostapiuk, poglądy na temat ruchomości języka w ankyloglosji a potrzeby artykulacyjne
Atrezja i mikrocja Co to jest mikrocja i atrezja przewodu słuchowego zewnętrznego? • Mikrocja (pol. małe ucho) jest to wada wrodzona małżowiny usznej polegająca na jej niepełnym wykształceniu. Brak małżowiny to anocja. • W miejscu małżowiny usznej spotykamy najczęściej różnej wielkości wyrośla skórne posiadające niekiedy szkielet chrzęstny. Wadzie tej zazwyczaj towarzyszy pierwotna atrezja przewodu słuchowego zewnętrznego, tj. niewykształcenie przewodu słuchowego zewnętrznego z brakiem otworu słuchowego oraz deformacja ucha środkowego. • Jak często występują wrodzone wady małżowin usznych? • Mikrocja występuje raz na około 20.000 żywych urodzeń, równie często zdarza się atrezja przewodu słuchowego zewnętrznego. Wady te są częstsze u płci męskiej (3:2) i występują obustronnie w 25–30% przypadków. W 12–50% przypadków może towarzyszyć im odbiorcza utrata słuchu.
Wady spektrum anocji- mikrocji ocenia się łącznie w czterostopniowej skali Y.Meurmana:Typ I: Ucho zewnętrzne małe, większość struktur prawidłowej małżowiny obecna; przewód słuchowy zewnętrzny zwykle zachowanyTyp II: Ucho zewnętrzne jest szczątkowe, małżowina haczykowata, S-kształtna lub wyglądu „znaku zapytania”Typ III: Ucho zewnętrzne szczątkowe, jedynie tkanka miękka (bez chrząstki), małżowina ukształtowana nieprawidłowoTyp IV: Anocja z niewykształceniem wszystkich struktur ucha zewnętrznego.
13-miesięczny chłopiec. Lewe ucho prawidłowo rozwinięte; w obrębie prawego ucha: atrezja przewodu słuchowego oraz nieprawidłowo rozwinięta małżowina uszna.
Dziewczynka z mikrocją: przed i po rekonstrukcji małżowiny usznej