dr inż. Marta Kołodziej-Hajdo

WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE Studium wykonalności projektu Oś V –Infrastruktura publicznaOś VII – Spójność wewnątrzregionalna RPO Województwa Podkarpackiego dr inż. Marta Kołodziej-Hajdo

Źródło: 1. Metodologia opracowania studium wykonalności projektu na potrzeby Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego 2007-2013. 2. Przewodnik do analizy kosztów i korzyści projektów inwestycyjnych (Fundusz Strukturalny – EFRR, Fundusz Spójności i ISPA) – www.funduszeeuropejskie.gov.pl/PoradnikBeneficjenta/Strony/poradnik_projekty_inwestycyjne.aspx 3. Wytyczne dotyczące metodologii przeprowadzania analizy kosztów i korzyści. Dokument roboczy 4, sierpień 2006. Opracowany przez KOMISJĘ EUROPEJSKĄ, DYREKCJĘ GENERALNĄ ds. POLITYKI REGIONALNEJ - ec.europa.eu/regional_policy/sources/docoffic/2007/working/wd4_cost_pl.pdf – 4. Wytyczne MRR

Plan prezentacji Miejsce i rola studium wykonalności w procesie inwestycyjnym. Podstawowe definicje. Podstawowe informacje prezentowane w studium wykonalności: Analiza otoczenia. Zidentyfikowane problemy. Definicja celów projektu. Identyfikacja projektu. Analiza potencjału instytucjonalnego wnioskodawcy. Analiza rozwiązań alternatywnych. Analiza techniczna. Analiza finansowa projektu.

Plan prezentacji Analiza kosztów i korzyści. Analiza wrażliwości i ryzyka. Ramowa struktura studium wykonalności. Błędy najczęściej popełniane w studium.

1. Miejsce i rola studium wykonalności w procesie inwestycyjnym Studium wykonalności (feasibility study) jest kompendium wiedzy na temat projektu inwestycyjnego oraz jego otoczenia. Celem realizacji feasibility study jest dostarczenie wszelkich danych istotnych do podjęcia decyzji inwestycyjnych, zarówno samemu inwestorowi, jak i instytucji finansującej, która na jego podstawie przeprowadza ocenę inwestycji. W związku z tym studium obejmuje wszelkie aspekty handlowe, techniczne, finansowe, ekonomiczne związane ze środowiskiem naturalnym, uwarunkowania projektu inwestycyjnego.

1. Miejsce i rola studium wykonalności w procesie inwestycyjnym • Studium wykonalności jest dokumentem, który: • dostarcza danych do podjęcia decyzji o realizacji bądź rezygnacji z projektu inwestycyjnego, • pozwala zaplanować i zarządzać inwestycją z uwzględnieniem jej specyfiki. • Przygotowanie studium wykonalności powinno poprzedzać rozpoczęcie realizacji każdej inwestycji podejmowanej przez jednostki samorządu terytorialnego z uwagi na potrzebę racjonalizacji środków.

1. Miejsce i rola studium wykonalności w procesie inwestycyjnym Rzetelne przygotowanie projektu i przeprowadzenie stosownych analiz daje inwestorowi możliwość podjęcia właściwych decyzji co do wszystkich kwestii związanych z planowaną inwestycją na wszystkich jej fazach. Studium Wykonalności, które wykazuje bezzasadność realizacji inwestycji, również posiada dużą wartość, gdyż zapobiega złej alokacji środków.

2. Studium wykonalności - definicje Cele ogólne/pośrednie – cele wskazują dlaczego projekt jest ważny dla społeczeństwa w kategoriach długoterminowych korzyści dla beneficjentów i szerszych korzyści dla innych grup. Cel bezpośredni – cel odnoszący się do kluczowego problemu i jest definiowany w kategoriach korzyści dla beneficjentów lub grup docelowych, jest rezultatem wykorzystania powstałych produktów. Działania – czynności wykonane w celu dostarczenia dobra lub usługi.

2. Studium wykonalności - definicje Produkt – bezpośredni, materialny efekt zrealizowanych działań, musi być osiągnięty w trakcie „życia” projektu, przyczynia się do osiągnięcia rezultatów, a przez to celów bezpośrednich. Wskaźniki produktu - wskaźniki odnoszące się do działalności. Liczone są w jednostkach materialnych lub monetarnych (np. długość zbudowanej drogi, ilość firm, które uzyskały pomoc).

2. Studium wykonalności - definicje Rezultat – fizyczny efekt osiągnięcia celu bezpośredniego i bezpośredni wpływ zrealizowanych działań/stworzonych produktów, osiągany natychmiast po realizacji projektu; określa zmiany jakie nastąpiły u bezpośrednich beneficjentów. Wskaźniki rezultatu - wskaźniki odpowiadające bezpośrednim z natychmiastowych efektów wynikających z programu. Dostarczają one informacji o zmianach np. zachowania, pojemności lub wykonania, dotyczących beneficjentów. Takie wskaźniki mogą przybierać formę wskaźników materialnych (skrócenie czasu podróży, liczba skutecznie przeszkolonych, liczba wypadków drogowych, itp.) lub finansowych (zwiększenie się środków finansowych sektora prywatnego, zmniejszenie kosztów transportu).

2. Studium wykonalności - definicje Oddziaływanie – długofalowe konsekwencje z wytworzenia produktów dla beneficjentów pośrednich, a także pośrednie konsekwencje dla innych adresatów. Wskaźniki oddziaływania - wskaźniki odnoszące się do skutków danego programu wykraczających poza natychmiastowe efekty dla beneficjentów (np. wpływ projektu na sytuację społeczno-gospodarczą w pewnym okresie od zakończenia jego realizacji). Oddziaływanie szczegółowe to te efekty, które pojawią się po pewnym okresie czasu, niemniej jednak są bezpośrednio powiązane z podjętym działaniem. Oddziaływanie globalne obejmuje efekty długookresowe dotyczące szerszej populacji.

2. Studium wykonalności - definicje Analiza ekonomiczna: analiza posługująca się wartościami ekonomicznymi, które odzwierciedlają wartości, jakie społeczeństwo byłoby gotowe zapłacić za określone dobro lub usługę. Analiza ekonomiczna wycenia wszystkie czynniki zgodnie z ich wartością użytkową lub kosztem alternatywnym dla społeczeństwa. Analiza ekonomiczna jest szczególnym rodzajem analizy kosztów i korzyści – przeprowadzana jest w drodze skorygowania wyników analizy finansowej o efekty fiskalne, efekty zewnętrzne oraz odchylenia cenowe (ceny rozrachunkowe).

2. Studium wykonalności - definicje Analiza finansowa: analiza mająca na celu ustalenie wartości wskaźników efektywności finansowej projektu, weryfikację trwałości finansowej projektu oraz ustalenie właściwego (maksymalnego) dofinansowania z funduszy UE. Dokonywana jest ona zazwyczaj z punktu widzenia właściciela infrastruktury. W przypadku, gdy właściciel i operator (np. infrastruktury) są odrębnymi podmiotami, można zastosować skonsolidowaną metodę analizy. W analizie finansowej, w celu ustalenia wskaźników efektywności finansowej oraz wyliczenia luki w finansowaniu, stosuje się metodę zdyskontowanego przepływu środków pieniężnych (DCF).

2. Studium wykonalności - definicje Analiza kosztów i korzyści (ang. Cost-Benefit Analysis - CBA): schemat analityczny, mający na celu ustalenie, czy lub w jakiej mierze dany projekt zasługuje na realizację z publicznego lub społecznego punktu widzenia. Analiza kosztów i korzyści różni się od zwykłej oceny finansowej tym, że uwzględnia wszystkie zyski (korzyści) i straty (koszty), niezależnie od tego, kto je ponosi (również jako Analiza K/K). Analiza K/K przybiera często postać analizy ekonomicznej, w której koryguje się wyniki analizy finansowej o efekty fiskalne, efekty zewnętrzne oraz odchylenia. Wyniki analizy K/K można wyrazić na wiele sposobów, w tym w postaci wewnętrznej stopy zwrotu, bieżącej wartości netto i współczynnika korzyści-koszty.

2. Studium wykonalności - definicje Efekty zewnętrzne: w analizie projektów efekt zewnętrzny jest to rezultat projektu odczuwany przez jego otoczenie i stąd nie uwzględniony w ewaluacji projektu jako takiego. Ogólnie rzecz biorąc, efekt zewnętrzny występuje wtedy, gdy fakt produkcji lub konsumpcji dobra lub usługi przez jedną jednostkę gospodarczą ma bezpośredni wpływ na poziom dobrobytu producentów lub konsumentów wchodzących w skład innej jednostki. Efekty zewnętrzne mogą być pozytywne lub negatywne.

2. Studium wykonalności - definicje Koszty operacyjne: całość kosztów poniesionych w związku z eksploatacją i utrzymaniem inwestycji, w tym koszty zwykłej i nadzwyczajnej eksploatacji, jednak z wyłączeniem amortyzacji i kosztów kapitałowych. Nakłady inwestycyjne: nakłady poniesione na realizację projektu (poniesione w okresie realizacji projektu – na poszczególnych jego etapach, obejmujące zarówno wydatki kwalifikowane, jak i niekwalifikowane), do momentu oddania do użytkowania majątku powstałego w wyniku realizacji projektu.

2. Studium wykonalności - definicje Nakłady odtworzeniowe: nakłady inwestycyjne ponoszone w fazie eksploatacji projektu (po zakończeniu jego realizacji), przeznaczone na odtworzenie bądź ulepszenie pewnych elementów projektu i powiększające wartość tych elementów majątku powstałego w wyniku realizacji projektu, którego dotyczą. Przychody operacyjne: oczekiwane, należne jednostce kwoty za sprzedane produkty, towary, materiały i inne rzeczowe oraz finansowe składniki zasobów majątkowych.

2. Studium wykonalności - definicje Projekt generujący dochód: w myśl art. 55 rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 są to wszelkie projekty współfinansowane z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego lub Funduszu Spójności, których całkowity koszt przekracza 1 mln EUR, obejmujące inwestycję w infrastrukturę, korzystaniez której podlega opłatom ponoszonym bezpośrednio przez korzystających oraz wszelkie projekty pociągające za sobą sprzedażgruntu lub budynków lub dzierżawę gruntu lub najem budynków, lubwszelkie inne odpłatne świadczenie usług, dla których wartość bieżąca przychodów w rozumieniu art. 55 ust. 1 rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 przewyższa wartość bieżącą kosztów operacyjnych.

2. Studium wykonalności - definicje • Projektami generującymi dochody nie są projekty, które: • podlegają zasadom pomocy publicznej, • projekty współfinansowane przez Europejski Fundusz Społeczny oraz • projekty współfinansowane z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego lub Funduszu Spójności, których całkowity koszt nie przekracza 1 mln EUR. • W celu ustalenia, czy całkowity koszt danego projektu przekracza powyższy próg, należy zastosować kurs wymiany EUR/PLN, stanowiący średnią miesięcznych obrachunkowych kursów stosowanych przez Komisję Europejską z ostatnich sześciu miesięcy poprzedzających miesiąc złożenia wniosku o dofinansowanie.

2. Studium wykonalności - definicje W art. 55 rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 wyróżniono dwie kategorie projektów generujących dochód: - projekty infrastrukturalne oraz inne projekty, dla których istnieje możliwość obiektywnego oszacowania dochodu z wyprzedzeniem (art. 55 ust. 2). - projekty, dla których nie można obiektywnie oszacować dochodu z wyprzedzeniem (art. 55 ust 3).

2. Studium wykonalności - definicje - dla projektów, dla których istnieje możliwość oszacowania dochodu z wyprzedzeniem- jest to różnica między wartością bieżącą przychodów w rozumieniu art. 55 ust. 1 rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 oraz wartością bieżącą kosztów operacyjnych, spodziewanych w trakcie realizacji projektu oraz w późniejszym okresie funkcjonowania. Jeżeli różnica ta jest dodatnia zdyskontowany przychód netto należy powiększyć o zdyskontowaną wartość rezydualną. - dla projektów, dla których nie można obiektywnie oszacować dochodu z wyprzedzeniem – jest to różnica pomiędzy rzeczywistymi przychodami wygenerowanym w okresie do 5 lat po zakończeniu projektu a rzeczywistymi kosztami operacyjnymi projektu.

2. Studium wykonalności - definicje • W art. 55 rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 wyróżniono dwie kategorie projektów generujących dochód: • projekty infrastrukturalne oraz inne projekty, dla których istnieje możliwość obiektywnego oszacowania dochodu z wyprzedzeniem (art. 55 ust. 2) • projekty, dla których nie można obiektywnie oszacować dochodu z wyprzedzeniem (art. 55 ust 3).

2. Studium wykonalności - definicje

2. Studium wykonalności - definicje • Dochód generowany przez projekt: • dla projektów, dla których istnieje możliwość oszacowania dochodu z wyprzedzeniem - jest to różnica między wartością bieżącą przychodów w rozumieniu art. 55 ust. 1 rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 oraz wartością bieżącą kosztów operacyjnych, spodziewanych w trakcie realizacji projektu oraz w późniejszym okresie funkcjonowania. Jeżeli różnica ta jest dodatnia zdyskontowany przychód netto należy powiększyć o zdyskontowaną wartość rezydualną, • dla projektów, dla których nie można obiektywnie oszacować dochodu z wyprzedzeniem – jest to różnica pomiędzy rzeczywistymi przychodami wygenerowanym w okresie do 5 lat po zakończeniu projektu a rzeczywistymi kosztami operacyjnymi projektu.

2. Studium wykonalności - definicje Wartośćrezydualna: wartość bieżąca netto majątku w ostatnim roku okresu odniesienia przyjętego do analizy, obliczana jako wartość bieżąca przewidywanych przepływów pieniężnych netto w tych latach gospodarczego życia projektu, które wykraczają poza okres odniesienia. Wartość rezydualna występuje wtedy, gdy okres ekonomicznej użyteczności środków trwałych jest dłuższy niż okres ich eksploatacji wynikający z przyjętego okresu odniesienia. W przypadku gruntów wartość rezydualna wynosi 100% wartości początkowej. W przypadku, w którym budynki użyteczności publicznej będące przedmiotem projektu (np. szpitale, muzea, uniwersytety) będą wykorzystywane w tym samym celu po zakończeniu okresu odniesienia i nie ma możliwości potencjalnego osiągnięcia korzyści finansowej w wyniku sprzedaży obiektu, można przyjąć, iż wartość rezydualna wynosi 0. Wnioskodawca powinien uzasadnić we wniosku o dofinansowanie przyjętą wartość rezydualną.

2. Studium wykonalności - definicje Wpływ: to każde zwiększenie stanu środków pieniężnych podmiotu (projektu). Oznacza to, że nie wszystkie wpływy są jednocześnie przychodami. Przy porównywaniu wpływów z przychodami istnieje możliwość rozbieżności czasowej pomiędzy nimi, która odzwierciedlona jest w postaci zmiany stanu należności i rozliczeń międzyokresowych np. wystawienie dowodu sprzedaży z odroczonym terminem płatności (powstanie przychodu i należności) poprzedza wpływ środków pieniężnych (uregulowanie należności). Przykładem wpływów, które nie prowadzą do powstania przychodów są np. zaciągnięcie kredytów, pożyczek itp.

2. Studium wykonalności - definicje Wydatek: to każde zmniejszenie stanu środków płatniczych podmiotu (projektu). Wynika z tego, że nie wszystkie wydatki są jednocześnie kosztami. Przykładem wydatków, które nie prowadzą do powstania kosztów są np. spłata kredytów bankowych, wypłaty z zysku itp.; natomiast wszystkie koszty w podmiocie połączone są z koniecznością ponoszenia wydatków. Przy porównywaniu wydatków z kosztami istnieje możliwość rozbieżności czasowej pomiędzy nimi, która odzwierciedlona jest w postaci zmiany stanu zapasów, zobowiązań i rozliczeń międzyokresowych np. naliczanie wynagrodzeń dla pracowników (koszty wynagrodzeń) poprzedza wypłatę wynagrodzeń (wydatek z tego tytułu).

2. Studium wykonalności - definicje Wskaźnik „luki w finansowaniu”: to ta część zdyskontowanych nakładów inwestycyjnych pierwotnej inwestycji, która nie jest pokryta zdyskontowanym dochodem netto z projektu, generowanym w okresie referencyjnym.

3. Podstawowe informacje prezentowane w studium wykonalności • W opracowaniu beneficjent powinien wykazać, że: • projekt jest wykonalny, • dane, na podstawie których oceniany jest projekt są wiarygodne (i - na ile to możliwe - porównywalne), • planowana inwestycja jest spójna z założonymi celami, • postulowany wariant jest najlepszy z punktu widzenia społeczeństwa, • postulowana kwota dofinansowania jest niezbędna do osiągnięcia celów, • zapewniona zostanie trwałość inwestycji po jej realizacji.

3.1. Analiza otoczenia • Prezentacja informacji związanych ze społeczno-gospodarczym kontekstem i przyczynami realizacji projektu. • Należy przede wszystkim zwrócić uwagę na: • społeczność objętą potencjalnym oddziaływaniem projektu, • podstawowe dane demograficzne, • podstawowe dane na temat rozwoju gospodarczego, • jakie są potrzeby interesariuszy w zakresie projektu? • jaki jest obecny stan infrastruktury?

3.1. Analiza otoczenia Prezentacja powinna zawierać najistotniejsze informacje i dane statystyczne odnoszące się do zakresu i typu projektu oraz mogących mieć wpływ na jego przewidywane skutki w sferze społecznej i gospodarczej (zawsze należy, w przypadku danych statystycznych należy określić ich źródło; dane nie powinny być starsze niż 2 lata, zaś źródła danych finansowych nie starsze niż 1 rok).

3.1. Analiza otoczenia • Pytania pomocnicze, np.: • Jaki jest obszar potencjalnego oddziaływania projektu? (liczba miejscowości, które obejmuje; mieszkańców; gęstość • Zaludnienia; przeciętny dochód na głowę; stopa bezrobocia; poziom wykształcenia mieszkańców; wysokość wskaźnika wzrostu demograficznego itp.), • Jaki jest profil obszaru (rolniczy, przemysłowy, turystyczny, miejski itp. • Jaki jest stan techniczny i stopień rozwoju infrastruktury technicznej otoczenia projektu? (odsetek gospodarstw domowych/przedsiębiorstw posiadających komputer, dostęp do Internetu; podłączony do sieci wodociągowej, kanalizacyjnej, gazowej; przepustowość okolicznych • oczyszczalni ścieków w przeliczeniu na jednego mieszkańca itp.),

3.1. Analiza otoczenia • Jakie są potrzeby mieszkańców w zakresie społeczeństwa informacyjnego? (poziom świadomości mieszkańców w tym zakresie; poziom rozwoju technologicznego danego obszaru), • W jaki sposób obecnie mieszkańcy/podmioty gospodarcze (z obszaru projektu) korzystają z dostępu do Internetu i usług on-line? itp.

3.1. Analiza otoczenia Niezbędne jest również przedstawienie informacji nt. obecnego stopnia wyposażenia gminy w podstawową infrastrukturę (sieć wodociągową, sieć kanalizacyjną w zależności od typu projektu). Należy również umieścić informacje na temat dotychczasowych wielkości zanieczyszczeń ścieków surowych (BZT5 w g O2/m3 , ChZT w g O2/m3 , zawiesina ogólna w g/m3 , azot ogólny w g N/m3 , fosfor ogólny w g P/m3 ), a w przypadku projektów zaopatrzenia w wodę – charakterystykę fizykochemiczną pobieranej i dostarczanej wody.

3.1. Analiza otoczenia Uwarunkowania realizacyjne planowanego projektu wynikające z: • dokumentów na szczeblu unijnym dotyczących projektów z zakresu społeczeństwa informacyjnego; • aktów prawnych i dokumentów strategicznych.

3.2. Zidentyfikowane problemy • W tym miejscu należy wymienić oraz scharakteryzować grupy wszystkich beneficjentów projektu, m.in. grupy społeczne, instytucje oraz podmioty (np. przedsiębiorstwa, instytucje publiczne), które będą korzystały z infrastruktury przewidzianej do realizacji w ramach projektu. • Punkt ten powinien przede wszystkim zawierać: • opis i analizę problemów, które dotykają bezpośrednich i pośrednich beneficjentów (ale tylko w kontekście przedmiotu projektu), • uzasadnienie powiązań pomiędzy problemami a badaną analizą otoczenia projektu oraz opis związków przyczynowo-skutkowych pomiędzy problemami, • selekcję problemów i wybór tych, które projekt rozwiąże lub przyczyni się do ich rozwiązania.

3.2. Zidentyfikowane problemy W tym punkcie studium wykonalności należy określić główny problem projektu, który będzie ściśle powiązany z głównym celem przedsięwzięcia.

3.3. Definicja celów projektu • Identyfikacja celów powinna odpowiedzieć na pytanie: • Jakie korzyści społeczno-ekonomiczne można osiągnąć dzięki wdrożeniu projektu? • Analiza celów projektu polega na sprawdzeniu tego, czy: • Występują społeczno-ekonomiczne zmienne, na które inwestycja będzie mieć wpływ. • Projektodawca wskazał szczegółowe cele polityki regionalnej, polityki spójności UE, wzrostu konkurencyjności, które projekt miałby realizować, a zwłaszcza to, w jaki sposób udane wdrożenie projektu wpłynie na osiągnięcie tych celów.

3.3. Definicja celów projektu • W odniesieniu do określenia celów socjoekonomicznych, projektodawca musi być w stanie odpowiedzieć na następujące kluczowe pytania: • Czy można powiedzieć, że ogólny wzrost dobrobytu wynikający z realizacji projektu uzasadnia jego koszt? • Czy wzięto pod uwagę wszystkie najważniejsze bezpośrednie i pośrednie społeczno-ekonomiczne skutki projektu? • Jeśli brak stosownych danych uniemożliwia pomiar wszystkich bezpośrednich i pośrednich skutków społeczno-ekonomicznych, czy zidentyfikowano jakieś równoważne wskaźniki powiązane z danym celem?

3.3. Definicja celów projektu Cel ogólny - wskaźnik oddziaływania Cel bezpośredni – wskaźnik rezultatu Cel Działania – wskaźnik produktu W tym miejscu istotna jest kwantyfikacja wskaźników! Ta część studium powinna być tożsama z wnioskiem aplikacyjnym w punkcie: Cele i wskaźniki. Cele projektu muszą być zgodne z celami działania zawartymi w RPO WP.

3.4. Identyfikacja projektu Identyfikacja projektu powinna dostarczyć zwięzłej i jednoznacznej informacji na temat całościowej koncepcji i logicznych ram projektu. Obejmuje ona zatem następujące kwestie: a) zarys i ogólny charakter projektu (tj. prezentację projektu jako przedmiotu przedsięwzięcia wraz z opisem, całkowitym kosztem inwestycji, lokalizacją, itd.), b) analizę projektu w kontekście całego układu infrastruktury, tj. funkcjonalne i rzeczowe powiązania między danym projektem a istniejącą infrastrukturą.

3.4. Identyfikacja projektu Identyfikacja projektu powinna jasno wskazywać, do którego z pojęć odnosi się analiza, mając na uwadze, że zdefiniowany projekt powinien stanowić samodzielną jednostkę analizy. Niekiedy dla celów analizy należy uznać kilka podprojektów za jeden duży projekt, szczególnie w przypadku, gdy któraś z faz realizacji nie może być uznana sama w sobie za operacyjną

3.4. Identyfikacja projektu • W szczególności projekt jest wyraźnie zdefiniowany gdy, • przedmiot stanowi samowystarczalną jednostkę poddawaną analizie, • efekty pośrednie i sieciowe są stosowanie uwzględnione, • przyjęto prawidłową perspektywę społeczną pod kątem uwzględnienia właściwych partnerów („kto się kwalifikuje”?).

3.4. Identyfikacja projektu Identyfikacja projektu wymaga również ustalenia całkowitego kosztu projektu w celu określenia, czy analizowany projekt został uznany za projekt duży w myśl art. 39 rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 oraz czy podlega zasadom pomocy publicznej. Niezbędne jest także ustalenie - na podstawie wyników analizy finansowej oraz przy uwzględnieniu wszystkich przesłanek wskazanych w art. 55 rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 - czy projekt należy do którejś z kategorii projektów generujących dochód.

3.5. Analiza potencjału instytucjonalnego wnioskodawcy W tym miejscu studium wykonalności należy podać informacje służące do ustalenia i oceny czy Wnioskodawca jest gotowy do realizacji projektu oraz ma możliwości jego utrzymania w przyszłości – czy projekt ma trwałość organizacyjną i finansową?.

3.5. Analiza potencjału instytucjonalnego wnioskodawcy • Omawiając to zagadnienie należy w szczególności przedstawić: • charakterystykę wnioskodawcy, • partnerów i zasady partnerstwa (jeśli dotyczy), • operatora projektu (podmiot odpowiedzialny za eksploatację projektu), • doświadczenie wnioskodawcy w realizacji projektów inwestycyjnych, • uwarunkowania formalno-prawne projektu.

3.6. Analiza rozwiązań alternatywnych Celem analizy opcji jest doradzenie potencjalnemu beneficjentowi i zarządzającemu dotacjami, która opcja pozwala na uzyskanie efektu projektu przy najniższym koszcie dla całego społeczeństwa Analiza opcji jest decydująca dla właściwej identyfikacji zakresu inwestycji oraz wyboru najbardziej opłacalnego rozwiązania technicznego.

3.6. Analiza rozwiązań alternatywnych Analiza wariantów alternatywnych powinna być wykonana na wczesnym etapie przygotowania projektu, w miarę możliwości we wstępnym studium wykonalności. W sytuacji, gdy potencjalny beneficjent poniósł już znaczne koszty inwestycji (np. projekty techniczne), bardzo trudno jest nakłonić go do rozwiązania alternatywnego.

3.6. Analiza rozwiązań alternatywnych Analiza opcji powinna faktycznie przyczyniać się do określania zakresu projektu. W związku z tym beneficjent powinien skupić się na ograniczonej liczbie istotnych technicznie wykonalnych opcji. Analiza opcji ma celu zaprezentowanie rozwiązań technicznych osiągnięcia celu projektu i wybór optymalnego jego optymalnego rozwiązania Informacje uzyskane w wyniku tej analizy powinny jasno wskazywać i potwierdzać zasadność wyboru danego wariantu realizacji projektu.

3.6. Analiza rozwiązań alternatywnych • Warianty mogą dotyczyć, np. w przypadku projektów z zakresu infrastruktury drogowej: • lokalizacji, • zakresu przedmiotowego projektu, • rozmiaru (skali) projektu.

dr inż. Marta Kołodziej-Hajdo