640 likes | 1.04k Views
Hipertansiyon ve akut hipertansif atakta ne yapmalı?. Prof. Dr. Zeki Öngen İ.Ü Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı. Hipertansiyon: ne yapmalı?. Tedavi etmeli !. Hipertansiyon: ne yapmalı?. Dinlediğiniz için teşekkür ederim. Hipertansiyon: ne yapmalı?. "Hipertansiyon"
E N D
Hipertansiyon ve akut hipertansif atakta ne yapmalı? Prof. Dr. Zeki Öngen İ.Ü Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı
Hipertansiyon: ne yapmalı? Tedavi etmeli !
Hipertansiyon: ne yapmalı? Dinlediğiniz için teşekkür ederim.
Hipertansiyon: ne yapmalı? "Hipertansiyon" kavramının günümüzdeki içeriği nedir?
Hipertansiyon: ne yapmalı? Risk faktörlerinden ölüme kardiyovasküler süreç Sağlıklı kişi • Risk faktörleri: • Hipertansiyon • Yaş • Sigara • Yağlar -Sol ventrikül hipertrofisi -Ateroskleroz -Diyabet Miyokard infarktüsü Yeniden biçimlenme Sağlık Kalp yetersizliği Son evre kalp hastalığı ÖLÜM Ölü kişi Hastalık
Hipertansiyon: ne yapmalı? Hipertansiyonun toplumsal boyutu (140/90'na göre)
Hipertansiyon: ne yapmalı? DSÖ: Hastalıkları küresel yükü; 2000 yılındaki 55,861,000 ölüme neden olan başlıca riskli durumlar Lancet 2002;360:1347-60
Hipertansiyon: ne yapmalı? TEKHARF çalışmasına göre erişkinlerde hipertansiyon prevalansı, 2001/02 Prevalans % Yaş grupları
Hipertansiyon: ne yapmalı? Kan basıncında değişim mmHg Türkiye’de toplumda kan basıncı değişimi: 1990-2000 TEKHARF 2003, Mas Matbaacılık AŞ, İstanbul
Hipertansiyon: ne yapmalı? Sayı 2000 yılı 972,000,000 Gelişmiş ülkeler 333,000,000 Gelişmekte olan ülkeler 639,000,000 2025 yılı 1,560,000,000 Hipertansiyonun küresel yükü Tümü Erkek Kadın 2000 yılı 26.4 26.6 26.1 2025 yılı 29.2 29.0 29.5 Lancet 2005;365:217-23.
Hipertansiyon: ne yapmalı? Hipertansiyon bir kardiyovasküler risk midir?
Hipertansiyon: ne yapmalı? Kan basıncı ve kardiyovasküler risk 40-70 Yaş Grubu Kan Basıncı Kardiyovasküler risk Lewington S, et al. Lancet 2002; 360: 1903-1913.
Hipertansiyon: ne yapmalı? Kan basıncı ve kardiyovasküler risk Kan basıncı > 115/75 mmHg Sistolik kan basıncında 20 mmHg ↑ 10 yıl yaşlanma Diyastolik kan basıncında 10 mmHg ↑ Diyabet Koroner arter hastalığı Kardiyovasküler risk x 2 Expert Rev Cardiovasc Ther 2004;2:771-5
Hipertansiyon: ne yapmalı? Kan basıncı düşünce kardiyovasküler risk de azalıyor mu?
Hipertansiyon: ne yapmalı? Hipertansiyon tedavisi ile plaseboya göre elde edilen risk azalması Sistolik – diyastolik hipertansiyon İzole sistolik hipertansiyon Ölüm Ölümlü ve ölümsüz olay Ölüm Ölümlü ve ölümsüz olay Tüm nedenler Kalp-damar Kalp-damar dışı Tüm nedenler Kalp-damar Kalp-damar dışı İnme KAH İnme KAH p<0.01 p<0.01 p=0.02 p<0.01 p<0.001 p<0.001 p<0.001 p<0.001 Journal of Hypertension 2003;21:1011-53.
Hipertansiyon: ne yapmalı? Hipertansiyonlu bir olgu, 2005 yılında nasıl ele alınmalı?
Hipertansiyon: ne yapmalı? Kılavuzlara göre risk düzeyi belirlemesi ESH / ESC1 JNC 72 WHO / ISH3 Sistolik-diyastolik kan basıncı Risk faktörleri Hipertansiyon Hipertansiyon: evre 1-3 Erkek > 55; kadın > 65 Erkek > 55; kadın > 65 Erkek > 55; kadın > 65 Sigara Sigara Sigara T kol > 250 mg/dl; ya da LDL > 155 mg/dl; ya da HDL E < 40, K < 48 mg/dl Dislipidemi T kol > 240 mg/dl; ya da LDL > 160 mg/dl; ya da HDL E < 40, K < 45 mg/dl Aile öyküsü; E < 55, K < 65 yaş Obezite (BKİ ≥ 30) Aile öyküsü; E < 55, K < 65 yaş Aile öyküsü; E < 55, K < 65 yaş Diyabet Karın çevresi E ≥ 102; kadın ≥ 88 cm Obezite Mikroalbüminüri; GFR<60ml/d Hareketsiz yaşam CRP ≥1 mg/dl Hareketsiz yaşam + + + Hedef organ hasarı Hedef organ hasarı Hedef organ hasarı Eşlik eden hastalık Eşlik eden hastalık Eşlik eden hastalık 1J Hypertens 2003;21:1011-53. 2http://www.nhlbi.nih.gov/guidelines/hypertension/jnc7full.pdf. 3J Hypertens 2003;21:1011-53
Hipertansiyon: ne yapmalı? Risk faktörleri Hedef organ hasarı Eşlik eden hastalık Kimi tedavi etmeliyiz? 56 yaşında erkek KB= 136 / 86 mmHg
Hipertansiyon: ne yapmalı? Sigara - Sol ventrikül hipertrofisi - Serebrovasküler olay - LDL124, HDL 42 mg/dl US karotis İMK 0.8mm Mİ, angina, KABG, PKG, KY - Aile öyküsü - Serum kreatinin 1.2 mg/dl Böbrek yetersizliği - Göbek çevresi 96 cm Mikroalbüminüri - Periferik arter hastalığı - hs CRP 0.6 mg/dl Ağır retinopati - Kan şekeri 96 mg/dl Risk faktörleri Hedef organ hasarı Eşlik eden hastalık Kimi tedavi etmeliyiz? 56 yaşında erkek KB= 136 / 86 mmHg
Hipertansiyon: ne yapmalı? Kimi tedavi etmeliyiz: JNC VII
Hipertansiyon: ne yapmalı? Kimi tedavi etmeliyiz: ESH-ESC 2003
Hipertansiyon: ne yapmalı? Kimi tedavi etmeliyiz: JNC VII Tedavi YBD YBD YBD+ilaç YBD+ilaç YBD: yaşam biçimi değişikliği
Hipertansiyon: ne yapmalı? Kimi tedavi etmeliyiz: ESH-ESC 2003 Risk faktörü / Hastalık öyküsü Normal Yüksek normal Evre I Evre II Evre III Risk faktörü yok İzleme İzleme YBD; düşmezse ilaç YBD; düşmezse ilaç YBD ve hemen ilaç 1-2 risk faktörü YBD YBD YBD; düşmezse ilaç YBD; düşmezse ilaç YBD ve hemen ilaç 3 risk faktörü ya da HOH-DM YBD YBD ve hemen ilaç YBD ve hemen ilaç YBD ve hemen ilaç YBD ve hemen ilaç Eşlik eden hastalık YBD ve hemen ilaç YBD ve hemen ilaç YBD ve hemen ilaç YBD ve hemen ilaç YBD ve hemen ilaç Orta eklenmiş risk Ortalama risk Yüksek eklenmiş risk Düşük eklenmiş risk Çok yüksek eklenmiş risk
Hipertansiyon: ne yapmalı? Her aşamada yaşam biçimi değişikliği
Hipertansiyon: ne yapmalı? Yaşam biçimi değişikliği ile elde edilen başarı JNC 7 Kılavuzu 2003
Hipertansiyon: ne yapmalı? Sol ventrikül hipertrofisi - Serebrovasküler olay - Sigara+ US karotis İMK 0.8mm Mİ, angina, KABG, PKG, KY - LDL168, HDL 42 mg/dl Serum kreatinin 1.2 mg/dl Aile öyküsü + Böbrek yetersizliği - mikroalbüminüri - Periferik arter hastalığı - Ağır retinopati - Risk faktörleri Hedef organ hasarı Eşlik eden hastalık Kimi tedavi etmeliyiz? 56 yaşında erkek KB= 136 / 86 mmHg Sigara - LDL124, HDL 42 mg/dl Aile öyküsü - Göbek çevresi 96 cm hs CRP 0.6 mg/dl Kan şekeri 96 mg/dl
Hipertansiyon: ne yapmalı? Kimi tedavi etmeliyiz: ESH-ESC 2003 Risk faktörü / Hastalık öyküsü Normal Yüksek normal Evre I Evre II Evre III Risk faktörü yok İzleme İzleme YBD; düşmezse ilaç YBD; düşmezse ilaç YBD ve hemen ilaç 1-2 risk faktörü YBD YBD YBD; düşmezse ilaç YBD; düşmezse ilaç YBD ve hemen ilaç 3 risk faktörü ya da HOH-DM YBD YBD ve hemen ilaç YBD ve hemen ilaç YBD ve hemen ilaç YBD ve hemen ilaç Eşlik eden hastalık YBD ve hemen ilaç YBD ve hemen ilaç YBD ve hemen ilaç YBD ve hemen ilaç YBD ve hemen ilaç Orta eklenmiş risk Ortalama risk Yüksek eklenmiş risk Düşük eklenmiş risk Çok yüksek eklenmiş risk
Hipertansiyon: ne yapmalı? Sol ventrikül hipertrofisi - Serebrovasküler olay - US karotis İMK 0.8mm Mİ, angina, KABG, PKG, KY - Serum kreatinin 1.2 mg/dl Böbrek yetersizliği - mikroalbüminüri - Periferik arter hastalığı - Ağır retinopati - Risk faktörleri Hedef organ hasarı Eşlik eden hastalık Kimi tedavi etmeliyiz? 56 yaşında erkek KB= 136 / 86 mmHg KB= 155 / 95 mmHg Sigara - LDL124, HDL 42 mg/dl Aile öyküsü - Göbek çevresi 96 cm hs CRP 0.6 mg/dl Kan şekeri 96 mg/dl
Hipertansiyon: ne yapmalı? Kimi tedavi etmeliyiz: JNC VII Tedavi YBD YBD YBD+ilaç YBD+ilaç YBD: yaşam biçimi değişikliği
Hipertansiyon: ne yapmalı? Kimi tedavi etmeliyiz: ESH-ESC 2003 Risk faktörü / Hastalık öyküsü Normal Yüksek normal Evre I Evre II Evre III Risk faktörü yok İzleme İzleme YBD; düşmezse ilaç YBD; düşmezse ilaç YBD ve hemen ilaç 1-2 risk faktörü YBD YBD YBD; düşmezse ilaç YBD; düşmezse ilaç YBD ve hemen ilaç 3 risk faktörü ya da HOH-DM YBD YBD ve hemen ilaç YBD ve hemen ilaç YBD ve hemen ilaç YBD ve hemen ilaç Eşlik eden hastalık YBD ve hemen ilaç YBD ve hemen ilaç YBD ve hemen ilaç YBD ve hemen ilaç YBD ve hemen ilaç Orta eklenmiş risk Ortalama risk Yüksek eklenmiş risk Düşük eklenmiş risk Çok yüksek eklenmiş risk
Hipertansiyon: ne yapmalı? Sol ventrikül hipertrofisi - Serebrovasküler olay - US karotis İMK 0.8mm Mİ, angina, KABG, PKG, KY - Serum kreatinin 1.2 mg/dl Böbrek yetersizliği - mikroalbüminüri - Periferik arter hastalığı - Ağır retinopati - Risk faktörleri Hedef organ hasarı Eşlik eden hastalık Kimi tedavi etmeliyiz? 56 yaşında erkek KB= 136 / 86 mmHg Sigara - LDL124, HDL 42 mg/dl Aile öyküsü - Göbek çevresi 96 cm hs CRP 0.6 mg/dl Kan şekeri 96 mg/dl Kan şekeri 136 mg/dl
Hipertansiyon: ne yapmalı? Kimi tedavi etmeliyiz: JNC VII Tedavi YBD YBD YBD+ilaç YBD+ilaç DM varsa, hedef ilaç ile <130 / 80 mmHg YBD: yaşam biçimi değişikliği
Hipertansiyon: ne yapmalı? Kimi tedavi etmeliyiz: ESH-ESC 2003 Risk faktörü / Hastalık öyküsü Normal Yüksek normal Evre I Evre II Evre III Risk faktörü yok İzleme İzleme YBD; düşmezse ilaç YBD; düşmezse ilaç YBD ve hemen ilaç 1-2 risk faktörü YBD YBD YBD; düşmezse ilaç YBD; düşmezse ilaç YBD ve hemen ilaç 3 risk faktörü ya da HOH-DM YBD YBD ve hemen ilaç YBD ve hemen ilaç YBD ve hemen ilaç YBD ve hemen ilaç Eşlik eden hastalık YBD ve hemen ilaç YBD ve hemen ilaç YBD ve hemen ilaç YBD ve hemen ilaç YBD ve hemen ilaç Orta eklenmiş risk Ortalama risk Yüksek eklenmiş risk Düşük eklenmiş risk Çok yüksek eklenmiş risk
Hipertansiyon: ne yapmalı? Serebrovasküler olay - Mİ, angina, KABG, PKG, KY - Serum kreatinin 1.8 mg/dl Böbrek yetersizliği - Mikroalbüminürü + Periferik arter hastalığı - Ağır retinopati - Risk faktörleri Hedef organ hasarı Eşlik eden hastalık Kimi tedavi etmeliyiz? 56 yaşında erkek KB= 136 / 86 mmHg Sigara - Sol ventrikül hipertrofisi - LDL124, HDL 42 mg/dl US karotis İMK 0.8mm Aile öyküsü - Serum kreatinin 1.2 mg/dl Göbek çevresi 96 cm mikroalbüminüri - hs CRP 0.6 mg/dl Kan şekeri 96 mg/dl
Hipertansiyon: ne yapmalı? Kimi tedavi etmeliyiz: JNC VII Tedavi YBD YBD YBD+ilaç YBD+ilaç Böbrek yetersizliğinde hedef ilaç ile <130 / 80 mmHg YBD: yaşam biçimi değişikliği
Hipertansiyon: ne yapmalı? Kimi tedavi etmeliyiz: ESH-ESC 2003 Risk faktörü / Hastalık öyküsü Normal Yüksek normal Evre I Evre II Evre III Risk faktörü yok İzleme İzleme YBD; düşmezse ilaç YBD; düşmezse ilaç YBD ve hemen ilaç 1-2 risk faktörü YBD YBD YBD; düşmezse ilaç YBD; düşmezse ilaç YBD ve hemen ilaç 3 risk faktörü ya da HOH-DM YBD YBD ve hemen ilaç YBD ve hemen ilaç YBD ve hemen ilaç YBD ve hemen ilaç Eşlik eden hastalık YBD ve hemen ilaç YBD ve hemen ilaç YBD ve hemen ilaç YBD ve hemen ilaç YBD ve hemen ilaç Orta eklenmiş risk Ortalama risk Yüksek eklenmiş risk Düşük eklenmiş risk Çok yüksek eklenmiş risk
Hipertansiyon: ne yapmalı? Risk faktörleri Hedef organ hasarı Eşlik eden hastalık Kimi tedavi etmeliyiz? 56 yaşında erkek KB= 136 / 86 mmHg Sigara - Sol ventrikül hipertrofisi - Serebrovasküler olay - LDL124, HDL 42 mg/dl US karotis İMK 0.8mm Mİ, angina, KABG, PKG, KY - Aile öyküsü - Serum kreatinin 1.2 mg/dl Böbrek yetersizliği - Göbek çevresi 96 cm mikroalbüminüri - Periferik arter hastalığı - hs CRP 0.6 mg/dl Ağır retinopati - Kan şekeri 96 mg/dl
Hipertansiyon: ne yapmalı? Kimi tedavi etmeliyiz: ESH-ESC 2003 Risk faktörü / Hastalık öyküsü Normal Yüksek normal Evre I Evre II Evre III Risk faktörü yok İzleme İzleme YBD; düşmezse ilaç YBD; düşmezse ilaç YBD ve hemen ilaç 1-2 risk faktörü YBD YBD YBD; düşmezse ilaç YBD; düşmezse ilaç YBD ve hemen ilaç 3 risk faktörü ya da HOH-DM YBD YBD ve hemen ilaç YBD ve hemen ilaç YBD ve hemen ilaç YBD ve hemen ilaç Eşlik eden hastalık YBD ve hemen ilaç YBD ve hemen ilaç YBD ve hemen ilaç YBD ve hemen ilaç YBD ve hemen ilaç Orta eklenmiş risk Ortalama risk Yüksek eklenmiş risk Düşük eklenmiş risk Çok yüksek eklenmiş risk
Hipertansiyon: ne yapmalı? Kan basıncını nasıl düşürdüğümüzün önemi var mı?
Hipertansiyon: ne yapmalı? Eski antihipertansifler Yeni antihipertansifler Kan basıncını hangi ilaçla düşürelim Diüretikler Beta blokerler (BB) Kalsiyum kanal blokerleri (KKB) Anjiyotensin reseptör blokerleri (ARB) Anjiyotensin dönüştürücü enzim inhibitörleri (ACE-İ)
Hipertansiyon: ne yapmalı? Koroner arter hastalığı 0,99 (0,83-1,18) Yüksek diüretik Düşük diüretik 0,72 (0,61-0,85) -Bloker 0,93 (0,80-1,09) Total mortalite 0,88 (0,75-1,03) Yüksek diüretik Düşük diüretik 0,90(0,81-0,99) -Bloker 0,95 (0,84-1,07) Eski antihipertansiflerin plasebo ile karşılaştırılması RR (95% CI) İnme 0,49 (0,39-0,62) Yüksek diüretik Düşük diüretik 0,66 (0,55-0,77) -Bloker 0,71 (0,59-0,86) Tedavi kötü Tedavi iyi 1 JAMA 1997;277: 739.
Hipertansiyon: ne yapmalı? Yeni antihipertansiflerin etkisi? BPLT Çalışmacıları* Plasebo kontrollü çalışmalar İnme ACE-İ KKB KAH ACE-İ KKB Kalp yetersiz. ACE-İ KKB Major KV olay ACE-İ KKB İlaç iyi Plasebo iyi Lancet 2003;362:1527-45
Hipertansiyon: ne yapmalı? ARB ARB ARB ARB Yeni antihipertansiflerin etkisi? BPLT Çalışmacıları* D/BB kontrollü çalışmalar İnme ACE-İ KKB KAH ACE-İ KKB Kalp yetersiz. ACE-İ KKB Major KV olay ACE-İ KKB İlaç iyi D/BB iyi Lancet 2003;362:1527-45
Hipertansiyon: ne yapmalı? Atenolol dışı BB’e karşı öbür ilaç İnme Mİ Ölüm Atenolol’e karşı öbür ilaç. İnme Mİ Ölüm Beta blokerlere ilişkin bir metaanaliz: Atenolol’e dikkat BB kontrollü çalışmalar BB’e karşı öbür ilaç İnme Mİ Ölüm BB iyi Öbür ilaç iyi Lancet 2005;366:1545-53
Hipertansiyon: ne yapmalı? Kan basıncını ne zaman düşürdüğümüzün önemi var mı?
Hipertansiyon: ne yapmalı? VALUE çalışmasının öğrettikleri* Birincil son noktalar ΔSKB mmHg Zaman aralığı (Aylar) Tüm çalışma 2.2 0-3 3.8 3-6 2.3 6-12 2.0 12-24 1.8 24-36 1.6 36-48 1.4 Çalışma sonu 1.7 Valsartan iyi Amlodipin iyi 1.0 *Lancet 2004;363:2022-31
Hipertansiyon: ne yapmalı? Özel durumlarda seçilecek ilaç grupları var mı?
Hipertansiyon: ne yapmalı? Özel durumlarda seçilecek ilaçlar BB Diüretik ACE-İ ARB KKB Kalp yetersizliği + + + + Post-Mİ + + (+) Yüksek KAH riski + + + + Diyabet + + + + + Kronik böbrek yts. +’ +’ + + +’ Yeni inme + +
Hipertansiyon: ne yapmalı? Özel durumlarda seçilecek ilaçlar BB Diüretik ACE-İ ARB KKB İzole sistolik h. + + Gebelik + + Periferik arter h + +
Hipertansiyon: ne yapmalı? Hipertansiyonu kontrol altına almak (<140/90mmHg) kolay mı?