360 likes | 566 Views
E N D
1. PATRICK STOOP
STOOP CONSULTING BVBA
Patrick@StoopConsulting.eu Model van rolverdeling tussen secretaris, financieel beheerder en andere actoren
2. Opfrissing van
seminariereeks maart 2008
samen met VFG en VLO
3. Uitgangspunten voor het model Overstijgen tegenstelling secretaris – ontvanger
=> Toekomstgericht model rolverdeling tussen:
Bestuur
Secretaris
Lid Managementteam / Budgethouder
Financieel beheerder (+ dienst financiën)
4. Uitgangspunten voor het model Model als “referentiekader” en “groeimodel”
Belang expliciteren / formaliseren rolverdeling
Diverse opties mogelijk => bewuste keuze
Stappen in uitbouw interne controlesysteem
Randvoorwaarden ingevuld? Politiek en ambtelijk?
5. Uitgangspunten voor het model Rolverdeling in relatie tot de grote fasen van de beleids-, budget- en beheerscyclus: 5 topics
Planning en Budgettering
Bestedingscyclus
Inkomstencyclus
Kasbeheer en Thesauriebeheer
Boekhouding, Registratie, Monitoring, Beheerscontrole, Rapportering en Jaarrekening
6. Uitgangspunten voor het model Essentiële rol van de leden van het managementteam / de budgethouders
Benutten centrale rol managementteam
Hedendaags totaalkader rollen in lokale besturen
Rol lijnverantwoordelijken als “budgethouder”
Nieuwe dynamiek
en
visie op functiescheiding
7. Uitgangspunten voor het model Secretaris & financieel beheerder: dubbele motor
Samenwerking: als een tandem
Eenduidige leiding secretaris: algemeen manager
Voldoende krachtige onafhankelijke positie financieel beheerder (countervailing power)
Gezond evenwicht = continue uitdaging
8. Uitgangspunten voor het model Synergie met andere functies middelenbeheer
Personeelsdienst, Aankoopdienst, enz.
Niet in de plaats van lijnverantwoordelijken / budgethouders maar synergievolle ondersteuning
Eigen organisatorische keuzen elk lokaal bestuur
9. Uitgangspunten voor het model “Functiescheiding”: gezond gebruiken
Niet “heilig principe” – soms duur of contraproductief
Wel krachtige “maatregel” – juist te combineren met andere types maatregelen van risicobeheersing
10. Rolverdeling in relatie tot de grote fasen van de beleids-, budget- en beheerscyclus: 5 topics
11. 1 Planning en Budgettering Types planning
Strategisch - meerjarenplan:
Algemeen beleidsplan ? financiële beleidsruimte
Sectorale beleidsplannen
Financieel meerjarenplan
Beheersplan / operationeel plan:
Jaarlijkse schijf beleid => concreet prestatieplan - SMART
Financieel: exploitatie + investeringen + kasstromen
12. 1 Planning en Budgettering “Planning & control”-functie
Koppeling beleid ? financiën
Duidelijke en evalueerbare doelstellingen
“Controller”-capaciteit en -functie invullen gericht op “evalueerbare” planning (strategie ? beheer)
Extra rol voor financieel beheerder? Vanuit opdracht in “beheerscontrole”
Gedeelde rol van “secretaris” en “financieel beheerder”?
Elk lid MAT :voor de eigen sector + ook als team
13. 1 Planning en Budgettering Essentie!
Zinvolle rapportering start met concrete en evalueerbare planning !
Van strategie naar beheersplan met indicatoren (SMART), als basis voor beheerscontrole.
Waar staat uw lokaal bestuur hierin?
Wie stimuleert en bewaakt de kwaliteit van de planning in uw gemeente of OCMW?
14. 1 Planning en Budgettering
15. Planning & budgettering => Basis voor goede rapportering => BEHEERSCONTROLE
16. 2 Bestedingscyclus Belangrijke rol budgethouders
Principe: deel van de job
Financieel beheerder als budgethouder financiële dienst? – Conflicterende principes!
Voorkeur “functiescheiding”? => andere budgethouder
Toch (aspecten) budgethouder? => extra controle vereist!
17. Toegevoegde waarde specifieke “aankoop-verantwoordelijke”
Ter ondersteuning (en niet in plaats) van budgethouder
In principe niet onder leiding van financieel beheerder
Ondersteuning rol secretaris qua interne controle 2 Bestedingscyclus
18. 2 Bestedingscyclus Belang procedures / methodieken / richtlijnen voor aankoopproces / bestedingscyclus
Belangrijke ondersteuning voor budgethouders
Financieel beheerder:
Minimaal feedback op (ontwerp)procedures
Eventueel motorrol voor interne controlesysteem
NIET : zelf opstellen bestekken / evalueren offertes en/of leiding van de aankoopdienst
WEL: kwaliteitsbewaking en visum
19. 2 Bestedingscyclus Registratie, controle, verwerking en betaalbaarstelling facturen.
Belang centrale registratie inkomende facturen
Budgethouder:
Grondige controle factuur
Expliciete “betaalbaarstelling”
Duo van Secretaris en Financieel beheerder
Opzetten interne controlesysteem inkomende facturen
Kwaliteitsbewaking op toepassing van controlesysteem
20. 2 Bestedingscyclus Betalingen
Dubbele handtekening
Vermijdt steeds “blind tekenen”!
Risico van ondergraving van internecontrolesysteem
Denkpiste: expliciete betaalbaarstelling door budgethouder laten gelden als 1e handtekening
21.
22. Uitgavencyclus:
belang van goede rapportering voor/van budgethouder TAAKSTELLEND BUDGET
Visum, goedkeuring factuur, … => Aankoopprocedure > INTERN CONTROLESYSTEEM
23. 3 Inkomstencyclus “uitgaande facturen”: verantwoordelijkheid van betrokken diensthoofd / budgethouder
Budgethouder: opstelling uitgaande facturen
Samenhang met “taakstellend budget”
Budgethouder: bij voorkeur ook zelf verantwoordelijk voor debiteurenbewaking met 1e en 2e herinnering
24. 3 Inkomstencyclus Principe functiescheiding gemeentelijke belastingen
Theoretisch: “budgethouder belastingen” onafhankelijk van financieel beheerder - hiërarchie door secretaris.
Optie 2: opstellen gemeentelijke belastingen onder verantwoordelijkheid / leiding van financieel beheerder
25. 3 Inkomstencyclus Verwerking ontvangsten
Girale ontvangsten
Financiële dienst onder leiding financieel beheerder
Automatische info voor (decentraal) debiteurenbeheer
Kasontvangsten
Financieel beheerder: kwaliteitsbewaking op interne controlesysteem kasbeheer en periodieke controle op kasontvangsten
26.
27. Inkomstencyclus:
belang van goede rapportering voor/van budgethouder TAAKSTELLEND BUDGET
Volledigheid ontvangsten, debiteurenbeheer => Ontvangstenprocedure > INTERN CONTROLESYSTEEM
28. 4 Kasbeheer en Thesauriebeheer Opportuniteit / logica van de centrale rol secretaris in kasbeheer?
Praktisch:
Internecontrolesysteem opzetten / bewaken in duo door secretaris en financieel beheerder
Controle op periodiek kasafrekeningen door de financiële dienst
Thesauriebeheer: kasstromen, beleggingen, leningen
Duidelijke verantwoordelijkheid financieel beheerder
Leden MAT: tijdig relevante informatie aanleveren
29.
30. Financiële cyclus:
belang van goede rapportering voor/van budgethouder TAAKSTELLEND BUDGET
Volledigheid ontvangsten, debiteurenbeheer => Ontvangstenprocedure > INTERN CONTROLESYSTEEM
31. 5 Boekhouding, Monitoring, Beheerscontrole en Rapportering Samenhangende taken / activiteiten
Boekhouding: is meer dan Eur
Registratie activiteiten en prestaties
Analytische boekhouding
Beheerscontrole (en beheersrapportering)
Opvolgen, bewaken, bijsturen optimale realisatie in uitvoering van beleidsplan & budget
Kwartaalrapportering => jaarverslag samen met rekening
Jaarrekening
Beleidsevaluatie
Systeem van interne controle en risicobeheer
32. 5 Boekhouding, Monitoring, Beheerscontrole en Rapportering Belang van afspraken, informatiesystemen, interne controlesysteem en kwaliteitsbewaking m.b.t. tijdige en correcte registratie en verwerking
Tijdige en correcte registratie / info “stroomopwaarts”
Registratie zo veel mogelijk “aan de bron” en “geïntegreerd” – dubbel werk vermijden
Afstemming tussen prestatieplanning / gebruik indicatoren en (mogelijkheden) registratie
Afstemming met diensten voor juiste aanlevering informatie en adequate analytische boekhouding
33. 5 Boekhouding, Monitoring, Beheerscontrole en Rapportering Beheerscontrole en beheersrapportering
Financieel beheerder:
Regelmatige rapportering
Optie: als “controller” centrale motorrol in uitbouw / gebruik beheerscontrole op de diversie niveaus
Secretaris en leden MAT:
Beheerscontrole eigen sector (taakstellend budgetbeheer)
Als MAT, onder leiding secretaris, gebruik bevindingen beheerscontrole voor continue ambtelijke bijsturing
Adviseren bestuur voor politieke bijsturing
Bestuur: “vragende partij” & “effectieve bijsturing”!
34. 5 Boekhouding, Monitoring, Beheerscontrole en Rapportering Maak steeds goed onderscheid tussen “beheersevaluatie” en “beleidsevaluatie”
Enerzijds efficiëntie, kwaliteit en resultaten in de realisatie van het beheersplan
Anderzijds evaluatie van de effectiviteit en opportuniteit van de strategische beleidskeuzen.
Samen: belangrijke lessen voor strategische planning
Sluiten van de hele plancyclus
35. 5 Boekhouding, Monitoring, Beheerscontrole en Rapportering Systeem van interne controle en risicobeheer
“Motorrol” ICS: duo secretaris en financieel beheerder
Secretaris: feitelijke ambtelijke goedkeuring
In overleg met MAT + periodieke rapportering aan bestuur
Bestuur: periodieke formele goedkeuring grote lijnen
Cruciaal: levend systeem dat continu aangepast wordt, adequaat is en gebruikt wordt! = Soepel op detailniveau!
Leden MAT:
Eerstelijnsverantwoordelijke ICS eigen dienst / sector
In MAT bijdragen aan algemene verbetering ICS en adequaat risicobeheer
36.
37. Boekhouding, monitoring, rapportering, …: