570 likes | 990 Views
ALT SOLUNUM YOLU İNFEKSİYONLARI. Prof. Dr. Neşe Saltoğlu Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Dalı. PNÖMONİ SINIFLAMA. Oluştuğu yere ve hastanın immunitesi Anatomik ( Radyolojik ) bulgular Klinik seyri Etken. SINIFLAMA.
E N D
ALT SOLUNUM YOLU İNFEKSİYONLARI Prof. Dr. Neşe Saltoğlu Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Dalı
PNÖMONİ SINIFLAMA • Oluştuğu yere ve hastanın immunitesi • Anatomik ( Radyolojik ) bulgular • Klinik seyri • Etken
SINIFLAMA • Pnömoninin oluştuğu yere ve hastanın bağışıklık durumuna göre: 1) Toplum kökenli pnömoni 2) Hastane kökenli pnömoni 3) Aspirasyon pnömonisi 4) Yaşlılık pnömonisi 5) Bağışıklığı baskılanmış hastalarda gelişen pnömoni • Anatomik Bulgulara Göre: 1) Lober pnömoni 2) Lobüler pnömoni 3) İnterstitiyel pnömoni
Tipik Pnömoni - Klinik • Akut başlangıç – • Titreme ve ateş, terleme • Prodüktif öksürük - Pürülan balgam • Plevra tutulumu • Lober infiltrat • Lökositoz • Başağrısı, bulantı-kusma, karınağrısı, diare, artralji, artrit eklenebilir.
Tipik Pnömoni - Klinik • Yaygın pnömoni; takipne, nefes darlığı • > 65 yaş öksürük, ateş, pürülan balgam olmadan; Konfüzyon, bilinç bulanıklığı, takipne, hipotermi,derin halsizlik + radyolojik bulgu
Fizik Muayene Bulguları Lober pnömoni • Eksudasyon dönemi; inspiryum sonu ince raller • Konsolidasyon dönemi; vibrasyon torasik artar, perküsyonda matite, oskültasyonda ince raller azalır / kaybolur, solunum sesleri şiddetlenir (bronşiyal solunum) • Rezolüsyon dönemi; konsolidasyon bulguları kaybolur, inspiryum sonu ince raller artar.
Tanı • Mikroskopik inceleme • x10 büyütmeli alanda yassı epitel hücre sayısı<10, PNL >25 • Balgam kültürü+gram boyama • Kan kültürü%9-14 pozitif • plevral mayi kültürü • serolojik testler • Mycoplasma • Chlamydia • Legionella
Balgam İncelemesi • Balgam alma tekniği • Ağız önce su ile çalkalanmalı • Orofaringeal kontaminasyonu azaltma • Derin nefes alınır • Öksürük ile balgam çıkarılır. • En pürülan kısım seçilir. • Gram boyama ve kültür
Gram Boyama • Belli tipte bakterinin floraya hakim olması • PMNL tarafında fagosite edilmiş bakteriler • İnflamatuvar hücre var • Mikroorganizma yok ATİPİK PNÖMONİ ETKENLERİ
Balgam Kültürü • Değeri düşüktür. • Sonuçlar 24-48 saatte gelir. • Önceden antibiyotik alınması • Pömokok pnömonisinde % 50 • Balgam alma • Noninvazif ve invazif yöntemler
Kan Kültürü • % 10-30 pozitiftir. • Hastaneye yatırılan hastalarda ateşli dönemde kan kültürü alınmalıdır.
TANI • Rutin laboratuvar incelemeleri • PA Ac grafisi • Balgam incelemesi • Kan kültürü • Serolojik İnceleme
Rutin Laboratuvar İncelemeler • Tam kan sayımı • Serum elektrolitleri • Böbrek fonksiyonları
Akciğer Grafisi • Posteroanterior grafi Pnömoninin • Yerini • Komplikasyonlarını • Pnömoniyi taklit eden durumları saptar.
Akciğer Grafisi • Pnömokok, Klebsiella • S.aureus, P.aeruginosa • S. aureus • Legionella • Lober tutulum • Bronkopnömonik görünüm • Pnömatosel, yeri değişen nodüler infiltrasyonlar, apse • Zaman içinde değişebilir veya baştan itibaren lober
Atipik Pnömoni - Klinik • Subakut başlar. • Prodromal belirtiler; halsizlik, kırgınlık, kas ağrısı • Kuru öksürük • Plöritik ağrı yok ya da nadir • Balgam olabilir/olmayabilir • Lober olmayan tutulum • Akciğer dışı semptomlar
Atipik Pnömonide Akciğer Dışı Bulgular • M.pneumoniae • Eritema multiforme • Hemolitik anemi • Büllöz miringitis • Ensefalit • Transvers myelit
L.pneumophila • 39-40ºC’nin üstünde ateş, konfüzyon, rölatif bradikardi, • Kuru öksürük • Şiddetli baş ağrısı, kas ağrısı • Hepatik - renal yetmezlik • İshal • hiponatremi varlığı, • betalaktam antibiyotik tedavisine yanıtsızlık
Atipik Pnömonide Akciğer Dışı Bulgular • C.pneumoniae • Boğaz ağrısı • Ses kısıklığı • Uzun süreli öksürük • Bilateral infiltrasyon
Atipik pnömoni • Virüs • Başağrısı • Halsizlik • Kas- eklem ağrısı • Rölatif bradikardi
Atipik Pnömoni • Klinik ve radyolojik bulgular arasında korelasyon yok. • Legionella pnömonisinde hastalığın başlangıç ve ileri dönemlerinde farklılık olur. • Hastalık interstitiyel / yama tarzı infiltrasyon ile başlayarak lober, multilober tutulum ve buna bağlı konsolidasyon bulguları ile gidebilir.
Serolojik Testler • Mikoplazma • Klamidya • Legionella • Virüsler
Antikor Titresi • Başlangıç ve iyileşme döneminde • 4 kat artış önemlidir. • Mikoplazma enfeksiyonu: Soğuk aglütininler • 7-14. Günde olguların %50 • Legionella enf: İdrarda lejyonella antijen testi
CURB65 veya CRB65 hastalık şiddet skoru • Konfüzyon • Solunum sayısı≥ 30/min • Kan basıncı (Sistolik < 90 veya diastolik ≤ 60mmHg) • Yaş≥ 65 (BUN> 20mg/dL) Yukarıdaki bulguların her biri 1 puan olarak eklenir Puanlama 1-2 orta şiddetli infeksiyon 3-4 yüksek şiddetli
PnömoniEtkene ait Risk faktörleri • Penisiline dirençli pnömokok • Yaş • Eşlik neden hastalık • son 3 ayda betalaktam kullanımı • alkolizm • bağışıklığı baskılayan hastalıklar • Pseudomonas aeruginosa • Kortikosteroid tedavi • Akciğer hastalığı bronşektazi, kistik fibroz • Malnutrisyon • geniş spektrumlu antibiyotik
Etkene ait risk faktörleri • Gram negatif enterik bakteri • Huzurevinde kalanlar • Kardiyopulmoner hastalık varlığı • eşlik eden hastalıklar • öyküde antibiyotik kullanımı • Haemophilus influenzae • KOAH tanısı • sigara kullanımı
Etkene ait risk faktörleri • Anaerob bakteriler • aspirasyon şüphesi • periodontal hastalık • i.v ilaç kullanımı, • hava yolu obstrüksiyonu • radyografik segmenter lokalizasyon, abse görünümü • Legionella pneumophila • İleri yaş, malignansi • sigara kulanımı • seyahat, otelde konaklama • altta yatan hastalık
Etkene ait risk faktörleri • S aureus • huzurevinde yaşama • diğer infeksiyon odağı varlığı • bir süre önce influenza geçirilmesi • i.v ilaç bağımlılığı • hızlı ilerleme, toksik tablo, bilateral infiltrasyon • radyografide plevral effüzyon, pnömotosel, abse varlığı
Pnömoniyi Taklit Eden Durumlar • Akciğer ödemi • Akc embolisi • İnerstitiyel fibrosiz • Atelektazi • Akc Ca, lösemi lenfoma
TKP Risk Faktörleri • 65 yaş üzeri • Eşlik eden hastalık • KOAH, bronşektazi, kistik fibrozis, diyabet,böbrek hastalığı, konj kalp yetmezliği, karaciğer hastalığı, malignensi, SVH, • Bir yıl içerisinde pnömoni nedeni ile hastaneye yatış • aspirasyon • splenektomi • alkolizm • malnutrisyon • bakımevinde yaşama
TKP Ağırlık faktörleri • Fizik muayene • Şuur değişikliği • Ateş <35 C ya da->40C • Kan basıncı<90mmHg • solunum sayısı>30/dak • siyanoz • Laboratuvar • BK<4000mm3,>30.000mm3 • Nötrofil<1000/mm3 • PaO2<60mmHg • SaO2<%92, pH<7.35 • BUN>30mg/dl • Na<130mEq/L • Akciğer filminde multilober tutulum, kavite, plevral effüzyon, hızlı ilerleme • Sepsis ya da MODS
TKP Yoğun Bakıma Yatırılma Kriterleri • Mekanik ventilasyon ihtiyacı • septik şok tablosu • konfüzyon • kan basıncı<90mm/Hg • solunum sayısı>30/dak,idrar miktarı<20ml/saat • akut böbrek yetmezliği • Akciğer filminde multilober tutulum, 48 saate opasitede %50’den fazla artış
Grup I a • Etkenler • S pneumoniae, M pneumoniae, • C pneumoniae, H influenzae • virüsler, miks infeksiyon • Risk ve ağırlık faktörü yok • Ayaktan tedavi • Makrolid veya doksisiklin • ya da Penisilin • (amoksisilin, prokain penisilin)
Grup 1b • Etkenler • S pneumoniae, M pneumoniae, • C pneumoniae, Miks enf, • H influenzae, enterik gram negatif basiller, virüsler, • Risk faktörü var-ağırlık faktörü yok • Ayaktan tedavi • 2. kuşak sefalosporin veya betalaktam-betalaktamaz komb • Makrolid yada doksisiklinle birlikte
Grup 2 etkenler • Grup 3a • S pneumoniae • H influenzae • M pneumoniae • C pneumoniae • Miks infeksiyon • Legionella • Virüsler • Grup 3b • S pneumoniae • H influenzae • M pneumoniae • C pneumoniae • Miks infeksiyon • Enterik gram negatif basiller • Anaeroblar • Virüsler • Legionella • Diğerleri
Grup 2 hastanede yatış gerektiren CURB-65 skoru ≥2ağırlık faktörü var • 2. veya 3. kuşak nonpsödomonal bir sefalosporin(seftriakson) • Veya • betalaktam,betalaktamaz enzim inhibitör komb(ampisilin/sulbaktam) ‘a • +makrolid eklenmeli • ya da • tek başına yeni kinolonlar verilebilir • (Moksifloksasin, levofloksasin gibi)
Psödomonas şüphesi var ise antipsödomonal bir betalaktam önerilir.) • Legionella riski var ise şiddetli infeksiyonda Makrolid+rifampisin kombinasyonu
Grup 3 Yoğun bakım endikasyonu varetkenler • Grup 3a • S pneumoniae (PDP dahil) • Legionella spp • H influenzae • Enterik gram negatif basiller • S aureus • M pneumoniae • Virüsler • diğerleri • Grup 3b • P aeruginosa+grup a’daki patojenler
Grup 3YBÜne yatırılma ölçütleri • Grup 3a • psödomonas riski yok • 3. kuşak nonpsödomonal sefalosporin yada • betalaktam-betalaktamaz inhibitörü • + • makrolid / veya yeni kinolonlar • Grup 3b • Psödomonas riski var • Antipsödomonal betalaktam+siprofloksasin, • Veya Antipsödomonal betalaktam+makrolid+aminoglikozid*
Korunma • Risk grubu aşılamaları • Pnömokok aşısı • İnfluenza aşısı
Pnömokok Aşısı • S. pneumoniae’nın 23 purifiye kapsül polisakkarid antijeni. • Serotipler: 1, 2, 3, 4, 5, 6B, 7F, 8, 9N, 9V, 10A, 11A, 12F, 14, 15B, 17F, 18C, 19A, 19F, 20, 22F, 23F ve 33F • İnvaziv hastalığın %85-90’ından sorumlu • 5 yıl süreli koruyuculuk • Uygulamadan 2-3 hafta sonra immünite oluşuyor
Pnömokok Aşısı • > 64 yaş ( >50 yaş? ) • > 2 yaş; fonksiyonel, anatomik aspleni • > 2 yaş; kronik hastalığı olan bireyler • -KBY, nefrotik sendrom • -KOAH, astım vb. kronik ac hastalıkları • -DM ve diğer metabolik hastalıklar • -BOS kaçağı olanlar • -Kronik karaciğer hastalığı • -Kronik kardiyovasküler hastalık
Pnömokok Aşısı • İmmün yetmezlik durumlarında - Konjenital ya da edinsel (HIV) immün yetmezlikler - İmmünsupressif tedavi, alkilleyici ajan kullanımı - Lösemi, lenfoma, MM, Hodgkin hastalığı - Solid organ - kemik iliği transplantasyonu hastaları