340 likes | 1.12k Views
Akut böbrek hasarı: Tanım, sınıflama, erken tanı biyolojik göstergeleri. Dr. Nahit Çakar İstanbul Tıp Fakültesi Anesteziyoloji Anabilim dalı Yoğun Bakım Bilim dalı. Akut renal yetersizlik (Acute renal failure:ARF).
E N D
Akut böbrek hasarı:Tanım, sınıflama, erken tanı biyolojik göstergeleri Dr. Nahit Çakar İstanbul Tıp Fakültesi Anesteziyoloji Anabilim dalı Yoğun Bakım Bilim dalı
Akut renal yetersizlik (Acute renal failure:ARF) • Fizik travma, enfeksiyon, inflamasyon, veya toksisite nedenli ani başlangıçlı renal yetersizliktir. • Semptomlar üremi, oligoüri veya anüri ile hiperekalemi ve pulmoner ödemi içerir. • Üç tiptir • prerenal, azalmış sistemik perfüzyon ve renal kan akımı ile birliktedir. Örn: hipovolemik şok veya konjestif kalp yetersizliği • renal, Renal parenkimal hastalıklarla birliktedir ; Örn: tubulointerstisyal nefrit, akut interstisyel nefrit, veya nefrotoksite; • postrenal, idrar akımının obstruksiyonundan kaynaklanır
ALI/ARDSReport of American-European consensus ICM 1994 20:225-232 • Akut başlangıç • AP grafide bilateral infiltratlar • PaO2/FiO2300 / PaO2/FiO2200 (PEEP’ten bağımsız) • PCWP 18 veya sol atrial hipertansiyonun klinik bulgularının yokluğu • Yapay solunum • Kaçınılmaz • Hayat kurtarıcı
SIRS- SEPSİS ALI-ARDS RIFLE AKI
RIFLE • 2000 yılında ADQI (Acute Dialysis Quality Initiative) grubu tarafından geliştirildi. • Akut böbrek yetersizliği konusunda aynı dilin konuşulmasını, • Çalışmaların ve araştırmaların kıyaslanabilirliğini, • Farklı merkezlerin bir arada çalışmalarını, • Epidemiyolojik çalışmaların oluşturulmasını sağlamıştır. (1)Crit Care. 2006;10(3):R73. Epub 2006 May 12
RIFLE SINIFLAMASI AMACI • Böbrek yetmezliğinin değerlendirilmesi • Böbrek yetmezliğinin evrelenmesi • İnsidans belirlemek(1) • MORTALİTE ile korele(2) (1) Intensive Care Med. 2007 Mar;33(3):409-13. Epub 2006 Dec 13 (2)Crit Care. 2005 Oct 5;9(5):523-7. Epub 2005 Aug 19
RIFLE Sınıflaması (Injury) (Failure) (Loss) (End-stage) (1) Intensive Care Med. 2007 Mar;33(3):409-13. Epub 2006 Dec 13
AKIN • Acute kidney injury network • Pek çok nefroloji ve yoğun bakım derneği • 2005 yılında Amsterdam’da 2 günlük konferans
ITF YBÜ RIFLE ve AKI Yoğun Bakım Ünitelerinde renal sorunların sınıflanmasında RIFLE ve AKI sistemlerinin işlevselliğini değerlendirmek ve evrelemenin MORTALİTE ile korelasyonunu araştırmak.
Hastalar ve yöntem • İÜ. İstanbul Tıp Fakültesi Anesteziyoloji Anabilim dalı Yoğun Bakım Servisi • 2007 yılının ilk yarısı • 487 hasta • Retrospektif olarak • APACHE skoru, • SOFA skoru • RIFLE sınıflamasını ve AKI sınıflamasını belirledik.
Yaş ortalaması: 55,04 ± 7,2 • K: %58, E: %42 • Cerrahi: %65,7 • Medikal: %33,2
Bulgular: • 487 hastadan • 388 hasta RIFLE sınıflamasına göre renal fonksiyonlar açısından normal olarak saptandı (%80). 99 RIFLE sınıfında • 384 hasta AKI sınıflamasına göre renal fonksiyonlar açısından normal olarak saptandı (%79). 103 AKI sınıfında • Ölen hastaların:
Giriş RIFLE ve AKI Sınıflamasına Göre Mortalite Oranları: Her iki hasta grubu benzer idi (p>0.05).
Evreleme ile Mortalite artışı %60 %61 %18 %12
Sonuç-1 • RIFLE ve AKI tanımlama sistemleri; yoğun bakım ünitelerinde renal sorunların sınıflanmasında kullanılabilir. • Derecelendirmedeki artış mortalite artışı ile korele bulunmuştur. • Mortalite belirleme açısından karşılaştırıldığında RIFLE ve AKI arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır.
Sonuç-2 • Çalışmamızda SOFA skoru mortalite açısından en belirleyici skorlama sistemi olarak bulunmuştur. • Beş farklı organ yetmezliğini değerlendirilmesine bağlanmıştır.
The RIFLE criteria and mortality in acute kidney injury: A systematic review. Ricci ve ark.: Kidney Int 2008,73:- 538-546.
NEDEN YENİ: SERUM KREATİNİNİN SORUNLARIEmerging urinary biomarkers in the diagnosis of acute kidney injuryPrasad DevarajanExpert Opin Med Diagn. 2008 April ; 2(4): 387–398. • Yaş, cinsiyet, kas kitlesi, kas metabolizması, kullanılan ilaçlar ve hidrasyon tablosundan etkilenir. • Renal rezervin yüksek olması nedeniyle böbrek fonksiyonunun önemli bir kısmı hasara uğramadan değişmeyecektir. • GFR düşük hız aralığında kreatinin artmış tübüler sekresyonu renal fonksiyonların yanlış yüksek tahmin edilmesine yol açar. • GFR’nin akut değişikliklerinde hasardan 2-3 gün sonra dengelenme oluşuncaya kadar böbrek fonksiyonunu doğru yansıtamaz
NEDEN YENİ; DiğerEmerging urinary biomarkers in the diagnosis of acute kidney injuryPrasad DevarajanExpert Opin Med Diagn. 2008 April ; 2(4): 387–398. • Hasarın primer odağını belirlemek (proksimal tübül, distal tübül, interstisyum, vasküler yapılar); • Böbrek yetersizliğinin süresini belirlemek (AKI, kronik böbrek yetersizliği veya ‘akut-üstü-kronik’); • AKI alt tiplerini ayırma (prerenal, renal, veya postrenal); • AKI etyolojisini ayırma (iskemi, toksinler, sepsis, veya kombinasyon) • AKI’yi diğer böbrek hastalıklarından ayırma (uriner trakt enfeksiyonu, glomerulonefrit, interstitial nefrit); • Risk ve prognoz belirleme (AKI süresi ve ciddiyeti, renal replasman tedavisine gereksinim, hastane kalış süresi, mortalite); • AKI seyrini tanımlama • AKI’ye yönelik girişimlerin monitorizasyonu
YENİLER NASIL OLMALIEmerging urinary biomarkers in the diagnosis of acute kidney injuryPrasad DevarajanExpert Opin Med Diagn. 2008 April ; 2(4): 387–398. • Noninvazif ve kolayca elde edilen kan veya idrar örneğinde yatak başında veya standart klinik laboratuarında uygulanabilir • Standart inceleme yöntemi ile hızlı ve güvenilir şekilde ölçülebilmeli • Yüksek duyarlılıkta olup erken teşhisi kolaylaştırmalı • AKI’ye özgün olmalı ve alt grupları ve etyolojileri ayırmalı • Receiver-operating characteristic (ROC) eğrilerinde güçlü biomarker özellikleri sergilemeli
NGAL • 25-kDa protein; nötröfillerden, gelatinaze kovalan olarak bağlı • Normalde böbrek, akciğer, mide ve kolonda çok az miktarda bulunur • Hasarlı epitel düzeyini ↑ • İskemik ve nefrotoksik hasar sonrası hayvan modellerinde erken ve belirgin olarak ↑ • Bu protein AKI gelişiminden kısa süre sonra kolayca kanda ve idrarda bulunur.
IL-18 • AKI gelişimini takiben proksimal tübüllerde ayrışır • İntrasellüler sistein proteaz, caspase-1, IL-1’i değiştirir ve IL-18’i aktive eder • IL-18 aktif şekli idrara geçebilir • Bir çalışma göstermiştir ki idrarda IL-18 • AKI hastalarında belirgin olarak artarken • Üriner infeksiyonlu , kronik böbrek yetersizlikli, nefritik sendromlu ve prerenal yetersizlikli hastalarda yükselmez.
Cystatin C • Bütün çekirdekli hücreler tarafından sabit hızda sentezlenip kana salgılanan sistein proteaz inhibitörüdür. • Glomerül tarafından serbestçe tamamen filtre olur. • Proksimal tübül tarafından tamamen reabsorbe edilir ve hiç sekrete edilmez. • Kan düzeyi yaş, cinsiyet, ırk, veya kas kitlesinden etkilenmez. kronik böbrek hastalarında serum kreatininden daha iyi glomerül fonksiyonunu gösterir. • Cystatin C’nin üriner atılımıAKI’li hastalarda renal replasman tedavisi gereksinimini bir gün önceden öngörür ( AUC of 0.75 ) • YBÜ’sinde %50 serum cystatin C artışı AKI’yi serum kreatinin artışına göre 1-2 gün önceden öngörür (AUC 0.97 ve 0.82, sırası ile)
KIM-1 • Hayvan modellerinde iskemik veya nefrotoksik AKI tablosunda dedifferansiye proksimal tübül hücrelerinden salgılanan transmembran proteindir • İdrarda kolayca tespit edilir • AKI gelişmiş olgularda (birincil olarak iskemik) böbrek biyopsisinde proksimal tübüllerde belirgin indüklendiği tespit edilmiştir • Üriner KIM-1 iskemik AKI ile prerenal azotemi ve kronik renal hastalığı ayırmaktadır • Kontrastın indüklediği AKI’de uriner KIM-1 artışı yoktur.
KIM-1 • Üriner AKI paneli için umut vaadeden aday • İskemik veya nefrotoksik böbrek hasarına özgündür • Kronik böbrek hastalığından veya uriner trakt infeksiyonlarında etkilenmez • AKI tiplerini birbirinden ayırmada kullanılabilir • Erken biomarker olması sınırlıdır uriner KIM-1 artışı ilk zaradan 12-24 saat sonradır • Diğer biomarkerlarla birlikte NGAL ve IL-18, KIM-1 AKI teşhisine özgünlük kazandırabilir.
Sonuç • Yeni terminoloji • Yeni biyolojik göstergeler • Birlikte çok branşın yer aldığı çalışma • GELECEĞİMİZİ AYDINLATACAK