Diagnoza poznawczo- normatywna

1. Diagnozapoznawczo- normatywna

2. Rozwój fizyczny i motoryczny trzylatka • samodzielnie myje ręce i zęby • potrafi korzystać z toalety • kontroluje potrzeby fizjologiczne • sam je, potrafi nalać napój z butelki do dzbanka • potrafi się ubrać i rozebrać (potrzebuje pomocy przy guzikach, zamkach) • wkłada buty • rysuje kwadraty i koła • zaczyna posługiwać się nożyczkami • chodzi na paluszkach • skacze na jednej nodze, przez chwilę stoi na jednej nodze • bez problemu korzysta z urządzeń na placu zabaw • sprawnie sobie radzi z omijaniem przeszkód na drodze, nawet kiedy biegnie • kopie i rzuca piłkę, jeździ na 3-kołowym rowerku

3. Rozwój intelektualny trzylatka • potrafi powiedzieć jak się nazywa i ile ma lat • sprawnie posługują się mową • potrafi mówić krótkie zdania i prowadzić krótką rozmowę • czasem się zacina, jąka lub powtarza słowa (rozmowa naładowana emocjonalnie) • oscyluje pomiędzy światem rzeczywistym i nierzeczywistym • rozróżnia pojęcie teraźniejszości, przyszłości • ma bogatą wyobraźnię, może tworzyć np. niewidocznych przyjaciół • zna imiona przyjaciół • coraz więcej zapamiętuje • zaczyna dokonywać wyborów, w oparciu o przewidywanie konsekwencji • uczy się rozwiązywać problemy • chętnie słucha bajek, opowiadań, zna kilka piosenek • rozróżnia, że coś jest takie samo lub inne • nazywa podstawowe kolory • układa puzzle, potrafi policzyć do 2-3 rzeczy • obserwuje

4. Rozwój społeczny i emocjonalny trzylatka • bawi się i dzieli z innymi dziećmi • jest nastawiony na współpracę, zawiera przyjaźnie • słucha poleceń i wykonuje polecenia • lubi słuchać historii na swój temat • upewnia się czy jest kochany przez rodziców, czasami adoruje jednego z rodziców • lubi zabawy z rodzicami, okazuje miłość bliskim • rozróżnia płeć • potrafi opowiadać o swoich problemach • chętnie pomaga w czynnościach domowych • boi się ciemności

5. Rozwój fizyczny i motoryczny czterolatka • korzysta z widelca i noża • rozbiera się i ubiera przy niewielkiej pomocy • samodzielnie korzysta z toalety • myje się i czyści zęby • rysuje postać ludzką z głową, nogami, rękoma • rysuje kwadrat • skacze na jednej nodze • wspina się po drabinie • świetnie radzi sobie na 3-kołowym rowerku • nakłada nakrętki na słoik • układa puzzle

6. Rozwój intelektualny czterolatka • mowa jest zrozumiała • zna około 1500 słów, pyta co znaczą dane słowa • zadaje mnóstwo pytań • ma jeszcze problemy z używaniem zaimków • orientuje się w przestrzeni (pod, za, na górze, pod spodem ) • zaczyna rozumieć następstwa czasowe (śniadanie, obiad kolacja) • rozumie niektóre przeciwieństwa • potrafi policzyć do 4 • zna około 8 kolorów • może pisać pierwsze literki • chętnie słucha opowieści • zna piosenki i wierszyki • lubi zabawy tematyczne

7. Rozwój emocjonalny i społeczny czterolatka • okres buntu i oporu • bije, kopie, ucieka, ma napady złości • w chwili złości niszczy przedmioty • może używać brzydkich słów i niegrzecznie zwracać się do innych ludzi • przeciwstawia się poleceniom, przekracza wszelkie granice, łamie zasady • fantazjuje • zdarza się że jest zbyt pewny siebie • uwielbia prowadzić dyskusje • potrafi być opiekuńczy i współczujący • bawi się w grupie • zaczyna się interesować różnicami płci

8. Rozwój fizyczny i motoryczny pięciolatka • może tracić pierwsze mleczaki • rozróżnia prawą i lewą stronę • pisze parę liter • rysuje postać ludzką, koloruje obrazki nie wychodząc po zaznaczoną linie • używa sztućców , kroi nożem • jest sprawny fizycznie, skacze na skakance, próbuje wykonywać skomplikowane ćwiczenia gimnastyczne np. stawanie na głowie, skacze na jednej lub drugiej nodze naprzemiennie • wiąże buty • potrafi się umyć, ubrać, zjeść, skorzystać z toalety • tworzy rozbudowane budowle z klocków • jeździ na 4 kołowym rowerze, czasami na 2 kołowym • umie wycinać nożyczkami po zaznaczonej linii

9. Rozwój intelektualny pięciolatka • jego mowa jest płynna i poprawna • potrafi napisać swoje imię • lubi argumentować używając słów ”ponieważ, dlatego, że” • zna dużo wyrazów • może czytać pojedyncze litery lub słowa • tworzy zdania złożone z 6-8 wyrazów • rozpoznaje podstawowe kolory • zapamiętuje adresy i numery telefonów • liczy do 10, potrafi napisać cyfry od 1-5 • rozumie znaczenie przeciwieństw i podobieństw • rozumie znaczenie następstwa czas, np. dziś, jutro, rano, wieczorem • odróżnia fantazję od rzeczywistości • zapamiętuje opowiadane historie i chce żeby je kontynuować, tworzy własne opowiadania • umie pogrupować przedmioty, np. wg. wielkości • jego zabawy coraz bardziej rozbudowane

10. Rozwój emocjonalny i społecznypięciolatka • stabilny emocjonalnie, lepiej panuje nad swoim zachowaniem • przyjacielski, chętnie bawi się z innymi dziećmi, samodzielnie wymyśla zabawy • związany emocjonalnie z mamą, zależy mu na uznaniu dorosłych • posłuszny, bywa nieśmiały, zaczyna się ,,wstydzić” nie patrzcie kiedy się rozbieram • lubi popisywać się siłą i zręcznością • pokazuje uczucia • stara się zrealizować cel, który sobie postawił, np. zbudowanie wieży klocków • lubi przebywać w domu • zadaje pytania na temat śmierci • dba swoich przyjaciół • czasami krytykuje lub zawstydza inne dzieci, wytykając im błędy • rozumie dowcipy, lubi zabawiać dorosłych • chce być pomocny w domu

11. Rozwój intelektualny sześciolatka • swobodnie prowadzi rozmowy • dobrze zapamiętuje wierszyki, piosenki • używa około 4 tys. słów • rozpoznaje i zapamiętuje dźwięki • rozróżnia prawą i lewą stronę • układa puzzle • podejmuje samodzielnie decyzje • rozumie pojęcie czasu, przestrzeni, koloru, liczb • rozumie, że rzeczy widziane z daleka wydaje się mniejsza niż w rzeczywistości • rozumie różnice miedzy czymś przypadkowym, a zamierzonym • zna dni tygodnia, pory roku, nazwy miesięcy • potrafi się skupić na około 15 min., nie ma rozdzielności uwagi • bawi się w zabawy z podziałem na role • interesuje się przyrodą i jej zjawiskami • próbuje uzasadniać swoje decyzje

12. Rozwój fizyczny i motoryczny sześciolatka • hałaśliwy, żywiołowy, pełen energii, sprawny fizycznie • lubi zabawy ruchowe • nie boi się ryzyka, kompletnie nie myśli o niebezpieczeństwie • ma czasem problemy z koordynacja ruchową (okres wzrostu) • bardzo go interesuje temat wypadających mleczaków – powód do dumy • dobrze rysuje, maluje, może mieć trudności z pisaniem • biega, skacze, wspina się • jeździ na 2 kołowym rowerze • może jeździć na łyżwach, nartach, rolkach • rysuje koło, kwadrat, prostokąt, romb

13. Rozwój emocjonalny i społeczny sześciolatka • podlega gwałtownym emocjom od entuzjazmu do agresji • chce być najlepszy, najmądrzejszy, najsilniejszy, naj…, naj… • w dobrym nastroju jest entuzjastyczny i pomocny • czasami oszukuje • jest bardzo czuły na krytykę • ma problemy z przyznaniem się do winy • może mieć problemy ze współżyciem z rówieśnikami z powodu potrzeby zwyciężania • przyjaźni się głównie z osobami tej samej płci • posiada najlepszego przyjaciela • ma trudności z zauważeniem potrzeb innych • w tym wieku kontakty z mamą mogą być trudne • boi się samotności, ciemności, duchów, burzy, ognia

14. Dysleksja rozwojowa Są to specyficzne trudności w czytaniu i pisaniu u dzieci o prawidłowym rozwoju umysłowym. Spowodowane są zaburzeniami niektórych funkcji poznawczych, motorycznych i ich integracji, uwarunkowanymi nieprawidłowym funkcjonowaniem układu nerwowego. Terminologia Najczęściej stosuje się termin "dysleksja rozwojowa" dla określenia syndromu specyficznych trudności w uczeniu się czytania i pisania. DYSLEKSJA - specyficzne trudności w czytaniu; DYSORTOGRAFIA - specyficzne trudności z opanowaniem poprawnej pisowni (w tym błędy ortograficzne); DYSGRAFIA - niski poziom graficzny pisma.

15. Symptomy ryzyka dysleksji

16. WIEK PONIEMOWLĘCY (2-3 LATA) Motoryka duża - opóźniony rozwój ruchowy. Dzieci mają trudności z utrzymaniem równowagi, automatyzacją chodu. Póź­niej zaczynają chodzić, biegać. Motoryka mała - opóźniony rozwój motoryki rąk Dzieci są mało zręczne manualnie, nieporadne w samoobsłudze (np. myjąc ręce, ubierając się, jedząc łyżką, zapinając duże guziki), a także mało sprawne w za­bawach manipulacyjnych (np. polegających na budowaniu z klocków).

17. Funkcje wzrokowe, koordynacja wzrokowo-ruchowa - opóźnienie rozwoju grafomotorycznego Dzieci nie próbują same rysować, w wieku 2 lat nie naśladują rysowania linii, w wieku 2 lat 6 miesięcy nie potrafią naśladować kierunku poziomego i pionowego linii, w wieku 3 lat nie umieją narysować koła. Funkcje językowe - opóźnienie rozwoju mowy Dzieci później wypowiadają pierwsze słowa (w pierwszym roku życia), w wieku 2 lat - zdania proste i w wieku 3 lat - zdania złożone.

18. WIEK PRZEDSZKOLNY (3-5 LAT) • Motoryka duża - niska sprawność ruchowa w zakresie ruchów całego ciała, • która objawia się tym, że dziecko: • słabo biega, • ma kłopoty z utrzymaniem równowagi, np. podczas chodzenia po linii krawężnika, • z trudem uczy się jeździć na rowerku trzykołowym, hulajnodze, • jest niezdarne w ruchach, źle funkcjonuje w zabawach ruchowych. • Motoryka mała - słaba sprawność ruchowa rąk, której symptomami są: • trudność i niechęć do wykonywania czynności samoobsługowych, np. zapinania małych guzików, sznurowania butów, zabaw manipulacyjnych, takich jak nawlekanie korali.

19. Koordynacja wzrokowo-ruchowa, w zakresie której zaburzenia objawiają się: • trudnościami z budowaniem z klocków, • niechęcią dziecka do rysowania, wykonywaniem bardzo uproszczonych rysunków, • poprzez sposób trzymania ołówka w palcach (nieprawidłowy chwyt) - dziecko rysując za mocno lub za słabo go przyciska, • brakiem umiejętności rysowania koła - w wieku 3 lat, kwadratu i krzyża -w wieku 4 lat, trójkąta i kwadratu opartego na kącie - w wieku 5 lat. • Funkcje wzrokowe - zaburzenia w rozwoju objawiają się: • nieporadnością w rysowaniu (rysunki bogate treściowo, lecz prymitywne w formie), • trudnościami w składaniu według wzoru obrazków pociętych na części, puzzli, wykonywaniu układanek, mozaiki.

20. Funkcje językowe - zaburzenia w rozwoju stają się widoczne poprzez: • opóźniony rozwój mowy, • nieprawidłową artykulację wielu głosek, • jako trudności z wypowiadaniem nawet niezbyt złożonych wyrazów (częste przekręcanie wyrazów), wydłużony okres posługiwania się neologizmami • trudności z rozpoznawaniem i tworzeniem rymów, • trudności z zapamiętaniem i przypominaniem nazw (szczególnie sekwencji nazw, takich jak pory dnia, nazwy posiłków), • trudności z zapamiętaniem krótkich wierszyków i piosenek, • trudności z budowaniem wypowiedzi, używanie głównie równoważników zdań i zdań prostych, mały zasób słownictwa. • Lateralizacja - opóźniony rozwój • brak przejawów preferencji jednej ręki. • Orientacja w schemacie ciała i przestrzeni - opóźnienie orientacji • z końcem wieku przedszkolnego dziecko nie umie wskazać prawej ręki (myli się).

21. TERAPIA OSÓB Z DYSLEKSJĄ

22. Całość oddziaływań stosowanych wobec dzieci ze specyficznymi trudnościami w czytaniu i pisaniu obejmuje się nazwą terapii pedagogicznej. Oddziaływania te mają charakter korekcyjno - kompensacyjny, co oznacza, że ukierunkowane są na usprawnianie zaburzonych funkcji (korekcja) i na wspomaganie funkcji dobrze rozwijających się (kompensacja), aby stały się wsparciem dla funkcji zaburzonych, lub aby mogły zastąpić je w razie potrzeby. Według M. Bogdanowicz system pomocy terapeutycznej w Polsce jest trafny i spójny, jednak nie funkcjonuje dobrze z powodu braku dostępności form pomocy, które się nań składają. Jest to system pięciopoziomowy, odpowiadający potrzebom dzieci o różnym stopniu nasilenia trudności w czytaniu i pisaniu.

23. Pierwszy poziom obejmuje pomoc rodziców pod kierunkiem nauczyciela. Dzieciom o stosunkowo niewielkich trudnościach w nauce wystarcza pomoc nauczyciela szkolnego. Nauczyciel, posiadając opinię oraz wskazania dotyczące terapii i postępowania z dzieckiem od psychologa i pedagoga z Poradni Psychologiczno - Pedagogicznej, proponuje dodatkowe ćwiczenia w szkole i w domu. Pomoc w ustaleniu programu pracy z uczniem stanowią liczne podręczniki z zakresu terapii pedagogicznej, z których pierwszy, autorstwa B. Zakrzewskiej został wydany już w 1976 roku. W przypadku trudności, nauczyciel zasięga rady metodyka w Wojewódzkim Ośrodku Metodycznym. Realizując postulat indywidualizacji nauczania, nauczyciel może zapewnić dyslektycznemu dziecku indywidualny program wymagań oraz dodatkowe ćwiczenia korekcyjno - kompensacyjne, wykonywane w szkole, podczas lekcji i w domu, pod opieką rodziców, z którymi pozostaje w ścisłej współpracy.

24. Drugi poziom: zespół korekcyjno - kompensacyjny. W przypadku bardziej nasilonych trudności proponuje się dzieciom dyslektycznym udział w zajęciach w zespole korekcyjno - kompensacyjnym w szkole. Zajęcia te prowadzone powinny być w gabinecie terapii pedagogicznej przez nauczyciela - terapeutę o specjalistycznym przygotowaniu na podyplomowym studium lub kursie terapii pedagogicznej. Trzeci poziom: terapia indywidualna. Dzieci, które wymagają indywidualnej i jeszcze bardziej pogłębionej pomocy terapeutycznej, uczęszczają na terapię do Poradni Psychologiczno - Pedagogicznej.

25. Czwarty poziom: w przypadku nasilonych trudności w uczeniu się czytania i pisania organizuje się klasy i szkoły terapeutyczne dla uczniów dyslektycznych. Klasy te funkcjonowały początkowo jako eksperymentalne. Na mocy rozporządzenia Ministra Edukacji z 25 maja 1993 roku mogą powstawać one na wniosek zainteresowanych osób. (nauczyciel, psycholog, rodzice). Realizowane są w nich autorskie programy dydaktyczne, które obok obowiązującego programu nauczania zawierają oddziaływanie o charakterze terapii pedagogicznej. Kilka takich klas i szkół funkcjonuje w Toruniu, w Krakowie, Warszawie i Łodzi, jednak nie zaspokajają one zapotrzebowania na tego rodzaju placówki. Ogólnokształcące Liceum Programów Indywidualnych w Gdańsku umożliwia młodzieży o nieharmonijnym rozwoju i jednostronnych uzdolnieniach, naukę według indywidualnego programu, uwzględniającego ich zainteresowania, "mocne strony" oraz trudności, zapewniając terapię pedagogiczną.

26. Piąty poziom: to stacjonarne oddziały terapeutyczne. Dzieci potrzebujące intensywnej i długotrwałej terapii przebywają w nich w okresie od kilku miesięcy do roku (weekendy dzieci spędzają w domu). Jeden z oddziałów funkcjonował do niedawna w Sanatorium Dziecięcym w Głuchowie koło Torunia, drugi działa w Helenowie pod Warszawą.

27. Dziękujemy za uwagę.