290 likes | 862 Views
Preventieve geneeskunde; consultatie reisziekten. Wim Terryn RZ Jan Yperman. Geschiedenis. 2° jaar opleiding; AZ St Jan Brugge; dr Johan Boelaert HIV, Infectieziekten, Travel Clinic 6° jaar opleiding; UZ Gent; prof dr Dirk Vogelaers: mijn “grote voorbeeld” infectieziekten HIV kliniek
E N D
Preventieve geneeskunde;consultatie reisziekten Wim Terryn RZ Jan Yperman
Geschiedenis • 2° jaar opleiding; • AZ St Jan Brugge; dr Johan Boelaert • HIV, Infectieziekten, Travel Clinic • 6° jaar opleiding; • UZ Gent; prof dr Dirk Vogelaers: mijn “grote voorbeeld” • infectieziekten • HIV kliniek • Consultatie reisziekten • Staflid nefrologie 2003-2004 • Transplantatie; • immunosuppressie • Vroeg: bacteriële infecties • Na één maand: opportunistische infecties (PCP, CMV, toxoplasmose, atypische mucobacteriën...)
RZ Jan Yperman • Geografisch; lacune • Brugge, Gent, Brussel, Antwerpen • ...en Ieper
Reizigersdiaree • Meestal bacteriële infectie : water, rauwe groenten, ongepelde vruchten. PREVENTIE: Flessenwater, zelfs voor tandenpoetsen. Koken van water. Chloramine tabletten (vuil water eerst filteren). • antacida (vooral PPI) hoger risico • meestal goedaardig; loperamide • ACEi en/of diuretica: tijdelijk stoppen bij ernstige diaree • Enterotoxigene E coli (ETEC)/ dysenterie: koorts, hevige buikpijn, bloederige stoelgang: ZELFTHERAPIE antibiotica (volwassen: fluoroquinolone, kinderen; azithromycine. (evt snel bij sporters, immunosuppressie). • amoebendysenterie (Gabbroral/Fasigyn): RO faeces voor parasieten, echo lever! • geen preventieve antibiotica, geen nifuroxazide (Ercefuryl), geen parenterol, geen bactisubtil; nutteloos of schadelijk
Malaria: Afrika + Amazonegebied • P falciparum (meest gevaarlijk), sterfte wereldwijd jaarlijks 3-3.5 miljoen mensen, vooral Afrikaanse kinderen, doch ook jaarlijks enkele Belgische reizigers. Mortaliteit 1%. • Muggenbeetpreventie met DEET >20% (’s avonds; inactiveert zonnecreme) + Muskietennet • Chloroquineresistentie; enkel Malarone of Lariam (uitzonderlijk Doxycycline) • Malarone; geen bijwerkingen, -D1 tot +D7, MET DE MAALTIJD (absorpsie * 4) kostprijs! • Lariam; • W1 tot +4W, goedkoop en efficiënt behalve bepaalde plaatsen in Azië • 1/20 bijwerkingen (angst, depressie, slapeloosheid); proefbehandeling >3wekn • Contraïndicaties; depressie, ritmestoornissen
Malaria; KAARTEN! THAILAND
Malaria; KAARTEN! PERU
Malaria; KAARTEN! PERU
“stand by treatment”; -malarone 4 co per dag met eten gedurende 3 opeenvolgende dagen
Gele Koorts • virale hepatitis overgedragen door mug, mortaliteit 50 % • endemisch Zuid Amerika en Afrika – epidemieën: landenlijst ! • verplichte vaccinatie in landen waar geen Gele koorts voorkomt, doch waar het klimaat zijn verspreiding mogelijk maakt • bv Thailand, Namibië, Zuid Afrika: dit ENKEL indien men uit een land komt waar WEL Gele koorts voorkomt. Dus niet vanuit België • levend vaccin; niet bij immunosuppressie (na BMT: 2 jaar wachten) en zwangerschap
Mengitis door meningococcen serotype A;C;W;Y • VERPLICHT: • Mekka reizigers (Haj) (crowding) • Subsaharisch Afrika in de winter (Burkina: 5000 gevallen in 2005/ vaccinatiecampagnes) • Cave; • GEEN Neisvac®, Meningitec ®= serotype C • WEL Mencevax®
Hepatitis A • faeco- oraal (voedsel), wereldwijd behalve West-Europa, Australië en Noord Amerika (wel in Griekenland, Italië en Spanje) • mortaliteit + 40 jaar: 2 procent !! • Epidemiologisch risico • Vaccinatie 100 % beschermend, geen bijwerkingen • Indien Twinrix® gegeven wordt; bevat slechts HALVE DOSIS (=Havrix 720 =Junior), dus steeds TWEE spuiten voor vertrek OF Havrix 1440 + Engerix 20 (Havrix 1440®: één spuit is 100 % beschermend na 14 dagen)
Buiktyphus • progressief koorts door bacteriëmie, • onbehandeld 10 % ernstige complicaties: darmperforaties en bloedingen • infectiekans vooral bij avontuurlijk reizen • vaccinatie oraal (levend) en im. (antigenisch), • beschermt ongeveer voor 70% gedurende 3 jaar • behandeling = antibiotica, doch in India veel resistentie; sneller vaccineren.
Tetanus Diphterie Polio • Poliomyelitis; epidemieën in Afrika en Azië, vooral India • één rappel als volwassene: levenslange immuniteit • combinatie TeDiPolio = Revaxis ®
Mazelen • wereldwijde killer (800.000 doden) • personen geboren 1960-1980 die geen klinisch mazelen doorgemaakt hebben éénmalig MBR vaccin (Priorix®) • Vanaf 1985 universele vaccinatie
Cholera • administratieve stempel voor Afrika! ‘Cholera not indicated forever’ • enkel risico voor hulpverleners in epidemieën; ook dan nog behandelbaar met antibiotica en vocht
Japanse Encefalitis • Azië; langer verblijf (3-4 weken) op het platteland • Virale encefalitis (muggen) • Lage infectiekans itt. malaria doch zeer belangrijke morbiditeit en mortaliteit • Niet op de markt in België: geîmporteerd uit Nederland
Rabies • Rugzaktoeristen of “backpackers”, fietsers die gedurende langere tijd reizen (3 maand), ook hulpverleners, migranten • honden, katten, apen: nooit aanraken (kinderen) • Speleologen: vleermuizen • bestellen bij Pasteurinstituut (via reiskliniek): 125 euro/3 injecties D1D7D14: rappels door de huisarts, geen bijwerkingen
Tuberculose; BCG • beschermt niet tegen pulmonaire TBC, • wel tegen ernstige TBC bv tuberculeuse meningitis, vooral bij kinderen • mantoux wordt (vals) positief • overwegen voor kinderen van migranten die bv terugreizen, ook voor bep. Overzeese scholen bv Franse Lycea
FRUHSOMMERENCEFALITIS of TBE (tickbite encephalitis) • centraal Europa en Sovjet Unie • tekenbeet; preventie ! • vaccinatie overwegen
Zwangerschap • Geen levende vaccins • Lariam; niet in het eerste trimester • Best NIET reizen indien niet nodig
Checklist; huisarts • essentiële patientengegevens: zwanger? medicatie inname ? splenectomie ? allergie ? • neem de landenlijst (http://www.itg.be), check voor GELE KOORTS EN MALARIA: evt verwijzing plannen • basisvaccins in orde ? • te, di, polio, pertussis, mazelen, hepatitis B, influenza • reizigersdiaree, voorschrift loperamide en quinolone of azithromycine • hepatitis A vaccinatie ? Buiktyphusvaccinatie ? • Meer uitzonderlijke vaccinaties: • Meningitis ACWY, rabies, jap encefalitis, tuberculose, TBE • Gezondheidsrisico’s; schistosomiase, dengue, wondinfecties, Chagas…
Koorts na een reis • = Malaria tot het tegendeel is bewezen (eerste drie maanden nadien) • Steeds onmiddellijk diagnostiek: • Sneltest (antigen) • Dikdruppel • Labo; thrombopenie (Dengue) • Hemoculturen (typhus)
Rol van de huisarts in de preventieve reisgeneeskunde • Best eerst naar de huisarts • Reiskliniek • Gele koorts; WHO regelment • Malaria: onduidelijke situaties • Langer verblijf; Rabies, Japanse encefalitis enz... • Koorts na een reis