400 likes | 853 Views
Kronik böbrek % GFR ml/dk 1. Evre > 90 Böbrek hast . 2. Evre 60-89 Böbrek hast. 3. Evre 30-59 Semptom başlar 4. Evre 15-29 K BY 5. Evre < 15 Diyaliz. Potasyum. İnsan vücudunda en fazla bulunan KATYON
E N D
Kronik böbrek % GFR ml/dk 1. Evre > 90 Böbrek hast . 2. Evre 60-89 Böbrek hast. 3. Evre 30-59 Semptom başlar 4. Evre 15-29 K BY 5. Evre < 15 Diyaliz
Potasyum • İnsan vücudunda en fazla bulunan KATYON • Hücre içi Enzim Fonksiyonu • Kardiyo-vasküler ve Nöro-müsküler doku uyarılabilirliğini DÜZENLER. 3.5-4.5 mEq/l
Hipokalemi < 3.5 meq/l • Hiperkalemi > 5 meq/l KBY • HİPERKALEMİ > 5.5 meq/l
Hipo -Hiperkalemi Flasid Quadripleji Ventriküler ritim bozukluğu Paralitik İleus
K Dengesi • Oral olarak 50-120 mEq / gün • % 90 İnce Barsaklardan emilir. • % 5 Kolondan atılır • 70 kg %60 = 42 lt su • Hücre Dışı Sıvı 14 lt. ( 4 meq /lt) 56 mEq • Hücre İçi Sıvı 28 lt % 98 4144 mEq • Total vucut K 4200 mEq Bu asimetrik dağılım Na -K- ATP ase pompası ile K hücre içine itilerek temin edilir.
K Dengesi • GFR ile ort. 700-800 mEq filtre edilir GFR 180 l/gün x 4 mEq /l • Tübüler reabsorbsiyon bozuk ise K kaçırılır.
Filtre edilen K + % 90 Proksimal tübülden geri emilir. • Distal nefron ve Toplayıcı kanalda lokalize olan ayrı ayrı hücreler K + emilimi ve atılımında rol alır.
Potasyum Fizyolojisi • Böbrek ile K atılımı saatlere ihtiyaç gösterir • Diyet ile alınan K serum K arttırmaması için Hücreler arası K Hareketi • Asit –Baz : K hücre içinden hücre dışına çıkışına • İnsulin : K hücre içine girmesini kolaylaştırır. • Katekolaminler: B2 Adrenoreseptörlerin aktivasyonu hücreye K girişini arttırır. • Aldosteron :Kasların K alımını arttırır. • Osmolarite : Hiperglisemi –Mannitol K hücre dışına çıkar . Metninizi Yazın
HİPOPOTASEMİ İdrar K < 20mEq/ lt Diyet: normal Na Böbrek dışı kayıp Serum bikarbonat MET. ASİDOZ MET. ALKALOZ Normal Diyare Alt gastrointestinal fistuller Diüretik kesilmesi Devamlı kusma Gastrik fistül • Azalmış alım • Villöz adenom • Laksatif
HİPOPOTASEMİ Idrar Potasyum >20 mEq/lt Diet: Normal Na U NaV:>100mEq/day RENAL KAYIP Hipertansiyon plasma aldosterone Yüksek Normal Malign HT Renovasküler HT Renin-sekrete eden Tm Primer Aldosteronism Düşük Yüksekkortisol Cushing’s send. • Mineralo-kortikoid alınması • Konjenital adrenal hiperplasi
K BirikmesiGFR < 5 ml /dk • Oligo –Anuri • K yüklenmesi • Eksojen alım • Endojen
ENDOGENPotasyum KAYNAKLARI Rabdomiyolisis İntravasküler hemoliz Uzun süre ciddi egzersiz Hematom Kanama (GIS) Katabolizmada artma Yanıklar Kanser kemoterapisini takiben
DIŞ KAYNAKLAR Yemekle almak Suni tuz ilavesi İV-Oral Potasyum verilmesi Yüksek dozda K penisilin Bekletilmiş kan nakli İlaçlar
Hiperkalemi • KBY : GFR < 5ml /dk altında ise • Renal tübüler fonksiyon bozukluğu olanlarda • Renal tübüler K sekresyon bozukluğuna bağlı olarak • SLE • DM –Hiporeninemik hipoaldosteronizm • MM • Sickle cell nefropati • Üriner tıkanma • KKY ileri evresi • İleri yaş • Dehidratasyon • ADDİSON hast.
Hiperkalemi riski yüksek olanlar • Heparin - Heparinoid • ACE İ / ARB • Baktrim ( distal nefrona etki ile ) • Tacrolimus – CyA (distal nefrona minerolokortikoid etkisinin azalması ) • Beta-blokörler –Somatostatin –Pentamidine • NSAID kullanımı • Amiloride. Distal tübüler Na emilimini azaltarak K sekresyonunu azaltır • Aldakton( K tutan diüretikler )
Belirti ve Bulguları • Kalp QRS ve P dalgası değişiklikleri • Bradikardi • Sine wave patern görünümü K > 8 mEq/l • Ventriküler fibrilasyon –Kalp durması • Noromüsküler Bulgular • Karıncalanma – Uyuşukluk • Kuvvetsizlik • Flasid paralizi
Ayırıcı TANI • Yalancı hiperkalemi( Test tübü Hiperkalemisi ) • Hemolizli kan • Trombositoz > 10 6 /ml, Pıhtılaşma esnasında K salınır. • Heparinlikan alınması buna engel olur. • Lokositoz > 10 5 /ml . Bekleme esnasında K salınır. • BK kan alındıktan sonra hemen ayrılırsa • Fazla uzun süreli Turnike uygulaması • Kan alırken zorla enjektöre kan çekilmesi
Hiperpotasemide ACİL TEDAVİ • Serum Potasyum > 6.5 mEq/l ise • EKG değişiklikleri olmasa bile • TEDAVİ BAŞLANMALIDIR. • Potasyuma duyarlılıkta • Kişisel farklılıklar • Serum Kalsiyum düzeyi • Asit –baz dengesi etkili
HİPERKALEMİ • >8,0 meq /lt ANİ ÖLÜM • Yıkık altından çıkarıldıktan sonraki 1-2 saatte • Zedelenmiş adele dokusundan seruma K çıkması sonucu kardiak toksisite • Hipokalsemi & Hipotansiyonbulunması olayı çabuklaştırır
HİPERKALEMİ • Hafif artma < 6 mmol/l • Td . Diyetteki kaynakların azaltılması • İlaç düzeni • Laboratuvar olarak yakın takip Potasyum > 6.5 mmol/l ve EKG değişiklikleri Aktif tedavi başlanmalı .
%10 Kalsiyum kloride Sol. 10-30ml IV yavaş bolus etki başlaması 1- 2dk içinde Na Bikarbonat 50-150 mEq etki başlaması15-30 dk içinde Glikoz +reguler insulin IV –30 dk. 5gr glukoza 1 Ü kristalize etki başlaması 5-10dk Albuterol 20 mg 4 ml SF içinde inhale edilerek veya IV verilebilir. etkinin başlaması 15-30 dk Hiperkalemi ACİL tedavi
HiperkalemiAcil olmayan Tedavi • Potasyum bağlayan iyon değiştiren resin ( Sodyum polisiterene sulfonate –K ‘u Na ile değiştiriyor.Her gr 1 meq K bağladığı zaman 2-3 meq Na veriyor. ) Antipotasyum • Oral her 3 - 4 saatte bir • 25-50 gr + 100ml 20 % sorbitol ile kabızlıktan kaçınmak için • Bu işlem ile 1-2 saatte0.5-1 meq /l potasyum değerinde azalma ,etkisi 4-6 saat kadar devam eder. • Retansiyon Lavmanları • 50gr resin ve 50 ml % 70 Sorbitol + 150 ml Su ile karıştırılarak , her 1-2 saat ara ile
Hiperkalemi tedavisi • Diyaliz • PD Yavaş etkir . HD göre %15-20 kadar etkili. (saatte 6 meq kadar uzaklaştırır) • HD • Saatte 25-30 meq K uzaklaştırır.
Nedir? Porları olan sebze ve meyvelerin Bazı peynir türleri ve etin Sodyum Potasyum Fosfor ARITILMASI BİR NEVİ BESİNLERİN DİYALİZİ
BAŞLANGIÇ ( 0 ZAMANI ) • Tüm taze sebzeler ve meyveler temizlenip yıkandı. • Soyulup veya yaprakları koparılıp,küçük parçalara( 0.6 cm ) ayrılır. • Portakalgiller dilimlere ayrılıp, zarları soyulur. • Kıyma ve etin kanı , soluk renk alana kadar kağıt havlulara emdirildi. • Konserveler süzgeçten geçirildikten sonra (hamburger ve ton balığı hariç) 0.6 cm. kalınlığında dilimlenir.
Adım olarak uygulama • Tüm besin maddeleri 30 saniye akan su altında durulandı • Besinlerin her bir türü daha önce belirlenen değişik sürelerde ve ısıdaki su banyolarına (en az 2 litre ) konur.
Grup C Peynir Çedar (dilimlenmiş Etler Kıyma, ton konserve A , C , ve E grupları besinler : 15 -20 dakika boyunca 37 - 43 derecelik suda karıştırılıp belirlenmiş süreler bırakıldı • Grup A • Sebzeler • Kuşkonmaz, taze fasulye, brokoli, lahana, havuç, mısır, sarımsak mantar, bezelye, patates, kabak, domates • Etler • Sığır ciğeri, sığır eti, somon • Baklagiller • Yer fıstığı • Meyveler • Elma, kivi, ananas, mandalin, greyfut, kavun • Tahıllar • Buğday, soya unu • Grup E • Sebzeler • Lahana konserve
B Gurubu besinler kaynamakta olan suya konulup 15-20 dakika karıştırıldı ve kap ocaktan alınıp 1 saat dinlenmeye bırakıldı • Grup B • Tahıllar • Pirinç • Baklagiller • Kuru fasulye ,Barbunya, Soya fasulyesi
D gurubu besinler : Kaynar su banyolarında sürekli karıştırılarak 3 dakika kaynatıldı • Grup D • Etler • Jambon, sosis, salam
F gurubu besinler : Soğuk suda 5 – 10 saniye nazikçe karıştırılıp kendi haline bırakıldı • Grup F Meyveler Avakado, muz
Demineralize Edilmiş Çiğ ve İşlenmemiş Etlerin Mineral İçeriği
SONUÇ 1- Besinlerin demineralizasyon işlemine değişik cevap verme nedenleri : • Hücre yoğunluğu her besinde farklıdır • Hayvan ve bitki hücreleri yapısal farkılıdır • Konserveleme işleminde hücrelerin geçirgenliğinde değişiklikler meydana gelir ( örnek taze domateste işlemin ilk saatinde K düşmesi %7 iken kutu domateste % 80 )
Tamamen demineralize edilmiş besinlerle 4 ay süre ile beslenen hastaların diğerlerine göre hedeflenen minerallerin kan düzeylerinin aşikar düştüğü görülmüştür (1998-1999 Wendy Lou Jones) Uzun süre demineralize edilmiş besinlerle beslenenlerde suda çözünen vitamin eksikliği yapacağı varsayılabilir ve desteklenmelidir