240 likes | 488 Views
Van curatieve behandeling naar comfort. Voorstel richtlijn regionale samenwerking bij palliatieve hartfalenzorg. Bedrich Cernohorsky 27-11-2012. Casus Dhr J. V. 82j CVVG : 2010 acuut groot voorw. infarct, te laat voor interventies: conservatieve behandeling.
E N D
Van curatieve behandeling naar comfort Voorstel richtlijn regionale samenwerking bij palliatieve hartfalenzorg. Bedrich Cernohorsky 27-11-2012
CasusDhr J. V. 82j CVVG: 2010 acuut groot voorw. infarct, te laat voor interventies: conservatieve behandeling. echo: slechte LVF, apicaal aneurysma, sec MI graad III (remoddeling) OVG: DM2, jarenlang HT RX: Perindopril 1dd 4mg Bisoprolol 1dd 5mg Furosemide 1dd 120mg Spironolacton 1dd 25mg LanoxinPG 1dd 1 Acenocoumarol vlgs INR Metformine 2dd 500mg
Anamnese: dyspnoed’effort / in rust, orthopnoe, moeite handhaving vocht- en zoutbeperking, moeizame soc. omstandigheden (echtgenote beperkt valide) Lich. oz: L172cm, gew 85kg, matig vitaal, P 100irreg., RR 110/60mmHg, CVD verhoogd circ: irrS1S2, S3, 2/6 MI apex pulm: vag. Basaal gering crepeteren abd: bol, dub. ascites extr: bdz matig pitting oedeem ECG: AF 100p/m, path Q/rest ST elev/ negT (V1) V2- V4V5, QRS 115msec.
Beloop: ondanks Rx recidiverende vochtretentie dyspnoe NYHA klasse III-IV laatste maand gewichtstoename elke 4 weken opname voor extra i.v. ontwatering alles wordt teveel, ziet enorm op tegen verdere ZH opname
Wat is hartfalen: • Hartfalen is een complex van klachten en verschijnselen bij een structurele of functionele afwijking van het hart. • Hieraan liggen één of meerdere cardiale ziekte processen aan ten grondslag.
Oorzaken Hartfalen: • Ischemische hartziekten (>50% in NL) • Vrouwen 18% (Framingh.st.) • Mannen 39 % (Framingh st) • Hypertensie (4-70%!?) • vrouwen 59% • mannen 39% • DM • vrouwen 12% • mannen 6% • Kleplijden (7-8%) • Overige cardiale aandoeningen • cardiomyopathie, hartritmestoornissen enz • Niet cardiale aandoeningen • COPD, endocrien, pericardaandoeningen, toxiciteit
Indeling / stagering klachten NYHA klassificatie: oorspronkelijkontwikkeldvoor angina pectoris, ookbruikbaarbijhartfalen/dyspnoe. klasse 1: geenklachten klasse 2: klachtenalleenbijzwareinspanning klasse 3: klachtenbij ADL / geringeinspanning klasse 4: klachten in rust
Prevalentie Hartfalen • Gemiddeld 2-3% van de bevolking • sterk toenemend met de leeftijd (70-80jr: 10-20%) • In NL geschat op 200.000 patiënten • HF neemt toe met • toenemende vergrijzing • toename med. behandelings mogelijkheden • (keerzijde medisch succes) • HF bij ouderen: meest voorkomende ontslag diagnose na ZH opname
Prognose Hartfalen • 50% pt met HF NYHA III+ <1jr overleden • grillig beloop • bij vooral pt>70jr: hoge kans op co-morbiditeit: • fysiek • mentaal/cognitief Behandelfase (1-3) palliatieve fase (3-4) terminale fase /zorg voor nabestaanden (4-5)
Behandelings principes • bij voorkeur: wegnemen oorzaak • medicamenteus / interventies (ICD/CRT) • combinatie
Therapeuticstrategiesfor managing HF heal the horse unload the wagon slow the horse whip the horse get a tractor get a new horse
Medicamenteuze behandeling HF NYHA III-IV • vochtbeperking: gewichtsafhankelijk • natrium beperking: 2 gram natrium (=5 gram zout p/d) • diuretica: circ. volumebeperking (symptoombestrijding) • ACE remmers / ATII antagonisten: vaatweerstand vermindering; vermindert LVED druk • B-blokkers: remming sympathicus: hartfrequentie verlaging, minder hartarbeid, minder ritmestoornissen • Aldosteron receptor antagonist (Spironolacton, Eplererone): add Kalium sparen bij diuretica gebruik, afname vasoconstrictie, remming fibrosevorming vaatwand, hartspier • Digoxine: bij HF en AF met snel ventrikel volgen • Procoralan: verdere hartfrequentie remming=> mindert hartspierarbeid zonder krachtige bijeffecten B-blokker
Kenmerken palliatieve / pre-terminale HF fase • NYHA III-IV klachten • cardiale cachexie • hypotensie (forward failure) • verslechterende orgaanfunctie (hypoperfusie) • nierinsufficientie (hierdoor kans op anemie) • leverfunctie stoornis (leverstuwing: cirrhosiscardiaque) • (verdunnings) hyponatriëmie / progressieve BNP verhoging • tachycardie in rust • frequente opnames ZH voor i.v. ontwatering(lis diuretica: per os onvoldoende effect.)
Wat nog meer te doen? • Pijn / symptomen bestrijding (opiaten) • nb NSAID relatieve contraïndicatieivm nierfunctie stoornis • Jicht: door lis diuretica? • Anorexie / cachexie bestrijding(optimaliseren dieët) • Anemie behandeling (EPO) • Begeleiding: • Bespreking ongunstige prognose / bepaalde levensverwachting: NR-beleid • Wensen / angsten bespreekbaar maken • Beleid bespreken: • Heropname ZH wenselijk? • Verder behandeling thuis, niet meer naar ZH? • Diuretica thuis?
Van curatieve behandeling naar comfort Voorstel richtlijn regionale samenwerking bij palliatieve hartfalenzorg. Monique Stolp, verpleegkundige hartfalenpoli 27-11-2012
Samenwerkingsafspraken met: • Verpleegkundige afdeling cardiologie • Transfer verpleegkundige van afdeling zorgbemiddeling • Verpleegkundige van technische thuiszorg • Verpleegkundige palliatief netwerk • Hartfalenverpleegkundige • Huisarts • Cardioloog
Markeringspunt Overweeg overgang van curatief naar comfort bij: • NYHA IV • > 1 klinische periode < 6-8 weken • Cardiale cachexie • Oplopend BNP • Achteruitgang nierfunctie • Frequent lisdiuretica iv • Laag natrium • Hypotensie • Ejectie fractie < 20% • Angst en depressie • De patiënt wil geen opname meer
Markeringsgesprek: • Doel: • Duidelijkheid bij patiënt en diens naaste over de fase waarin hij/ zij zich bevind • Duidelijkheid bij de behandelaar over de onderliggende waardes bij de patiënt en de verwachtingen t.a.v. het levenseinde • Gezamenlijke besluitvorming t.a.v.: • Ziekenhuisopnames • Symptoombestrijding o.a. d.m.v. thuisdiuretica i.v. • Wie is 1e aanspreekpunt voor wie • Levenseinde, bv uitzetten van ICD, niet meer reanimeren, euthanasie • Aanwezig bij gesprek: • Patiënt en naaste • Cardioloog • Huisarts • Hartfalenverpleegkundige
Hoe verder? • Medische overdracht • Specialist naar huisarts • Verpleegkundige overdracht • Verpleegkundige naar specialistische verpleegkundige thuiszorg
Thuisdiureticaiv • Verantwoord in thuissituatie • Voorlichting • Port-a-cath • Recept • Benodigdematerialen • Aanvraagformulieren • Draaiboek • Protocollen
Elastomeer Elastomere
Wie heeft nu de regie? • De huisarts: medisch handelen thuis • De specialist: thuisdiuretica (SMVT) Wie doet wat? • Cardioloog bepaald dosering schrijft herhaalrecept • De hartfalenverpleegkundige coördineert overdracht van zorg • De technische thuiszorg zorgt voor toediening en controles • Wie is 1e aanspreekpunt? • Voor de patient • de huisarts • Voor de verzorgende • de huisarts • Voor de technische TZ en de huisarts • de specialist • op werkdagen de hartfalenpoli