340 likes | 543 Views
GLAVA V. VREMENSKA VREDNOST NA PARITE. Osnovni poimi. Vremenska preferencija na vrednostite Vkamatuvawe i diskontirawe Kamatna stapka Diskontna stapka. Primer: Depozit vo banka = 1 000 denari Rok na deponirawe = 3 godini Kamatna stapka = 5% godi{no, pri godi{no vkamatuvawe. .
E N D
GLAVA V VREMENSKA VREDNOST NA PARITE
Osnovni poimi • Vremenska preferencija na vrednostite • Vkamatuvawe i diskontirawe • Kamatna stapka • Diskontna stapka
Primer: Depozit vo banka = 1 000 denari Rok na deponirawe = 3 godini Kamatna stapka = 5% godi{no, pri godi{no vkamatuvawe. na krajot na prvata godina: 1.000 h (1 + 0,05) = 1.050 den. na krajot na vtorata godina: 1.050 h (1 + 0,05) = 1.102,5 den. na krajot na tretata godina: 1.102,5 h (1 + 0,05) = 1.157,62 den. KONCEPTOT NA IDNA VREDNOST
Od primerot: IV3 = 1000 x (1 + 0,05)3 IV3 = 1000 x 1,158 = 1.157,62 denari Idna vrednost na poedine~en iznos: IV = SV x (1+r)n (1 + r)n - kamaten faktor
Mo}ta na vkamatuvaweto 40.00 20% 30.00 25.00 20.00 15% Idna vrednost na 1 denar 15.00 10% 10.00 5.00 5% 0% 1.00 0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22 24 Periodi
Pra{awe: • Kako }e izvr{ite presmetka na iznosot {to }e se dobie od vlo`uvaweto po 15 meseci?
IDNA VREDNOST NA POVE]E RAZLI^NI IZNOSI Primer: • Edno lice vlo`ilo: • 10.000 den. na po~etokot na 2006, • 15.000 den. na po~etokot na 2007 i • 8.000 den. na po~etokot na 2008 godina. Dokolku kamatnata stapka e 4%, so kolkav iznos }e raspolaga ova lice na krajot na 2015 godina?
IDNA VREDNOST NA ANUITET Primer: A = 1000 denari, na po~etokot na godinata r = 10% IV3 = ? IV3= 1.000 h 3,641 = 3.641 denari
IV5 = $5,888.04 $1,306.96 $1,238.82 $1,174.24 $1,113.02 $1,055.00 $1,000 $1,000 $1,000 $1,000 $1,000 Idna vrednost na anuitet(Na krajot na 5-ta godina, 5.5% kamatna stapka) 0 1 2 3 4 5 Vlo`uvawe na po~etokot na godinata
IDNA VREDNOST NA ANUITET Dokolku anuitetite se vlo`uvaat na krajot na periodot:
Idna vrednost na anuitet(Na krajot na 5-ta godina, 5.5% kamatna stapka) $1,238.82 $1,174.24 $1,113.02 $1,055.00 $1,000.00 $1,000 $1,000 $1,000 $1,000 $1,000 0 1 2 3 4 5 Vlo`uvawe na krajot na godinata
Dokolku, pak vlo`uvaweto se vr{i na krajot od periodot, imame: IDNA VREDNOST NA ANUITET Primer: Da se presmeta kolkav iznos }e dobieme po istekot na 12 godini, dokolku na po~etokot na sekoja godina vlo`uvame po 10.000 denari, a parite se vkamatuvaat so kamatna stapka od 5% godi{no! Re{enie:
POVE]EKRATNO VKAMATUVAWE m = broj na vkamatuvawa vo godinata Kolku e po~esto vkamatuvaweto, povisoka }e bide idnata vrednost!
POVE]EKRATNO VKAMATUVAWE • za semestralno vkamatuvawe: • za kvartalno vkamatuvawe:
POVE]EKRATNO VKAMATUVAWE • Primer: semestralno vkamatuvawe na iznos od 1.000 denari, za tri godini, so stapka od 5% godi{no: • So kvartalno vkamatuvawe:
Efektivna godi{na stapka – Godi{nata stapka koja fakti~ki se zarabotuva, odn. se pla}a Primer: r=5% godi{no; pri semestralno vkamatuvawe:
Kontinuelno vkamatuvawe Primer: Na koj iznos }e porasne vlo`uvaweto od 1.000 denari, za 3 godini, dokolku r=5% godi{no; pri kontinuelno vkamatuvawe? Vnimanie: Gre{ka vo u~ebnikot, str.105, gorniov primer
KONCEPTOT NA SEGA[NA VREDNOST ili PRESMETKA NA SEGA[NA VREDNOST NA POEDINE^EN IZNOS • SV = sega{na vrednost • IV = idna vrednost • r = diskontna stapka (stapka na prinos) • n = broj na periodi
KONCEPTOT NA SEGA[NA VREDNOST Primer: SV = ?, n= 5, r= 6%, IV = 10 000 denari - diskonten faktor
Sega{na vrednost na razli~ni idni iznosi KONCEPTOT NA SEGA[NA VREDNOST
Sega{na vrednost na ednakvi godi{ni iznosi (anuiteti) – anuitetot se pla}a na krajot na godinata KONCEPTOT NA SEGA[NA VREDNOST • SV = zbir na sega{nata vrednost na anuitetite • A = anuitet • r = kamatna (diskontna) stapka • t = vremeto na oddelnite anuiteti • n = vkupen broj periodi
Sega{na vrednost na anuitet(5 godini, 5.5% kamatna stapka) 0 1 2 3 4 5 $1,000 $1,000 $1,000 $1,000 $1,000 Na krajot na godinata $947.87 $898.45 $851.61 $807.22 $765.13
Ednakvi godi{ni vrednosti (anuiteti) KONCEPTOT NA SEGA[NA VREDNOST • Primer: • Kompanijata ima mo`nost da kupi kamion so pla}awe vo gotovo, po cena od 45.000 EUR, ili istiot da go pla}a periodi~no, so petgodi{na otplata, pla}aj}i po 10.000 EUR na krajot na sekoja godina. Koja varijanta e poisplatliva, dokolku diskontnata stapka e 6%? • A = 10.000 denari • k = 6% godi{no • n = 5 godini • SV = 10.000 x 4,21237 = 42123,70 denari
Kontinuelno diskontirawe Primer: Kolku iznesuva sega{nata vrednost na iznosot od 120.000 denari koj bi go dobile po tri godini od denes, dokolku diskontnata stapka e 7%, pri kontinuelno diskontirawe?
UTVRDUVAWE NA DISKONTNATA STAPKA Diskontnata stapka ja izbirame preku stapkata na prinos {to mo`eme da ja ostvarime vo na{ata najpovolna alternativa za vlo`uvawe, eventualno korigirana za nekoj procenten poen kako premija za rizikot od vlo`uvaweto.
PRIMENA NA VREMENSKATA VREDNOST NA PARITE • Amortizacija na krediti; • Sega{na vrednost na neprekinati anuiteti (perpetuities); • Sega{na vrednost na raste~ki neprekinat periodi~en iznos; • Presmetka na goleminata na depozitot potreben da se dobie opredelena suma vo idnina.
1. AMORTIZACIJA NA KREDITI Primer:Se koristi zaem od 20.000 denari so rok na otplata od 4 godini, kamatna stapka od 9% godi{no. Godi{nata otplata dostasuva na krajot na sekoja godina. Presmetajte go anuitetot!
1. AMORTIZACIJA NA KREDITI Utvrduvawe na kamatnata stapka
2. PRESMETKA NA SEGA[NA VREDNOST NA NEPREKINATI ANUITETI (PERPETUITIES) Primer: A =100.000 denari, r = 5%, SVNA = ?
3. PRESMETKA NA SEGA[NA VREDNOST NA RASTE^KI NEPREKINAT PERIODI^EN IZNOS Primer: C0 =100.000 denari, g=3%, r = 8%, SV = ?
4. PRESMETKA NA DEPOZITI Vlo`uvawe na krajot na periodot:
4. PRESMETKA NA DEPOZITI Vlo`uvawe na po~etokot na periodot: Gre{ka vo knigata!
4. PRESMETKA NA DEPOZITI Primer:Stefan saka da kupi avtomobil vreden 8.000 evra po istekot na 5 godini od denes. Toa saka da go ostvari taka {to od sekoja plata }e izdvojuva odreden pari~en iznos i }e go vlo`uva vo banka. Dokolku mese~nata kamatna stapka iznesuva 0,3%, a Stefan vlo`uva na po~etokot na sekoj mesec, kolkav iznos }e treba da vlo`uva za da ja ostvari svojata cel?