KUCHNIA JAK U MAMY

1. KUCHNIA JAK U MAMY [czyli jak matki wspominają kuchnie swoich matek] UWAGA:Przywoływanie wszelkich danych za podaniem źródła: Badanie pt. „kuchnia Jak u Mamy”, MillwardBrown SMG/KRC na zlecenie WINIARY, producenta linii zup „Jak u Mamy”.

2. Informacje o badaniu • Cele badania Zebranie informacji na temat wspomnień związanych z kuchnią swojej mamy. • Metoda • Badanie przeprowadzone metodą CATI. Respondenci to kobiety (matki) w wieku 20+ • Próba • Próba reprezentatywna dla populacji polek/matek, N=500 • Czas realizacji • 17-21.05.2010

3. Najważniejsze wyniki • Współczesne polskie mamy bardzo dobrze wspominają kuchnię swojej mamy, dla ogromnej większości kuchnia ta kojarzy się z dobrym, rodzinnym sposobem spędzania czasu • Mama jest postrzegana jako ekspert od gotowania, osoba po prostu dobrze gotująca: pożywnie, zdrowo, smacznie • Nieco gorzej wypada kuchnia mamy w konkurencji dobrego zbilansowania posiłków, co ciekawe starsze respondentki częściej niż młodsze uważają że gotują zdecydowanie zdrowiej od swoich matek. • W kuchennych wspomnieniach dominują aromaty i zapachy: zup, ciasta, przetworów. • Domowe zupy to najczęściej spontanicznie wymieniana kategoria potraw pamiętanych z kuchni mamy. • Obecnym mamom brakuje najbardziej dostępności naturalnych składników oraz czasu i cierpliwości do gotowania • Współczesne matki podzielają poglądy swoich na konieczność wspólnego spożywania posiłków, ich zdrowia, regularności, czy kompletności.

4. Wnioski • „Kuchnia mamy” to wyrażenie o bardzo silnym pozytywnym ładunku emocjonalnym które szczególnie silnie jest związane z: • wspólnotą rodzinną • swoistym spowolnieniem czasu • kunsztem i swoistym pietyzmem kulinarnym • Kuchnia ze wspomnień to przede wszystkim zapachy i smaki konkretnych potraw: zup, pierogów, ciast. • Polki – matki czują silną wspólnotę duchową ze swoimi mamami, uważają się niejako za spadkobierczynie ich poglądów. Jedynym wyjątkiem jest odpowiednie zbilansowanie posiłków, tutaj współczesne kobiety mają większe kompetencje.

5. Wyniki szczegółowe

6. Wspomnienia związane z kuchnią mamy • Odczytywaliśmy respondentkom zdania dotyczące wspomnień i prosiliśmy o ustosunkowanie się do nich na skali: • Zdecydowanie się zgadzam • Raczej się zgadzam • Ani się zgadzam, ani się nie zgadzam • Raczej się nie zgadzam • Zdecydowanie się nie zgadzam • Ze względu na bardzo przychylne nastawienie do odczytywanych stwierdzeń – świadczące o jednoznacznie pozytywnym obrazie „kuchni mamy” analizowaliśmy wyłącznie odpowiedzi Zdecydowanie się zgadzam świadczące będące wskaźnikiem silnego ugruntowania danej postawy.

7. Wspomnienia związane z kuchnią mamy Polki mają bardzo dobre wspomnienia z kuchni swojej mamy. Wspomnienia maminej kuchni wiążą się przede wszystkim ze wspólnymi posiłkami, byciem razem. Procent odpowiedzi „zdecydowanie się zgadzam” Podstawa: Kobiety (matki) w wieku 20+, N=500

8. Wspomnienia związane z jakością posiłków przygotowywanych przez mamę We wspomnieniach respondentek mama przygotowywała posiłki w oparciu o naturalne składniki, wspomnienie to najsilniejsze jest wśród Polek po 40tce Procent odpowiedzi „zdecydowanie się zgadzam” Podstawa: Kobiety (matki) w wieku 20+, N=500

9. Wspomnienia związane z kuchnią mamy wśród poszczególnych grup wiekowych kobiet Procent odpowiedzi „zdecydowanie się zgadzam” „Posiłki przygotowywane przez moją mamę dawały naszej rodzinie okazję, aby być razem ze sobą” „Bardzo dobrze wspominam kuchnię mojej mamy” „Zawsze uważałam moją mamę za eksperta w przygotowywaniu posiłków” „Moja mama nauczyła mnie gotować” Podstawa: Matki w danej grupie wiekowej

10. Wspomnienia związane z kuchnią mamy wśród poszczególnych grup wiekowych kobiet Procent odpowiedzi „zdecydowanie się zgadzam” „Moja mama zawsze dużo czasu przeznaczała na gotowanie” „Gotuję zdecydowanie zdrowiej od mojej mamy” „Gotuję zdecydowanie lepiej od mojej mamy” „Jako dziecko często pomagałam swojej mamie w codziennym gotowaniu” Podstawa: Matki w danej grupie wiekowej

11. Wspomnienia związane z jakością posiłków przygotowywanych przez mamę wśród poszczególnych grup wiekowych kobiet Procent odpowiedzi „zdecydowanie się zgadzam” „Dania mojej mamy przygotowywane były z naturalnych składników” „Posiłki przygotowywane przez moją mamę to bardzo pożywne posiłki” „Posiłki przygotowywane przez moją mamę zawsze oparte były na tradycyjnych recepturach” „Kuchnia mojej mamy to gwarancja dobrego smaku potraw” Podstawa: Matki w danej grupie wiekowej

12. Wspomnienia związane z jakością posiłków przygotowywanych przez mamę wśród poszczególnych grup wiekowych kobiet Procent odpowiedzi „zdecydowanie się zgadzam” „Dania mojej mamy były zawsze dobrze przyprawione” „Dania mojej mamy były przygotowywane ze składników wysokiej jakości” „Moja mama zawsze dużą wagę przywiązywała do prawidłowego żywienia” „Kuchnia mojej mamy opierała się na dobrze zbilansowanych posiłkach” Podstawa: Matki w danej grupie wiekowej

13. Wspomnienia potraw mamy Odczytywaliśmy respondentkom nazwy różnych rodzajów potraw i prosiliśmy o potwierdzenie czy łączą się one z ich wspomnieniami.

14. Wspomnienia potraw z kuchni Mamy Odpowiedzi w procentach. Podstawa: Kobiety (matki) w wieku 20+, N=500

15. Wspomnienia potraw z kuchni Mamy Z kuchnią Mamy najsilniej kojarzy się zapach i aromat zup i domowego ciasta, a także domowe przetwory. Kobiety mieszkające w dzieciństwie na wsi częściej wspominają przetwory ze słoików, kompot oraz domowe ciasto niż mieszkanki miast. Przetwory i kompot są częściej wspomnieniami najstarszych respondentek.

16. Wspomnienia – test niedokończonych zdań Poprosiliśmy respondentki o spontaniczne dokończenie następujących zdań:1. W kuchni mojej mamy najlepiej pamiętam…………..2. W swojej kuchni, podobnie jak moja mama robię………..3. Pamiętając kuchnię mojej mamy, w mojej brakuje mi……………4. Chciałabym tak jak moja mama …………… 5. Najczęściej dzwonię do mamy, kiedy potrzebuję przepisu na …………… Poniższe wyniki pokazują jakie są najsilniejsze spontaniczne wspomnienia naszych respondentek.

17. W kuchni mojej mamy najlepiej pamiętam… Odpowiedzi w procentach. Podstawa: Kobiety (matki) w wieku 20+, N=500

18. W kuchni mojej mamy najlepiej pamiętam: • „przygotowania do wigilii” • „racuchy, pampuchy czyli drożdżowe kluski kładzione, smaczne wzuty, placki ziemniaczane przepyszne” • „jak gotowała rosół i kluski swojej roboty” • „przeróżne ciasta” • „zapach pieczonego mięsa i smak” • „rosół, biały barszczyk, pomidorową, jarzynówkę, sos, surówkę zawsze jakąś, buraczki, grzybki, mizerię, sałatę” • „szykowanie do wyrabiania pasztetu, zawsze kuchenka była pełna garnków gotujących się” • „ciasta ze świeżymi owocami” • „pierogi, gołąbki, zrazy wolowe” • „wspólne przygotowanie posiłków, ja, moja mama i rodzeństwo. Pamiętam, że było mi ciepło i smacznie” • „niedzielne obiady” • „miłą atmosferę i mamę w fartuchu” • „pory spożywania posiłków” • „porządek, fajny zapach” • „półkę z przyprawami” • „moją pomoc” • „domowe obiady w gronie rodzinnym” • „kluski parowane” • „powidła śliwkowe” • „dania mięsne, np. roladki wieprzowe” • „ciepłe posiłki i obiady. Jak przychodziłam ze szkoły i pracy, zawsze czekał ciepły posiłek” • „potrawy takie jak bigos i fasolka po bretońsku” • „szynkę wędzoną wiejską • „jak mama mnie uczyła gotować” • „kluseczki wszelkiego typu” • „fartuszek w którym chodziłam” • „zapach smażonych kotletów mielonych” • „piękny zastawiony stół, bogato zastawiony i bogato podane potrawy” • „zapachy, to że robiła dużo rzeczy własnoręcznie, nie kupowała półproduktów, makarony, przetwory na zimę” • „przetwory mączne, zbożowe, chleb, ciasto, zupy doprawione naturalnymi warzywami prosto z pola, rosół. Potrawy oparte na naturalnych składnikach” • „to co pamiętam, to mi nie smakowało, np zacierka • „to, że mało czasu było poświęcone a w miarę ładnie to wyglądało” • „sterty garów do umycia” • „szynkę z kością, buraczki z chrzanem, piwo swojej roboty, placek drożdżowy, makowiec” • „zadowolenie rodziny spędzającej czas przy wspólnych posiłkach” Cytaty

19. W swojej kuchni, podobnie jak moja mama robię… Odpowiedzi w procentach. Podstawa: Kobiety (matki) w wieku 20+, N=500

20. W swojej kuchni, podobnie jak moja mama robię: • „dobre obiady” • „bigos, pierogi, naleśniki, zupy” • „posiłki z naturalnych składników” • „gotuję, usługuję, podaję” • „dania tradycyjne, polskie” • „nie robię podobnie jak moja mama niestety” • „sałatę, kurczaka gotowanego i przysmażanego” • „grochówkę tradycyjnie na boczku wędzonym” • „smaczne i zdrowe posiłki dla dzieci i męża i mamy i taty” • „smaczne posiłki” • „np sosy, ciasta, staram się dania mięsne, np zupy gotuje jak moja mama” • „dobrze przyprawiam dania, dużo przypraw, danie nie może być mdłe, ma dobrze pachnieć i dobrze smakować” • „wszystkie posiłki podstawowe, staram się kontynuować tradycje rodzinne” • „potrawy mączne” • „staram się z naturalnych składników, bez środków zastępczych” • „oj dużo rzeczy, bigos, ciasta, rosół, kapustę gotuje, no staram się ją bardzo naśladować w tym co pamiętam” • „prawie wszystkie oprócz klusek na parze” • „wypieki ciast, konfitury, kompoty, różnego typu pieczone mięso, sałatki” • „dużo niezdrowych potraw” • „żurek z kiełbasą tradycyjnie i gulasz wieprzowy” • „barszcz ukraiński, zupę szczawiową, pierogi i kopytka, królika w śmietanie, zupę pomidorowa, rosół i bitki wolowe w sosie, kotlety mielone i schabowe” • „pierożki, torciki- chociaż rzadziej, wypieki mięsne” • „nie dania gotowe, tylko zdrowe potrawy naturalne” • „codziennie gorące posiłki” • „swojski makaron, dobre dania, zupy” • „przyprawiam mięsa” • „niektóre produkty, czy przyprawy” • „przygotowania na święta” • „posiłki tradycyjne, regionalne” • „dużo potraw jak moja mama ,ale częściowo doprawiam po swojemu” • „potrawy niezbyt tłuste i niezbyt wysoko kaloryczne” • „nie ma takich potraw, które gotuję tak jak moja mama” • „kompot z suszonych owoców” Cytaty

21. Pamiętając kuchnię mojej mamy, w mojej brakuje mi … *Odpowiedzi podane w wartościach procentowych Odpowiedzi w procentach. Podstawa: Kobiety (matki) w wieku 20+, N=500

22. Pamiętając kuchnię mojej mamy, w mojej brakuje mi: • „raczej mam wszystko to co moja mama” • „tego smaku pysznych dań” • „czasu na gotowanie” • „tego czegoś, co mama ma” • „takich typowych, starszych narzędzi jak ręczny młynek” • „prawdziwych składników” • „klusek ziemniaczanych, kapuśniaku” • „tak dobrych dań, jak mama gotowała” • „naturalnych składników” • „umiejętności lepienia pierogów” • „chęci do gotowania” • „świeżego mięsa” • „pierogów, takich wymyślnych surówek i sałatek” • „takiej atmosfery jaką tworzył rodzinny dom i moja mama” • „rozmachu, jak mama to robiła dużo przewidując, że mogą być goście. Nigdy nie mam czasu na takie coś” • „swojskiej śmietany” • „pieca na drzewo” • „umiejętności i doświadczenia” • „dobrego bigosu, który robiła mama” • „różnorodności potraw i pomysłowości” • „np. pierogów i makaronu swojskiej roboty” • „dobrych upieczonych mielonych” • „domowej atmosfery” • „na pewno produktów wysokiej jakości np. serów wiejskich” • „pełnej rodziny przy stole” • ”tak wykwintnej zupy pomidorowej” • „całkowicie naturalnych surowców, świeżych i zdrowych bez konserwantów” • „takiej ręki i smaku” • „przypraw prosto z pola, marchewki, pietruszki pachnącej” • „brakuje mi takiego doprawienia potraw, dokończenia aby potrawa była super” • „tych naturalnych przypraw i składników” Cytaty

23. Chciałabym tak jak moja mama: Odpowiedzi w procentach. Podstawa: Kobiety (matki) w wieku 20+, N=500

24. Chciałabym tak jak moja mama: • „tak pysznie gotować” • „robić makaron ręcznie a nie kupować” • „piec ciasta” • „być taka gospodarną, jednoczyć rodzinę, w czasie świąt przyciągać potrawami” • „umieć przyprawiać potrawy” • „gotować, usługiwać” • „poświęcać tyle czasu na przyrządzenie posiłków” • „być dobrą gospodynią” • „smacznie gotować i długo żyć” • „być tak systematyczna i odpowiedzialna w gotowaniu” • „być właśnie w kuchni i mieć dużo czasu na kuchnie, przyrządzanie potraw w kuchni, móc więcej czasu spędzać w kuchni, żeby przyrządzać pyszne potrawy” • „zrobić coś z niczego” • „skupiać rodzinę przy stole” • „potrafić poprzez gotowanie zaangażować rodzinę, tak jak moja mama” • „umieć gotować przede wszystkim zdrowo” • „szybko zapanować nad tym co robię w kuchni i żeby wszystkim smakowało, tak jak mojej mamy jedzenie” • „przygotowywać wszystkie posiłki idealnie” • „mieć więcej cierpliwości do gotowania” • „wydobywać z potraw smak” • „podtrzymać tą tradycję w tym gotowaniu i zdrowym żywieniu” • „być dobra, miła i z sercem przygotowywać posiłki” • „z malej ilości produktów robić super potrawy” • „zachować porządek” • „dużo rzeczy, dbać o swoją rodzinę” • „nie będę naśladować, raczej zupełnie co innego, nie te charaktery” • „ugotowane potrawy, spożywać razem z rodziną czy poprzez wspólne obiady spędzać czas z rodziną” • „wkładać tyle serca w przygotowanie posiłków” • „gotować więcej potraw tradycyjnych” • „sporządzać posiłki z naturalnych, zdrowych produktów” • „mieć dobrą opinie u swoich dzieci na temat gotowania” • „przekazać dzieciom przepisy” • „prowadzić ekonomiczniej gospodarstwo” Cytaty

25. Najczęściej dzwonię do mamy, kiedy potrzebuję przepisu na…. Odpowiedzi w procentach. Podstawa: Kobiety (matki) w wieku 20+, N=500

26. Najczęściej dzwonię do mamy, kiedy potrzebuję przepisu na: • „mięsa pieczone i nie pieczone i farsze do pierogów i przepis na placek” • „na jakieś takie dawne potrawy wigilijne, wielkanocne” • „na pasztet, nóżki w galarecie” • „makowiec, ciasto” • „nie dzwonię do mamy w takim wypadku” • „przyrządzenie mięsa wolowego, rożne typy mięs jak przyrządzać” • „potrawy z dań mięsnych i ciasta, porady przy pieczeniu ciasta” • „potrawy do gotowania, obojętnie zupy czy drugie danie” • „gołąbki z kaszą i mięsem” • „coś ze starszych przepisów” • „na jakieś przetwory” • „tort” • „barszcz czerwony” • „jak robić pierogi z jagodami i innymi owocami” • „pierogi z kapustą i z rybami i przepis na chleb” • „tatara” • „kluski (takie specjalne, które nie są dostępne w sklepie)” • „po części składników w jakiej kolejności się dodaje” • „mięso w słoikach tzw. weki których ja nie mogę zrobić, tak dobrych jak mama” • „potrawy mięsne, wyroby mięsne, marynaty, solanki” • „na pączki” • „przyprawy i mięsa duszone jak przygotować” • „tradycyjne, polskie, świąteczne potrawy - pierożki z grzybami, mięsa świąteczne, kaczki, gęsi” • „czym przyprawić potrawę” • „zupy” Cytaty

27. Wartości ważne dla respondentek i ich matek Wartości były odczytywane respondentkom, a następnie pytaliśmy się które z nich są wspólne dla nich i dla ich mam.

28. Wartości ważne dla respondentek i ich matek Wspólne, rodzinne spożywanie posiłków jest największą wspólna wartością dla matek i dorosłych córek . Wartości zdecydowanie silniejsze na wsi niż w mieście Odpowiedzi w procentach. Podstawa: Kobiety (matki) w wieku 20+, N=500

29. Dziękujemy