Dysleksja rozwojowa

1. Dysleksja rozwojowa Opracowała: Bożena Bełkot

2. Dysleksja rozwojowa Termin "dysleksja rozwojowa" wskazuje na fakt wczesnych uwarunkowań tych trudności trwających od urodzenia, a nie nabytych w późniejszym okresie życia. (Marta Bogdanowicz, Integracja percepcyjno-motoryczna. Metody diagnozy i terapii, 1990).

3. Zaburzenia dysleksji mogą dotyczyć funkcji: • analizy i syntezy wzrokowej, pamięci wzrokowej - symboli graficznych; • analizy i syntezy słuchowej, pamięci słuchowej sekwencyjnej i bezpośredniej; • pamięci słuchowo-wzrokowo-ruchowej; • funkcji językowych; • Motoryki; • lateralizacji (przewagi stronnej ciała); • orientacji w kierunkach i przestrzeni; • współdziałania, czyli integracji ww. procesów.

4. Dysleksję rozwojową • wyróżnia się na podstawiecharakterystycznych objawów trudności w czytaniu, pisaniu oraz warunkujących je zaburzeń funkcjipoznawczych i ruchowych

5. Symptomy: • czytanie: wolne tempo czytania, słaba technika czytania (przedłużony etap głoskowania), znaczna liczba błędów, charakterystyczny rodzaj błędów (zależne od dysfunkcji, które są przyczyną tych trudności), słabe rozumienie przeczytanego tekstu i niechęć do czytania; • pisanie: trudności w pisaniu ze słuchu, ze wzoru i z pamięci, charakterystyczne błędy w pisaniu (zależne od dysfunkcji, które są przyczyną tych trudności); • zachowanie: objawy nieharmonijnego rozwoju psychomotorycznego. Przejawiają się one jako tak zwane deficyty, czyli opóźnienia rozwoju funkcji percepcyjno-motorycznych w zakresie funkcji słuchowo-językowych, wzrokowo- -przestrzennych, ruchowych, lateralizacji i koordynacji tych funkcji (integracji percepcyjno-motorycznej).

6. Dla określenia rodzaju poszczególnychtrudności wczytaniu i pisaniustosuje się na ogółtrzypojęcia: dysleksja, dysortografia, dysgrafia Dysleksja rozwojowa

7. Dysortografia • występuje od początku nauki szkolnej, • ma prawidłowy rozwojuumysłowym, • pismo wykazujeróżnegorodzaju odstępstwa od prawidłowegozapisu wyrazów, w tym błędyortograficzne, • znapodstawowych zasadpisowni, • ma odpowiednią motywację dopoprawnegopisania.

8. Dysortografia • Jakiego rodzaju trudności ma uczeń w pisaniu (także w czytaniu, czy też innych formach działalności szkolnej)? • Kiedy te trudności się pojawiły? • Czy uczeń zna zasady pisowni? • Czy uczeń ma motywację do poprawnego pisania?

9. Dysleksję Specyficzne trudności w czytaniu rozpoznajemy: • prawidłowo rozwinięte intelektualnie, a mimo to ma trudności z opanowaniem umiejętności czytania; • znacznie odbiega od średniego poziomu klasy, do której uczęszcza, i od przeciętnych umiejętności czytania osiąganych w jego wieku.

10. Dysgrafia Występowanie trudności w opanowaniu umiejętności pisaniapoprawnego pod względem graficznym: • niedokładność w odtwarzaniu liter, ich połączeńniekształtność liter; • niewłaściwe proporcje liter w obrębie wyrazów (zróżnicowanie wielkości); • nierównomierne zagęszczenie pisma; • niejednolite położenie pisma (nachylenie liter); • litery "drżące" o niepewnej linii. Znaczne nasilenie tych cech powoduje, że pismo jest nieestetyczne oraz mało lub zupełnie nieczytelne.

11. Symptomy dysleksji na przedmiotach szkolnych • objawy dysleksji na różnych przedmiotach szkolnych, zależnie od utrzymujących się dysharmonii rozwojowych.

12. Język polski Czytanie: • wolne tempo czytania (czasem jedyne objawy trudności w czytaniu); • trudności ze zrozumieniem i zapamiętaniem czytanego tekstu; • niechęć do czytania długich tekstów i grubych książek. Pisanie: • nieprawidłowa pisownia – dominują błędy ortograficzne lub tylko błędy ortograficzne pomimo znajomości zasad pisowni (czasem jest to jedyny rodzaj trudności); • trudności z organizacją tekstu (pisanie wypracowań); • robienie błędów gramatycznych; • trudne do odczytania odręczne pismo.

13. Języki obce • trudności z poprawnym pisaniem pomimo dobrych wypowiedzi ustnych; • trudności z budowaniem wypowiedzi słownych; • trudności z zapamiętywaniem słówek; • trudności z odróżnianiem podobnych wyrazów; • nieprawidłowa wymowa; • trudności z rozumieniem i zapamiętywaniem tekstu mówionego lub nagranego na taśmę; • kłopoty z zapisem wyrazów w poprawnej formie gramatycznej.

14. Matematyka Arytmetyka: • błędne zapisywanie i odczytywanie liczb wielocyfrowych (z wieloma zerami lub miejscami po przecinku); • przestawianie cyfr (np. 56 – 65); • trudności z dodawaniem w pamięci, bez pomocy kartki papieru; • nieprawidłowa organizacja przestrzenna zapisu działań matematycznych, przekształcania wzorów; • zapisywanie znaków nierówności "na odwrót"; • nieprawidłowe odczytywanie treści w zadaniach tekstowych; • nieprawidłowe wykonywanie wykresów funkcji. Geometria: • trudności z zadaniami angażującymi wyobraźnię przestrzenną; • niski poziom graficzny wykresów i rysunków.

15. Historia • trudności z zapamiętywaniem nazw i nazwisk; • zła orientacja w czasie (chronologia, daty); • trudności z orientacją na mapach historycznych.

16. Kultura fizyczna • trudności z opanowaniem układów gimnastycznych (sekwencje ruchowe zorganizowane w czasie i przestrzeni); • trudności w bieganiu, ćwiczeniach równoważnych; • trudności w opanowaniu gier wymagających użycia piłki (tenis ziemny i stołowy, siatkówka, koszykówka itp.); • niechęć do uprawiania sportów wymagających dobrego poczucia równowagi (deskorolka, windsurfing, snowboard itp.).

17. PORADNIK DLANAUCZYCIELI Jak pracować z uczniemdyslektycznym?

18. Wskazania do pracy z uczniemdyslektycznym Nauczyciel powinien zdawać sobie sprawę, że dziecko dyslektyczne może mieć trudności w nauce i że pomóc mu może nawet bez stosowania specyficznych metod.

19. Posadzić ucznia blisko siebie, aby móc go obserwować • i pomóc mu, gdy będzie miał trudności. • 2. Oceniać pracę ucznia głównie pod kątem merytorycznym, bez obniżania oceny za błędy ortograficzne lub estetykę pisma. • 3. Dziecka z trudnościami w czytaniu nie odpytywać publicznie, przy całej klasie. • Nie wyrywać ucznia do natychmiastowej odpowiedzi, ponieważ często ma on trudności z szybkim przypominaniem sobie danych, dat, terminów i długich ciągów i sekwencji, • a także słówek podczas nauki języków obcych.

20. 5. Pozwalać uczniowi na przerwy w pracy; dziecko dyslektyczne szybko się męczy, po 10 minutach intensywnej pracy musi odpocząć. 6. Dać uczniowi więcej czasu na nauczenie się wiersza na pamięć lub tabliczki mnożenia. 7. Wprowadzać w procesie dydaktycznym metody angażujące jak najwięcej zmysłów: ruch, dotyk, słuch. Urozmaicać proces dydaktyczny, używać wielu pomocy dydaktycznych. 8. Pozwalać uczniowi na pisanie prac na maszynie lub na komputerze. 9. Nie obniżać oceny z zachowania za spóźnienia; dziecko dyslektyczne często nie ma wyczucia czasu i przestrzeni.

21. Okazywać cierpliwość, jeśli uczeń wolno przepisuje z tablicy lub wolno wykonuje zadania, wydłużać mu wówczas czas. Pozwolić na wykonanie zadania ustnie zamiast pisemnie. • 11. Sprawdziany i kartkówki przygotowywać w formie testów. Odpytywać głównie ustnie. • 12. Nie należy komentować błędów ucznia przed klasą. • Unikać w ocenie stwierdzeń silnie negatywnych. • Podkreślać mocne strony ucznia.

22. DYSLEKSJA ROZWOJOWA PORADNIK DLA RODZICÓW Dyktando w 10 punktach - z komentarzem ortograficznym Wg opr.:  prof. dr hab. Marta Bogdanowicz

23. Dyktando w 10 - punktach" ma: utrwalić znajomość zasad pisowni, wytworzyć nawyk stałego przywoływania zasad ortograficznych podczas pisania oraz   wytworzyć nawyk stałego sprawdzania napisanego tekstu, a więc poczucie ODPOWIEDZIALNOŚCI za napisany tekst.

24. 1. Umów się z dzieckiem, że codziennie będziecie robić dyktando obejmujące 3 zdania.2. Wymyślcie wspólnie nagrodę po każdym tygodniu pracy. 3. Zaznacz w książce dziecka 3 zdania i przeczytaj na głos pierwsze zdanie. 4. Dziecko powtarza zdanie i omawia pisownię każdego wyrazu (podaje zasady pisowni). 5. Dziecko zapisuje zdanie (podobnie postępuje z następnymi zdaniami). Dziecko samodzielnie sprawdza cały napisany tekst.

25. 6. Dorosły sprawdza tekst. Jeżeli znajdzie błędy, podaje ich liczbę. 7. Dziecko ponownie sprawdza tekst z pomocą słownika ortograficznego. 8. Dorosły sprawdza poprawiony tekst. Jeżeli nadal są błędy, wskazuje tekst, z którego dyktował zdania. 9. Dziecko porównuje napisany tekst ze wzorem i ostatecznie poprawia błędy. 10. Dziecko opracowuje błędnie napisane wyrazy (np. podaje zasady pisowni, wyrazy pokrewne, odmienia wyraz przez przypadki, wymienia na inne formy).

26. ... bardzo dziękuję za uwagę