De zieke ambtenaar

1. De zieke ambtenaar Ruben van Arkel Dinsdag 6 november 2012

2. Agenda • Ongeschiktheid wegens ziekte • Aanspraken tijdens ziekte • Stappenplan bij ziekte • Herplaatsing • Verplichtingen ambtenaar en werkgever • Sancties bij niet meewerken aan re-integratie • Ontslag wegens ziekte

4. 1. Ongeschiktheid wegens ziekte • Art. 37 lid 1 ARAR: • ongeschiktheid tot het verrichten van zijn arbeid • wegens ziekte • Art. 7:3 CAR/UWO: • ongeschiktheid tot het verrichten van zijn arbeid • als rechtstreeks en objectief medisch vast te stellen gevolg van ziekte of gebrek

5. 1. Ongeschiktheid wegens ziekte • Wat is “zijn arbeid”? • TAR 1988/73: Zijn arbeid: samenstel van werkzaamheden • TAR 2003/193: Onder “zijn arbeid” moet worden verstaan de functie die de ambtenaar laatstelijk voor het ziek worden vervulde.

6. 1. Ongeschiktheid wegens ziekte • Wanneer is sprake van ziekte?

7. 1. Ongeschiktheid wegens ziekte • Wanneer is sprake van ziekte? • Artikel 19 ZW: De verzekerde heeft bij ongeschiktheid tot het verrichten van zijn arbeid als rechtstreeks en objectief medisch vast te stellen gevolg van ziekte recht op ziekengeld overeenkomstig het bij of krachtens deze wet bepaalde. • Kan zowel fysiek als psychisch zijn. • TAR 2006/74: er moet sprake zijn van een objectiveerbare ziekte of gebrek.

8. 1. Ongeschiktheid wegens ziekte • Wanneer is sprake van ziekte? • ‘ziek-zijn’ t.o.v. ‘zo-zijn’ • Voorbeelden (ziek of niet?): • Een klusjesman die door afslankingskuur te tenger is om te klussen? • Een machinist die na herseninfarct op grond van de regelgeving niet meer in die functie mag werken?

9. 1. Ongeschiktheid wegens ziekte • Ziek door een alcoholverslaving? • TAR 1994, 131: De enkele aanwezigheid van een verslaving is geen reden om te concluderen dat door overmatig alcoholgebruik veroorzaakt disfunctioneren medisch is bepaald; dat is slechts anders als sprake is van een niet door het alcoholgebruik veroorzaakte psychische defecttoestand. • TAR 2009/105: Nu de diagnose Korsakov is gesteld, is er meer aan de hand dan een alcoholprobleem en daarmee samenhangend disfunctioneren. Betrokkene lijdt aan een chronische hersenaandoening die is aan te merken als ziekte.

10. 1. Ongeschiktheid wegens ziekte • Situatief arbeidsongeschikt? • STECR Werkwijzer Arbeidsconflicten (versie 5, maart 2010) • TAR 2006/92: arbeidsongeschiktheid als gevolg van ziekte of gebrek als op grond van medische gegevens met een grote mate van waarschijnlijkheid moet worden aangenomen dat bij en als gevolg van werkhervatting wederom uitval wegens ziekte zal plaatsvinden en/of dat werkhervatting tot schade van de gezondheid zal leiden.

11. 1. Ongeschiktheid wegens ziekte • Hoe en door wie wordt vastgesteld of de ambtenaar wegens ziekte ongeschikt is om zijn arbeid te verrichten?

12. 1. Ongeschiktheid wegens ziekte • Hoe en door wie wordt vastgesteld of de ambtenaar wegens ziekte ongeschikt is om zijn arbeid te verrichten? • TAR 2009/97: Deze ziekmelding is derhalve ten onrechte niet medisch beoordeeld, zodat niet vaststaat of appellant zich aan zijn dienstverplichting heeft onttrokken of dat er daadwerkelijk sprake was van ziekte. (zie ook art. 14 Arbo-wet) • TAR 1997/43: Indien een besluit op een advies berust dient het administratief orgaan zich er van te vergewissen dat aan het advies niet zodanige gebreken kleven dat het besluit niet op dat advies mag worden gebaseerd. (zie ook art. 3:2 Awb)

13. 1. Ongeschiktheid wegens ziekte • Niet eens met oordeel bedrijfsarts? • Art. 36b lid 1 ARAR: Deskundigenoordeel UWV • Art. 36b lid 3 e.v. ARAR: Commissie van drie geneeskundigen • TAR 2010/124: Ambtenaar heeft keuze tussen voornoemde opties, maar als UWV procedures niet zorgvuldig doorloopt, kan werkgever aan deskundigenoordeel voorbij gaan.

14. 2. Aanspraken tijdens ziekte • Art. 37 lid 1 ARAR: - jaar 1: 100% - jaar 2 en verder: 70% • Art. 37 lid 4 ARAR: - bij beroepsincident: 100% (zie art. 38a ARAR voor gelijkstelling dienstongeval en beroepsziekte) • Art. 37 lid 5 ARAR: - over de uren passende arbeid: 100% • Art. 37 lid 6 ARAR:- doorbetaling eindigt bij: a. herplaatsing b. ontslag c. overlijden • Art. 37 lid 7 ARAR: geen doorbetaling bezoldiging na eerste ziektejaar nadat ambtenaar 65 jaar is geworden

15. 2. Aanspraken tijdens ziekte • Art. 38 lid 1 ARAR: recht op doorbetaling na ontslag anders dan wegens ziekte, bij ziekte voor ontslagdatum:- 52 weken: 100%- 26 weken: 70% • Art. 38 lid 2 ARAR: recht op doorbetaling na ontslag anders dan wegens ziekte, bij ziekte binnen een maand na ontslag: - 52 weken: 100% • Art. 38 lid 3 ARAR: bij beroepsincident - 104 weken: 100% • Art. 38 lid 4 ARAR: aanvang termijn eerste ziektedag • Art. 38 lid 6 ARAR: eindigt bij: 1.) 65 jaar; 2.) overlijden.

16. 2. Aanspraken tijdens ziekte • Art. 7:3 lid 1 t/m 4 CAR/UWO:- 6 maanden: 100%- 7 t/m 12 maanden: 90%- 13 t/m 24 maanden: 75%- 25 maanden en verder: 70% • Art. 7:3 lid 6 CAR/UWO:- 100% als hij: a.) zijn arbeid verricht; b.) passende arbeid verricht; c.) re-integratiewerkzaamheden verricht; d.) scholing volgt i.h.k.v. re-integratie. • Art. 7:3 lid 7 CAR/UWO:- 100% bij arbeidsongeschiktheid in en door de dienst • Art. 7:3 lid 12: - doorbetaling eindigt bij definitieve herplaatsing.

17. 2. Aanspraken tijdens ziekte • Art. 45 lid 1 ARAR: bij samenloop van sociale zekerheidsuitkering met rechtspositionele aanspraak, wordt eerstgenoemde uitkering op laatstgenoemde in mindering gebracht. • Zie gelijk: art. 7:19 – 7:23 CAR/UWO

18. 3. Stappenplan bij ziekte • Dag 1 + 2: Ambtenaar meldt zich ziek (art. 36 lid 3 ARAR) • Zo spoedig mogelijk: Werkgever meldt ziekte bij arbo-dienst (art. 2 Regeling procesgang eerste en tweede ziektejaar) • Zesde week: Bedrijfsarts stelt probleemanalyse vast (art. 2 lid 2 Rpetz) • Achtste week: Ambtenaar en werkgever stellen plan van aanpak op (art. 4 lid 1 Rpetz)

19. 3. Stappenplan bij ziekte • 42e week: Ziekmelding bij UWV door werkgever (art. 85 lid 2 WIA) • Vóór einde eerste jaar: Werkgever en ambtenaar stellen eerstejaarsevaluatie vast (art. 4 lid 2 sub b Rpetz) • Vóór 1 jaar en 38 weken: Ambtenaar doet WIA-aanvraag (art. 64 lid 3 WIA)

20. 4. Herplaatsing • Art. 37a lid 1 ARAR: De ambtenaar die ongeschikt is tot het verrichten van zijn arbeid wegens ziekte is verplicht een andere functie te aanvaarden. • Art. 40b ARAR: werkgever moet streven naar duurzame re-integratie in eigen of andere passende arbeid (niet meer dan twee salarisschalen lager), als dat niet lukt: tweede spoor. • Art. 5 lid 5 BBRA: bij herplaatsing in functie met lagere salarisschaal ook lagere bezoldiging. • Art. 37a lid 3 e.v. ARAR: Bij lagere bezoldiging eerste twee ziektejaren aanvulling bezoldiging. • Vgl. art. 7:11 en 7:16 CAR/UWO, waarbij tot twee jaar sprake is van tijdelijke plaatsing.

21. 5. Verplichtingen ambtenaar en werkgever • Artikel 40a ARAR: verplichtingen ambtenaar, zoals:- zich onder gezondheidskundige behandeling stellen - meewerken aan opstellen plan van aanpak - tijdig WIA-uitkering aanvragen (vgl. 7:10 e.v. CAR/UWO) • Artikel 40b ARAR: verplichtingen werkgever, zoals: - maatregelen treffen zodat ambtenaar passende arbeid kan verrichten - gericht op duurzame re-integratie in eigen of andere passende arbeid - plan van aanpak opstellen(vgl. 7:9 CAR/UWO)

22. 6. Sancties bij niet meewerken aan re-integratie • Art. 40a lid 1 ARAR: recht op doorbetaling bezoldiging vervalt als ambtenaar zijn verplichtingen in het kader van de re-integratie niet nakomt. (vgl. art. 7:14 lid 2 CAR/UWO) • Art. 98b ARAR: Ontslag wegens niet meewerken aan re-integratie, weigeren passende arbeid, niet meewerken opstellen, evalueren en bijstellen plan van aanpak of niet aanvragen WIA-uitkering. (vgl. art. 8:5a CAR/UWO) • TAR 2010/46: Eerst bezoldiging stopzetten, pas als dat geen effect heeft, ontslag.

23. 6. Sancties bij niet meewerken aan re-integratie • Ook sprake van plichtsverzuim, waarbij disciplinaire straf kan worden opgelegd. (vgl. art. 7:14 lid 1 CAR/UWO) • TAR 2012/161: Strafontslag evenredig wegens niet hervatten werk na hersteldmelding.

24. 7. Ontslag wegens ziekte • Art. 98 lid 1 sub f ARAR: De ambtenaar kan worden ontslagen bij ongeschiktheid tot het verrichten van zijn arbeid wegens ziekte • Art. 98 lid 3 ARAR: ambtenaar kan worden ontslagen indien: • Sprake ongeschiktheid tot het verrichten van zijn arbeid gedurende periode van twee jaar. • Herstel van zijn ziekte niet binnen een periode van zes maanden na die twee jaar te verwachten is. • Het bevoegd gezag van oordeel is dat duurzame re-integratie in arbeid die aansluit bij de benutbare mogelijkheden van de ambtenaar niet binnen een redelijke termijn te verwachten is.

25. 7. Ontslag wegens ziekte • Art. 98 lid 7: Bij de beoordeling of sprake is van een situatie als bedoeld in het derde lid, betrekt het bevoegd gezag de uitslag van de WIA-beoordeling. Als deze beoordeling niet of langer dan een jaar geleden heeft plaatsgevonden, vraagt het bevoegd gezag aan het UWV een deskundigenoordeel en betrekt dit bij zijn beoordeling. • FOA is niet meer, feitelijk onderdeel claimbeoordeling. • NvT: Met een positieve WIA-beschikking is voldaan aan de ontslagvoorwaarden ex art. 98 lid 3 ARAR, mits het ontslagbesluit binnen een jaar na de datum van de beschikking wordt genomen (Stb. 2010, 9, p. 28).

26. 7. Ontslag wegens ziekte • In beginsel geen ontslag als <35% arbeidsongeschikt • Art. 37a lid 2 ARAR: De ambtenaar die ihkv de WIA <35% arbeidsongeschikt is verklaard, wordt herplaatst in een functie die passende arbeid omvat, tenzij een zwaarwegend dienstbelang zich daartegen verzet. • Circulaire afspraken inzake arbeidsongeschikten met een arbeidsongeschiktheidspercentage lager dan 35% • (Stcrt. 2007, 131).

27. 7. Ontslag wegens ziekte • Art. 8:4 lid 1-3 CAR/UWO: Ontslag wegens ziekte mogelijk na twee jaar volledige arbeidsongeschiktheid (WGA 80% of meer of IVA). • Art. 8:4 lid 4 CAR/UWO: WIA-beoordeling wordt betrokken bij de vraag of sprake is van twee jaar arbeidsongeschiktheid • Art. 8:4 lid 6-7: Ontslag moet binnen één jaar na WIA-beschikking, anders deskundigenoordeel.

28. 7. Ontslag wegens ziekte • Art. 8:5 lid 1 CAR/UWO: Ook ontslag mogelijk bij gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid. • Art. 8:5 lid 2 CAR/UWO: Ontslag als bedoeld in lid 1 is mogelijk indien: • Er sprake is van ongeschiktheid voor de vervulling van zijn betrekking wegens ziekte gedurende een periode van 36 maanden. • Het na zorgvuldig onderzoek niet mogelijk is gebleken de ambtenaar binnen de gemeentelijke dienst passende arbeid op te dragen, als bedoeld in art. 7:9 CAR/UWO. • Art. 8:5 lid 3 CAR/UWO: Bij beoordeling lid 2 moet WIA-beoordeling worden betrokken.

29. VRAGEN? Ruben van Arkel r.vanarkel@pelsrijcken.nl 0705153768