340 likes | 800 Views
PARAPNÖMONİK EFÜZYON: LABORATUAR DEĞERLENDİRMESİ TANI İÇİN YETERLİ Mİ?. Dr. Öner Dikensoy Gaziantep Ünv. Tıp Fak. Göğüs Hast. AD. dikensoy@yahoo.com. Plan. Giriş Parapnömonik efüzyon ayırıcı tanısı Komplike PPE tanısı Yeni parametreler Sonuç. Tanımlamalar. Parapnömonik Efüzyon (PPE):
E N D
PARAPNÖMONİK EFÜZYON:LABORATUAR DEĞERLENDİRMESİ TANI İÇİN YETERLİ Mİ? Dr. Öner Dikensoy Gaziantep Ünv. Tıp Fak. Göğüs Hast. AD. dikensoy@yahoo.com 2010-TTD-İstanbul
Plan • Giriş • Parapnömonik efüzyon ayırıcı tanısı • Komplike PPE tanısı • Yeni parametreler • Sonuç
Tanımlamalar • Parapnömonik Efüzyon (PPE): • Tbc dışı akciğerin primer enfeksiyonlarına (pnömoni, abse, enfekte bronşektazi) bağlı gelişen efüzyonlar • Komplike PPE: • İnvazif girişim gerektiren • Ampiyem: • Plevral aralıkta püy toplanması
Epidemiyoloji • ABD 1 milyon/yıl pnömoni hospitalize • Bunların %20-57’sinde PPE?? (1-3) • İleri yaşta daha sık (4) • En sık eksüda sebeplerinden birisi • Çocuklarda tüm PE ların 2/3 ü (5) • 2/3 hastada tanınabilir risk faktörü (4) 1.Light RW, etal. Am J Med 1980; 69:507 2.Bartlett JG, etal. Am Rev Resp Dis 1974; 110:56 3.Taryle DA,etal. Chest 1978; 74:170–3. 4. Chapman SJ, Davies RJ COPM 2004; 10: 299. 5. Utine GE, et al. Turk J Pediatr 2009; 51:214.
PPE Oluşumu ve Evreleri Sahn SA. Clinical Infectious Diseases 2007; 45:1480
55 yaşında erkek Asbest (+) Sigara: 60p/y 5 gündür olan nefes darlığı, göğüs ağrısı, halsizlik, subfebril ateş Torasentezde nonpürülan sıvı Olgu
Tanı Aşamaları Nonpürülan Plevral Efüzyon 1)Ayırıcı Tanı PPE 2)Komplike PPE Tanısı Basit PPE Komplike PPE
Erken Doğru Tanı Çok Önemli • Geç tedavi mortalite ve morbidite yi arttırıyor (%5-40) • UK:%17 (29/117) olgu ilk başvuruda PPE tanısı almış • Pnömonide yatış kriteri olarak: • PPE varlığı =PaO2<60 mm-HG Ferguson AD, et al. QJM 1996; 89:285 Fine MJ, et al. JAMA 1996;275:134
Ayırıcı Tanı 1.384.000 olgu/yıl KKY 500,000 (%36) PNÖMONİ 300,000 (%22) MALIGN EFÜZYON 200,000 (%14) PULMONER EMBOLİ 150,000 (%11) TEŞHİSSİZ (?VIRAL) 100,000 POST-CABG 50,000 SİROZ-ASİT 50,000 GASTROINTESTINAL 25,000 BAĞ DOKUSU HAST 6,000 TUBERKÜLOZ3,000 %83 %17 Light RW.Pleural Diseases 4th ed.2001
GAZÜ-2008-2010 MALIGN EFÜZYON %32.5 KKY %21 PNÖMONİ %11 TUBERKÜLOZ%8.5 HİPALBUMİNEMİ %6 PULMONER EMBOLİ %2 DİĞER %18 Dikensoy-Yayınlanmamış veri
İSPANYA MALIGN EFÜZYON %29 KKY %18 PNÖMONİ %19 TUBERKÜLOZ%10 %32.5 %21 %11 %8.5 Porcel JM. COPM.2010-Yayınlanmamış veri
Ayırıcı Tanı MALIGN EFÜZYON %32.5 KKY %21 PNÖMONİ %11 TUBERKÜLOZ%8.5 HİPALBUMİNEMİ %6 PULMONER EMBOLİ %2 DİĞER %18 Dikensoy-Yayınlanmamış veri
Ayırıcı Tanı • Plevra Sıvısı Laboratuar İnceleme • Plevra Sıvısının biokimyası (Protein, LDH) • Mikrobiyoloji (Boyama-Kültür) • Sitoloji ve ayırıcı hücre sayımı • ADA • pH • Toraks BT
PPE da Ayırıcı Tanı • Plevra sıvısının biyokimyası (Protein, LDH) • Ayırıcı tanıda katkı? • Mikrobiyoloji • Gram Boyama-Kültür • Nadiren pozitif (%0-60) • Üreme varsa drenaj gerekir • ARB- BACTEC-MIGIT • Plevra sıvısında nadir pozitif
PPE da Ayırıcı Tanı • Sitoloji ve ayırıcı hücre sayımı: • Malign Hücre • Nötrofil: Akut olay • Mononükleer Hücre: Kronik olay • Küçük lenfositler: Malignite, TBC, Post-CABG PE • Eozinofil: Önceki torasentez
PPE da Ayırıcı Tanı:ADA Valdes L, et al. ERJ 1996;9:747
Parankim Mediasten Plevra Diafragma altı Vasküler yapılar Spiral BT Anjio KoegelenbergCFN, et al.Respiration 2008;75:241
Tanı Aşamaları Nonpürülan Plevral Efüzyon 1)Ayırıcı Tanı PPE 2)Komplike PPE Tanısı Basit PPE Komplike PPE
KPPE Tanısı • PPE ların: ~%30 ‘u KPPE ~ %5-10’u ampiyem • Zamanında doğru müdahale yapılmazsa morbidite ve mortalite artıyor Strange C, Sahn SA. Semin Respir Infec 1999; 14:3–8.
KPPE da Klasik Tanı kriterleri Colice GL, et al. Chest 2000; 118: 1158–1171.
pH≤7.2 Pozitif kültür >½ hemitoraks Püy LDH≥1000 IU/L Glukoz≤40 mg/dL pH≤7.2 Pozitif kültür >½ hemitoraks Püy LDH Glukoz≤60 mg/dL (eğer pH yoksa) ACCPBTS 1)Chest 2000;118:1158–71 2)Thorax 2003;58:S18
Hangi Kriter Daha Üstün? ACCP BTS Retrospektif Chart Review: 240 hasta (85-UPPE, 67 CPPE, 88 Ampiyem) Porcel JM, et al. Respir Med 2006;100:933
Hangi Kriter Daha Üstün? • Sonuç: • Non-pürülan CPPE da tüb drenaj gerekliliğini belirlemede her iki kriterinde duyarlılıkları yüksek • Sorun: Özgünlük düşük yani: • Bazı UPPE lu olguları CPPE olarak tanıyor • Gereksiz tüb drenaj Porcel JM, et al. Respir Med 2006;100:933
Kan gazı analizörü Oda sıcaklığında 4 saat Asidik sıvı veya LA Şırıngada Heparin veya LA kalması İP anestetik Hava ile temas pH Bu faktörler glukoz ölçümünde daha az etkili Eğer doğru pH elde edilemez ise glukoz drenaj kararı için kullanılabilir pH Ölçümünü Etkileyen Faktörler Mishra EK,Rahman NM. COPM 2009,15:353
Komplike PPE Tanısı: Radyoloji KoegelenbergCFN, et al.Respiration 2008;75:241
Kimde KPPE Daha Olası? • 1269 olgu • 92 olgu (7.2%) KPPE veya Ampiyem • Serum albumin <30 g/L • C-reactive protein (CRP) > 100 mg/L, • Plt>400109/L, • Serum Na<130 mmol/L, • IV drug ve Kronik alkolizm Chalmers JD, et al. Thorax 2009; 64:592–597
Yeni Laboratuar Belirteçleri Porcel JM. COPM.2010:16
Yeni Laboratuar Belirteçleri Porcel JM. COPM.2010:16
Nötrofil Enzimleri • Nötrofiller PPE da baskın hücreler • Plevra Sıvısında Nötrofil elastaz> 3500 mg/l : • pH ve Glukoz ile yanlış KPPE tanısı alanların 2/3 ünde doğru tanı • Plevra Sıvısında myeloperoxidase > 3000 mg/l : nonpürülan KPPE nun UKPPE dan ayırımında faydalı (AUC:0.912). Alema´n C, et al. Respiration 2003;70:462–467. Alegre J, et al.Eur Respir J 2002;19:320–325.
Yeni Laboratuar Belirteçleri Porcel JM. COPM.2010:16
Proinflamatuar sitokinler • Tumor necrosis factor (TNF)a ve interleukin (IL)-8, plevral boşluktaki inflamatuar yanıtın başlangıcında önemli rol oynuyor • TNFa nötrofil kemotaksisi ve IL-8 gibi sitokinlerin salınımını indükler • TNFa (cutoff of 80 pg/ml) KPPE nun en faydalı indikatörü (adjusted likelihood ratios 7.6). • Plevra sıvısında IL-8 düzeyleri UKPPE ile KPPE arasında ayırım açısından faydalı bulundu (AUC 0.87). Porcel JM, etal. Chest 2004; 125:160–164. Porcel JM, et al. Respirology 2008; 13:58–62.
Yeni Laboratuar Belirteçleri Porcel JM. COPM.2010:16
Akut Faz Reaktanları • Akut faz reaktanları erken enflamasyon sırasında KC tarafından üretilen bir dizi protein • Mikroorganizmalara karşı artmış bir koruma sağlıyorlar • En iyi parametre CRP • Plevral CRP>80 mg/l PPE düşündürür (LR+7.4) • KPPE u UKPPE dan ayırmada (LR+2.7) Porcel JM, et al. Eur Respir J 2009; 34:1383–1389.
Sonuç • En sık 2. eksüda sebebi olan PPE da erken tanı mortalite ve morbidite açısından önemli • Pnömonili olgularda toraks USG yapılmalı • Ayırıcı tanıda laboratuarın iyi kullanılması önemli (Örn: ayırıcı hücre sayımı yapılmalı) • Drenaj gerekliliğini belirlemede: halen pH bakılamıyorsa LDH>1000 U/L veya Glukoz<60 mg/dL • Yeni bazı gelecek vaat eden parametreler var