700 likes | 1.3k Views
KHDAK’da Patolojik ve Moleküler Değişiklikler, Tedaviye Katkıları. Dr Büge Öz İÜ Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Patoloji AD. Akciğer karsinomları. Değişiklikler Adenokarsinomda Skuamöz hücreli karsinomda değişiklik yok. Akış planı;.
E N D
KHDAK’da Patolojik ve Moleküler Değişiklikler, Tedaviye Katkıları Dr Büge Öz İÜ Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Patoloji AD
Akciğer karsinomları • Değişiklikler Adenokarsinomda • Skuamöz hücreli karsinomda değişiklik yok
Akış planı; • Akciğer Adenokarsinomları yeni sınıflaması • Bu sınıflamadaki temel değişiklikler • Sınıflamaya neden olan (moleküler) gelişmeler • Klinik anlamı • Önerilen “moleküler” uygulamalar • Gelecek
Akciğer Adenokarsinomlarında yeni sınıflama(IASLC/ATS/ERS) • Preinvazif lezyonlar • *Atipikadenomatözhiperplazi • *İn-situAdenoKa(eski BAK) • Müsinöz • Non-müsinöz • Minimal invazifadenoKa • *5mm lepidikpattern/ • %10 invazyon • İnvazifAdenoKa • *Lepidik üstünlüklü (non-müsinöz BAK) • *Asiner • *Papiller • *Mikro-papiller üstünlüklü • *Solid üstünlüklü Varyantlar *LepidikpaternliMüsinözadenoKa (=müsinöz BAK) *Müsinözkistadenokarsinom *KolloidalAdeKa *Fötal(Düşük-yüksek grade) AdeKa *EnterikAdeKa 2009
Papiller tip • Düşük grade • EGFR mutasyonu • Sigara içmemiş • BAK histolojisi • Solidpattern • Kras mutasyonu • Kötü prognoz Am J SurgPathol 2008;32(6), 810-27.
Skuamöz H Ka • Müsinöz BAK • Bronşiolar –tip AdenoKa • AdenosküamözKa • Metaplastik-Enterik (?) Nöroendokrin öncü h Havayolu öncü (bazal h) DiverjanAdenoKa Bipotansiyel öncü h Clara H.? Solunum öncü hücre Distal(TRÜ,alveoler) öncü H Pnömosit II Distal(TRÜ,alveoler) öncü H Pnömosit II • BAK • Mikst BAK • Pnömositik-tip AdenoKa M Chilosi, B Murer. MixedAdenocarcinomas of theLungArchPatholLabMed.2010;134:55–65
Akciğer Adenokarsinomlarında yeni sınıflama(IASLC/ATS/ERS) • Preinvazif lezyonlar • *Atipikadenomatözhiperplazi • *İn-situAdenoKa(eski BAK) • Müsinöz • Non-müsinöz • Mikst • Minimal invazifadenoKa • *5mm lepidikpattern/ • %10 invazyon • İnvazifAdenoKa • *Lepidik üstünlüklü (non-müsinöz BAK) • *Asiner • *Papiller • *Mikro-papiller üstünlüklü • *Solidüstünlüklü müsin üreten Varyantlar * İnvazifMüsinözadenoKa *KolloidalAdeKa *Fötal(Düşük-yüksek grade) AdeKa *EnterikAdeKa
Lepidikpattern • Pnömosit Tip II ve /veya Clara H.’nin alveol duvarları boyunca ilerleyişi • Alveol duvarının elastik yapısında bozulma yok • Eski Yunanca’da balık pulu
Sınıflamadaki temel değişiklikler • AAH eklendi, • BAK artık yok; • BAK bölündü; • İn-SA boyut önemli; • MİA ekleniyor 1- İn-situadenokarsinom 2-Minimal invadenoKa 3-LepidikpatternliinvazivAdenoKa 5yıllık yaşam %100 • Eski BAK • 3 cm • 5mm lepidikpattern/ • %10 invazyon
İnvazifadenoKa • Mikst tip kalktı • MikropapillerAdenoKa • Üstün olan patternle adlandırılacak • Semikantitatif • En az %5-10 komponent tanıya eklenecek Fibrovasküler kor içermeyen mikro papilla =kötü prognoz
İnSA müsinöz tip (çok nadir) MüsinözAdeKalepidikpattern • Eski müsinöz BAK • Lepidikpatternlimüsinöz BAK • Berrak hücre/taşlı yüzük hücreli adenokarsinom kalkıyor • Enterik tip adenokarsinom ekleniyor • En sık KRAS mutasyonu • Multifokalite • CK 20+,CDX2 +, TTF1 – • GİS kaynalı met ekarte edilmeli .
Moleküler Belirteçler ve Kliniğe ve Tedaviye Yansımaları
Epitelyal farklılaşma ve fonksiyonunda rol oynayan Transmembrantirozinkinaz reseptörlerinden EGF ya da diğer ligandların bağlanması ile TK aktivasyonu ile PI3K/Akt yolağı Ras/Raf/MAPK yolağı aktiflenir. İnsan maligniteleri arasında EGFR mutasyonu/genomik değişiklikleri sık;%40 glioblastomda, %15 KHDAKda EGFR Sinyal Yolağı
OnkogenBağımlılığı: akciğer kanserinde EGFR De novo direnç EGFR IGFR K-Ras (G12V) gefitinib MAPK PTEN PI3K Jak/Stat Apopitoz Gefitinibe duyarlı EGFR P42/44 MAPK PI3K Jak/Stat • EGFR mutant kanserlerin tersine, birçoğunun tek bir gene bağımlığı yok ; • tek TKI tedavisi“gefitinib” effektif olmuyor. • kombine tedavi gerekiyor • EGFR mutant kanserler tekbir TKI ile tüm yolakta inhibisyonla kontrol altına alınabilir
EGFR-TKI duyarlığı ile ilişkili EGFR Mutasyonları Nat Rev Cancer. 2007; 7: 169-81.
EGFR Mutasyonu ve Klinikopatolojik Özellikler CancerSci2007; 98: 1817–1824
KRAS mutasyonu: • Onkoprotein • EGFR’ ile aynı sinyal iletim yolunda • KRAS mutasyonu Ex 12 ve 13‘de nokta mutasyonu özelliğinde: • Ras sinyalinin sürekli olmasına neden olur
EGFR/KRAS • EGFR ve KRAS mutasyonları adenokarsinomlardabiribirini dışlayan iki ayrı moleküler grup • KRAS mutasyonu: • yaşam ve TKİ alma yönünden negatif belirleyici • EGFR mutasyonu: • yaşam ve tedavi yönünden iyi prognoz göstergesi
EGFR discovered 1985 2000 Gefitinib enters clinical trials
EGFR TK inhibitörleri: % 10hastada klinikcevap Pre-treatment Gefitinib (Iressa) 3 months post-Iressa Erlotinib (Tarceva) Nakagawa K, Tamura T, Negoro S, Kudoh S, Yamamoto N, Yamamoto N, Takeda K, Swaisland H, Nakatani I, Hirose M, Dong RP, Fukuoka M. Phase I pharmacokinetic trial of the selective oral epidermal growth factor receptor tyrosine kinase inhibitor gefitinib ('Iressa', ZD1839) in Japanese patients with solid malignant tumors. Ann Oncol. 2003 Jun;14(6):922-30.
AsinerAdenokarsinom (±10% krasmt, ±13% EGFR mt) Glandülarpattern
Papiller Adenokarsinom(±% 35 EGFR mt +) Mikropapiller Adenokarsinom ( % 35 EGFR mt+) FibrovaskülerKor Fibrovasküler (-)
Müsin üreten Solid Adenokarsinom( EGFR mt (-); 14% Krasmt) Intrasitoplazmik Müsin
Non-müsinözBronkioloalveolarAdenokarsinom, (50% EGFR mt+; Krasmt -)
MüsinözBronkioloalveolarAdenokarsinom, ( EGFR mt (-); 60-80% Krasmt)
Akciğer Adenokarsinomlarında EGFR araştırılması EGFR protein ekspresyonu EGFR gene copy sayısı EGFR mutasyonu İmmunohistokimya(IHK) DakopharmDx kit Flöresanin-situhibridizasyon(FISH) Abbott/VysisEGFR/CEP7 probes DNA ekstraksiyonu, PCR ve sekanslama
EGFR %35.7KRAS %21.4 EGFR 19 %21.4 EGFR 21 %21.4 Türkiye’den pilot araştırma Bircan ve arkadaşları
EGFR mutasyonu: CTF Patoloji deneyimi Aralık 2010-Nisan 2011 • 37 Adenokarsinom olgusu • DNA sekanslama + Infinity yöntemi ile • 5/37 (+) %13 • % 100 Ex 19’da • 4/ 1 % 80 • 4 Nonmüsinöz BAK üstünlüklü mikst ADK, 1 asiner üstünlüklü mikst ADK
EGFR mutasyon spesifik Immünohistokimya • 2009’dan beri • Literatürde 5’den fazla araştırma • En sık izlenen mutasyon tipin sorgulayan primer antikorlar • Ex 19’da delesyon ve and Ex 21’de L858R
Brevel M, Arcila M, Ladanyi M monoclonalrabbitantibodiesagainst L858R and DEL E746-A750 (clone 43B2 and clone 6B6) CellSignalingTechnology
Hangi materyalde araştırma ? • Taze doku, parafin doku, sıvılar • Cerrahi rezeksiyon materyalleri • Biyopsiler, plevral doku ve efüzyonlar • Duyarlı yöntemlerle az miktarda tümöral DNA içeren klinik materyaller: • plevral sıvı, biyopsi, • bronşial lavaj, ince iğne aspirayon, BAL
Test duyarlılığını negatif etkileyenler • Materyalde tümör hücre oranı %25’in altında ise sekanslama mutasyonu saptayamayabilir • Tümör hücrelerinin en çok olduğu bloklar seçilmeli (%50’den fazla) • Aşırı inflamatuar yanıt olmamalı • Tümör heterojenitesi sorun oluşturabilir • Mikrodiseksiyon kullanılabilir
EGFR-TKI direnci • Primer Direnç : Baştan itibaren yanıtsız olgular • KRAS mutasyonları • Farklı EGFR mutasyonları: ex20 insersion • BRAF mutasyonları • Sekonder Direnç: Başlangıçta EGFR-TKI yanıtı varken daha sonra tedavi altında tümör progresyonu olan olgular • İkincil EGFR mutasyonları T790M • MET amplifikasyonları
EGFR-TKI duyarlığı ile ilişkili EGFR Mutasyonları Nat Rev Cancer. 2007; 7: 169-81.
BRAF mutasyonu • EGFR WT/KRAS WT Akciğer AdenoKa’da • BRAF mutasyonu %3 • Sigara içenlerde • Sıklıkla papillerpaternle ilişkili • EGFR-TK direnci ile ilişkili • En sık Exon 15 V600E
MET Amplifikasyonu • Hepatosit G F bağlanan TK • Proto-onkogen • Tümör gelişiminde ve metastazda rol oynar • Yüksek grade ve kötü prognozla ilişki
Nature 448:561, 2007 • %4 KHDAK • Genç, hasta • sigara içmemiş • Solid büyüme patterni, taşlı yüzük hücreli ve müsinözADenoKa
PF-02341066 Potent & selective ATP competitive oral inhibitor of MET and ALK kinases and their oncogenic variants Extracellular TM TM TM TM P P P P P P P P Y Y Y Y Y Y Y Y Kinase Kinase Intracellular P P P P P P P P Y Y Y Y Y Y Y Y P P P P P P P P P P P P Y Y Y Y Y Y Y Y Y Y Y Y Kinase P P P P P P P P P P P P Y Y Y Y Y Y Y Y Y Y Y Y P P P P Y Y Y Y P P P P Y Y Y Y Cytoplasmic Fusion Variants of ALK MET ALK ba SEMA Extracellular TM TM TM TM Intracellular P P P P Kinase Y Y Y Y P P P P Y Y Y Y Kwak, ASCO 2009 Bang, ASCO 2010 NPM-ALK EML4-ALK Y Y P P P P Y Y P P P P Y Y Y Y P P P P Y Y Y Y P P P P Y Y Y Y
RAS ve PI3K • PI3K ve RAS bir çok malignitede aktive olan onkoproteinler • Hücre büyümesi ve yaşamının düzenlenmesi • PTEN delesyonu ile ilişkili • Anti-PI3K = NVP-BEZ235 • Anti MEK= ARRY-142886 Mutasyon Delesyon
TTF1 (aka Nkx2.1) • N erişkin tiroidve akciğer dokusunda ve akc dokusu gelişiminde saptanan 38-kDa ağırlığında bir transkripsiyon faktörü • %75 Non-müsünözAkcAdeKa’daImH + • Akc dokusu genom analizlerinde sıklıkla fokalamplifikasyon • TTF1 Karsinompatogenezinde önemli ???