1 / 61

EPIDEMIOLOGIJA POLNO PRENOSIVIH INFEKCIJA

EPIDEMIOLOGIJA POLNO PRENOSIVIH INFEKCIJA. Prof. dr Biljana Koci ć Medicinski fakultet Univerzitet u Nišu. Polno prenosive infekcije (PPI) su već dugo vremena problem javnog zdravlja u većem delu sveta, mada su incidencija i prevalencija obično više u zemljama sa manjkom resursa

snow
Download Presentation

EPIDEMIOLOGIJA POLNO PRENOSIVIH INFEKCIJA

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. EPIDEMIOLOGIJA POLNO PRENOSIVIH INFEKCIJA Prof. dr Biljana Kocić Medicinski fakultet Univerzitet u Nišu

  2. Polno prenosive infekcije (PPI) su već dugo vremena problem javnog zdravlja u većem delu sveta, mada su incidencija i prevalencija obično više u zemljama sa manjkom resursa • heterogenost je karakteristika epidemiologije PPI • tumačenje epidemioloških karakteristika ne treba vršiti van konteksta programa kontrole PPI u okviru zdravstvenih sistema

  3. Stari naziv "venerične" ili "polne bolesti" zamenjen je po preporuci Svetske zdravstvene organizacije (SZO) novim terminom, bolesti koje se prenose polnim kontaktom • Preko 30 entiteta

  4. Bolesti koje se prenose polnim kontaktom • Sifilis • Gonoreja • Šankroid • Limfogranuloma venerum • Granuloma ingvinale • Nespecifične genitalne infekcije • Nespecifične genitalne infekcije sa artritisom • Kandidijaza • Trihomonijaza • Šuga • Stidna vašljivost • Genitalni herpes • Genitalne bradavice • Genitalne moluske • Druge (nespecifične) treponemske bolesti • AIDS • Druga stanja koja zahtevaju lečenje • Druga stanja koja ne zahtevaju lečenje

  5. Klasifikacija uzročnika bolesti koje se prenose polnim kontaktom B. Virusi Herpes simplex virus tip 1 i 2 Cytomegalovirusi HIV Hepatitis B virus Hepatitis C virus Papilloma virusi Moluscum contagiosum A. Bakterije Neisseria gonorrhoeae Chlamydia trachomatis Treponema pallidum Haemophilus ducreyi Mycoplasma hominis Ureaplasma urealyticum Calymmatobacterium granulomatis Shigella spp. Campylobacter spp. Streptococcus grupe B Mikroorganizmi udruženi sa bakterijskom vaginozom C.Protozoe Entamoeba histolytica Giardia lamblia Trichomonas vaginalis D.Gljivice Candida albicans E.Ektoparaziti Phtirius pubis Sarcoptes scabiei Karadaglić i sar, 2000.

  6. Značaj polno prenosivih infekcija • značajan morbiditet • visoke stope incidencije i prevalencije • učestale komplikacije • veliki problem žena i mladih • olakšavaju transmisiju HIV-a

  7. Komplikacije polno prenosivih infekcija • PID (pelvični inflamatorni procesi) • ektopične trudnoće • neplodnost (muškarci, žene) • perinatalne infekcije, infekcije novorodjenčadi • prevremena radjanja • genito-analne lokalizacije raka • AIDS • smrt Nemedicinski efekti: cene tretmana, odsustvo s posla, osećaj krivice, beskorisnosti

  8. Interakcije PPI i HIV-a • PPI (ulcerativne, ne ulcerativne infekcije) olakšavaju širenje HIV-a • PPI su mera HIV rizika (slična ponašanja) • Uloga lečenja PPI u prevenciji HIV-a (posebno rano tokom HIV epidemije i gde su izlečive PPI česte)

  9. Faktori značajni za širenje PPI • promiskuitetno ponašanje • alkoholizam • narkomanija • prostitucija • migracija • seksualno ponašanje mladih • korišćenje kontraceptivnih sredstava • češći predbračni seksualni odnosi • nizak nivo opšte i zdravstvene kulture • drugačije moralne norme • slabljenje uticaja porodice • i dr.

  10. Determinante rasprostranjenosti i širenja PPI u populaciji Širenje PPI zavisi od prosečnog broja inficiranih koji su generisani od jedne osobe R0 = ß * c * D R0 = stopa širenja ß = efikasnost transmisije (prenošenja) po kontaktu C = stopa kontakata između inficiranih i osetljivih individua (stopa promene seksualnih partnera) D = prosečno trajanje infektivnosti (period zaraznosti) R0>1 da bi se PPI širile u populaciji

  11. "Core" grupa: kritičan koncept za razumevanje širenja i prevencije PPI • Definicija: grupa individua sa nivoom rizičnog ponašanja dovoljnim da generiše lanac infekcije u populaciji i u čijem bi odsustvu infekcija prestala.

  12. Dinamika transmisije HIV-a i PPI na nivou populacije Opšta populacija “Bridging”populacija “Core” grupa “high frequency transmitters”

  13. Incidencija i prevalencija PPI značajno variraju • medju zemljama istog regiona (područja) • unutar zemalja (unutar populacionih grupacija) • izmedju gradskog i seoskog stanovništva • zbog razlika u socijalnim, kulturnim, ekonomskim faktorima • zbog razlika u dostupnosti zdravstvene zaštite (zdravstveni standard) • više stope: stanovništvo gradova, neoženjeni/neudate, mladi • kod mladih, više obolevaju žene nego muškarci

  14. Globalna incidencija PPI 1999. WHO estimates

  15. Globalna prevalencija PPI 1999. WHO estimates

  16. Globalna incidencija PPI 1999.

  17. Sifilis (Syphilis, Lues) • Etiologija. Treponema pallidum. • Izvor zaraze. Bolestan čovek. • Putevi prenošenja. Polni kontakt, retko indirektni, transfuzija, vertikalna transmisija. • Ulazna vrata. Koža i sluzokože. • Osetljivost. Opšta. Apsolutna dispozicija. Moguće reinfekcije. • Inkubacija. 10-70 dana. Prosečna 21 dan. • Klinička slika.Venerični, kongenitalni i endemski (nevenerični). • Terapija.Penicilin. • Dijagnoza.Mikroskopski (u tamnom polju), serološki: RVK (Wasserman), FTA, specifična Nelson-Mayer reakcija (ITP), TPHA, kultivacija (zečevi). • Raširenost.Kosmopolitska. Endemska u nerazvijenim zemljama. Rizične grupe. • Prevencija.Zdravstveno vaspitanje, lična zaštita. • Suzbijanje.Prijavljivanje oboljenja-smrti, epidemiološko ispitivanje (obolelih, sumnjivih na oboljenje), laboratorijska dijagnostika, lečenje.

  18. Incidencija sifilisa 1999.

  19. Syphilis incidence per 100,000 inboth sexes in Europe (Source: WHO HFA database, 2004 )

  20. 14 Netherlands Germany England&Wales Norway 12 Sweden 10 HIV-AIDS Low incidence rates Highly concentrated in risk groups (multiple partners, migrants) 8 notified cases per 100.000 population 6 Germany reunification 4 2 0 1976 1978 1980 1982 1984 1986 1988 1990 1992 1994 1996 1998 2000 2002 Trends of Syphilis: Notified CasesUK, NL, Germany, Norway, Sweden (Source: WHO HFA database, 2004)

  21. Gonoreja(Gonorrhoea) • Etiologija.Neisseria gonnorrhoeae. • Izvor zaraze. Bolestan čovek i asimptomatski nosioci infekcije (žene češće). • Putevi prenošenja. Polni kontakt, perinatalno, retko indirektni. Verovatnoća: ž/m 20% (posle 4 i više odnosa 60-80%); m/ž 30-70%. • Ulazna vrata.Sluzokoža urogenitalnog trakta, rektuma i konjuktive. • Osetljivost. Opšta. Ne ostavlja imunitet. Reinfekcije. • Inkubacija.2-10 dana. Najčešća 3 dana. • Klinička slika.Razlike u kliničkoj slici muškaraca i žena. Žene su sa manje subjektivnih tegoba. Ostale lokalizacije: anorektalna, orofaringelna gonoreja, gonoroični konjuktivitis. • Dijagnoza.Direktna mikroskopija (sekret uretre, prostate, cervikalnog kanala), kultivacija, serologija, PCR, LCR (ligase chain reaction)(urin)-SAD. • Raširenost.Kosmopolitska.Rizične grupe i ponašanje. • Prevencija.Zdravstveno vaspitanje (mladih, opšte populacije, rizičnih grupa), lična zaštita (kondom), spermicidne masti. Dezinfekcija bazena za kupanje. • Suzbijanje.Prijavljivanje, epidemiološko i laboratorijsko ispitivanje, lečenje (rezistencija). Dezinfekcija sekreta, rublja i posteljine.

  22. Incidencija gonoreje 1999.

  23. Estimated new cases of gonorrhoea among adults, 1999.

  24. Incidence of gonoccocal infection per 100,000 in men and women in Europe (Source: WHO HFA database, 2004)

  25. Hlamidijalne infekcije (chlamydiasis) • Etiologija.Chlamidia trachomatis. • Izvor zaraze. Bolestan čovek i asimptomatski nosilac. • Putevi prenošenja. Polni kontakt, perinatalno. Verovatnoća prenosa 35% za oba pola, dokaz PCR-om 68%. • Ulazna vrata.Sluzokoža urogenitalnog trakta, rektuma i konjuktive. • Osetljivost. Opšta. Tipskospecifični imunitet. • Inkubacija. 1-3nedelje. • Klinička slika.Simptomi infekcije kod muškaraca (uretritis, epidimitis, prostatitis, uretralna striktura, proctitis), žena (cervicitis, uretritis, endometritis, salpingitis, PIB, komplikacije u trudnoći), oba pola (Reiterov sindrom, sterilitet, inkluzorni konjuktivitis adultorum, lymphogranuloma venerum, trahom), smrt fetusa/novorođenčeta, pneumonija novorođenčeta, IK neonatorum. Blagi simptomi i asimptomatsko nosilaštvo (70% žena). • Terapija.Doksiciklin, eritromicin, azitromicin. • Dijagnoza.Izolacija u kulturi ćelija (McCoy, HeLa), bojenje po Giemsi, direktna IF, EIA, PCR, LCR. • Raširenost.Kosmopolitska. SAD i zapadna Evropa u 1-7% zdravih muškaraca i u 5-20% žena sa asimptomatskom infekcijom. Najčešća u grupi 15-29 godina.Rizične grupe (MSM). • Prevencija.Zdravstveno vaspitanje, lična zaštita (kondom). • Suzbijanje.Prijavljivanje oboljenja, epidemiološko ispitivanje, laboratorijska dijagnostika, lečenje, istraživanje kontakata, zdravstvenovaspitni rad.

  26. Incidencija genitalne hlamidije 1999.

  27. Iceland 600 Sweden 450 Norway 300 Finland Denmark 150 England, Wales & N. Ireland Ireland 0 1986 1988 1990 1992 1994 1996 1998 2000 Year of report Trends in rates of genital chlamydial infection in selected EU countries and Norway 750 Rate per 100,000 population

  28. Cases of sexually transmitted diseases reported by state health departments and rates per 100,000 civilian population: United States, 1996-2006

  29. STD diagnoses at GUM (genitourinary medicine) clinics in the UK: 1998-20071

  30. HIV infekcija Etiologija.HIV1 i HIV2. RNK virus, familija Retroviride. Izvor infekcije.Čovek, bolestan ili asimptomatski virusonoša (krv, semena tečnost, vaginalni sekret i majčino mleko). Putevi prenošenja.Seksualni kontakt, krv i krvni derivati, majka-dete. Ulazna vrata.Oštećena koža i sluzokoža, konjuktiva. Osetljivost.Opšta. Rizične grupe i rizično ponašanje. Inkubacija.Od 2 meseca do 10 i više godina. Klinička slika.Evolucija kroz akutnu HIV infekciju, asimptomatsku, ranu simptomatsku i terminalnu fazu bolesti. Laboratorijska dijagnoza.Direktni (kultura virusa, dokazivanje HIV Ag p24 I PCR za detekciju virusnih genoma) i indirektni testovi (anti HIV antitela), detekcija At 1-3 meseca posle infekcije. Terapija.Kombinovana antiretrovirusna. HAART. Raširenost.Pandemija, od 1981. do danas umrlo više od 30 mil. ljudi Prevencija, glavni adut, vakcina ne postoji !

  31. EPIDEMIOLOŠKA SITUACIJA HIV-a i AIDS-a U SVETU KRAJEM 2007. -svakog dana preko6800 ljudi inficiralo se HIV-om -svakog dana preko 5 700 ljudi umrlo od AIDS-a -15,4 mil žena (13,8 mil u 2001.)‏ -podsaharska Afrika: 61% odraslih su žene -Karibi: 43 % odraslih su žene -istočna Evropa i centralna Azija: 26% su žene

  32. Global summary of the HIV and AIDS epidemic, 2007 Number of people living with HIV in 2007 Total 33.2 million [30.6 – 36.1] Adults 30.8 million [28.2 – 33.6] Women 15.4 million [13.9 – 16.6] Children under 15 years 2.5 million [2.2 – 2.6] Total 2.5 million [1.8 – 4.1 million]Adults 2.1 million [1.4 – 3.6 million]Children under 15 years 420 000 [350 000–540 000] Total 2.1 million [1.9 – 2.4 million]Adults 1.7 million [1.6 – 2.1 million]Children under 15 years 330 000 [310 000–380 000] People newly infected with HIV in 2007 AIDS deaths in 2007

  33. HIV/AIDS U R SRBIJI(bez Kosova i Metohije)‏ • Registrovano (1984-20.11.2008): • HIV + 2287 • Obolelo 1432 (63%)‏ • Umrlo 936 (65%)‏ • M : Ž = 3 : 1 Novembra 2008. godine 1284 osobe živi sa HIV-om i AIDS-om (procenjena prevalencija 0,01%)‏

  34. HIV infekcija u R Srbiji • Januar-jun 2009. godine: • 40 novodijagnostikovanih HIV pozitivnih osoba (37m:3ž), 13 uzrasta 20-29 godina, 10 uzrasta 30-39 godina, 5 uzrasta 50-59 godina, 2 uzrasta 60+ godina, 1 uzrasta15-19 godina • 23 MSM, 11 heteroseksualca, 3 IKD, 3 nepoznat način transmisije • 11 novoregistrovanih obolelih od AIDS-a • 4 smrti

  35. HIV infekcija na Nišavskom i Topličkom okrugu • Registrovano (1987-11.2009): • HIV + 109 osoba • 86 muškaraca i 23 žene‏ • Umrlo 48 ‏osoba • Uzrast 15-49 godina 82% • Nezaštićeni seksualni odnos 49% • IKD 24% • Primaoci krvi 3% • 1% sa majke na dete • 23% neutvrđen način transmisije

  36. Hepatitis B Etiologija. Hepatitis B virus, DNA virus, porodica hepadnaviride. Izvor zaraze. Oboleli čovek ili antigenoša. Putevi prenošenja. Direktni kontakt: perkutana inokulacija, preko sluzokože (seksualni kontakt), vertikalna transmisija. Ulazna vrata. Koža i sluzokoža (polna, bukalna, konjuktivalna). Osetljivost. Opšta. Inkubacija. 40-180 dana. Klinička slika. Akutni hepatitis,hronični hepatitis, ciroza, PHC jetre Laboratorijska dijagnoza. Dokaz tri sistema Ag-antitela. Terapija.Simptomatska, higijensko-dijetetski režim i dr. Raširenost. Regije visoke, srednje iniske endemičnosti. Profilaksa. Opšte mere (u zdravstvenim ustanovama, zdravstveno vaspitni rad sa mladima, rizičnim grupama i sl.) i specifične mere (vakcinacija, seroprofilaksa).

  37. Hepatitis B je je jedan od vodećih zdravstvenih problema u svetu, koji pogađa preko 2 milijarde ljudi. Samo kliconoša ima oko 350 miliona. Ova podmukla bolest je preko 100 puta infektivnija od AIDS-a i za sada ne raspolažemo adekvatnom efikasnom terapijom, ali je možemo sprečiti vakcinacijom. Hepatitis B vodi u stanje doživotnog kliconoštva; posledice ove bolesti uključuju cirozu i karcinom jetre. Smrtonosnija je od bilo koje druge bolesti koja se može prevenirati vakcinacijom. Procenjuje se da godišnje od HB umre oko 2 miliona ljudi. Mortalitet izazvan hepatitisom B

  38. Hepatitis C Etiologija. RNK virus (Flaviviredae) Izvor zaraze.Čovek-oboleli ili vironoša. Putevi prenošenja.Parenteralni (krv i derivati), vertikalna transmisija, seksualna transmisija. U 50% infekcije nije utvrdjen ni izvor ni put. Ulazna vrata. Koža i sluzokoža polnih organa. Osetljivost. Opšta. Inkubacija. 21-84 dana. Klinička slika. Akutni i hronični. Ciroza jetre, PHC. Terapija. Simptomatska. Dijagnoza. Klinička slika, anti-HCV antitela u serumu, povišeni nivo aminotransferaza i histopatološke analize tkiva jetre. Raširenost. Svuda u svetu. Prevalenca anti-HCV pozitivnih od 0,42-2,9. Različiti genotipovi. Rizične grupe. Prevencija. Opšte mere i zdravstveno vaspitni rad.

  39. Broj obolelih i incidencija zaraznih bolesti koje se prenose polnim putem u R. Srbiji, u periodu 2003 - 2007. godina * Ne prijavljuje se od 2005. godine

  40. Uzrasno-specifična incidencija pojedinih bolesti koje se prenose polnim putem u R. Srbiji u 2007. godini

  41. Tabela 13. Oboleli, očekivani broj obolelih i očekivana incidencija Gonorrhoea Oboleli, očekivani broj obolelih i očekivana incidencija Gonorrhoea

  42. Oboleli, očekivani broj obolelih i očekivana incidencija Syphilis recens (A 51)

  43. Seroprevalencija HIV infekcije među dobrovoljnim davaocima krvi u R. Srbiji u periodu 2003. - 2007. godina * Nisu dostupni podaci da li se radi o HIV pozitivnim osobama ili o samo inicijalno pozitivnim laboratorijskim nalazima kod DDK dostavljenim iz centara za transfuziologiju u R. Srbiji ** Stopa je data na 100.000 testiranih DDK

  44. Rezultati serološkog testiranja na HIV infekciju pojedinih grupa stanovništva u R. Srbiji u periodu 2003. - 2007. godina *Testirani iz drugih razloga (strah, sumnja na vertikalnu transmisiju, uzorci krvi sa sudske medicine itd.), ili je razlog testiranja nepoznat ** Nedostaju podaci o seroloшkom ispitivanju na HIV urađenim u laboratoriji Instituta za infektivne i tropske bolesti KCS, kao i u privatnim laboratorijama

  45. Broj osoba testiranih na HIV infekciju bez dobrovoljnih davaoca krvi u R. Srbiji bez Kosova i Metohije u periodu 2003-2007. godina * Nedostaju podaci o serološkom ispitivanju na HIV urađenim u laboratoriji Instituta za infektivne i tropske bolesti KCS, kao i u privatnim laboratorijama **Stopa osoba testiranih na anti-HIV antitela na 1000 stanovnika

More Related