250 likes | 453 Views
Mígren, sérstök birtingarform hjá börnum. Pétur Lúðvígsson Barnaspítala Hringsins. ... einn algengasti kvilli sem hrjáir mannkynið. Talið mun sjaldgæfara hjá börnum en fullorðnum 7-9 ára 13-15 ára drengir 2,5% 4,0% stúlkur 2,4% 6,4% Bille 1962.
E N D
Mígren,sérstök birtingarform hjá börnum Pétur Lúðvígsson Barnaspítala Hringsins
... einn algengasti kvilli sem hrjáirmannkynið... Talið mun sjaldgæfara hjá börnum en fullorðnum 7-9 ára 13-15 ára drengir 2,5% 4,0% stúlkur 2,4% 6,4% Bille 1962
Höfuðverkir og mígren hjá börnum höfuðverkir mígren Bille 1962 58.7% 3.9% Vahlquist 7-10 ára Sillanpää 1983 60.8% 3.8% Vahlquist 7-10 ára von Frankenberg 1991 64.5% 12% IHS 1988 7-16 ára Lúðvígsson og Mixa 1996 61.2% 8.8% IHS 1988 6-16 ára
Fyrstu einkenni mígrens 60% < 20 ára Dahlöf og Riman 1994
...er mígren í rauninni sjaldgæfara hjá börnum en fullorðnum? Tíðnitölur miðast við hefðbundin greiningarskilmerki fullorðinna Óútskýrð lotuköstog verkir eru algeng hjá börnum (m.a. “the periodic syndrome of childhood”) Oft er jákvæð ættarsaga um mígren Fullorðnir mígrensjúklingar oft með sögu um slík lotueinkenni sem börn
Hvað er mígren? ...arfgengur taugasjúkdómur sem einkennist af röskun á viðbrögðum taugakerfisins við ytri og innri áreitum (“trigemino-vascular reflex”) og endurteknum sárum höfuðverkjum. Sjúkdómurinn erfist, einkum frá móður, en erfðamynstrið er enn óþekkt.
Hvað er mígren? Röskun í “endogenous analgesia system” “Periaqueductal gray” Locus ceruleus Nucleus raphe magnus “Módulera” viðbrögð TK við sársauka og öðrum óþægilegum áreitum. Ríkuleg tengsl við trigemínus og afturhornstaugahnoð (DRG)
Hvað er mígren? Erfðagalli í “endogenous analgesia system” ? sársaukaþröskuldur lækkar óþægileg áreiti virkja trigemino-vasculer reflex m/losun á boðefnum og leka á plasmapróteinum úr æðum “sekúnder” virkjun sársauka- næmra trígemínusviðtækja Bahra er al. 2001
drengir stúlkur 100% 80 60 40 20 0% aldur 7 8 9 10 11 12 13 14 15 Spurningalisti um mígren, lotuverki og lotuköst meðal skólabarna í Rvík 1996 Yfir 10.000 svör svarhlutfall 81.1%
Lotuverkir og lotuköstán annarra skýringa Endurteknir höfuðverkir/mígren (skilmerki IHS 1988) Lotuverkir í kvið (a.m.k nokkrum sinnum á ári) Lotuverkir í stoðkerfi (pirringur í fótum, hálsrígur, mýósur í hálsi og herðum “vaxtarverkir” osv. frv.) Lotuköst 14 mismunandi tegundir “The Periodic Syndrome of Childhood”
Endurteknir verkir Höfuðverkir: 60.8% Leitað læknis: 20.3% Misst a.m.k. 1 dag úr skóla: 16.9% Telja sig hafa mígren: 15.6%
Mígren meðal íslenskra barna Mígren skv. IHS 1988 7-15 ára : 8.8% drengir: 8.1% stúlkur: 9.6% Að mati foreldra: 8.3%
220 200 180 160 140 120 100 Algengi / 1000 80 60 40 20 0 5 7 9 11 13 15 17 19 Aldur Algengi eftir aldrisamtals
160 140 120 100 Algengi / 1000 80 60 40 20 0 5 7 9 11 13 15 17 19 Aldur drengir stúlkur Algengi eftir aldridrengir og stúlkur
% 35 30 25 20 15 10 5 0 6 ára 7 ára 8 ára 9 ára 10 ára 11 ára 12 ára 13 ára 14 ára 15 ára Endurteknir verkir: Verkir í kvið: 26.4% Leitað læknis: 50,7% Misst a.m.k. 1 dag úr skóla: 42,0%
% 50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 6 ára 7 ára 8 ára 9 ára 10 ára 11 ára 12 ára 13 ára 14 ára 15 ára Endurteknir verkir: Verkir í stoðkerfi 31,6% Leitað læknis: 38,7% Misst a.m.k. 1 dag úr skóla: 6,7%
Tengsl mígrens og lotuverkja OR* CI** lotuverkir í kvið:1,61 1,39 - 1,86 lotuverkir í stoðkerfi: 2,09 1,82 - 2,41 * OR = áhættuhlutfall ** CI = öryggismörk
Hvað þýðir þetta? mígren lotuverkir lotuköst Lotuverkir og lotuköst geta verið birtingarform mígrens hjá börnum
Hvað er mígren? Fullorðnir: arfgengur taugasjúkdómur endurtekin einkenni misvirkur eftir aðstæðum Sár höfuðverkur og... 5 ára 12 ára 25 ára óeðlileg svörun taugakerfis við áreitum
5 ára 12 ára 25 ára Hvað er mígren? Börn: arfgengur taugasjúkdómur endurtekin einkenni misvirkur eftir aðstæðum Maga- stoðkerfis- eða höfuðverkir Í lotum og... óeðlileg svörun taugakerfis við áreitum
Mígren er barna og unglingasjúkdómur ... um 60% fá fyrstu einkenni fyrir tvítugt ... og sumir mjög ungir !
Ályktanir: • Lotuverkir í höfði, kvið og stoðkerfi eru algengir meðal skólabarna í Reykjavík og valda umtalsverðri röskun á daglegu lífi m.a. vegna fjarvista úr skóla. • Algengi mígrens meðal íslenskra barna er svipað og í sambærilegum erlendum rannsóknum. • Lotuverkir í kvið og í stoðkerfi eru marktækt algengari meðal barna með mígren en meðal jafnaldra. • Endurtekin lotuköst (12/14) eru marktækt algengari meðal barna með mígren en meðal jafnaldra.
... að lokum Migren er meðal algengustu kvilla hjá börnum Getur birst í ýmsum myndum Meingerð er að skýrast Áhugavert erfðamynstur Ný og beinskeyttari lyf