130 likes | 407 Views
SOLUNUM SİSTEMLERİ. İÇİNDEKİLER. Tek hücrelilerde solunum Çok hücrelilerde solunum *Deri solunumu *Solungaç solunumu *Trake solunumu *Akciğer solunumu Nefes alıp verme mekanizması Soluk alıp verilen havanın bileşimi. TEK HÜCRELİLERDE SOLUNUM. TEK HÜCRELİLER
E N D
İÇİNDEKİLER • Tek hücrelilerde solunum • Çok hücrelilerde solunum *Deri solunumu *Solungaç solunumu *Trake solunumu *Akciğer solunumu • Nefes alıp verme mekanizması • Soluk alıp verilen havanın bileşimi
TEK HÜCRELİLERDE SOLUNUM • TEK HÜCRELİLER *Hücre zarıyla dış ortamdan ayrılırlar. *Birçoğu suda yaşar. Örneğin;Paramesyum,amip,öglena *Oksijeni yaşadıkları ortamdan alırlar.
PARAMESYUMDA SOLUNUM • Tatlı suda yaşar. • Suda bulunan oksijeni hücre zarından difüzyonla alır. • Karbondioksit hücre zarından atar.
ÇOK HÜCRELİLERDE SOLUNUM • Bu gruptaki canlılar solunum için özel yapılara sahiptirler. • Çeşitleri vardır ; *Deri solunumu *Solungaç solunumu *Trake solunumu *Akciğer solunumu
DERİ SOLUNUMU • Oksijen ve karbondioksit alışverişi deri yoluyla olur. SOLUCANDA SOLUNUM *Oksijeni nemli topraktan alır. *Karbondioksiti derisiyle atar. *Oksijen ve karbondioksit a- lışverişini deri altındaki kılcal damarlar yoluyla yapar.
Solungaç Solunumu • Suda yaşayan canlılar yapar BALIKLARDA SOLUNUM *Sudaki oksijeni ağız yoluyla alır. *Oksijen solungaçlardan difüzyon yoluyla kana geçer *Karbondioksit solungaç- lardan su yardımıyla atılır.
TRAKE SOLUNUMU Böceklerde görülür. ÇEKİRGEDE SOLUNUM *Oksijen ve karbondoksit alışverişi vücudun kasılıp gevşemesiyle sağlanır. *Oksijen ve karbondioksit trake denilen boru sistemiyle taşınır,difuzyon kullanılmaz.
AKCİĞER SOLUNUMU • Bazı omurgasız hayvanlarla ,omurgalılardan kuşlar ,kurbağalar ,sürüngenler ve memelilerde görülür. • İNSANDA SOLUNUM *Havayı vücutlarına burun yada a- ğız yoluyla alırlar. *Akciğerlerin içinde yüzey genişli- ği sağlayan alveoller bulunur. *Alveollerin içindeki kılcal damar- lardan difüzyonla gaz alışverişini sağlarlar. *Atık gaz ,karbondioksiti burun ve ağız yoluyla atarlar.
NEFES ALIP VERME MEKANİZMASI Nefes alındığında ; *Diyafram kasılır. *Göğüs boşluğu ve akciğer- ler genişler. *Akciğerler içinde hava basıncı düşer ve dışardan hava alınır. Nefes verildiğinde ; *Diyafram kası gevşer ve kaburgalar aşağı iner. * Göğüs boşluğu daralır. *Akciğerlerdeki hava dışarı çıkar.
SOLUK ALIP VERİLEN HAVANIN BİLEŞİMİ • Alınan ve verilen havanın bileşimleri farklıdır. • Verilen havada karbondioksit fazladır.
DENEY • A-Boş plastik şişenin üzerine elimizi tutalım,hava akımının olup olmadığını gözleyelim. • B-Şişeyi iki elimizle sıkalım,şişedeki değişikliği ve hava akımını kontrol edelim. • C-Ellerimizi şişenin üzerinden çekelim,şişedeki değişikliği ve hava akımını gözleyelim.