Download
1 / 14
140 likes | 320 Views
Herstel en vergoeding van menselijke schade. Dr. Marc Vandeweerdt, Afdeling Arbeids-, milieu- en verzekeringsgeneeskunde Congres ‘Samen Geraakt’ Brussel, 17 februari 2009. Juridische achtergrond. Beginsel: de schade blijft liggen waar ze invalt Recht op schadeloosstelling via ‘verbintenis’:
E N D
Herstel en vergoeding van menselijke schade Dr. Marc Vandeweerdt, Afdeling Arbeids-, milieu- en verzekeringsgeneeskunde Congres ‘Samen Geraakt’ Brussel, 17 februari 2009
Juridische achtergrond • Beginsel: de schade blijft liggen waar ze invalt • Recht op schadeloosstelling via ‘verbintenis’: • op grond van de wet (schade door fout van een derde, socialezekerheidswetten, ...) • op grond van een overeenkomst (contract, polis, ...) • Schade door fout: art. 1382 Burgerlijk Wetboek • “Elke daad van de mens, waardoor aan een ander schade wordt veroorzaakt, verplicht degene door wiens schuld de schade is ontstaan, deze te vergoeden.” • “Tout fait quelconque de l’homme, qui cause à autrui un dommage, oblige celui par la faute duquel il est arrivé, à le réparer.” • N.B.: uitbreiding voor de ‘zwakke weggebruiker’
De schadeloosstelling Terminologie • Schadeloosstellen • alle acties die gericht zijn op het ‘goed maken’ van de schade • ‘loos stellen’ van schade = zonder schade stellen • bij menselijke schade: medewerking van getroffene vereist • Berust op twee soorten acties • herstel: voert de beschadigde persoon terug naar een betere toestand • vergoeding: laat de schade in de realiteit bestaan en tracht deze op te vullen met een (geldelijke) compensatie • Herstel en vergoeding • sluiten elkaar niet uit, maar zijn complementaire acties • vergoeding van in het verleden geleden schade • gedeeltelijk herstel + vergoeding
De schadeloosstellingHerstellen en vergoeden • Herstel • term is ruimer dan ‘herstel door de aansprakelijke’ (art. 1382) • meestal zal de getroffene spontaan, al dan niet met hulp, zijn herstel aanvatten • de kosten van het herstel zijn voor rekening van de aansprakelijke (of een verzekeraar) • Betaling in geld • herstelkosten • vergoeding van onherstelbare schade • Juridische terminologie • herstel ‘in natura’: tautologie • herstel ‘bij equivalent’: contradictie • Respect voor de betekenis van woorden
Soorten menselijke schade • Twee soorten menselijke schade • gezondheidsschade (verlies van lichamelijk, psychisch en sociaal welzijn) • verlies van lichamelijke integriteit • verlies van zelfredzaamheid • pijn, verlies van levensvreugde • moreel leed (ook door ‘reflectie’: schade aan een geliefd persoon) • ... • verlies van arbeidsinkomen (door arbeidsongeschiktheid) • Verantwoording van de opdeling • Uitzonderlijk groot belang van arbeidsinkomen • Verlies van arbeidsinkomen kan in geld gemeten en met geld vergoed worden, welzijnsverlies niet
Herstel van gezondheidsschade • Door ingrepen op de beschadigde mens • medische verzorging, psychische bijstand, ... • medische revalidatie, prothesen, ... • Door ingrepen op de omgeving (situationele verzorging) • hulpmiddelen, woningaanpassing, aangepaste vervoermiddelen, communicatiemiddelen, compenserende ontspannings-mogelijkheden, ... • ter beschikking stellen van menselijke hulp (‘hulp van derden’) • (tijdelijk) wegnemen van uitwendige belastingen die het herstel hinderen
Vergoeding voor gezondheidsschade • Dubbelzinnige houding in rechtspraak • geld kan ‘morele’ schade niet goedmaken • waarvoor moet dat geld dan dienen? • Maar: geld kan aangewend worden voor herstel • met geld kunnen compenserende waarden worden verworven • mensen kunnen het geluk herwinnen: globaal welzijn wordt verhoogd • vraagt tijd, inspanning en inzet van middelen: kan geëvalueerd worden
Herstel van verlies van arbeidsinkomen • Bij echt ‘tijdelijke’ arbeidsongeschiktheid: werkhervatting • Problemen • bij langdurige arbeidsongeschiktheid • indien toekomstperspectieven drastisch veranderen • Herstelmiddelen: • begeleiding, professionele revalidatie, beroepsoriëntering, herscholing, arbeidsbemiddeling, professionele stages, aanpassingen arbeidspost, ... • Beloning van herstelinspanning: herstelloon? • Herstelinspanning herhalen indien nodig
Vergoeding voor verlies van arbeidsinkomen • Vergoeding van dezelfde aard als verloren waarde • maar andere waarden uit arbeid niet gecompenseerd • ‘Tijdelijke’ arbeidsongeschiktheid • meestal geen grote problemen • ‘Blijvende’ arbeidsongeschiktheid • vaak zeer problematisch: raming van schade in de toekomst
De ‘ideale’ schadeloosstelling (1) • Van meet af aan inzetten op herstel • snel (quid mogelijkheden aansprakelijkheidsverzekering?) • het spontane, natuurlijke herstelproces ondersteunen • gepaste herstelmiddelen inzetten naargelang van de fase in het herstelproces (kansen niet laten voorbijgaan) • De schadelijder speelt een actieve rol en moet in die rol erkend worden • geen herstel mogelijk zonder inspanning van de getroffene • nood aan vertrouwenwekkend en realistisch toekomstperspectief • open communicatie
De ‘ideale’ schadeloosstelling (2) • Niets doen dat herstel kan hinderen of blokkeren • respectvolle en empathische omgang met schadelijder • vitterijen over details vermijden • aandacht niet (laten) verleggen naar de vergoeding (gevaar voor antirevaliderend effect van de vergoeding) • Vergoeding aanbieden voor ‘onherstelbare’ schade • problematisch voor welzijnsverlies (‘morele schade’) • problematisch voor toekomstige schade
De ‘ideale’ schadeloosstelling (3) • Vergt inzet van vele actoren • familie en vrienden • werkgever, werkmakkers • artsen, therapeuten, maatschappelijk werkers, ... • sociale verzekeringen • treden zeer snel in werking • breed gamma van herstel- en vergoedingsmaatregelen • aansprakelijkheidsverzekeraar • kan niet altijd onmiddellijk in actie treden • ... • Belang van coördinatie en begeleiding • bij ernstige schade is de schadelijder daar niet toe in staat • wie dan wel?
