METOKLOPRAMİD KULLANIMINA BAĞLI GELİŞEN AKUT DİSTONİ: İKİ OLGU SUNUMU

1. METOKLOPRAMİD KULLANIMINA BAĞLI GELİŞEN AKUT DİSTONİ: İKİ OLGU SUNUMU

2. METOKLOPRAMİD • dopamin reseptör antagonisti bir benzamid • gastrointestinal pasajı hızlandırmak için prokinetik bir ajan • antiemetik • hem santral hem de periferik etkili • Kan-beyin engelini kolayca aşar ve ekstrapiramidal sisteme ait yan etkiler oluşturabilir • Yarı ömrü 4 saat kc de metabolize olur,idrarla atılır,kc ve böbrek yetmezliğinde doz ayarı

3. METOKLOPRAMİD • akut distonik reaksiyon nadirdir ancak acil tedavi gerektiren bir durumdur. • Bu yazıda, ilki 29 yaşında erişkin ve terapötik dozda metoklopramid kullanmasına rağmen, diğeri 9 aylık bir bebeğe hekim önerisiyle yüksek dozda metoklopramid verilmesine bağlı olarak akut distonik reaksiyon gelişen 2 ayrı olgu sunuldu.

4. METOKLOPRAMİD • metoklopramide bağlı distonik reaksiyonların doz-aşımına bağlı ya da dozdan bağımsız olarak idiosenkrazik olarak ortaya çıkabileceği hatırlanmalı, bu yüzden doz ayarlaması esnasında daha özenli davranılmalıdır.

5. DİSTONİ NEDİR? • Distoni yineleyici, bükücü, döndürücü istem dışı güçlü kas kasılması ve geçici veya kalıcı postür bozukluğu ile karakterize nörolojik bir tablodur. Akut distonik reaksiyon, özellikle yüz, boyun ve sırt kaslarında kontraksiyonlar, opistotonus, tortikolis, okulojirik kriz, dizartri ve trismus ile kendini gösterir. Acil bir durumdur ve hemen tedavi edilmelidir.

6. distoni • En sık karşılaşılan akut distonik reaksiyon tipi, ilaçlara bağlı gelişen tiptir. Çok sayıda ilaç (antipsikotikler, antiemetikler, antihistaminikler, dekonjestanlar, ekspektoranlar) tedavi dozlarında bile distonik reaksiyonlara neden olabilir.Özellikle antipsikotiklerdenklorpromazin HCI (Largactil®) ve haloperidol (Norodol®), ayrıca antiemetik ilaçlar içinde trimethobenzamid (Emedur®, Antivomit®) ve metoklopramid (Metpamid®, Primperan®) bu duruma yol açmaktadır. Antiemetik ilaçlardan da en fazla akut distonik reaksiyona yol açan metoklopramiddir

7. OLGU SUNUMU 1 • 29 Yaş,erkek hasta • boyunda, kolda, çenede kasılma ve konuşmada güçlük şikayetleri • üç gün önce bulantı, kusma ve ishal,30 mg/gün tidmetoklopramid tablet tedavisi • tedavinin üçüncü gününde, ilaç alımından 3-4 saat sonra boyunda, kolda ve çenede kasılmalar • Fm normal,vitalleri normal,lab normal,ekgsinus taşikardisi

10. TEDAVİ • 5 mg biperiden HCL IM (Akineton) enjeksiyonu yapıldı. 45 dk sonra semptomlar azaldı.6 saat sonra tamamen düzeldi taburcu edildi.

11. Olgu sunumu 2 • 9 aylık erkek bebek • boyunda, çenede ve tüm vücutta kasılma, gözlerde yukarı kayma • kusma ve ishal • günde üç defa intramüsküler olarak yarım ampul metoklopramid (15 mg/gün) tedavisi • Tedavinin ikinci gününde, metoklopramid enjeksiyonundan yarım saat sonra başını geriye atmaya başlayan hastanın, gözlerinde yukarı kayma boyun, çene ve tüm vücutta kasılmalar gelişmiş

12. Olgu sunumu 2 • Lab normal,vital stabil,fm doğal • Gözlerde her iki göz küresi yukarı doğru kaymış (okülojirik kriz),postüropistotonik • Ani şikayet başlangıcı,özgeçmişinde öyküsü yok,aile öyküsü yok

13. Okülojirik kriz

14. tedavi • Iv sıvı infüzyonu • 1mg/kg difenhidramin(Benison ampul 20 mg) 2 dkıvinfüzyon • 30 dk sonra semptomlar geriledi 6 saat sonra taburcu

15. tartışma • Yan etkiler doz bağımsız ancak doz arttıkça daha sık • Metoklopramid kronik kullanım ya da yüksek doz tardifdiskinezi, parkinsonizm belirtileri • Ekstrapiramidal yan etkiler %63 ilk 24 saat %94 ilk 72 saat

16. doz • Metpamidtb 10 mg • Metpamid ampul 10 mg(primperan) • Metpamid oral sol 1mg/ml 125 ml lik şişe

17. tartışma • 9 aylık bebek yüksek doz almıştı • Yaş Ağırlık (kg) Önerilen Doz 1 yaşa kadar 10 kg’a kadar 1x1 mg • 1-3 10-14 2 veya 3 x 1 mg • 3-5 15-19 2 veya 3 x 2 mg • 5-9 20-29 3 x 2.5 mg • 9-14 30 ve üzeri 3 x 5 mg

18. Akut distoni tedavi • difenhidramin(Benadryl® şurup-12.5 mg/5 ml, Benisonampül-20 mg) (1-2 mg/kg oral, intravenöz veya intramüsküler) • biperiden(Akineton) (2.5-5 mg intramüsküler veya intravenöz) kullanılmaktadır.