270 likes | 890 Views
AKUT KORONER SENDROMLARDA AKUT TEDAVİ STRATEJİLERİ:. Prof Dr Rasim Enar İÜ CTF. Kardiyoloji ABD. Akut koroner sendrom: Aterotrombotik sürece bağlı gelişen akut miyokardiyal iskeminin klinik manifestasyonlarıdır . Sendromun anahtarları:
E N D
AKUT KORONER SENDROMLARDA AKUT TEDAVİ STRATEJİLERİ: Prof Dr Rasim Enar İÜ CTF. Kardiyoloji ABD.
Akut koroner sendrom: Aterotrombotik sürece bağlı gelişen akut miyokardiyaliskeminin klinik manifestasyonlarıdır. Sendromun anahtarları: 1. Aterotrombozis, 2. Miyokardiyaliskemi, 3. klinik yansımaları. Akut
AKS’lerde İlk adım • “BAŞLANGIÇ • Kokteyli”: • - *Kontrind yoksa - • ±sLNit*, M *, O2 • ASA. • +? • yd- KLOP*, DMAH. • + • Tercihen oral Bb*. Ağrı EKG+ +ASA • FM: • SKB. • KH. • Killip STE Önerilen zamana uygun Akut RPT NSTE • Risk tabakalandırma:: • cTnI, • CK/-MB. • Klinik durum • İNV/KONSV: • 1. Stabil hasta: • ASA veya/+ yd- KLOP . • ENOX. • 2. Anstabil/ y riskli hasta: • Acil, erken selektifİnvazif strateji: • Yd- KLOP+ASA,+ • İv GPİ + ENOX.
TEDAVİ hedefleri İskemikGA’lı hasta • NSTE-AKS: • Kritik düzeyde azalmış koroner akım. • Tdavi Hedefi: Yeni, ve tekrarlayan Mİ, iskeminin önlenmesi. • “Revaskülarizasyon • stratejisi”. EKG • STEMİ: • Akut, tam durmuş koroner akım. • Tdavi hedefi: Mİ’nin küçültülme ve/veya durdurulması , + KMR. • “Akut Reperfüzyon” • TIMI RİSK SKORU: • ≥65 yaş. • KAH RF: KL ↑, HTA, DM, Sigara. • Bilinen KAH (≥50 darlık). • Geçmiş 7 gün de ASA. • ≤24 h’de2 angina atağı. • ST -T değ +. • cTn,CK.-MB↑. Anstabil hastalar ACİL • Tdvi gecikmesi: • EKG- Balon:<2h . • E KG-İğne: <30dk. PPKG ERKEN Yüksek riskli FLT K- PKG SELEKTİF Rezidülelisk+ SV disfonk.+
NSTE-AKS’de Akut yaklaşım EKG+ ASA/KLP 2 1 KONSERVATİF Strateji: Gelişte hemodk ve elekt. stabil hasta. ASA+KLOP + İv GPİ+ ENOX • ERKEN İNVAZİF • Strateji: • Yüksek riskli hst: • Dinamik ST-T . • cTn↑. • DM. • <6ay PKG. • Süreğen VT, • Erken tekrangina • SVEF ≤%40. • GFR<35. mL/dk. • TIMI SKR >3. • ACİL İNVAZİF • Strateji: • Hem ve elektrikiinstabilite: • Hipotansiyon, • KY, • VTA, • Refrakterangina 3 ASA/KLOP + ENOX ASA+KLOP+ ENOX+ iv GPİ 4 • GA tekrarı. • KY. • Yeni ST-T değ işikliği, • cTn↑. • Geliş ve 6- 12 saatte. • YOK. • SELEKTİF İNVAZİF • Strateji: • Tekrarlayan isk. • Yeni/re Mİ, • KY, • Egz testi +, • SVEF ≤ %40.
HASTA VE HASTALIĞIN STABİLİZASYONU: NSTE AKS’lerde ölüm veya tekrarlayan Mİ riski ilk 2 ayda en yüksek; bunun stabil KAH’ın bazal risk düzeyine dönüşü 3 ayda olmaktadır. Akut RV stratejilerine, erken ilave edilen, yoğun/aggressif korunma önlemlerinin önemi kritiktir. ASA, KLOP, Bb, ACEİ/ARB, stain….
“BAŞLANGIÇ • Kokteyli”: • - *Kontrind yoksa - • ± sLNit*, M*, O2 • ASA+ yd- KLOP*, +ENOX*. • + • Tercihen oral Bb*. EKG + ASA+KLP GA • FM: • SKB. • KH. • Killip NSTE STE “ANA MENÜ” – AKUT REP: Önerilen zamana uygun 1. Fs.FLT + ASA, yd-KLOP*, ENOX*. 2. PPKG: +ASA/ yd-KLP, ENOX, ±iv GPİ*
AMİ’de semptom başlama zamanı, RPTvemiyokardiyal kurtarılma ilişkisi: JAMA2005;293:979-86. AHA 2004 kılavuzuna göre değiştirildi. 2. “Zaman Adaledir”. “Altın saat” = Max fayda. FLT = ≤70 dk. PPKG = ≤2 saat. <3h: FLT >3h: PPKG 3. 1. • AKUT RP İND: • ≤6-12h. --- Gün ---- - 6-12 h- Akut RP mutlak fayda aralığı
RPT gecikmesi, miyokardiyal kurtarma, yaşam kurtarma ve durduralan Mİ sıklığı arasındaki ilişki. 1000 FLT alan hastada 35 günde mutlak mortalite faydası 2/3 Kurtarılabilen iskemikmiyokard Durdurulmuş Mİ FLT almış hastalar 1/4 Okluzyonun süresi Tedavi gecikmesi Circulatıon 2009;119: 1293- 1303
PPKG / FLT ile tedavi edilenlerde FLT’nin tipine bağlı kısa dönen sonuçlar: ÖLÜM %7 %9 Fibrin- spesifik NonfatalReMİ %3 %7 Fibrin-spesifik İnme %1 %2 Fibrin-spesifik Ölüm, NonfatalReMİ veya İnme Fibrin-spesifik PPKG daha iyi FLT daha iyi Lancet 2003;361: 13-20
PPKG’ninMortalite faydası ve gecikme arasındaki ilişki:(Am J Em Medicine 2009;27:712-719) Tüm Çalışmalar Düşük Risk PPKG Mort Faydası % PPKG Mort Fayda % PKG-ilişkili gecikme (dk) PKG-ilişkili gecikme (dk) Yüksek Risk • PPKG faydası ve girişimin gecikmesi arasındaki ilişki : risk profiline göre değişir. • Daha yüksek risk profilinde PPKG’ninmortalite faydası gecikme ile daha fazla azalır. • PPKG RP stratejisi olarak seçildiğinde; özellikle yüksek riskli ve erken görülen hastalarda tedavi zamanını kısaltmak için her gayret gösterilmelidir. PPKG Mort faydası % PKG-ilişkili gecikme (dk).
PKG ile ilişkili her 10 dk gecikme, PPKG ‘ninmortalite faydasını azaltır: (Am J of Em Medicine 2009;27: 712-719) Fibrin Spesifik FLT SKZ TOPLAM Yüksek Risk Orta Risk Düşük Risk
FLT ‘ye görePPKG’NİN AVANTAJLARI: • Yüksek RP oranı (%70- 90). • RPT’den daha az hasta ekarte edilir ( ≥ %90 elverişli). • Koronerlerin anatomi ve lezyon yapısı hakkında erken bilgilenme. • Pratikte genellikle yüksek riskli hastalarda tercih edilir ( ≥75y, KŞ, KKY, aritmiler). • No-Reflow daha az . • NonfatalreMİ, İnme, İKK ve kısa dönem mortalite riski FLT’den daha düşüktür. (Lancet 2003;361: 13-20): PPKG- Merkezinde: EKG’den 90-120 dk içinde PPKG alınmalıdır.Primer strateji olmalıdır. 2. PPKG – olmayan merkezde: <3h’de gelen hastanın , PPKG için transfer uzayacaksa (>1h), EKG’den 30 dk içinde FLT ile tedavi edilmelidir. 3. Zorunlu ind: FLT kontrindike, KŞ, KillipIII’de; gecikme ne olursa olsun hasta PPKG ile tedavi edilmelidir. 4. PPKG ve FLT gecikmeleri arasındaki fark >60 dk ise İTT’den <30 dk’da FLT uygulanmalıdır. • GRACE: + İndikasyona rağmen %40 hastaya herhangibir RPT uygulanamamıştır. • PPKG’ye gidenlerde İTT-Balon süresi : hastaların %37’sinde ≤90 dk,+%40’a ≥2 h’dir. • PKG için transfer edilenlerin sadece %4.2’sinde RP ideal zamanda sağlanmaktadır*. • ACS –III: RPT kullanı↑ (%64: %60 PPKG, %20 FLT, %20RPT yok). RPT (-);%30 geç geliş, %7 kind,%11 yanlış teşhis. • Gelişte gecikme ve Kapı- Balon süresi %15- 25 ↓. Pratikte, “bireysel en iyi RP stratejisini belirlemek “: Sadece PKG-ilgili gecikme süresi eşik alınmamalıdır ; 1) Hastanın risk profili, 2) Semptomların başlangıcından sonra gelişe (EKG) kadar geçen süre, 3) Mevcut FLT ajanın tipi de dikkate alınarak karar verilmelidir”. (AHA-2004, AHA-2007, ESC-2008, STEMİ kılavuzları, 2009 AHA STEMİ-PKG kılavuzu).*- JACC 2006;47:45-51.
FLT‘ye görePPKG’NİN DEZAVANTAJLARI: • Uygulaması: PKG kompleks işlem. • Lojistik sorunları, Mesai dışında gecikme uzar. • Faydası ve üstünlüğü zamana yakından (kritik) bağlıdır (İTT-B<2 h, K- B<90 dk). • Post-FLT PKG için transferi riskili olabilir. • Hedef K-B süresi için, AB ve KBÜ’nün “atlanma”” riski. 1. Çok erken (<3h) bulunanlarda trombusFLT’ye duyarlı olduğundan FLT ile fayda PPKGninki ile dengelenmiştir. 2. ≥110- 130 dk gecikme PPKG’nin üstün sağ kalım faydasının “körelme noktasıdır”. Mutlak sağkalım faydası aralığı: %4 (FLT lehine) -%15 (PKG lehine) arasındadır. 3. Zaman kaybı düşük-risklilerde yüksek-risklilere göre daha az önemlidir: “ Hemen FLT yapılabilirse PKG’nin gecikeceği durumunda düşük-risklilerde dezavantaj olabilir”. Am J Em Medicine 2009;27:712-19. Am J Cardiol 2005;96:1503-5. Am J Em Medicine 2008;26:91-100. STEMİ ‘li tüm hastaların PPKG için rutin transferi tavsiye edilmemelidir. PKG- olmayan merkezde; hemen bulunabilen FLT ajanın kullanılması daha uygun olabilir (semptom -geliş süresi <3 saat olan ve >1h uzun transfer süresinde). Tersiyer PKG- merkezlerin imkanları; geniş Mİ, KŞ, Killip sınıf ≥III, başarısız fibrinoliz ve semptom başlangıcından sonra uzun süre geçmiş hastalara, veya daha kısa transfer geciklmesi olanlara saklanabilir .
“Bireysel Akut RP tedavi felsefesini oluşturmak”…. İdeal PPKG merkezi: Deneyim, Yüksek volum. • Fayda-ilişkili RP gecikme: • FLT: K-İğne <30 dk. • PPKG: EKG/K –B <2h/90- 120 dk. 1- 2- ACBG imkanı REPERFÜZYON “Zaman Adaledir” • Y. Risk: • Yaş, • Mi lok. • Killip. • Geliş zamanı • FLT Kind. 3 • PKG FLT ile karşılaştırıldığında mutlak ölüm riskini %2 düşürmüştür. • 1). Bu sonuç tüm hastalar için geçerli değildir. AMİ Mortalitesi <%5 olanlarda PKG’ninFLT’yemortalite üstünlüğü yoktur. PPKG’nin en büyük mortalite faydası yüksek riskli (>%8) hastalardadır. • 2). PKG ile ilişkili gecikme PPKG’ninFLT’ye üstünlüğü mortalite faydasını önemli derecede azaltır:” • Düşük –risklilerde kaybedilen zaman prognostik olarak daha az önemlidir : PKG-olmayan merkezde, acil FLT uygulanabilir. • 3) . Yüksek-volumlu merkezler PPKG’yi daha ustalıkla yapılır, gecikme PPKG için daha kısa,FLT içinse daha uzundur.“ . • düşük volumludaha az deneyimli merkezlerde gecikme kötü sonuçların markeri” olabilir. • J AMA 200;284: 1331-38/ Am J Cardiol 2003;91: 72628 ./ Am J Cardiol 2005;96:1503-05/ Am J Em Med 2009;27:712-9
FİZYOPATOLOJİK SENDROM: “Koch Fenomeni ”.1. Akut vasküler olay. 2. Akut ve kronik Miyokardiyal süreçler.Atherosklerosis 2005;179: 1-15 TEDAVİ PRENSİPLERİ: A- Reperfüzyon tedavileri ile “epikardiyal ve mikrovasküler kan akımın hızla yeniden sağlanması”, B -Antitrombotik tedaviler ile “tekrarlayan iskemik olayların önlenmesi”, C- Miyokardiyal nekrozun “global ve lokal etkisini sınırlayan ve gelecek olayları önleyen“ tedavilerin erken başlanması (Agressif,yoğun SEK) …
PKG EF: <%30 Post -PPKG 1. yıl <%50 darlık yapan Yumuşak Plk Trombus Post-PKG distalEmbolizasyon 2 1 FLT Post-FLZ, intrakoroner patoloji
Hxt. • GA , akut M iskemi ? • Yaklaşım: • GA, sL NTG cevabı, • EKG değerlendirmesi : STE,SDB. • HEDEF: • Geliş<3 saat; PPKG>90-120dk = kapı-İğne <30 dk. FLT. • İ TT-Balon <90-120dk= PPKG için transfer. • FLT kontrindike, KŞ, Killip-III-IV, gecikme ne olursa olsun = PPKG transfetri. • “Başlangıç kokteyli”: ASA,+, KLOP YD.+ ENOX. HÖ. • PPKG imkanı yok: • FLT: kanama riski düşük. • GA- geliş:<3 saat. • FLT: K- İğne≤ 30 dk. • Tercihen Fs FLT. * • + • ASA,+ YD. KLOP,+ ENOX. • Oral Bb*. B FLT Uzun transfer, Yrisk. C C • Erken-Acil KAG ±PKG: • 1. FLT KONTRİNDİKE -ACİL • 2. FLT YAPILMIŞ: • a- RP-, /?. -ACİL • b- İskemi tekrarı, reokl -ACİL. • c-Yüksek - riskli hst- HEMEN (sIIa). • SKB<100 mmHg. KH>100/dk. • Killip sınıf >II. <75 yaş ,KŞ. • Ant Mİ, İnf + sağVMİ. • 3. FLT YAPILMAMIŞ: Anstabil hasta. • RP başarısı için FLT sonrası 3h beklenmeli, erken anjiyo yapılmamalı. TRANSFER PPKG. A • İdeal PPKG imkanları: • Deneyimli ekip (+). • Cerrahi destek (+) • İND: 1) Primer RP stratejisi. • 2) Gecikmeden bağımsız: FLT k.ind ,;KŞ,; Kiilip -III. • İşlem sırasında: • ASA+ YD. KLOP, • İv .GP2b/3a İnh • iv.+ sk. ENOX. • RP İndikasyonları: • 1) PPKG veya FLT: • 6-12 saatte gelen, semptomları devam etmekte , EKG’de • STE, yeni/? SDB olaqn hasta. • 2) PPKG>FLT: • FLT kontrindikasyonu !.. • Geliş >12-24 h , +semp-tomları sürüyor!.
STEMİ’DE kaçırılan RP fırsatları: RP – (12.5) %39, Fazla ölüm: 270 FLT gecikme >6h (12.7) %4, Fazla ölü:32 FLT gecikme 3- 6h (9.5) %11, fazla ölüm:51 FLT gecikme 2-3h (7.3) %10, fazla ölüm:25 FLT gecikme <2h (6.1) %17, fazla ölüm: 21 FLT gecikme >6h (6.9) %5, fazla ölüm: 10 PKG gecikme > 3-6h (6.6) %8, fazla ölüm:14 PKG gecikme 2-3h (5.2) %4, fazla ölüm: 1 PKG gecikme<2h (%4.9), %2, optimal RP Opimal RP iiçindemortaliteyi %20 düşüren yeni tedavi Kurtarılan yaşam: 1 İtalik: RP tdvisi uygulanan SEMİ hastalardaki oranı. (): Hesaplanmış mortalite oranı. Fazla ölüm: semptomların 2h ‘siiçinde yapılan PKG mortalitesinden fazlalığının çarpımı ile 10,000 STEMİ hastaya oranı. Lancet 2008;372:570- 84
NSTE AKS olası Veya kesin: Başlangıç tedavisi: 1.- TIMI RıskSkorlaması: Düşük-Risk: -EKG, -Marker TIMI-Risk ≤3 Yüksek- Risk: ST değ işikliği, +Tn/CK-MB, TIMI Risk Skoru >3 2.. Konservatif Strateji: İnvazif strateji + PKG: Konservatif/ İnvazif strateji: 3. Acil Erken: İlaçlı -stent: Styent yok Medikal tedavi: Metal Stent:
TIMI Risk Skorlaması: • Yaş • ≥65 • KAH RF: Kol ↑, HTA, DM, Sigara, • Aile hikayesi. • Bilinen KAH (≥50 darlık) • Geçmiş 7 gün deASA kullanımı. • ≤24 h’de2 angina atağı. • ST deviyasyonu. • Yükselmiş BM (cTni CK-MB). Yüksek - Risk: STE,+Tn/CK-MB, Veya TIMI >3 Düşük-Risk: -EKG, -BMR TIMI ≤3 NAKBeT: NTG, ASA, KLOP, Bb, ENOX KONSV + Planlanmış KAT. PKG • ACİL: • Tedaviye dirençli tekrarlayan , devam eden angina; birlikte ST-T değişikliği olsun/olmasın. • KY semptomları veya ilerleyen hem bozukluk. • VF,VT • ERKEN: • ↑Troponin • Dinamik ST-T değişiklikleri. • DM • Renaldisfonk. • SVEF <0.40 • Post-Mİ AP • Geçmişte Mİ • <6ayda PKG • Önceden ACBG • GRACE Risk skporu yüksek- İntermediyer. • DMAH, • ASA, + KLOP, • İV.GPİ ? • Anjiyografi gerekiyor mu ? • ENOX/FOH, • Anjiyo öncesinde: • ASA; • + KLOP. • İV.GPİ. Eko- EGZ testi: EF ≤ 0.40; + EGZ testi.
NSTE-AKS teşhisi kesin NTG, Bb, KLOP/ASA, ENOX. KONS İNV STATEJİ KONSV STRATEJİ Hxt Stabilize: ASA/KLOP, +ENOX Gelişte: -ACİL: AnstabilHemodinami, Refrakterangina, VTA Anstabil gelişme: + iv-GPİ + ENOX. * KLP+ ASA. Y. Risk: ASA+ KLOP. iv.GPİ + ENOX <24 -72saat:- ERKEN- Yüksek-risk: Dinamik ST-T değişikliği, CTn↑, VTA, SVEF ≤40. Hxt çıkışı öncesi-SELEKTİF: Tekrarlayan GA, KY bulguları, Stres testi+. SVEF ≤ %40.
AKS DEĞERLENDİRMESİ VE TEDAVİ ALGORİTMİ AKS’Yİ İŞARET EDEN SEMPTOMLAR KESİN AKS NonkardiyakTeşhis Kronik Stabil Angina OLASI AKS ST-ELEVASYONSUZ ST-ELEVASYONLU Alternatif teşhise göre TDVİ indikedir (ASA,Bb). ACC/AHA Kronik Stabil Angina KLVZ • Tanısal olmayan EKG, • İlk Biyomarkrlernormal • ST / T değişiklikleri, • devam eden GA, • BMarkerler (+) • Hemodinamikabnormallikler (+). semptombaşlamasından sonra ≥ 12 sizle Akut RP Stratejileri Reküran ağrı yok ; takipte negatif tetkikler (EKG, BMkr). Reküranishemikağrıveya AKS’yiteyid eden pozitif takip çalışmaları ischemiyi provoke eden stres testi; İskemi varsa SV fonk değerlendir. (tHxtçıkışı öncesi veya ayaktan ). ACC/AHA STEMI KLVZ. AKS teşhisi (+), veya Yüksek olasılık Hastaneye yatırılmalı akut iskemik algoritme göre tedavi . Teşhis olasılığı (-):noniskşikayet; düşük-riskli AKS. Ayaktan takip ve izlemek. 2007-ACC/AHA: Guidlines