1 / 22

E DREJTA BIZNESORE

E DREJTA BIZNESORE. LIGJERATA: LETRAT ME VLERË Semestri dimëror 2013/2014 Fakulteti Ekonomik Salla S 5. Shqyr t ime të përgjithshme.

chynna
Download Presentation

E DREJTA BIZNESORE

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript


  1. E DREJTA BIZNESORE LIGJERATA: LETRAT ME VLERË Semestri dimëror 2013/2014 Fakulteti Ekonomik Salla S 5

  2. Shqyrtime të përgjithshme • Nuk është e njohur saktësisht, se kur ka filluar zëvendësimi i parave të gatshme me letrat me vlerë, por rastet e para thuhet te jenë aplikuar që nga koha antike greke. • Fundi i shekullit XII, vë në pah këtëmetodë të kreditimit, e cila sidomos përdoret në mes tregtarëve në ltali. • Roli dhe rëndësia e letrave me vlerë dhe qarkullimit të tyre në biznes dhe në ekonomi të shteteve të ndryshme, është shtuar, derisa në qarkullimin bashkëkohor ekonomik- biznesor letrat me vlerë kanë siguruar masivitet dhe predominancë në aplikim. • Letrat me vlerë janë zhvilluar nga dokumente me shkrim, me të cilat dhënësi i atij dokumenti, ka premtuar, që poseduesit të dokumentit (letrës me vlerë) t’ia bëj ndonjë veprim, atë veprim (bërje) e cila është shënuar në atë letër.

  3. Nocioni, emërtimi e përkufizimi • Letra me vlerë është dokument për një të drejtë civile pasurore e cila është ngushtë e lidhur, për atë letër (me vlerë) dhe shfrytëzimi i së cilës është i kushtëzuar me mbajtjen e atij dokumenti (letre me vlerë). • Letrat me vlerë janë dokumente të veçanta të shkruara, në të cilat është shenjëzuar (përmbajtur) një e drejtë e caktuar kreditore, ekzistimi i së cilës të drejtë, është në lidhje më të ngushtë, me ekzistimin e vetë dokumentit. Karakateristikat e përbashkëta të lëtrave me vlerë: • - jane dokumete me shkrim • - kane të bëjnë me ndonë të drejtë pasurore-juridike • - e drejta buron nga letra në vlreë dhe ësthë në lidhje të ngushtë me letrën.

  4. Letra me vlerë mund të përcaktohet si:

  5. Elementet themelore dhe veçoritë e letrave me vlerë Për tu trajtuar dhe pranuar në qarkullim si letër valide me vlerë, çdo letër duhet ti përmbajë këto elemente themelore : • Shenjen e llojit të letrës me vlerë; • Emëtimin/titullin dhe selinë; • Emrin dhe vendbanimin e emetuesit të letrës me vlerë; • Emërtimi/titullin ose emrin e personit, në emër të cilit është lëshuar urdhri për letrën me vlerë ose shenjën se letra është në emër të prurësit; • Detyrimin saktësisht të shënuar të emetuesit, që rezulton nga letra me vlerë; • Vendin dhe datën e emetimit të letrës me vlerë, kurse te ata që i emetojnë në seri edhe numrin e tyre serik; • Nënshkrimin e emetuesit të letrës me vlerë, përkatësisht faksimilin e emetuesit të letrave me vlerë, që emetohen në seri.

  6. Elementet e negociabilitetit Për të qenë negociabilnjë instrumentduhet ti përmbushë disa kërkesa: • Të jetë me shkrim; • Të nënshkruhet nga dhënësi, të jetë premtim i pakushtëzuar ose urdhër për pagesë; • Të ketë të shënuar shumën e saktë të pagesës; • Të jetë i pagueshëm në kërkesë ose në kohën e caktuar dhe • Të jetë i pagueshëm për tu urdhëruar ose për tu bartur, përveç nëse është çek-u.

  7. Barjtadhetrasferimi

  8. Ndarja e letrave me vlerËsipas përmbajtjes • Letrat korporative -përmbajnë të drejtën e pjesëmarrjes, anëtarësisë në ndonjë korporatë, që ka bazë pasurore- juridike, ndyshe quhetn fletë-aksione. Poseduesit e këtyre LV marrin pjesë në udhëheqjen e punëve të korporatës e cila i ka emërtuar LV. • Letratreale- juridike- përmbajnë të drejtën reale e cila mund të shfrytëzohet, vetëm në bazë të asaj LV. Ato janë: konosmani, fletëngarkesa, fletë-magazinimi etj. • Letrat obligacionale - përmbajtja e letrave obligacionalc është ndonjë kërkesë e cila më së shpeshti drejtohet në para ose veprim tjetër siç janë kambiali, çeku, fletë- obligacioni. • Letrat e lojrave te fatit

  9. Ndarja e letrave me vlerËsipas bartësit të së drejtësnga letra përkatëse me vlerë • Gjykuar sipas mënyrës, se si në një letër me vlerë, është shenjëzuar i autorizuari- ndaj bartësit të të drejtave nga letra, dallohen LV: • -Në bartësin • -Në emër • -Sipas urdhrit.

  10. Ndarja sipas skadencës-maturimit Sipas kohës brenda se cilës duhet të kryhen veprimet nga letrat përkatëse me vlerë,ato ndahen në: • Letrat e afatizuara, në letërshënohet afati në kuader të cilit duhet përmbushur veprimi, pra caktohet • Letrat në kërkesë të parë / në syzim - a vista, këto letra debitori është i obliguar për të vepruar, në qastin kur këtë e kërkon shfrytëzuesi i së drejtës - pra menjëherë. • Letrat me afat të pacaktuar, afati për përmbushjen e veprimit nga letra nuk caktohet. Poseduesi i letrës e realizon të drejtën e tij nga letra, në afatin e caktuar me kontratë ose me ndonjë akt tjetër.

  11. Letrat me vlerë me të drejtë pasurore- ekonomike Në letrat me vlerëtë cilat përmbajnë ndonjë të drejtë pasurore- ekonomike, bëjnë pjesë: • Kambiali; • Çeku; • Fletëobligacioni/fletëakcioni; • Letrat kualifukuese legjitimuese

  12. Kambiali • Kambiali është njëri nga llojet e letrave me vlere. • Funksioni dhe roli kryesor është që të shërbej si mjet parësor kreditues, poredhe si mjet pagese. • Kambiali përkufizohet si Leter me vlerë sipas urdhrit, me të cilën lëshuesi në qarkullim (dhënësi) i kambialit (trasanti) ia jep urdhrin e pakusht personit tjetër (trasatit), që shfrytëzuesit të dokumentit (dmth, kambialit), (remitentit), t’ia paguaj shumën e caktuar të parave ose vetëlIëshuesi (dhënësi) premton që ta kryej atë pagesë. • Kambiali duhet të përpilohet në formë të shkruar, ta përmbaj emrin (emërtimin kambial) dhe të gjitha elementet dhe veçoritë që i parasheh ligji gjegjës.

  13. Llojet e kambialit • Kambialiblanko - nuk i përmban të gjitha elementet qenësore. • Kambialikreditor - shërben si mbulesë për kredi. • Kambialicirkulativ (qarkullues) – poseduesi i ri i kambialit mund ta lëshojë në qarkullim ose ta eskontojë të ndonjë bankë tjetër dhe në atë mënyrë të vij deri te mjetet monetare. • Kambiali i domiciluar - karakterizohet me atë që trasanti e ka caktuar që shuma kambialore. • Kambiali garantues - shpesh përdoret për hapjen e llogarive rrjedhëse. Atëherë kur banka e krediton komitentin e saj, nëpërmjet të llogarisë rrjedhëse.

  14. Llojet e kambialit • Kambiali kreditues- luan rrol të veçantë të dhënia e kredisë dhe huave. • Kambiali kthyes (regresues) - paraqitet për aplikim në procedurën e regresit. • Kambiali prejudikues - ekziston në ato raste kur poseduesi i tij, nuk i ka ndermarrur me kohë veprimet obligative. • Kambialivetanak - personal - ekziston atëherë kur dhënësi i tij, nuk i ka dhënë urdhrin trasantit, por individualisht obligohet që ta paguaj shumën e shenuar në kambial. • Kambialii trasuar - paraqet llojin e rregullt te kambialit dhe më të rendesishem.

  15. Kambialii trasuar • Kambiali i trasuar sipas urdhërit nje person TRASANTI i jep urdhër presonit tjeter TRASANTIT që personit të tretë REMITENDIT ti paguajë pa kusht shumën e caktuar në kambial. Trasati zakonisht eshte banka, por mund të jetë PF ose PJ. • Kambiali i trasuar në trasatin

  16. Çeku • Është dokument i shkruarnë të cilin, një person (trasanti), ia jep urdhrin personit tjetër — (trasatit), te i cili ai ka mjete në dispozicionqë në mënyrë të pakushtëzuar tia paguaj a vista - (në syzim- kur kërkohet menjëhere), shumën e caktuar të parave, shfrytëzuesit të shënuar — remitentit ose ndonjë tjetri, sipas urdhrit të remitentit ose prurësit.

  17. çeku duhet të përmbajë • shenjën që është çek; • urdhrin e pakushtëzuar, që të paguhet shuma e caktuar e parave ngallogaria (mbulesa ) e trasantit; • emri i atij që duhet të paguaj (trasati); • vendi ku duhet paguar çeku.; • data dhe vendi i lëshimit (dhënies) së çekut.; • nënshkrimi i lëshuesit të çekut. (trasantit);

  18. Elementet fakultative të çekut mungesa e ketyre elementebe nuk ndikon në vlerëshmerinë e çekut. Elementet më të rëndësishme jo qenësore janë: • Dispozita ose klauzola “sipas urdhrit”, e cila mund edhe të mos jetë e shënuar me çek; • Dispozita “pa protestim” ose “pa shpenzime, nënkupton ndalimin e inicimit të protestës. • Dispozita - “me raport”, lajm.qetë mos e paguaj çekun pa e marr nga ai raportin e veçantë. • Emertimi i remitentit në çek nëse nuk përmendet, ai ç. vlen si ç. në prnrësin. • -Dispozita « mbi monedhën » (klauzola e efektivitetit) – urdhërohet trasatiqë pagesen e çekut te behet në lloj të veçantë të valutës. • Dispozita « pa detyrim » ; « pa regresion » , do të thotë heqja e përgjegjesisë për paguesin e çekut.

  19. Çeku – llojet • Llojetsipasmënyrëssëpërcaktuarngaposeduesindahen: • Çekunëëmër • Çekusipasurdhërit • Çekusipasprurësit • Çekualternativ • Llojetsipasqëllimit të çekut: • Çekupagues • Çekuvirmanues • Çekuibariruar/nënvizuar • Çekuiudhëtimit • Çekuiakreditivit

  20. Dallimetmeskambialitdheçekut

  21. Letratkualiikueselegjitimuese Grup posaçëm i letrave me vlerë, lëshohen në emër, por e kanë edhe klauzolën e veçantë për verpimin që duhet ndërmirret. Ato janë: • Libreza e kursimit; • Fletëpengu; • Vërtetimi i depozitës; • Taloni.

  22. Fletëaksionet / fletëobligacionet • Fletëaplikacioni është letër më vlerë me të cilën realizohet pronësia në mjetet e deponuara në ndërmarrje, subjekt tjetër ekonomik, bankë, organizatë financiare apo person tjetër që mund të arrinë fitimin. • Dallojmë: • Fletëaplikacionet me emër • sipas urdhërit, • sipas prurësist • Fletëaplikacionet sipas përmbajtjes së të drejtave: • Rëndomta dhe • Me prioritet • (mund të jenë kumalative dhe participuese)

More Related