Dr.Zuhal Başkan Tıbbi Onkoloji Uzmanı

1. MEME KANSERİ Dr.Zuhal Başkan Tıbbi Onkoloji Uzmanı SağlıkSlaytları http://hastaneciyiz.blogspot.com

2. EPİDEMİYOLOJİ • Meme kanseri kadınlarda en sık görülen malign tümördür. • Dünyada görülen 10 milyon yeni kanser olgusunun % 10’u meme kanseridir. • Amerika Birleşik Devletlerinde her yıl 215.990 kadın yeni tanı almaktadır. • Meme kanseri riski yaşa bağlı olarak artmakta ve yaklaşık olarak % 70 olgu, 55 yaş ve sonrasında tanı almaktadır.

3. ABD’nde 60 yaş üzeri kadınlarda yaşam boyu kanser sıklığı 1/10 dur. • Meme kanseri sıklığı ABD’de yüzbinde 92, İngilterede 75, Çinde 16, Ülkemizde ise 21 civarındadır. Bu oran Ege bölgesinde bir çalışmada yüzbinde 17.5 olarak hesaplanmıştır.  • Son yıllara kadar artma eğiliminde olan invaziv kanser insidansı bir platoya girmiş, buna karşın noninvaziv kanserlerde %130 artış gözlenmiştir. SağlıkSlaytları <a href=“http://hastaneciyiz.blogspot.com”>sağlık</a>

4. Ülkemizde bugünkü bilgiler, Türkiye genelini temsil etmeyen sınırlı kanser insidanslarına ait bilgilerdir. • İzmir bölgesinde ise KİDEM (kanser izlem ve denetleme merkezi) verilerine göre kadınlarda 1996-2000 yılları arasında toplam 8688 kanser vakası bildirilmiş ve bunların 2525’i (% 9.1) meme kanseri (kaba hız: 31.6, yaşa standardize hız: 31.1, Dünyadaki hız ile aynı) olması ile 1. sırada yer almaktadır

5. Kadınlarda yıllık yaş ilişkili kanser insidans oranları (yüzbinde)

6. Kadınlarda yıllık yaş ilişkili kanserden ölüm oranları (yüzbinde)

7. Meme kanseri risk faktörleri YAŞ CİNSİYET – TÜM KADINLAR RİSK ALTINDA GEBELİK ÖYKÜSÜ AİLE/BİREYSEL ÖYKÜ MENSTRUEL ÖYKÜ IRK RADYASYON DES KULLANIMI GENETİK FAKTÖRLER

8. Meme kanseri risk faktörleri Obesity Obezite Tüm kadınlar risk altında All women are at risk Hiç çocuk doğurmamış olmak Not having children Exercise Egzerzis Breastfeeding Emzirmeme Birth Control Pills Doğum kontrol hapları Hormone Replacement Therapy Hormon replasman tedavisi Alcohol Alkol

9. Artan yaş ve kadın cinsiyet hariç, bu risk faktörleri meme kanserinin çok küçük bir bölümüyle ilişkilidir. Ailesinde kuvvetle meme kanseri öyküsü olan kadınlar genetik-ailesel yüksek risk değerlendirme rehberine göre değerlendirilmesi gerekir • Meme kanseri gelişme riskini kantitatif olarak gösteren bir çok model arasında Gail modeli en çok kabul görendir • Meme kanseri için artmış riske sahip kadınlar (genellikle 5 yıllık meme kanseri riski %1.67’ den daha büyük olanlar) risk indirgeme stratejilerini düşünebilir.

10. MEME SAĞLIĞI PLANI • Mammografi • Klinik meme muayene (CBE) • Kendi kendini muayene (ayda bir) (BSE)

11. ACS Tarama önerileri • *40 yaştan itibaren yılda bir mammografi, • *Klinik meme muayene • .40 yaştan itibaren her yıl • .20-39 yaş için her 3 yılda 1 • *20 yaştan itibaren ayda 1 kendi kendini muayene,

12. PATOGENEZ Meme kanseri büyüme hızı ve klinik tablo oldukça heterojendir. Doğal gelişimi ve seyri genellikle uzun yılları kapsamaktadır. Klinik olarak saptanamayan, ancak MMG de saptanabilir büyüklüğe erişen bir meme kanserinin preklinik gelişimi 5-10 yıl olabilmektedir. Klinik olarak saptanabilen 1cm büyüklüğe erişmesi veya semptom vermesi için birkaç yıl daha geçmesi gerekmektedir. Klinik gelişimi 30-40 yıla uzayan kanserler bildirilmiştir. Meme kanseri klinikte palpe edilir büyüklüğe gelinceye kadar yaklaşık 30 ‘’doubling’’ , yani bölünme yapar. Bu büyüklükte bir tümör yaklaşık 1gr ağırlığındadır ve 1.000.000.000 hücre içerir. Meme kanserinde tümörün ‘’doubling’’ zamanı çok değişken olmakla birlikte ortalama 100 gün olarak hesap edilebilir ve bunun içinde klinikte fark edilebilmesi için ortalama 8 yıl geçer.

13. Meme kanseri gelişiminde; meme epitelinden başlayan, kanserin bir süre lokalize kaldıktan sonra, önce lenfler ve cilt gibi çevresel hedeflere, daha sonra, uzak organlara bir sıra dahilinde yayıldığını savunan Halsted ve erken gelişme evresinde dahi uzak metastaz yaptığını savunan mikrometastaz teorisi bugün için kısmen doğru kabul edilmektedir. Bazı hastalarda kanserin uzun yıllar lokalize kaldığını ve lokal tedavinin küratif olduğunu görmekteyiz. Bunu destekleyen en önemli veri, tarama mamografilerinin mortaliteyi azaltıcı etkisidir. Tarama mamografileri ile yakalanan hastaların %20’sinde sadece lokal tedavi ile kür sağlanabilmektedir. Buna karşın birçok hastada erken evre ve etkin bir lokal tedaviye karşın nüksler görülmektedir. Bu hastalar adjuvan sistemik tedaviden daha çok yararlanabilirler

14. Meme kanseri oluşumu için bir karsinogenez modeli (Robins’)

15. Meme profili:A DuktusB Lobül C Laktifer sinüsD Meme ucuE YağF Pektoralis majör kasıG Göğüs duvarı/kaburgaBüyütülmüş şema:A Normal duktus hücreleriB Bazal membranC Lümen (duktusun içi)

16. Memenin lenfatik dolaşımı A Pektoralis majör kası Aksiller lenf nodları: B Düzey I C Düzey II D Düzey III E Supraklavikular lenf nodları F İnternal mammaryan lenf nodları

18. Meme Kanserinde Evreleme • Kanserin yaygınlığını sınıflamada, • Prognoz tayininde en önemli araç, • TNM sistemi ile sınıflandırılır, • Tedavi tipini belirlemede önemlidir.

21. Metastaz bölgeleri

22. MEME KANSERİNDE TNM SINIFLAMASINA GÖRE EVRELERIN GRUPLANDIRILMASI (2003)

23. Evre 0 • “in situ kanser” olarak bilinir meme duktus ve lobullerine yayılmamıştır. • Noninvazivkanser olarak da bilinir. • Duktal karsinoma in situ (DCIS) insitu meme kanseri içinde en yaygın görülendir. • Klinik kontrollerde tanısı konan kanserlerin yaklaşık olarak %15 ila %20'si Evre 0 kanserlerdir

24. Evre I • Tümörküçük ve lenf bezine yayılmamıştır. • Bu dönemde tedavi cerrahi , MKC yapılmışsa RT, gerekirse KT veya HT

25. EvreIIa • Evre IIa memede tümör kanıtı yokken koltukaltı lenf bezlerinde kanser olarak tanımlanabilir veya • Evre IIa koltukaltı lenf bezlerine yayılan daha küçük bir tümör veya koltukaltı lenf bezlerine yayılmamış orta büyüklükte bir tümörü olan meme kanseri olarak tanımlanabilir.

26. EvreIIb • Evre IIb meme kanserikoltukaltı lenf bezlerine yayılmış orta büyüklükte bir tümör olarak tanımlanır. • Evre IIb koltukaltı lenf bezlerine yayılmamış büyük bir tümör olarak tanımlanabilir.

27. Evre IIIa • Evre IIIa meme kanseri lenf bezlerine yayılmış herhangi bir boyuttabir tümör olarak tanımlanır.

28. Evre IIIb • Evre IIIb meme kanseri göğüs duvarına yayılmış veya ülserasyon veya ödeme neden olan veya inflamatuvar meme kanseri olarak tanımlanan tümör olarak bilinir.

29. EvreIIIc • Evre IIIc meme kanseri uzak lenf bezlerine yayılmış fakat vücudun uzak bölümlerine yayılmamış tümör olarak tanımlanır.

30. Evre IV • Evre IV meme kanseri herhangi bir boyutta ve kemik akciğer veya karaciğer veya göğüs duvarı gibi vücudun uzak bölümlerine yayılmış olan tümör olarak tanımlanır.

31. PATOLOJİK İNCELEME İnvaziv Meme kanserleri Patolojik prognostik faktörler Tümör boyutu Büyüme şekli Tümörün yerleşimi Histolojik tür Tümör derecesi Aksiller lenf düğümü tutulumu Lenf ve kan damar invazyonu Yaygın intraduktal komponent Tümör çevresi Cerrahi sınırlar Aksiller lenf düğümü değişiklikleri Elastosis Lenfosit infiltrasyonu Nekroz

32. Meme kanserinde tedavi • Lokal tedaviler: • Cerrahi • Radyoterapi • Sistemik tedaviler • Kemoterapi • Hormonal tedavi • İmmunoterapi

33. SAĞ KALIM EVRE5 YILLIK %10YILLIK% I (Okkült) Veri yok 90-95 I (Belirgin) Veri yok 70-75 II 65 40-45 III 40 10-15 IV 10 0

34. Prognostik ve prediktif faktörler Kesin faktörler Potansiyel faktörler Tümör çapı HER2/neu Aksilla LN Mitoz oranı Tümör tipi Vasküler invazyon Grade Angiogenez varlığı ER/PR P53 Yaş Protoonkogen bcl-2

35. Yeni Prognostik Faktörler • UPA / PAI-1: İnvazyonun moleküler göstergeleri. Taze dokuda çalışılıyor.. Adjuvan KT’nin gerektiğini anlatır. • Gen ekspresyon profili: prognostik önemi belirlenen gen ekspresyonlarının araştırılması.Güç ve maliyeti oldukça yüksek bir yöntemdir

37. Adjuvan Hormonoterapi Tamoksifen Over ablasyonu • Cerrahi • Radyoterapi • Kimyasal (LHRH analogları) Aromataz inhibitörleri

38. Meme Kanserinde Adjuvan Sistemik Tedavi • Adjuvan sistemik tedavi ile RFS ve OS uzar. • En iyi rejim kombinasyon ilaçlarıdır (3-6 ay). Riskli hastalarda en az 6 kür KT tercih edilmelidir. • Tamoksifen kemoterapiden sonra verilmelidir (5 yıl). • Antrasiklinli kombinasyonlar > CMF. • Düşük riskli “reseptör +” hastalarda “LHRH-A + TAM” = KT. • Aromataz inhibitörleri de başlangıç tedavisi olarak standart adjuvan tedaviye girmiştir.

39. Neoadjuvan Tedavi Lokal tedavi öncesi yapılan tedavi • Amaçlar • Meme koruyucu cerrahi (MKC) şansı • İn vivo ilaç direnç testi • Patolojik tam yanıtı sağlamak (meme ve aksillar LN) • Sağkalımları arttırmak

45. TEŞEKKÜRLER