LEKSIONI VI

1. LEKSIONI VI APARATI I FRYMËMARRJES.

2. APARATI I FRYMËMARRJES. • Organizmat e gjalla, përtëkryerprocesetjetësore, përveclëndëveushqyese, kanënevojëtëvazhdueshmepëroksigjen, pa tëcilinnukmundtëkryhenproceset e ndryshmemetabolike. • Marrja e tij ne organizëmrealizohetnëpërmjetaktittëfrymëmarrjes. • Oksigjenifutetnëorganizëm,nëpërmjetdyrrugëve (oraledhenazale). • Aparatiifrymëmarrjesnis me zgavrën e hundës. • Ngapikpamjaanatomike, hundandahetnëhundën e jashtmedhehundën e brëndshme.

4. HUNDA • 1- HUNDA E JASHTME(NASUS EXTERNUS) • Paraqitetnëformëtënjëpiramide me bazëtrekëndshe, tek e ciladallohetmaja (apex nasi), kurrizin(dorsum nasi), dherrënja (radix nasi). • Dallohendisa forma tëhundëssëjashtme, pormëtëshpeshtatjanë: "hundapinoku" me majëtëngriturlehtësishtpërpjetë, "hundënëformë shale" tek e cilavërehetnjëthellimikurrizittësaj, karakteristikëtësifilitikat, "hundëboksieri", e cilaparaqitet e sheshtëdhe e gjërë, karakteritikepërracat me ngjyrë, "hundëshqiponje" me kurrizinlehtësishttëngriturdhe me majëntekthyerngabrënda, formë e cilaështëkarakteristikepërkombintonë.

5. HUNDA E JASHTME(NASUS EXTERNUS)

6. HUNDA • Armatura e kësajpiramideështë e formuarngapjesëtkockoredhekërcore. • Pjesakockore e sajformohetngakockatnazaledheprocesi frontal inofullëssësipërme, kursenëformimin e pjesëskërcoremarrinpjesë; cartilagonasilateralis, cartilagoallaris major, cartilaginesallaresminores, cartilagoseptinasi. • Ngajashtëajovishetngalëkura e paisur me gjëndrayndyre, gjëndradjersedhe me qime(mëtëshpeshtapranëvrimavetëhundës), naresatokanepërfunksiontëpengojnëhyrjen e pluhuritnërrugët e frymëmarrjes.

7. HUNDA • Shtresadhjamore e ndënlëkurësështë e zhvilluardobët, nëntëgjenden : • 1.Muskulus nasalis,icilipërbëhetnganjëporciontransvesalqëshkonngaskajiisipërmifosacaninaderitepjesakërcore e hundësdhenjëporcionalar, icilinisngapjesa e maksilësqëgjëndetmbiincizivin lateral dhembështetettepjesaanësore e buzëssëposhtmeteflegrëssëhundës. • 2. Muskulusprocerusjanënëkontaktdirekt me kockatnazaledhe me dykërcetanësoretëhundës. • Atofillojnëngakërcianësorihundësdhengabuza e poshtme e kockësnazale, drejtohensipërdhembarojnënëlëkurënndërmjetdyvetullave.

8. HUNDA • 3.Muskulus compresornasiqëfillonngashpina e hundësdrejtohetlatealishtdhefiksohet ne lëkurën e sulcusnasobabialis. • 4. Muskulusdilatatornares, icilishkonngasulcusnasolabialispërtebuzaanësore e flegravetehundës, tkurja e tijzgjeronvrimat e hundës. • 5.Muskulus depresionseptinasi, icilinisetngaprocesi alveolar inofullëssësipërmedrejtbuzëssëpasmetëflegrëssëhundës, tkurja e tijngushtonvrimat e hundës . • Duke shkuarmënëthellësi, vjenarmaturakockoredhekërcore e hundësqë u përshkruamësipër. Kufirindërmjethundëssëjashtmedhehundëssëbrëndshmepercaktohetngavimat e hundësnares.

9. HUNDA • 2.HUNDA E BRËNDSHME - (narsusinternusosecavumnasi) nisqëngavrimat e hundësderitecoanes. Ajopërbëhetngahyrja, vestibulumnasi, qëshkonngavrimat e hundësderinëlimennarsidhevishet me lëkurë. • Pas këtijniveli, hundavishetngabrëndangamukoza . • Nëvazhdimtëvestibulumvjenzgavra e hundës, cavumnasi, qëpërbëhetngadygjysma, tëndaranganjëratjetraprejndarësessëhundës, septum nasi, qënërasteshumëtërralla ka njëvendosjemediane. • Ai devijonlehtësishtnënjërënapotjetrënanë. Kurkydevijimështëitheksuar, bëhetfjalëpërnjëanomalideviatoseptinasi, qëjorrallëkërkonkorigjim ne rrugëkirurgjikale. • Zgavra e hundës, paraqitetnëformëtënjëprizmitëçrregulltnëtëcilindallohenjogjashtëpokatërmure, pasipërparadheprapaajoparaqitet e hapur, ngapërparahapet me nares, tëcilat e lidhinatë me mjedisinrrethues, kursengaprapakomunikon me nazofaringun me anëtëkoaneve.

13. HUNDA • Secilagjysëm e zgavrëssëhundëssimur medial ka septum nasi, iciliformohetngapjesakockore, nëformimin e sëcilësmerrpjesëcertilagoseptinasi. • Nëmurinanësortëhundësgjëndenpllakakockore (conchanasalis superior, conchanasales media, conchanasales inferior),tëcilatkufizojnëmidstyretrekalimethundore(meatusnasisuperior,meatusnasi medias, meatusnasi inferior), përvectyrendërmjetndarësessëhundësdhekockavegjëndetmeatusnasiCommunis. • Nëzgavrën e hundëszbrazensinusetparanazale, kështunëmeatusnasi superior zbrazen sinus sphenoidalisdhecelulatethmoidaleposteriore, nëmeatusnasimediuszbrazinsekretin e tyre, sinus frontalis, sinus maxillaris, celulatethmoidaleanterioredhemediale: kursenëmeatusnasi inferior, zbrazetkanalinasolacrimal.

14. LARINGU (LARYNX) • Është organ irespiracionitdheifonacionit . • Ai vendosetnëpjesën e përparmetëqafësnganiveliivertebrës IV derinënivelin e vertebrëssë VI cervikale. • Te fëmijëtaivendosetnjëvertebërmëposhtë, përkëtëarsyenukrekomandohetushqyerja e njerzvenëpozicionshtrirë, pasirrezikonkalimin e ushqimevenërruget e frymëmarrjes. • Laringuështëindërtuarprejkërceshtëshumta. • Atomundtëndahennëkërcetekedhecifte. • Nëkërcettekebëjnëpjesë:

17. LARINGU • 1.Cartilago thyroidea, njëkërcmasivqëpërbëhetngadypllaka (një e djathtëdhenjë e majtë ), tëcilatbashkohen me njëratjetrënnënnjëkëndqëtemeshkujtështëmëingushtë se tefemrat. • Kjoështëdhearsyjaqëtemeshkujtlaringuështëidukshëm. Kjodalje e tijnëpjesën e përparmetëqafës ka marrëemrinprominentialaryngis, ose "molla e Adamit". • Nëtëdyjaanët, sipërdheposhtë, pllakat e kërcittiroidpërfundojnë me zgjatimeapobrirëtësipërmdhetëposhtëm, cornu superior et cornu inferior. • Brirët e sipërmelidhen me kockënhioide, kurseteposhtmitartikulojnëtekharkukrikoid. • Ne mesin e kërcittiroidsipërdheposhtë, dallohetincisurathiroidea superior et inferior, kursenëfaqen e përparmetëpllakavetiroidegjëndetlineaobliqua, vendiifiksimittëmuskulitsternotiroiddheifillimittëmuskulittirohioid.

18. LARINGU • 2. Kartilagokricoidea, ështënjëkërcqëpërbëhetngaunazaapoharkukrikoid (arcuscri-crideus) dhepllakakrikoide (lamina cricoidea). • Te harkukrikoidgjëndenfaqeartikulareqëartikulojnënëbrirët e poshtëmtëkërcittiroid, kursenëbuzën e sipërmetëpllakëskrikoidegjëndenfaqeartikulareqëlidhem me kërcinaritenoid. • 3. Kartilagoepiglotis, vendosetpraparrënjëssëgjuhës, me tëcilënlidhet me palatëmukozës (plicaglossoepigloticamediana et plicaglossoepigloticalateralesdex et. sin) . • Kykërc ka formën e raketëssëpigpongutdheështëivetmindërkërcet e laringutqëështëelastikdhenukosifikohetgjatëgjithëjetës.

19. LARINGU • Nëkërcetciftetëlaringutbëjnëpjesë : • 1-Kartilago arytenoidea, njëkërcivogëlqëvendosetmbikërcinkrikoid, me formëpiramidenëtëcilëndallohendyprocese, procesi vocal qëshehpërparamedialishtdheprocesimuskularqëshehprapalateralisht. • Te procesivokalkapetligamnetivokal, kurseteprocesimuskularkapet mus. kriko-arytenoid. • 2-Cartilago-cornikulata-vendoset mbimajën e kërcitaritenoid, kykërcedhemundtemungojë. • 3-Cartilago cuneiformmis-paraqitetnëformëpykedhevendosetlateralishtdhepërparakërcittëmësipërmmbiplicaaryepiglotica, kushkaktonnjëdalje, turbekulumcuneiforme.

22. LARINGU • Kërcet e laringutlidhenndërmjettyre me anëartikulacionesh: artikulacionikrikothyroideadhearticulaionikriko-arytenoidea. • Artikulacionikriko-tiroid, realizohetndërmjetfaqeveartikularekrikoidëtëbrirëvetëposhtëmtëkërcittiroiddhefaqeveartikularetiroideqëgjëndennëtëdyjaanët e harkutkrikoid. • Kapsulaartikularepërfocohetngajashtëngaligamentumkriko-corniculatumnjë ligament nëformëtëshkronjës "y" qëshkonngabuza e sipërme e pllakëskrikoideadrejtmajavetëdykërcevetëvegjël.

23. LARINGU • Nëligamentetdhemembranatqëlidhinkërcet e laringutbëjnëpjesë: • 1.Membrana thyreo-hyoidea,qëlidhkërcintiroid me kockënhioide, duke u nisurngaposhtëprejbuzëssësipërmetekërcittiroidkjomembranëshkondhefiksohetnëbuzën e poshtmetëtrupittekockëshioidedhenëbrirët e mëdhnjtësaj. • Kjomembranëpërforcohetngaligamentumthyro-hyoideummedianumdheligamentathyro-hyoideilaterales. • Këtoligamentejanëtrashjetëmembranëstiro-hioidedheligamenti median kapettetrupiikockëshioidedheteincisuratiroide, kurseligamentetlateralelidhinbrirët e sipërmtëkërcittiroid me brirë e mëdhenjtëkockëshioide.

24. LARINGU • 2.Ligamentum hyo-epiglotis, ështënjë ligament që ka formëtënjëpllaketëshkurtërdheshkonngabuza e sipërme e trupittëkockëshioidedrejtfaqessëpërparmetë epiglottis nënjëfarëlargësiengabuza e sipërme e tij. • 3.Ligamentum glosso-epigloticum, ka njevendosjesagitale, gjëndetmbiligamentin e mësipërmdheshkonngafaqja e përparme e epiglotisdejtrrënjëssëgjuhës. Gjatëkalimittëmukozësmbikëtë ligament formohetnjëplagë (plicaglosso-epigloticamediana). • 4.Ligamentum crico-tracheale, përbëhetngafibratëshkurtraqëmbushinhapësirënndërmjetharkutkrikoiddheunazëssëparëkërcoretëtrakesë.

26. LARINGU • 5.Membrana fibroelasticalaryngisosemembranaquadriangularis, nisetngabuzët e epiglotisdhefaqja e pasme e kërcittiroid, nënincisurathyroidea superior nëdrejtimtëfaqeveanësoredhetëmajëssëkërcitaritenoid. • Sipërkjoformonplicaaryepiglotika, kurseposhtëbuza e lirë e sajformonpalënventrikulare (plicaventicularis). • 6.Conuselasticus, ka marrëkëtëemërsepseështëindërtuarnganjëindelastik. • Ai ështënjëngaelementëtmëkryesorëtëlaringutdhenisetngaarcusericoideusdhebuzët e lamina cricoideadheshkon e fiksohetnëfaqen e pasmetëkërcittiroid, 4-5mm nënincisuratiroidea superior sidhenëprocsinvokaltëkërcitaritenoid, duke formuar me buzën e lirëtëtijligamentin vocal.

27. LARINGU • Nëpjesën e poshtme, ndërmjetbuzëssëposhtmetëkërcittiroiddhebuzëssësipërmetëkërcitkrikoid, gjëndetligamentuncricothyroideumosepjesa e lirë e konusitelastik, qënëedemat e laringutpritetpërtëliruarrrugët e frymëmarrjes. • Nëbashkimin e kërcevetëlaringut, njëroljomëpaktërëndësishëmluajnëdhemuskujt e laringut, tëcilëtsipasfunksionitqëkryejnëndahennëdygrupe: • 1.Muskuj qëngushtojnërimaglotidis • 2.Muskujt qëzgjerojnërimaglotidis. • Nëmuskujt e grupittëparëbejnëpjesë :

28. LARINGU • a-Muskuluscrico-arytenoideuslateralis, fillonnëvëndin e bashkimittëharkutkrikoid me pllakënkrikoide, është bilateral dhekapetnëprocesinmuskulartëkërcitaritenoid. • Praqitetsi antagonist imuskulitkriko -aritenoid posterior. • Kurtkurrettërheqprapadhelateralishtprocesinmuskulardhenxjerrpërparadhemedialishtprocesinvokal duke iafruarplikatvokaletenjëratjetra, pra duke ngushtuarrimaglotidis. • b-Musculusary-epigloticus, nisetngabuzaanësore e kërcitaritenoid, përtebuzaanësore e epiglotis.Tkurja e tij con nëmbylljen e adituslaringis.

29. LARINGU • c-Musculusthyro-arytenoideusnisetngafaqja e pasmeapo e brëndshme e kërcittiroidsidhengapjesa e poshtme e kërcittiroiddheshkon e fiksohetnëbuzënanësoretëkërcitaritenoid. • Tkurja e këtijmuskulitendoskordatzanoredhengushtonrimaglotidis. • d-Muskulusaryetenoideus, përbëhetngafibra me dejtimtransvesal, qëkalojnëprapakërcitaritenoiddhefiksohennëprocesinmuskularteanëstjetërdhengafibraoblikeqëkapennëprocesinmuskulartënjëritkërcpërtemajat e kërcittëanëstjetër. • Tkurja e tyreçonnëngushtimin e rimaglotidis.

30. LARINGU • Nëgrupin e dytëbëjnëpjesëmuskujt e mëposhtëm: • a-Muskulicrico-arytenoideus posterior, icilifillonngafaqja e pasme e pllakëskrikoidedheshkon e fiksohetnëzgjatiminmuskulartëkërcitaritenoid, tkurja e tijtendoskordatzanoredhezgjeronrimaglotides. • b- Muskulusthyro- epiglotikusnisetngafaqja e pasme e kërcittiroiddheshkon e kapetnëbuzëtlateraletëepiglotis. Tkurja e tijbënzgjerimin e aditusdhevestibulumlaringis.

31. LARINGU • c- Musculuscrico-thyoideus, ështënjëmuskultjetërqëtendoskordatzanore, aifillonngacornu inferior ikërcittiroiddheshkon e fiksohetnëharkunkrikoid. • I vendosurnëpjesënantero-superioretëqafës, laringu ka këtoraporte: sipër me rrënjën e gjuhës, kulidhet me plicaglosso-epiglotticamediana et plicaglosso-epiglotticaelaterales, midis tëcilavegjëndenvaleculaeepigloticae, kujorrallëngecinhalat e peshkut, apothërrimeushqimi. • Përpara, me muskujt infra-hioidedhe me istmusin e gjëndrëstiroide. • Prapa, me pjesënlaringealetëfaringut, këtugjëndetnjëxhepnëformëdardhe, recessuspiriformis. • Lateralisht, me tufënneuro - vaskularetëqafës (art. carotiscommunis, vena jugularisinterna, nervusvagus). Poshtëvazhdon me trakenë, me tëcilënlidhet me anëtëligamenevekrikotrakele.

32. LARINGU • Kavitetiilaringutsi organ, mundtëndahetnë tri pjesëapokate: katiisipërmosevestibulumlaryngis, icilifillonngahyrjapërnëlaring (audituslaryngis) deriteplikaventikulare. • Hyrjapërnëlaringkufizohetngapërparaprejepiglotisdherrënjëssëgjuhës, prapangaincizurainteraritenoidea, kurseanashngaplikaqëlidhkërcinaritenoid me epiglotisin, kundodhenturbekulumkuneiformedhekornikulata. • Kati imesëmpërkon me barkushen e laringutventrikuluslaryngisaporimaglotidis, qëparaqitetnëformëtënjëçarjehorizontalebilaterale, e cilagjëndetndërmjetplikësventrikulare (ngasipër) dheplikësvokale (ngaposhtë).

33. LARINGU • Kati iposhtëmilarignutose pars inferior laryngisiciligjendetnënpalatzanore, deritefillimiitrakesë. • Laringungabrëndaështëiveshurngamukoza,ecila duke kaluarmbilidhësetzanore (ligamentumvocale), formonkordatzanore, tëcilatkufizojnë midis tyreçarjenzanore (rimaglotidis). • Largësia midis tyrendryshonnëfazat e ndryshmetefrymëmarrjes, kështu, gjatëinspirimit, kordatilargohennjëratjetrës duke bërëqërimaglottidistëzgjerohet. • E kundërtandodhgjatëekspirimit, kurkodratafrohen me njëratjetrën, duke çuarnëngushtimin e rimaglotidis. • Nëvartësingalargësiandërmjetkordavevokale, kemidhetonalitetet e ndryshmetezërit.Laringuvaskularizohetngaarterietlaringeale. • Gjakuvenozmblidhetngavenat e drenojnënëvenënjugularetëbrëndshme.

34. Rrugët e poshtmetëfrymëmarrjes. • 1.Trakeja - ështënjë organ nëformëcilindritështypurnëfaqen e pasme. • Ajoështë e ndërtuarngakërcehialinoze, nëformëtëgërmës "U" aponëformëpatkoi, tëcilatlidhen midis tyre me anëtëligamenteveanulare. • Nëpjesën e pasmeajombylletnganjëmurmembranoz, indërtuarngaindlidhorsidhefijemuskulore. • Trakeafillonnënivelin e vertebrës VI cervikaledheshkonderinënivelin e vertebrës IV torakale, kuajondahetnëdybronketkryesore (bronkusprincipalisdex et bronkusprincipalis sin). • Tektrakejadallohendypjesë, sipasregionevekuajokalon, pjesa e qafësdhepjesa e kraharorit. • Gjatësia e sajështëindividualedhevaretngamoshadhegjinia.

36. TRAKEA • Nëpjesëncervikale, trakea ka këtoraporte: ngambrapa, gjatëgjithëgjatësisësësajtakon me ezofagun. • Ngapërpara me isthmusin e gjëndrëstiroide (iciliarrinderinënivelin e dyderitrekërcevetëparatrakeale), me muskujt infra-hioidedhenënjëpërqindjetëvogëlrasteshedhe me arterienthyroideaima, lateralishtkalontufaneurovaskulare e qafës. • Pjesatorakale e trakesë ka këtoraporte: • Ngambrapavazhdonraporti me ezofagun, madje midis tyrenësulcustrakeo - eso-phazealiskalonnervuslaringeusrecurensdhezinxhiriilinfonodulitracheales. • Ngapërparakalojnë musk. sternohyoiddhe musk. sterno thyroid, harkuiaortës (pjesahorizontale) dhedegëtqëdalinprejtij (truncusbrachio-cephalicus, arteriacarotiscommunis sin, arteriasubclavia sin.

37. Bronket. • Në nivelin e vertebrës IV thorokale, trakea ndahet në dy bronket kryesore (bronchi principalis dex et sin). Broku i djathtë paraqitet si vazhdim i trakesë. • Ai është më i shkurtër dhe më i gjerë, kurse broku i majtë është më i gjatë dhe më i ngushtë dhe formon me trakenë një kënd gati 900. • Nga niveli i bifukacionit, bronket drejtohen për në hilusin e mushkërisë përkatëse, duke patur raporte të ndryshme me anën e djathtë dhe të majtë. • Kështu, vendosja e arteries, venës dhe bronkut në anën e djathtë paraqitet BAV (bronku arterie venë), ku bronku qëndron sipër, poshtë tij vjen arteria dhe më poshtë vena pulmonare. • Nga ana e majtë, vendosja e këtyre formacioneve nga sipër - poshtë, paraqitet ABV (arterie, bronk, venë). • Pasi hyjnë në mushkëri, bronket vazhdojnë degëzimin e tyre të mëtejshëm duke formuar "pemën bronkiale".

40. Bronket. • Kalibriityresavjen e ngushtohet, duke shkuarnëdrejtimtëperiferisësëmushkërisë. • Secilingabronketkryesorendahetnë 4 degëventraledhe 4 degëdorsale. • Vetëmbronkukryesorianëssëdjathtë, jepdegëpërpara se tëhyjënëhiluspulmonis, degë e cilaqëndronmbiarterienpulmonare. • Kjodegëshkonpërtelobiisipërmimushkërisësëdjathtë, dega e parëventraleshkonpërlobin e mesëmtëmushkërisësëdjathtë, kursedegët e tjeraventraledhetëgjithadegëtdorsaleshkojnëpërtelobiiposhtëmimushkërisësëdjathtë. • Te mushkëria e majtë, njedegëventraleshkonpërlobin e sipërm, kurse tri degëtventraleqëmbetensëbashku me degëtdorsaleshkojnëpërlobin e poshtëmtëmushkërisë.

41. Trakeadhebronket. • Bronketintrapulmonarendryshojnëngabronketkryesoredhengatrakea, pasikërcet e tyrekanëformëunazoredhejoformën e gërmës "U". • Degëzimiityrevazhdontëruajëtënjëjtinndërtim, derisaarrinkalibrin 1 milimetër, kunukgjëndet me kërcdhe as gjëndramukoze, kurseepitelivibratilvazhdontëruhet, pokështudhemusklatura e lëmuar, fijet e sëcilëskanëdrejtimcirkular. • Tkurrjet e kësajmuskulaturebëjnëngushtimin e bronkevegjatëkrizavetëastmësbronkiale. • Duke vazhduarmëtejvijnëbronkiolet, kalibriitëciliteshteafërsisht 0,5 mm.

42. Trakeadhebronket. • Këtopërbëjnëdegëziminfundortëpemësbronkialeqëarrintelobusipulmonar, brëndatëcilitdegëzohetnëbronkioleterminale. • Secilibronkiol terminal vazhdonndarjen e tijnëbronkiolerespiratores, prejtëcilëve do dalin 2-3 gypaalveolare, tëcilët pas njëzgjerimi, shkojnë e përfundojnënëqeskatalveolare, pratekalveolat e mushkërive, tëcilatpërveclidhjesqëkanë me bronket, komunikojnëedhe midis tyre. • Bronkioli respirator, duktuli alveolar dhesakuli alveolar, sëbashkuformojnëacinusin, qëështënjësiastrukturaledhefunksionale e mushkërisë.

43. Mushkëritë. • Janëorganeçiftetëfrymëmarrjesqënëtërësinë e aparatit respirator, plotësojnërrugët e frymëmarrjestëpërshkruaramësipër. Nëpamjen e jashtmengjasojnë me konin. • Mushkëria e djathtëparaqitetmë e shkurtërdhemë e gjërëpërshkaktështypjesqeushtronnëntëmëlcia, kursemushkëria e majtëparaqitetmë e ngushtëdhemë e gjatëpërshkaktështypjesqëibënasajzemra. • Nëtëdallohetmaja (apex), baza (bazis), tri buzë, margo anterior, margo posterior, margo anterior dhe tri faqe, faciassternocostalis, faciesdiafragmatikedhefaciesmediastinalis. Nëmajat e tëdymushkërivedallohetsulcusa, subclavia. Bazatmbështetenmbidiafragmë. • Buza e përparme e mushkërisësëmajtëparaqitetndryshengabuza e përparme e mushkërisësëdjathtëpërshkaktëpranisësëzemrës. • Buza e pasme e tëdyjamushkëriveparaqitet e rrumbullakosur, nëndryshimngabuzët e tjeraqëjanëtëmprehta.Nëbuzën e pasmetëmushkërisësëdjathtëdallohetgjurmaqëlëezofagu, kursenëbuzën e pasmetëmushkërisësëmajtë, dallohetgjurmaqëshkakton aorta torakale.

45. Mushkëritë. • Nëfaqensternokastaledukengjurmëtqëlënëbrinjët. • Te mushkëria e djathtëdallohendyfisura, tëcilat e ndajnëatënë tri lobe: lobin e sipërm, tëmësëm e tëposhtëm. Te mushkëria e majtëdallohetvetëmnjëfisurë e cila e ndanatë me lobin e sipërmdhetëposhtëm. • Lobiisipërmimushkërisësëmajtëvazhdon me njëzgjatimsigjuhës. • Faqetmedialetëmushkërivequhenndryshefaqetmediastinale, pasishohinngamediastini. • Nëkëtofaqeshihetporta e mushkërisëapohiluspulmonis, kukalojnëbroku, arteriadhevenatmushkëroreqëformojnërrënjën e mushkërisë . • Kufijtë e mushkërivendryshojnëvazhdimisht, sidomoskufiriiposhtëmityreicilispostohetgjatëaktittëfrymmarrjes. Kështusipaslinjavetëndryshme, kufijtë e mushkëriveparqitensimëposhtë:

46. Mushkëritë. • Nëlinjënmamareajogjëndetnënivelin e buzëssësipërmetëbrinjës VII. • Nëlineaaxillaris media, nëbuzën e sipërmetebrinjës VIII. • Nëlineascapularis, kufiriiposhtëmimushkërisësëdjathtëarrinderinënivelin e hapësirës IX interkostaledhenëlineavertebraliskufiriiposhtëmisajarrinderinënivelinevertebrës X-XI torakale. Përsaipërketkufirittëposhtëmtëmushkërisësëmajtë, aivendosetnjëbrinjëmëposhtë se kufiriimushkërisësëdjathtë. • Vaskularizimidheinervimiimushkërive • Vaskularizimkryhetngaart.bronkiales (degëtëaortëstorakale). Gjakuvenozmblidhetnëv.bronkialestëcilatderdhennë v. azygos. Limfamblidhetnëlimfonodulibronkialesdheprejatyshkonnëductusthoracicus.

47. Pleura dhemediastini. • Pleura - ështënjëmbulesëserozeqëveshmuret e zgavrëssëkraharoritdhemushkëritë. • Sipasvëndevekushtrihet, ajomundtëpërcaktohetsipleurëparietale, e cilambulonmuretdhepleurëviscerale e ecilaveshmushkëritë. • Ndërmjetpleurësparietaledhepleurësviscerale, gjëndetnjëhapësirëapokavitet, iciliështëimbyllurnëmënyrëhermetikedhebrëndatëcilit ka njëpresionnegativqëndihmonhapjen e mushkërivegjatëinspirimit.

48. PLEURA • Pleura sterno-kostalis, veshngabrëndasternumin, brinjëtdhemuskujtinterkostale. Ajopërbënpjesënmëtëmadhetëpleurësparietaledhemundtëshkolitetlehtë. • Pleura diafragmatika-veshngasipërdiafagmënderinënivelin e centrumtendineum, kumbitëmbështetetzemra me perikardin. • Pleura mediastinalis, kalonpërpara-mbrapangasternumitefaqjaanësore e trupavetëvertebrave. • Nënivelin e hilusevepulmonare, kalonnëpleurënviscerale duke formuarmesopneumonium.

50. PLEURA • Pleura viscerale,jovetëmimbulonmushkëritë, porajofutetedhenëfisurat e tyre duke bërëedhendarjen e lobevetëtyrenganjëritjeri. • Kalimiipleurësvisceralenëpleurënparietalebëhette radix pulmonis, duke formuarmesopneumonium, këtungapërpararrënjëssëmushkërisëkalonnervifenik, kurseprapasajkalonnervivag.Pleuravisceraleështë e lidhurngushtë me parenkimën e mushkërisë, nga e cilanukmundtëshqitet. • Pleura parietale, sipasvëndevekukalon, ka marrëdheemrin, cupola pleurare, pleura sternocostalis, pleura diafragmaticadhe pleura mediastinalis. • Kupolapleuralegjëndetmbimajën e mushkërisë 2-3 cm mbiklavikul. • Ajo ka raportngapërpara me art.venasubklavia, mbrapadhemedialisht me trakenëdheezofagun, kurselateralisht me muskujtskalenë.