730 likes | 1.32k Views
LEKSIONI III. ASISTENCA NË KIRURGJI. ASISTENCA NË KIRURGJI. Shtrimi në kirurgji Kirurgjia ambulatore Asistenca pre-operatore Asistenca brënda PACU Transferimi në repart Planifikimi i nxjerrjes nga spitali. Shtrimi në kirurgji.
E N D
LEKSIONI III ASISTENCA NË KIRURGJI
ASISTENCA NË KIRURGJI • Shtrimi në kirurgji • Kirurgjia ambulatore • Asistenca pre-operatore • Asistenca brënda PACU • Transferimi në repart • Planifikimi i nxjerrjes nga spitali
Shtrimi në kirurgji • Hapi i parë në organizimin e një shtrimi në ambientin kirurgjikal zhvillohet brënda dhomës së pranimit për shtrim. • Këtu kryhen procedurat që kanë të bëjnë me regjistrimin e të dhënave, gjeneralitetet e pacientit dhe mbushja e kartelës klinike. • Tri tipet e shtrimit janë: shtrimi ditor, kirurgjia ambulatore, shtrimi Day- Hospital.
Shtrimiditor • Shtrimiditor – pacientiqë ka nevojëpërnjëndërhyrjekirurgjikalepërgatitet me kujdesdhemë pas inënshtrohetoperacionit. • Mbasnjëkonvaleshence pas operacionit del ngaspitalikuijepenedhemjekimetqëduhettëbëjëgjatëkësajperiudhe. • Periudha e trajtimit pas daljesngaspitaliështëpërdisaditë, porsigurishtkëtu ka tëbëjëedhegjendja e tësëmurit. • Ambientet e njërepartijanë: dhoma e mjekimit, dhoma e mjekuttërojes, salla e pritjes, ambientetkuqëndronperdoneli, magazinat.
Shtrimiditor • Çdorepart ka dydhoma me tri osekatërshtretër. Çdoshtrat ka panelinkujanëtëvendosuroksigjeni, aspirimidhe prize elektrike. • Ambulatoriështëshërbimikujepetasistencaditore. • Objektivat e ambulatoritjanë: funksionimiifiltrit, vizitë e specializuarpërpacientëtqëmundt’inënshtrohenoperacionit, kontrolliipacientëveqëjanë duke u shëruar, ndjekjadhe pas operacionit.
Day hospital • Day hospital – Në origjinën e saj u krijua për kërkime diagnostike dhe më pas u mor edhe me procedura terapeutike dhe bën të mundur kryerjen e ekzaminimeve të përgjithshme ose specifike gjatë një dite.
Kirurgjia ditore • Day surgery - kirurgjiaditore. Përbënnjë variant kirurgjikalkumundtëkryhenprocedurakirurgjikale me anestezilokale me qëndrimnëspitalpër 2-3 orë, më pas pacientilargohetngaspitali. • Një day surgery përmbledhproceduratkirurgjikaledhediagnostiketëkryera me anestezidheparashikojnëqëndrim 24 orëdhedaljenngaspitaliditëntjetër.
Kirurgjia ditore • Day surgery parashikon tri hyrje: • Hyrja e parë – përmbledhpritjen, marrjen e tëdhënavetëpërgjithëshme, hapjen e kartelësklinike, vlerësimet e paraparaoperacionit. • Hyrja e dytë – parashikonverifikimin e kushteveklinike, ndërhyrjenkirurgjikale • Hyrja e tretë – ka tëbëjë me folloë-up (vazhdimin, ndjekjen) dhe me mbylljen e kartelësklinike.
Kirurgjiaditore • Në marrjen e të dhënave të përgjithëshme duhet që mjeku të vendosi një dialog me pacientin sipas një skeme të ngjashme që përfshin: • Të dhënat demografike të pacientit • Anamnezën familjare • Anamnezën fiziologjike • Anamnezën patologjike të shkuar e të tashme
Kirurgjia ditore • Tëgjithakëtotëdhënapërmblidhennëkartelënklinike e cilaparaqetnjëmjetshumëtëdobishëmpërpunën e përditshme. • Kirurgutiinteresonnësepacienti ka kryerndërhyrjetëmëparëshmekirurgjikale, sëmundjetqëmundtërrisinrrezikun operator dheprania e alergjivendajmedikamenteve. • Anamnezafamiljare do tëfokusohetpërtëkërkuarsëmundjetëmundshmefamiljaredhepraninë e faktorëvetëmundhsëmtërrezikutfamiljar. • Kështu p.sh. është e rëndësishmetëverifikohetdyshimipërndonjëneoplazi
Anamnezafiziologjike • Anamnezafiziologjike do tëvlerësojëzhvillimindheecurinë e lindjestëpacientit, ushqyerjen me qumështgjiriapojo, tegratëmoshën e menopauzës, numrin e fëmijëvedhemoshën e shtatzanisësëparë. • Këto element janëtërëndësishëm duke qenë se mundtëtregojnërezikun e njëgruajepërtëzhvilluar tumor tëgjirit. • Do tëmerretparasyshmënyra e jetesës, nëveçantipirja e kafesë, alkolit, llojiiushqimitdhepirja e duhanit. • Ngastudimetepidemiologjikeështësqaruar se disasubstancajanëtëlidhura me njërreziknërritjepërtëzhvilluarnjë tumor
Anamnezafiziologjike • P.sh. Carcinoma bronko-pulmonareështënërelacion me pirjen e duhanitashtusidhe carcinoma e vezikësurinaredheshumëllojetëtjeratumoreshmalinj. • Përdorimiikafesë ka lidhje me njërreziknërritjetëzhvillimittëkancerittëpankreasit, njëdietë e varfër me fibra, frutadheperime, shoqërohet me njëpërqindjetëlartëtëkanceritkolo-rektal. • Vesipërtëkonsumuaralkolnëmënyrëtëtepruarshkaktoncirrozënalkolikeosepankreatitinkronik.
Anamnezapatologjike • Anamnezapatologjikenalejontëgrumbullojmëtëdhënat e tëgjithasëmundjevepërparasëmundjesaktuale, ndërhyrjetkirurgjikaletëkryeradheshkakun e tyre. Është e rëndësishmetëmësohetnësepacientivuanngapatologjikardio-vaskulare, ngakardiopatiaishemikekronike. • Ështëthemeloretësqarohetnëse ka paturmëparë episode tëtrompozëssëthellëvenozeosetëembolisëpulmonaredhenësepacientiështënënterapi me antikoagulantë. • Nëgrumbullimin e tëdhënavetëanamnezëspatologjiketëtashme ka rëndësisimptomapërgjegjëseqë ka motivuardrejtimintekmjeku.
Anamneza patologjike • Nërast se simptomakryesoreështëdhimbja, ajoduhettëpërshkruhet me karakteristikat e saj. Po ashtuduhettëpyetetnëse ka kryerkontrolletëthelluaradiagnostike, ekzaminimelaboratorikeoseimazherike. • Pasipërfundontrajtiminnëspitaltësëmuritparadaljesijepetnjërelacion (fletëdalje) qëidrejtohetmjekuttëfamiljes. • Nëkëtërelacionpërshkruhetgjithçkaqëisëmuri ka kryernëspital, komplikacionetnëse ka patur, terapinëqë ka bërëdhe se çfarëduhettëvazhdojë.
Kirurgjia ambulatore • Mundësiaklinike, organizativedhe administrative e kryerjessëndërhyrjevekirurgjikale ka krijuar “kirurgjinëambulatore” krakteristikakryesore e sajështë se ndërhyrjetkirurgjikalekryhennënanestezilokaledhe se pacientimundtëdalingaspitali pas operacionit. • Kirurgjiaambulatoreduhettëkarakterizohetnga element tëveçantëqë e karakterizojnëatë.
Asistencaperioperatore • Asistencaperioperatore – nënkuptonbashkësinë e praktikavesanitareqëkanësiqëllimsuperimin e traumëskirurgjikale me rikthimtëpacientitpak a shumënëgjëndjenormale. • Faza pre operatore – fillon fill pas shtrimitnënjërepartkirurgjikaldhe ka siobjektivtëparëtëklasifikohetndërhyrjakirurgjikale. • Këtomundtëjenë: Diagnostike, curative, riparuese, rikonstruktiveoseestetike, palliative. • Sjellja e personelitmjeksordhepërgatitja e tësëmuritvarjojnënëpacientëtëndryshëmdhengallojiindërhyrjeskirurgjikale.
Faza pre operatore • Përgatitjapëroperacionpërfshinnjëkompleksmasashqëkanëpërqëllimtërisinqëndrueshmërinë e organizmitndajtraumësoperatoredhetënormalizojëfunksionin e çrregulluartëorganevedhesistemevetëndryshme, duke zvogëluarnë minimum rrezikun e operacionit. • Nëprocesin e përgatitjes pre operatoreështëirëndësishëmgjithashtuparandalimiiinfeksionitkirurgjikal. Përgatitja pre operatoreështëindividualepërçdotësëmurë. • Përtëvlerësuargjendjen e tësëmuritdhepërtëekuilibruarfunksionin e organevedhetësistemevetëndryshmetëorganizmit, është e nevojshmeqëtënjihetmirëgjendjafunksionale e secilitprejtyre.
Faza pre operatore • Përkëtëqëllimhartohenedheprotokollepërekzaminimetqëduhenbërëpërllojetëndryshmeoperacionesh. • Shumëinevojshëmnëfazën pre operatoreështëinformacioniisaktëdhegjendja e pacienti, aspekteqëpërbëjnëatëqëquhetlejepërtëkryeroperacionin. • Praduhettëdihetmjaftmirëgjithçkaparaoperacionitdhenëmënyrëtëveçantëedhekomplikacionet. • Planiiasistencës pre operatoreështëifinalizuarnëpërgatitjen e pacientitpërndërhyrjenkirurgjikale.
Faza pre operatore • Ekipimjeko – infermierorduhettëeleminojënëmaksimumankthet, frikën e pacientitqëlidhet me tëpanjohurën, vdekjen, edhe me humbjen e përkohëshmeosetëvazhdueshmetëaktivitetit professional. • Duhetngaanatjetërtëverifikojërolin e familjarëveosetëpersonavetëtjerëqëmundtandihmojë. Këtorealizohenqyshnëtakimin e parëqëbënkirurgu me pacientindhefamiljarët e tij. • Gjithashtukirurguduhettëdiskutojëçdoprocedurëkumundtëndihmojnëdhefamiljarëtsi p.sh. dhurimiigjakutprejtyre.
Faza pre operatore • Kontrolliifunksionimittë ap. respirator ështëinjërëndësieprimaresepsenëbazëtëtijkryhetedhenjëkontrollmëimirëianestezizë. • Gjendjakardiovaskulareduhettëshikohetmëkujdessepselejontëstabilizojënevojat e oksigjenit, lëngjevedhetësubstancaveushqyese. • Kontrolliifunksionithepato renal ështëirëndësishëmpërvlerësimin pre anestetikdhepëreleminimin e toksinavengaorganizmi.
Faza pre operatore • Prania e çrregullimevetëmetabolizmit hormonal osetëçrregullimevetëmundshmeimunologjikemundtëkushtëzojëndërhyrjenkirurgjikaleoserikuperimin pas operacionit. • Interferencadhebashkëveprimifarmakologjik me agjentëtanestetikduhett’isugjerojnëpersonelittëkenëkujdesnëpërdorimin e ilaçeve. • Sëfundiinjërëndësietëmadheështëdheproblemiialrgjive. • Edukimi pre operator ipacientitkonsistonnësqariminqëibëhetatijmbimanovratqë do tëkryhennëfazën pre operatoredhenërikuperimin pas operacionit.
Ndërhyrjetinfermieristike • Ndërhyrjetinfermieristike – nëkëtëfazëjanëtëorientuaratëparandalojnëkomplikacionet e lidhura me ndërhyrjetkirurgjikale. • Nëvitet e funditështëparëqënuk ka qënëgjithmonëinevojshëmeleminimiimarrjessëlëngjeveoseushqimitpërnjëkohëtëgjatëpërparandonjëndërhyrje. • Par njëndërhyrjekirurgjikalekëshillohettërihet pa ngrënënjënatëparadhetëmosmerrenlëngjerreth 4 orëpërparamanovraveqëkryhennënanestezitëpërgjithshme. • Kurkryhetndërhyrjegastrointestinaleoseendoskopike, jovetëmqëkëshillohettëmosmerretushqim, porkëshillohetdhepërgatitjeintestinale. • Qëllimiipërgatitjesështëaiizvogëlimittëpranisësëbaktereve pa provokuardëmtime.
Faza post - operatore • Me asistencë post operatorekuptohetbashkësia e proceduravetëndryshmeqëkryhenpikërishtmbasoperacionit. • Më pas pacientikalonnëdhomën e zgjimit. • Me kalimin e vitevedhomat e zgjimitkanëdemonstruarvlerëndhenevojën e njëpërgatitjetëpersonelitqëpunon me të. • Këtostrukturajanëtëvendosurapranëzonëssëoperacionit (salla e operacionit). • Përgjegjësia e transferimittëpacientitngasalla e operacionitnëzonën e kurimit (reanimacion) mbasanestezisëbiembimjekunanestezistdheinfermieren e specializuar.
Faza post - operatore • I sëmuritransferohetngashtratiioperacionit me karrocënnëformështrati, me lëvizjetëkujdesshmedhetëngadaltë. • Pranëtësëmuritqëndronmjekuanestezisticilindjeketapat e zgjimit, mjekukirurgqëshikondrenazhet se sifunksionojnëdhepozicionin e tyre, sidheinfermierjaqë me kujdesin e sajikrijonkushtetëngrohta duke e mbuluarmirë.
Planiiasistencësinfermierore • Ështënjëstrukturëspitalore e specializuarpërmonitorimin e vazhdueshëmtëpacientëvekirurgjikal • Pranimidhevlerësimiprimar • Vlerësimiiatijqë do tëoperohetparashikonngaana e ekipittëinfermierëvevlerësimin e funksionevekardiorespiratore, frymëmarrjesdheqarkullimit, frekuencarespiratore, pulsi, TA, saturimii O2. • Ngaanatjetërpërgatitetnjërelacionklinikngaana e anestezistitdheinfermieritqëpërmbaninformacionerrethperiudhësperioperatore.
Vlerësimi sekondar • Vlerësimisekondar – konsistonnëvlerësimin e kujdesshëmtëpacientitsipasskemaveprecizetëpërcaktuaramëparë. • Nëçdorastkryhetpërherëtëparëvlerësimiifunksionit respirator. • Monitorimiifrekuencësdheiritmitkardiak, përveçmatjessëtensionit arterial nëfillimkryenmatjen e temperaturëssëtrupitpërtëvlerësuarsisteminkardiocirkulator.
Vlerësimi sekondar • Funksioniiveshkavemundtëmonitorohet me anëtëllogaritjessësasivetëlëngjeve, kontrollittëdiurezës, ndërsaajoneurologjikekonsistonnëstabilizimin e vigjilencëssëpacientit, reaksioninndajstimujvedhegjendjesrealetëndërgjegjes. • Kompletimiikësaj faze realizohet me anëtëqënitivëmendshëmndajpranisësënjëtubidrenimi, tëngjyrës e tësasisëtëdrenuartëurinës.
Faza e kontrollit • Faza e kontrollit – InfermieriduhettëdrejtojëasistencënbrëndaPACU (post anestezi care unit)derinëmomentinkurpacienti do tamarrëveten pas anestezisë, dhemundtëparaqesëshenjashenjajetësorestabilizimi pa hemoragji. • Vëzhgimi do tëbëhetpërtëpaktënçdo 15min. nërasttëkushtevejokritikedhepërmbledhkontrollin e O2tëvolumitdhetëregullsisësëpulsit. • Nëbazëtëvlerësimevetëkryeravendosettëprocëdohet me manovraosendërhyrje. • Tëgjithakëtoprocedurangaanatjetërkanësiqëllimtëstabilizojnëdiagnozën e saktë, poredhetëvlerësojnëmomentin e saktëpërtëkryer PACU.
Komplikacionet e menjëherëshmembasoperacionit • Vlerësimi dhe kontrolli infermieristik duhet të jenë të orientuara në; • identifikimin, • parandalimin dhe • trajtimin e komplikacioneve mbas operacionit.
Obstruksioniirrugëvetëajrit • Obstruksioniirrugëvetëajrit – Bëhetfjalëpërnjëgjendjeqëlidhet me hipoventilimin e mushkërive, qëçonnëreduktimin e O2dhesirrejdhojëkemishtimin e dioksidittëkarbonitnëgjak (ipercapnia). • Diagnozakryhetfalëvlerësimittëshenjavepatognomonikesi: kontraktimimuskulorinterkostal, lëvizjeasimetriketëthoraxitdheabdomenit, cianozë, respirimishpejtë me zhurmëdheiparregullt. Infermieriduhettëbashkëpunojëgjatëpërgatitjes, tëstimulojëtëmarrëfrymëthellë. • Paqëndrueshmëriakardiovaskulareështënjëngakomplikacionetmëtëshpeshta pas operacionit.
Hypotensioni • Hypotensioni – ndodhnë 3% tëpacientëvedheidentifikohetsinjërënie e shpejtëprej 20% tëpresionittëgjakut. • Kjomundtëndodhëngahumbjet e gjakut, hipoventilimi, ndryshimiipozicionit, infarktiimiokardit, emboliapulmonare. • Shënjatklinikepërmbledhinpulsin e shpejtëdhefiliform, dizorientimin, lëkurën e ftohtëdhetëzbehtë. • Tronditjahipovolemikeshkaktohetmëshpeshngahemoragjitëdhedehidrimi. • Si rrjedhojëkeminjëlëkurëmëtëftohtëdhemëtëlagësht, frymëmarrjemëtëshpeshtë, çarjetëbuzësdhegjuhës, pulstëdobët. • Marrja e medikamenteveosevetëanesteziapërbënnjëshkakqëvështirësonkëtëgjendje.
Hemoragjia • Hemoragjiaështënjëkomplikacionirrezikshëmmbasoperacionit. • Hemorragjitëklasifikohennëtëpara, nëtëdytadhetëtreta (forma e lehtë, e mesme e rëndë). • Kyklasifikimbëhetnëlidhje me momentin e gjakrrjedhjes (humbjes), osenësallën e operacionitnëorët e parambasoperacionit, osembas 24 orësh pas operacionit. • Hemoragjiamundtëjetë e brendshmeose e jashtme. • Gjakuështëierrëtdheitrashënërastin e gjakutvenozdheikuqnërastin e gjakut arterial.
Hemoragjia • Shkaqetqëçojnënëhemoragjijanëtëshumtasi p.sh. lëshimiiligaturësvaskulare, dëmtim vascular ipadalluargjatëinterventitngafaktorëplazmatikëtëkoagulimit (hemophilia, defiçitiivit. K, koagulopatingaantikoagulantë, trombocitopeniaetj.). • Nëdisatësëmurë pas operacionituletkoagulabilitetiigjakutdheshfaqetprirjapërhemoragji. • Njënga format e shpeshtatëuljessëkoagulimittëgjakutqëhaset pas operacionitështëfibrinolizaqëkarakterizohet me moskoagulimtëgjakut, sirezultatishkrirjessëfibrinës.
Hemoragjia • Nëgjakunqarkullues ka faktorëfibronolitikëdheantifibronolitikë, tëcilëtkurndodhennëekuilibërndërmjettyrenukndikojnënëkoagulimin e gjakut. • Operacionimundtaprishëkëtëekuilibër duke aktivizuarfaktorëtfibrinolitikë. • Hemoragjia post operatoreështëpasojë e uljessëkoagulabilitetittëgjakut. • Ajomuntëshfaqetnëplagënoperatoreosemundtëgrumbullohetnëkavitetdheinet e otganizmit. • Nevojatpërgjak do tëpërcaktohennëvarësitëgjëndjessëpërgjithshmetëtësëmuritdhekuadritlaboratorik, nëse ka anemi.
Hipertensioni • Hipertensioni – ndodh menjëherë pas operacionit dhe shpesh është i lidhur me; • dhimbjen, • hipoterminë, • mbingarkesën kardiake. • Në këtë rast jepen diuretikëdhe nëse i sëmuri është i njohur si hipertonik i jepen antihipertensiv.
Hipotermia • Hipotermia- vazhdontëjetënjëkomplikacionqënëshumicën e rasteveneglizhohet duke qenë se nukpërbënrreziktëdrejtpërdrejtëpërjetën e pacientit, ngaanatjetërështëshkakqëshkakton stress dheankth. • Dhënia e ilaçeveipotensivëdhetëneurotropevepërbënshkakun e parëtëhipotërmisëgjatëdhe pas operacionit. • Sëbashku me mjekun, infermieriduhtetëmonitorojëparametrathidroelektrolitikëqëmundtëpërfshihennëkëtë. • Hipotermiamundtëndodhëtekpacientëtqëkryejnëoperacionekukaviteti abdominal qëndronihapurpërnjëkohëtëgjatë
Hipotermia • Konveksioniinxehtësisëkryhetnëpërmjetqarkullimit intestinal tëgjakutdheavullimittëujitnësipërfaqetperitonealedhe visceral. • Nëperiudhën post operatorehipotermiandikonnegativishtnëprocesin e koagulimit duke zgjaturkohën e koagulimit. • Monitorimiikujdesshëmitemperaturës central tëpacientitnësallën e operacionitështëidomosdoshëm. • Trajtimiihipotermisëbëhet duke dhënëperfuzioneintravenozetëngrohtaoseproduktetëgjakut. • Nëdhomën e zgjimitpacientimbulohetmirëdheivendosenborsatëngrohta.
Aritmitë • Aritmitë – kanënjëfrekuencëtëulët, porsigurishtpërbëjnënjëkushttërrezikshëmdhetëshpeshtënëpacientëtkardiopatë. • Përkëtëarësyemonitorimiivazhdueshëm ka siqëllimdheidentifikimin e këtyrendryshimevetëritmit. • Zakonisht pas çdooperacionivërehettakikardidhendryshimetëmoderuaratëpresionit arterial qënukkanëndikim negative nëorganizëm. • Pornëdisaraste, nëperiudhën post operatorevërehenndryshimetëshprehurahemodinamikeqëmundtëjapininsuficiencëkardio-vaskulare acute. • Si shkakityre, nëdisarastemundtëjenëndërlikimetëndryshmekirurgjikesi peritonitis post operator, hemoragjia post operatore.
Ndjesia e të vjellurit dhe të vjellat • Ndjesia e tëvjelluritdhetëvjellat – janësimptomamëtëshpeshtagjatëdhe pas operacionit. • Origjina e këtyreshqetësimevemundtëjetë e ndryshme. • Nëseisëmurinukështëivetëdijshëm, infermieriduhettëgarantojëmbrojtjen e rrugëvetëfrymëmarrjespërtëevituaraspirimin e përmbajtjesgastrikenëdegëzimintrakeo-bronkial. • Duhenevituarlëvizjet e shpejta. • Terapia ka siqëllimtëzvogëlojësimptomat pa idhënëefekteanësorepacientit. • Njëdukuriqëndeshet pas operacionitnëkavitetin abdominal, ështëpareza e stomakutdhe e zorrëve.
Ndjesia e tëvjelluritdhetëvjellat • Tësëmurëtankohenpërdhimbjeabdominaledhemoseleminimtëgazrave. • Mëvonëfillojnëedhetëvjellat. • Kurbarkufryhetshumëdhediafragmangrihetlart, vështirësohetedhefrymëmarrja. • Gjatëaskultimittëbarkutnukdëgjohetperistatika e zorrëve. Përtëluftuarparezëngastrointestinalendihmonboshatisja e stomakut me sondëgastrike. • Njëkohësishtnxitetperistatika e stomakutdhe e zorrëve duke përdorur me rrugëparenteralepreparateqërrisintonusin e muskulaturëssëtyre, perfuzione me preparatetëkaliumit.
Ndjesia e tëvjelluritdhetëvjellat • Zakonishtditët e para pas operacionittësëmurëtnukhanëdhekjoçonnëpakësimin e sekrecionevesalivare, sirezultat flora mikrobiale e gojësmerrzhvillimtëmadhdhemundtëshfaqenndërlikimetëndryshmesi, stomatit, parotid, etj. • Përtëparandaluarkëtëbëhetpastrimigojës me tretësiraantiseptike. • Nëtësëmurët e operuarushqimingagojafillonmbasiisëmuri ka eleminuargazrat (prafillonperistatika), nëfillimushqimilëngshëm, ipërvetësueshëm, ipasur me proteinadhekaloritëmjaftueshme.
Ankthidhedhimbja • Ankthidhedhimbja – disorientimi, konfuzionimendordhepagjumësiajanëçrregullimet e proçeseve pas operacionitsipasojë e mbetjesnëorganizëmtësubstancaveanestetike. • Megjithatë problem kryesornëorëtqëvijojnëoperacionin ka tëbëjë me krijimin e njëgjendjeankthi. • Sigurishtnjëngashkaqetkryesoretëankthitështëdhimbja. • Sistemet e kontrollit pas operacionitjanë p.sh. infiltrimiianestezisëlokaleosepërdorimiimedikamenteveqëulindhimbjen.
Ankthidhedhimbja • Nëbazëtëdisastatistikave, shpeshtësia e numrittëmadhtëpersonaveqëmanifestojnëdhimbje pas operacionitështë e lidhur me njëtrajtim jot ë mjaftueshëmanalgjezik. • Gjithësesi, kushdoqoftëarsyeja, disa persona qëijanënënshtruaroperacionitvuajnë, ankojnëdhimbje pa ndonjëarsyemadhorekonkrete. • Kjopërfaktin se dhimbjapritet pas operacionitpërveç se ështëplagaoperatoreështëedhekomponentipsikosocial.