Af hverju og hvernig?

1. Af hverju og hvernig? Jónína Guðjónsdóttir geislafræðingur

2. Af hverju? • Nema sjúklegar breytingar áður en útlit breytist • Mæla starfsgetu • Nema breytingar á lífefnafræði • Hvernig? • Geislavirkar samsætur haga sér eins og hinar • Notum efni með ákjósanlega eiginleika

4. Mæla starfsemi líffæra – upptaka ogútskilnaður www.gehealthcare.com

5. Mæla starfsemi líffæra – hlutfallsleg upptaka http://www.miegermany.de/dmsa.jpg

6. Mæla starfsemi líffæra - upptaka http://www.miegermany.de/dmsa.jpg

7. Greining góðkynja frá illkynja Af: www.petscaninfo.com

8. Óbreytt útlit en breytt starfsemi Af: www.petscaninfo.com

9. Af hverju? • Starfrænar upplýsingar sem eru umfram það sem útlitið eitt getur sagt okkur.

10. Af hverju? • Nema sjúklegar breytingar áður en útlit breytist • Mæla starfsgetu • Nema breytingar á lífefnafræði • Hvernig? • Geislavirkar samsætur haga sér eins og hinar • Notum efni með ákjósanlega eiginleika

11. Samsætur www.ims.uaf.edu/isotopes/ class/whyIsotopes.html

12. Samsætur www.hh.schule.de/.../ isotope/Isotope.html

13. Massatala og sætistala Massatala Sætistala

14. Geislavirk efni • Þeir eiginleikar sem skipta mestu eru • tegund útgeislunar (, ,  ) • orka geislanna • helmingunartími

15. Agnageislun – α

16. Agnageislun –

17. Positron • Emission • Tomography http://www.bioteach.ubc.ca/Biomedicine/LookingInsideTheBody/

18. Rafsegulgeislun - γ http://www.hpwt.de/Kern2e.htm

19. Orka geislunar • Næg til að komast út úr manneskjunni > 50 keV • Ekki of mikil, þarf að víxlverka við kristal myndavélar < 300 keV

21. Helmingunartími

22. Effective half live • Ákvarðast af • Helmingunartíma efnis • Hve lengi er efnið á leið úr líkamanum • ≈ jafnlangur rannsóknartíma

23. Æskilegir kostir • Auðvelt í framleiðslu og flutningi • Ekki hættulegt efnafræðilega • Geta tengst inn í efnasamband án þess að breyta líffræðilegum eiginleikum þess

24. Frumefni • Gallium

25. Ísótóp bundinn við áhengju

26. 99mTc pittsford.monroe.edu/.../ rountree/stumods.htm

27. http://www.dialogselect.com/intranet/samples/PharmDrugApprovals.htmlhttp://www.dialogselect.com/intranet/samples/PharmDrugApprovals.html • Tetrofosmin (MYOVIEW)

28. Hvörf 99mTc 140 keV

29. 99mTc • safnast í • skjaldkirtil, munnvatnskirtla, æðaflækjur hvelhola, magaslímhúð og brjóstvef • skilst mest út um nýru og meltingarveg • ristill fær mesta geislun (critical organ) • fer í gegn um fylgju og skilst út með mjólk • dreifingu er breytt með áhengjum

30. Aðrir ísótópar, dæmi: • 123I & 131I - skjaldkirtilsrannsóknir • 67Ga- mjúkvefjaæxli og sýkingar • 201Tl- hjartarannsóknir • 111In- sýkingar o.fl. • 133Xe- öndunarvegur • 18F- æxli og efnaskipti

31. Aðrir ísótópar, dæmi: • 123I & 131I159 / 364keV (&β) 13.2h /8.1 d • 67Ga 93, 185, 288, 394 keV 78h • 201Tl 69, 83 (167, 135) keV 73h • 111In 173, 247 keV 67h • 133Xe 81keV (&β)5.3d • 18F β+ (511keV γ ) 109.7min • 99mTc 140 keV 6h

32. Kjarnaofn • Samruni • n skotið á stöðuga kjarna • 99Mo (gert úr 98Mo) • 133Xe (gert úr 132Xe) • Klofnun • n skotið á þunga kjarna • til verða u.þ.b. helmingi léttari efni + fleiri nifteindir • 99Mo (úr 235U eða 239Pu)

33. Hringraðall http://www.symbiosisonline.com/feb05_cancer.htm • Hlöðnum ögnum hraðað • p, 21D, 32He, 42He • orka þeirra verður næg til að yfirvinna fráhrindikraft kjarna • 18F (úr 16O + 3He) • 67Ga (úr 68Zn + p)

34. Geislageitur • Móðurefni framleiðir skammlífara dótturefni • Auðvelda notkun skammlífra efna fjarri framleiðslustað

35. Geislageit • Molybdenum • Bundið álsúlu • Hrörnar stöðugt í Tc • Tc skolað af með saltvatni • Dótturefni • Efnafræðilega frábrugðið • Auðvelt að skilja frá

37. Hvernig? • Með geislavirkum efnum sem hafa • Áhugaverða líffræðilega dreifingu • Hæfilegan helmingunartíma • γgeisla með hentuga orku • Auðveld í framleiðslu

38. Takk fyrir