850 likes | 2.11k Views
NİSTAGMUS ve TEDAVİSİ. Dr.Arzu Taşkıran Çömez. * Latince snusti : uyuklamak. * Yunanca nystagmos ; Uyuklama nystazein :Uyuklamak (içki sonrası ya da aşırı yorgunlukla başın öne düşmesi). Gözün istemsiz verti k al horizontal veya torsiyonel hareketi Danseden gözler
E N D
NİSTAGMUS ve TEDAVİSİ Dr.Arzu Taşkıran Çömez
*Latince snusti: uyuklamak *Yunanca nystagmos; Uyuklama nystazein:Uyuklamak (içki sonrası ya da aşırı yorgunlukla başın öne düşmesi)
Gözün istemsiz vertikal horizontal veya torsiyonelhareketi Danseden gözler Silkinen, sıçrayan, sallanan gözler
Nistagmus sıklığı: -1/1000 -1/670 -Fiksasyon anomalileri -Uzayda yanlış ve eksik oryantasyon Etiyoloji ?
Göz hareketlerinin kontrolü; -Göz , -Oksipital kortex, -Beyindeki görme merkezleri, -Frontal lob, -Serebellum, -Beyin sapı, -Kafa çiftleri arasındaki etkileşimle sağlanır.
-Göz Hastalıkları -SSS Hastalıkları -KBB Hastalıkları *Oftalmolog *Nörolog *KBB doktoru
Nistagmusun belirtileri: -Görme -Özel baş pozisyonu -Cisimlerin hareketli görülmesi (osilopsia) -Baş dönmesi ve titremesi
Nistagmusun özellikleri: * Hızı ve amplitüdü: Hızlı - yavaş -Hareketin gözde yol aldığı mesafenin genişliği, yani titreşimin gerçekleştiği hareket alanına amplitüd, Bu hareketin birim zamanda oluş sıklığına frekans denir.
-Nötral bölge “null point” (Sağ-sol-konverjans)
İsimlendirme -Pozisyon: * Primer pozisyonda * Bakış yönüne göre değişen -Tip:* Penduler (sarkaç) * Jerk(sıçrayıcı) -Yön : * Sağa/sola/yukarı/aşağı vuruşlu -Hız:*Ani /yavaş -Düzlem:* Yatay/dikey/rotatuar/karma
- İki göz hareketi arasındaki ilişki*Konjuge *Dissosiye -Tek göz –Çift göz -Etiyoloji: *Duyusal * Motor
Nistagmus sınıflamaları 1-Fizyolojik - Patolojik 2-Başlangıç zamanına göre -Erken başlangıçlı :Konjenital - İlk 6 ay -Geç başlangıçlı : Edinsel - >6ay (MS, Vertebrobasiler sistem iskemisi)
3-Kaynaklandığı sisteme göre:VOCAL Vestibuler Oküler Cerebellar Ataksik (MS) Lateral gaze (End point-Optokinetik-Fizyolojik)
Fizyolojik Nistagmus: >40 derece lateralbakış • 30SN. • -Erken faz: Yavaş *Kas-tendon -Geç faz:Hızlı *Beyin
2-Aşırı bakış nistagmusu: * Dışa bakışta sıçrayıcı * Normalpopulasyonda % 60
3-Optokinetik nistagmus:Sıçrayıcı. -Barany silindiri -Normal kişide oluşur. -Bebeklerin görmesinin ölçülmesinde -Bilinçli olarak görmesini gizleyenlerde
Patolojik Optokinetik Nistagmus -Asim. Cevap varsa, -Homonim alan defekti varsa, -Hızlı faz kaybolmuşsa; SEREBRAL HEMİSFERDE LEZYON ŞÜPHESİ+
4-Vestibuler N: DKY’a sıcak-soğuk su -Soğuk su: Lezyon karşısına -Sıcak su: Lezyona doğru * 2 göz arası fark varsa -labirentit -6.ks hast -Serebellopontin tm * Vertigo +/- Bulantı +/-
-En sık ---- Öykü!!! -Yatay- sarkaç -6-8hf -Kalıtımsal -%80-90 görme kaybı+ *Konjenital idiyopatik nistagmus? *-albinizm -aniridi -optik sinir hipoplazisi -akromotopsia -konjenital katarakt -koloboma -prematüre retinopatisi KONJENİTAL N. (=Erken başlangıçlı N)
LATENT NİSTAGMUS: -Gözlerden biri kapatıldığında ortaya çıkar. -Sıçrayıcı -Konj.ET
GEÇ BAŞLANGIÇLI NİSTAGMUS Titreşim// Göz hareketi > Nistagmus +/- Vertigo, başdönmesi -Vestibuler Hastalıklar -Kafa travması -MS -Kafa içi tm
SANTRAL VESTİBÜLER NİSTAGMUS - SSS ve serebellar sistem bulguları+ -Vertigo, bulantı, kusma, işitme kaybı +/- - -Sabit- fiksasyondan etkilenmez.
WALLENBURG SENDROMU(=LATERAL MEDULLER SENDROM) -Vertebral arter -PİCA oklüzyonu -Yüzde aynı tarafta ağrı/dokunma - -Gövde ve bacaklarda karşı tarafta ağrı/ısı - -Aynı tarafta Horner send. -Aynı tarafta bacaklarda ataksi -Dizartri, disfaji
OKÜLER LATEROPULSİYON Gözler vertikal vuruşlar süresince lezyon tarafına doğru oblik deviasyonlar yapar. Lezyonun karşısına doğru vuruşlar hipometriktir ve göz takibi bozuktur. Lezyon tarafına doğru vuruşlar hipermetriktir ve göz takibi normaldir.
-oküler dismetri -overshoot, hipermetri -undershoot, hipometri
PERİFERİK VESTİBULERNİSTAGMUS - Vestibulookuler refleks asimetrisi. -Yavaş erken faz: Patolojik hareket. -Hızlı düzeltici faz: Sağlam tarafa doğru. Şuur açık olmalı! -Uykuda kaybolur.
-Gözler hızlı fazın olduğu yöne dönerse (Alexander kanunu) -Fiksasyonla -Sağlam kulak üzerine yatılırsa -Valsalva, kafa sallama, hiperventilasyonla değişir. -Vertigo+/- bulantı+/- =Akut Vestib. Send. -İşitme kaybı, tinnitus+- -Nörolojik bulgular yok.
Evre 1 =Hızlı faz yönünde nistag+ (Lezyonun karşı tarafı) Evre 2 =Primer pozisyonda nistagmus+ Evre 3 =Yavaş fazın yönünde nistagmus +
VERTİKAL NİSTAGMUS: Yukarı vuruşlu:-Primer yavaş faz aşağı, - Ani düzeltici faz yukarı. Foramen magnum çevresi lezyon Aşağı vuruşlu:-Yavaş faz yukarı, -Hızlı faz aşağı. Barbitürat, fenotiyazin, dilantin intoks., Serebellar hastalık
HORİZONTAL N. -labirentit -lateral serebellar lob lezyonu -dışa bakışla atran nistagmus -m.skleroz
PERİYODİK ALTERNAN NİSTAGMUS (PAN) -Binoküler- Konjuge -Primer pozisyonda spontan, vertigo- -Horizontal, siklik hareket -10sn.kaybolur....90sn artan/azalansıçrayıcı -10sn. aşağı vuruşlu min...90sn. ters yöne sıçrayıcı
Sebep; -Arnold Chiari malformasyonu -Dejeneratif spinoserebellar hastalık -MS, JCS, ataxia telenjiektazi, nörosy, -Hepatik ensefalopati, travma, SSS iskemisi -Antikonvülsan ilaçlar Tanı: MR (Post.fossa)
GAZE EVOKED NİSTAGMUS (GEN) (BAKIŞLA ARTAN NİSTAGMUS) -Fizyolojik olabilir. -Patolojik GEN: *2 bakış yönünde asimetrik nistagmus+ *Nistagmusun amplitüdü artar. *40derecelik bir bakış alanındaki yavaş faz lineer değildir. (N’de yavaş fazın hızı giderek artar ya da azalır.)
GAZE-PARETİK NİSTAGMUS -Kas güçsüzlüğü -Egzantrik bakış devam ettirilemez. *Santral bakış felci *Miyastenia Gravis *Guillian Barre send.nun Miller Fisher varyantı
İLACA BAĞLI NİSTAGMUS > -Antikonvülzanlar, Antidepresanlar, -Alkol, -Aminoglikozidler, -NSAİİ, aspirin,….
HORİZONTAL ROTATUAR NİSTAGMUS (HRN) - SSS hastalığı - Santral GEN (pons basısı) + HRN (vestibuler sinir hasarı)
REBOUND NİSTAGMUS Tip I; alkolik+vestibuloserebellar dej.+ --sentripedal: Pp’a doğru TİP 2; serebellar parankimal hast. --sentrifugal: Egz. bakış yönüne doğru
POZİSYONEL NİSTAGMUS Sıçrayıcı nistagmusun bakıştan çok baş hareketi ile ortaya çıkmasıdır. **Baş pozisyonuyla -yönü değişmiyor; statik pozisyonel -yönü değişiyor; yön değiştiren pozisyonel
VESTİBÜLER NİSTAGMUS -Göz küresi statiğinin bozulması -Yarım daire kanallarının normal fizyolojik uyarıları -Vestibuler hastalıklar -Kulak çınlaması, işitme kaybı --Barany döner sandalyesi --Kalorik testler
NÖROJENİK NİSTAGMUS Silkinti- Asimetrik : Beyin sapı :Pons, serebellum lezyonları : Bulbus lezyonları MS, menenjit, kafa travması
PENDULER NİSTAGMUS Afferent görme yolları normal : -Motor N. -Spasmus mutans -Okuler miyoklonus Afferent görme yollarında sorun +:-Katarakt -Yüksek miyopi -Korneal opasite -Aniridi -Akromatopsi -Albinizm
MOTOR NİSTAGMUS - SSS iskemisi, MS Oblik nistagmus simetrik: sarkaç şeklinde Veya yönü değişken: yeldeğirmeni
SPASMUS NUTANS -Pendularnistagmus+torticollis+kafa sallama -, -4-12 aylık bebek -Benign - veya karma
OKÜLER MİYOKLONUS -Sürekli dikey penduler n.// yüz, çene hareketi (okulopalatal miyoklonus) (uykuda) - Diskonjuge olabilir. - Nukleus Ruber hasarı.
1-Vertikal -Seesaw n. -Alternan skew deviasyon. -Okuler tilt reaksiyon 2-Horizontal -Konverjans retraksiyon n. -Konverjan n. BİNOKULER DİSKONJUGE N.(ZIT YÖNDE SİMETRİK)