Modiwl CP1

1. Modiwl CP1 Natur a math o feddalwedd Cymwysiadau Safonol a Meysydd Cymhwyso

2. Gorolwg CP 1 CP 2` Meddalwedd gymwysiadau Meddalwedd systemau Rhaglenni a ysgrifennir gan y defnyddiwr Rhaglenni masnachol Systemau gweithredu HCI’s Gwasanaethau systemau Generig Meddalwedd dibenion cyffredinol ‘Penagored’ Penodol Pecynnau meddalwedd Rhaglenni’r defnyddiwr ei hun Gwasanaethau iaith e.e. crynoyddion a deonglyddion Golygyddion testun Gwasanaethau trefnu Dadfygwyr CASE Ayb. Swp Amser real Aml-fynediad Aml-orchwyl Ayb. GUI’s Llais Dewislenni Llinellau gorchymyn Prosesyddoion geiriau Cyhoeddi Bwrdd Gwaith (DTP) Taenlenni Cronfeydd data /Adfer gwybodaeth Pecynnau graffigwaith fel Celf a CAD Pecynnau integredig e.e. Microsoft Office lle mae nifer o becynnau generig wedi’u cynnwys yn yr un pecyn a gellir trosglwyddo data rhyngddynt yn hawdd. Cyfrifydda busnes CAL Gweinyddu ysgolion

3. Meddalwedd wedi’i hysgrifennu’n benodol yn erbyn meddalwedd barod Meddalwedd wedi’i hysgrifennu’n benodol • Manteision: • Yn cwrdd â’r diben yn union • Ddim yn talu am unrhyw fodiwlau nad oes eu hangen arnoch • Mae’r staff eisoes wedi’u cyflogi felly nid oes raid talu costau ychwanegol • Gwarchodaeth datblygu mewnol • Anfanteision: • Yn ddrutach na meddalwedd barod • Yn debygol o fod â mwy o wallau yn y cod a fydd yn costio arian • Ddim ar gael ar unwaith - oediadau • Staff cyfyngedig a heb wybod bob amser am y datblygiadau diweddaraf

4. Meddalwedd wedi’i hysgrifennu’n benodol yn erbyn meddalwedd barod Meddalwedd Barod • Manteision: • Yn rhatach na meddalwedd wedi’i hysgrifennu’n benodol – cost unwaith ac am byth yw’r pris prynu • Eisoes wedi’i phrofi • Ar gael ar unwaith – does dim oedi o ran ei gweithredu • Cymorth ar gael gan amrywiaeth o ffynonellau ac arbenigwyr • Safleoedd ar y Rhyngrwyd • Grwpiau newyddion • Llyfrau, ayb • Anfanteision: • Cof mawr • Does dim angen llawer o’r nodweddion, gwario arian ar fodiwlau nad oes eu hangen • Ddim yn gwbl addas ar gyfer y diben • Efallai na fydd yn gwneud pethau yn y ffordd y byddwch chi’n eu gwneud

5. Tasgau Sylfaenol Cymwysiadau • Prosesu Geiriau • Ysgrifennu llythyrau • Ysgrifennu memoranda • Traethodau • Adroddiadau • Postgyfuno • Cyhoeddi Bwrdd Gwaith (DTP) • Taflenni • Pamffledi • Gwahoddiadau • Cardiau busnes • Posteri

6. Prosesyddion Geiriau yn erbyn DTP Prosesyddion geiriau • 4 rheswm pam mae prosesyddion geiriau wedi dod yn boblogaidd • Allbynnu dogfennau o well ansawdd – mwy o ffontiau a meintiau na theipiaduron • gall testun gael ei olygu a’i drin • gwirio sillafu a gramadeg • cadw ac ailddefnyddio testun • fe’i defnyddir gyda chyfleusterau e-bost a throsglwyddo ffeiliau

7. Cyhoeddi Bwrdd Gwaith • Cyfleusterau i osod a thrin testun a graffigwaith ar dudalen e.e. mewn colofnau • Arwain – newid y bylchau rhwng llinellau • Cernio – newid y bylchau rhwng llythrennau • Prif dudalen – mae unrhyw beth ar y brif dudalen i’w weld ar bob tudalen • Gridlinellau i leoli gwrthrychau • Dewiniaid a phatrymluniau • Fformatio testun o amgylch delweddau a gwrthrychau • Creu llyfrynnau

8. Gwahaniaethau rhwng DTP a Phrosesydd Geiriau • Mae prosesydd geiriau yn gyfyngedig i arddulliau ffont, meintiau ffont, trwm, italig, tanlinellu, tabiau, mewnoliadau, cywiriadau ayb • Mae DTP â gwell trafod graffigwaith, galluoedd mewnforio ac allforio, gwell trafod fframiau, cylchdroi testun, celf geiriau • llif testunneu "amlapiotestun gwrthrychau a graffigwaith, trefnu maint ac aflunio

9. Beirniadaethau • Mae’n nhw’n gwastraffu papur am fod mân olygu ac ailargraffu’n digwydd. • Effeithiau ar swyddi• Mae angen llai o staff gan fod llawer o reolwyr ac athrawon yn gwneud eu teipio eu hunain. • • Mae gan ysgrifenyddion lai o dasgau ailadroddus i’w gwneud e.e. ysgrifennu llythyrau nosweithiau rhieni • • Mae cyfreithwyr yn defnyddio paragraffau safonol y byddant yn eu torri a’u gludo i mewn i ddogfennau cyfreithiol.

10. Anghenion cynhyrchu papurau newyddion mwy eu maint â DTP • Amrywiaeth o feintiau o bapur • Trafod fframiau/ prif dudalennau mwy helaeth • Darllen mwy o fformatau ffeiliau ar gyfer mewnforio testun a lluniau o amrywiaeth o ffynonellau • Trosglwyddiadau ffeiliau pell

11. Cywiriadur • -yn cymharu gair â geiriadur ar-lein • -yn awgrymu geiriau eraill • -yn cyfrif geiriau • -yn ychwanegu at eiriadur y defnyddiwr ei hun • -gwiriadau gramadeg

12. Postgyfuno • - yn rhoi meysydd o gronfa ddata wahanol i mewn • -i safleoedd rhagddiffiniedig • -mewn dogfen brosesydd geiriau baratoëdig

13. Thesawrws ar-lein • -yn dangos geiriau eraill sydd ag ystyr tebyg e.e. da, gwell, gwych • Geiriadur ar-lein • -chwilio am ystyr geiriau

14. Penawdau a throedynnau -yn galluogi cael yr un testun ar dop neu waelod pob tudalenyn awtomatig • Tudalennu -rhoi rhifau’r tudalennauyn awtomatig drwy gyfrifiadur

15. Indecs Dogfennau • -cynhyrchu indecs trefnedig yn awtomatig • -rhaid i’r awto-dudalennu fod wedi’i droi ymlaen • -gall cofnodion ac is-gofnodion gael eu creu Tabl cynnwys • cynhyrchu tudalennau cynnwys yn awtomatig • -rhaid i’r trafod geiriau allweddol a’r awto-dudalennu fod wedi’u troi ymlaen • -gall cofnodion ac is-gofnodion gael eu creu

16. Macros • -set stôr o gyfarwyddiadau a ddefnyddir yn aml • -gallant gael eu hailddefnyddio • "e.e.gosodiadau tab/colofnau awtomatig • - yn cyflymu gweithrediadau ailadroddus

17. Allforio data • -yn copïo graffigwaith neu destun i ffeil wahanol mewn fformat sy’n addas ar gyfer pecyn gwahanol Mewnforio data • - yn rhoi graffigwaith neu destun i mewn o becyn arall cyhyd â bod y fformat yn ddarllenadwy

18. Nodweddion Cyffredin Eraill Prosesydd Geiriau • Tablau • Fformatio testun • Colofnau • Clipluniau • Bwledi a Rhifau • Patrymluniau ac arddulliau

19. Tasgau Sylfaenol Cymwysiadau (2) • Taenlenni • Graffiau • Modelu Data • Rhagfynegi: Beth os? • Dadansoddi Patrymau Data • Cronfeydd Data • Trafod Data • Trefnu a Chwilio • Meddalwedd arall • Pecynnau Graffigwaith • Awduro Tudalennau Gwe • Cyflwyniadau

20. Cymwysiadau Busnes Cyffredin • Cyllidebu • Systemau dyddiadur • Rhestr gyflogau • Rheoli stoc • Storio mewn warws • Bancio • Post • Systemau archebu • Systemau biliau gwasanaethau • Cofnodion ysbytai

21. Cymwysiadau Busnes Cyffredin • Cofnodion/cyfrifon cwsmeriaid • Gweinyddu ysgolion • Systemau addysgu hunanreoledig • Systemau hyfforddi amlgyfrwng • Catalogau electronig llyfrgelloedd • Systemau llais ar gyfer trafod ymholiadau • Y We Fyd-eang (WWW) a’r Rhyngrwyd • Darganfyddwyr llwybrau • Amserlenni rheilffyrdd

22. Nodweddion Cyffredin Meddalwedd Pecyn Golygu HTML: • Botymau • Y gallu i weld y ffynhonnell HTML • Tablau a gosodiad • Fframiau • Rhoi testun a graffigwaith i mewn • Dalennau arddull sgydol • Cysylltau cronfeydd data ar gyfer tudalennau dynamig • Patrymluniau a dewiniaid • Elfennau ffurf – blychau testun, botymau opsiynau, ayb • Delweddau cefndirol • Cookies • Cyfleusterau mewnforio ac allforio

23. Nodweddion Cyffredin Meddalwedd Taenlen • Rhesi a Cholofnau • Graffiau • Cyflesuterau mewnforio ac allforio • Golygu testun • Ffwythiannau (fformiwlâu) • Tablau colyn • Macros • Rheolaethau ffurf • Taflenni gwaith/llyfrau gwaith • Dilyniannu data • Fformiwlâu perthynol ac absoliwt • Ceisio nodau Taenlenni

24. Nodweddion Cyffredin Meddalwedd Cronfa Ddata • Graffiau • Adroddiadau • Mewnforio ac allforio data • Chwilio a threfnu data • Cyfrifiadau ar ddata • Gweithdrefnau dilysu • Macros a rheolaethau ffurf • Gallu rhaglennu • Golygu testun • Clipluniau • Dewiniaid

25. Nodweddion Cyffredin Meddalwedd Meddalwedd Gyflwyno • Fformatio testun • Clipluniau/lluniau • Newid sleidiau • Defnydd awtomataidd (cymhwysiad ciosg) • Arddulliau a phatrymluniau • Animeiddio • Macros a rheolaethau ffurf • Defnydd arunig heb gymhwysiad rhiant • Cyfleusterau mewnforio ac allforio – cyfuno â’r we

26. Nodweddion Cyffredin Meddalwedd Pecyn Graffigwaith • Rheolweithiau mewnforio ac allforio • Newid maint delwedd a dyfnder lliw • Offer graffigwaith – brwsh, llinell, lliw, llenwi, ayb • Amrywiaeth o effeithiau brwsh • Torri, copïo a gludo delweddau • Haenu delweddau • Tryloywlun • Cuddio rhannau o’r ddelwedd • Cyfuno â chaledwedd – camerâu, sganwyr, ayb

27. Nodweddion Cyffredin Meddalwedd E-bost • Rheolweithiau mewnforio ac allforio • Trefnu a chwilio e-bost • Cronfa ddata o gysylltau • Negesau lluosog (gan gynnwys cc (copi carbon)) • Cyfleuster ateb • Ymgysylltiadau • Cyfuno â’r we • Fformatio testun – patrymluniau

28. Nodweddion Cyffredin Meddalwedd Dyddiadur • Gwahanol olygon ar galendrau – wythnos, mis, blwyddyn • Ychwanegu digwyddiadau lluosog/digwyddiadau sy’n digwydd drachefn • Larwm ar gyfer digwyddiadau • Trosglwyddo dyddiadau dros flynyddoedd • Categoreiddio cofnodion yn ôl math - personol, gwaith, ayb • Rhannu rhannau dewisol o ddyddiadur â chydweithwyr

29. Macros Diifiniad: • Dilyniant o gyfarwyddiadau wedi’u diffinio fel un elfen. Pan gaiff macro ei alw defnyddir y dilyniant o gyfarwyddiadau • Manteision • Arbed amser gan y gall un cyfarwyddyd redeg dilyniant cyfan • Lleihau gwallau gan fod y cyfarwyddiadau’n cael eu rhedeg yn awtomatig ac maent yr un fath bob tro • Caniatáu i gymwysiadau gael graddau cyfyngedig o allu i raglennu i’w gwneud nhw’n fwy effeithlon ar gyfer eu hamgylchedd – addasu ar gyfer y cwsmer • Anfanteision • Dibynnu ar yr un man cychwyn • Angen arbenigedd technegol i’w hysgrifennu a’u dadfygio

30. Patrymluniau Diffiniad: • Tudalen sydd wedi’i threfnu â gosodiad a fformatio testun penodol cyn ei defnyddio yw patrymlun • Manteision • Gosodiad ffurfiol y gall eraill ei lenwi • Cymhwysiad cyson o arddulliau • Anfanteision • Yn gyfyngedig i’r patrymlun • Os caiff ei newid newidir dogfennau dilynol yn unig, nid rhai blaenorol. • Beth mae patrymlun yn ei gynnwys • Fformatio – maint ffont, lliw, arddull • Fformatio’r dudalen – ymylon, maint, gosodiad • Rhoi testun i mewn – geiriau safonol, dyddiad, amser, ayb • Graffigwaith – logo safonol, safle cywir

31. Dewiniaid Diffiniad: • Creu patrymluniau rhagosod yn awtomatig gan ddefnyddio arweiniad gan y defnyddiwr • Trwy ofyn cwestiynau i’r defnyddiwr, mae dewin yn rhoi cymorth o ran gwneud y defnydd gorau o’r cyfleusterau sydd ar gael • Manteision • Cwblhau tasgau yn gyflym • Fformatau gwahanol i ddewis o’u plith • Dull sy’n gyfeillgar i’r defnyddiwr ar gyfer creu dogfen/cymhwysiad cymhleth • Anfanteision • Ni all y defnyddiwr wyro o’r patrymlun heb brofiad • Yn edrych yn debyg i ddogfennau/cymwysiadau eraill • Yn gyfyngedig yn ôl yr opsiynau sydd ar gael yn y dewin

32. Dalennau Arddull Diffiniad: • Set o ganllawiau yn nodi sut y dylai testun gael ei fformatio mewn sefyllfaoedd penodol – er enghraifft, rhaid i benawdau fod yn Times New Roman, maint 30, Trwm ac Wedi’u Canoli • Manteision • Mae fformat hysbys yn arbed amser a gwallau ac mae’n rhoi triniaeth unedig i ddogfennau • Gall arddulliau gael eu defnyddio i greu tablau cynnwys ac indecsau • Anfanteision • Efallai y byddwch yn cymhwyso’r arddull ond nad ydych yn dymuno iddo gael ei ddefnyddio mewn tabl cynnwys • Mae’n hawdd newid edrychiad arddull ac yn ddiweddarach edrychiad dogfen

33. Addasu Cymwysiadau Generig • Mae patrymluniau’n rhoi fformat safonol – yn ddefnyddiol iawn i gorfforaethau sydd am gael triniaeth unedig ar gyfer dogfennau • Yn symud o ddefnyddwyr y posibilrwydd o ddewis • Yn arbed amser drwy roi dogfen sail (e.e. llythyrau cyfreithwyr) • Gellir defnyddio macros i fformatio dogfennau mewn modd penodol, neu i ychwanegu gwybodaeth sy’n ofynnol at bob dogfen – e.e. penawdau a throedynnau • Gall y defnyddiwr ychwanegu gwybodaeth sy’n ofynnol drwy glicio un botwm • Gellir defnyddio hyn i gymryd gwybodaeth o’r defnyddiwr a chreu patrymluniau yn seiliedig ar yr atebion

34. Arddull Cyson Arddull Cyson: • Gall dogfennau gwahanol gael eu hadnabod yn ôl eu harddull: Memo, llythyr penodi, diswyddo ayb • Triniaeth unedig o’r cyhoedd – argraff broffesiynol • Ni fydd gwybodaeth yn cael ei gadael allan os dilynir arddull • Gellir defnyddio papur â phennawd • Defnyddir cynllun lliw y gorfforaeth • Caiff tîm o ddylunwyr eu talu i ddatblygu’r arddull cyson – mae’n wastraff arian os na chaiff ei ddilyn • Gall pobl wahanol weithio ar rannau o’r un ddogfen a defnyddio’r un arddull, felly gellir cyfuno sawl dogfen gan dimau gwahanol yn yr un cyflwyniad

35. Rhyngwyneb System Addasedig Botymau, ffurflenni, dewislenni a macros: • Gall botymau fynd â’r defnyddiwr i’r dudalen a nodir neu redeg y weithred a ddewisir – botymau i drefnu, chwilio, ychwanegu, dileu, ayb • Mae dewislenni’n caniatáu i’r defnyddiwr ddewis ei weithredoedd – maen nhw’n cyfyngu ac yn cyfeirio’r defnyddiwr at opsiynau dewisol • Ffurflenni: mae eitemau’n cynnwys blychau cwympo ar gyfer dewis data, botymau opsiynau, blychau llenwi awtomatig – rhoi’r cod post i mewn ac mae’r dref, y stryd a’r sir yn ymddangos,, neidio i’r llythyren gyntaf a roddir i mewn i flwch cwympo, ayb • Buddion: • Symleiddio’r hyn y mae’r defnyddiwr yn ei roi i mewn gan arwain at lai o wallau a gwell defnydd o amser • I ddefnyddwyr newydd, nid yw’r system yn gymhleth ac maen nhw’n llai tebygol o wneud camgymeriadau • Problemau: • Os byddant yn mynd o chwith, bydd llawer o broblemau o ganlyniad • Efallai na fydd y man cychwyn yr un fath bob tro • Efallai na fydd opsiwn ar y ddewislen neu’r botwm

36. Gwahanol Fathau o Ffeiliau • Angenrhaid: • Mae cymwysiadau gwahanol yn storio gwybodaeth wahanol mewn fformatau gwahanol • Mae’r system weithredu yn gwybod pa raglen i’w chychwyn pan fyddwch yn clicio’r ffeil ddwywaith • Mae mathau gwahanol o ffeiliau yn storio gwybodaeth wahanol – cronfa ddata, taenlen, ayb • Defnyddio ffeil: ydy’r wybodaeth yn y ffeil yn bwysig neu gyflwyniad y wybodaeth • Manteision cymharol: • Ffeiliau testun: mae’r rhan fwyaf o gymwysiadau yn gallu darllen RTF a TXT • Cronfeydd data: mae CSV a TSV yn ffeiliau safonol ar gyfer cronfeydd data a thaenlenni • Graffigwaith: fformatau safonol yw JPG, PNG, GIF, BMP

37. Trawsnewid Mathau o Ffeiliau • Trawsnewid Mathau o Ffeiliau • Er mwyn darllen ffeil mewn rhaglen na chafodd hi ei chreu ynddi, mae angen ei thrawsnewid e.e. defnyddio Paintshop Pro • Mae yna grŵp o fathau o ffeiliau sy’n arbennig o addas ar gyfer cael eu darllen gan becynnau eraill: • Testun: RTF, TXT • Taenlenni: CSV, TSV • Cronfa Ddata: DBF , CSV • Mewnforio/Allforio • Er mwyn trawsnewid, mae angen allforio o un pecyn yn y fformat a nodir a mewnbynnu i’r llall gan ddefnyddio’r fformat canol • Pecyn presennol: • Trawsnewid i fformat newydd • Allforio i ffeil newydd • Pecyn newydd: • Mewnforio ffeil • Trawsnewid i fformat priodol • Cadw’r ffeil yn y fformat newydd

38. Nodweddion cyffredinol pecyn 'da'... • Pe byddech chi’n prynu pecyn meddalwedd, pa nodweddion y byddech yn eu disgwyl? Mae’r rhestr ganlynol yn awgrymu rhai o nodweddion pecynnau meddalwedd ‘da’... • Dylai data o becynnau eraill allu cael eu mewnforio. • Uwchraddio – dylai fersiynau newydd allu llwytho gwaith a wnaed ar fersiynau hŷn. • Cyflymder – gall meddalwedd sy’n rhedeg yn araf fod yn rhwystredigaethus iawn! • Daw rhai pecynnau meddalwedd â’u galluoedd rhaglennu eu hun. Mae hyn yn rhoi’r gallu i addasu eich meddalwedd fwy ar gyfer eich anghenion chi. • yn haws ei gynnal os oes angen gwneud newidiadau.