Download
1 / 66
660 likes | 964 Views
İNSAN VÜCUDU TEMEL BİLGİLER. Vücudu Oluşturan Sistemler Nelerdir?. Hareket sistemi Dolaşım Sistemi Sinir Sistemi Solunum Sistemi Boşaltım sistemi Dolaşım Sistemi. Hareket sistemi :.
E N D
Vücudu Oluşturan Sistemler Nelerdir? • Hareket sistemi • Dolaşım Sistemi • Sinir Sistemi • Solunum Sistemi • Boşaltım sistemi • Dolaşım Sistemi
Hareket sistemi: • Vücudun hareket etmesini, desteklenmesini sağlar ve koruyucu görev yapar. Hareket sistemi şu yapılardan oluşur: • Kemikler • Eklemler • Kaslar
Dolaşım sistemi: • Vücut dokularının oksijen, besin, hormon, bağışıklık elemanı ve benzeri elemanları taşır ve yeniden geriye toplar. Dolaşım sistemini oluşturan yapılar aşağıdakilerdir: • Kalp • Kan damarları • Kan
Sinir sistemi: Bilinç, anlama, düşünme, algılama, hareketleri ve uyumunu, dengeyi ve solunum ile dolaşımı sağlar. Sinir sistemini oluşturan yapılar aşağıdakilerdir : • Beyin • Beyincik • Omurilik • Omurilik soğanı
Solunum sistemi: Vücuda gerekli olan oksijen – karbondioksit gaz alışverişini yaparak hücre ve dokuların oksijenlenmesini ve dokularda ortaya çıkan karbondioksitin vücuttan atılmasını sağlar. Solunum sistemi oluşturan organlar aşağıdakilerdir: • Solunum yolları • Akciğerler
Solunum Sayısı yetişkinlerde 12 – 15 / dk . olmalıdır. • Bebek ve çocuklarda 15 – 20 / dk. arasındadır. • Efor sarfetmiş kişilerde bu sayılar daha yukarıya çıkar.
Boşaltım sistemi Kanı süzerek vücuda yararlı maddelerin vücutta tutulmasını, zararlı olan maddelerin vücuttan atılması görevlerini yaparak vücutta iç dengeyi korur. Boşaltım sistemini oluşturan organlar aşağıdakilerdir: • İdrar borusu • İdrar kesesi ( Mesane ) • İdrar kanalları • Böbrekler
Sindirim sistemi: Ağızdan alınan besinlerin öğütülerek sindirilmesi ve kan dolaşımı vasıtasıyla vücuda dağıtılmasını sağlar. Sindirim sistemini oluşturan organlar aşağıdakilerdir: • Dil ve dişler • Yemek borusu • Mide • Safra kesesi • Pankreas • Bağırsaklar
Nabız • Kalp atımlarının damar duvarına yaptığı basıncın vücudun belli bölgelerinden el ile hissedilmesi.
Nabız • Normal nabız değeri dinlenme halinde yetişkin bir kişide dakikada60-100 arasıdır. • 60` ın altı yavaş nabız, • 100` üzerindeki nabız hızlı, • Küçük çocuklarda 100-120. • Dolaşımın değerlendirilmesi; çocuk veyetişkinde şah damarından, bebeklerde kol atardamarından, 3 parmakla, 5 saniye süre ile değerlendirilir.
Vücut Isısı • Koltuk altı normal ısı değeri 36,5 C • Vücut ısısının normal değerinin üzerine çıkması ateş olarak ifade edilir. • 41-42 Cüstündeki ve 34,5 C altındaki ısı değerleri tehlikeye işaret eder. • 31,0 C ` nin altı ölümcüldür.
Kan Basıncı • Kalbin kasılma ( Büyük Tansiyon) ve gevşeme ( Küçük Tansiyon) anında damar duvarına yaptığı basınçtır. • Kalbin kanı pompalama gücünü gösterir. • Normal kan basıncı değeri: • Büyük tansiyon için 100-140mm/ Hg, • Küçük tansiyon için 50-90 mm/ Hg dir
Vücutta nabız alınabilen bölgeler nelerdir? • Şah damarı (Adem elmasının hemen her iki yanında boynu her iki yana yatıran kas huzmelerinin hemen önünden) • Kol damarı (Kolun iç yüzü, dirsek çukurunun üstünden)
Hasta / yaralıların dolaşımını değerlendirirken: • Çocuk ve yetişkinlerde şah damarından • Bebeklerde kol atardamarından nabız alınır.
Hasta / yaralının değerlendirilmesiyle : • Hastalık yada yaralanmanın derecesini • İlkyardımcı olarak öncelikle yapılması gerekenleri • Yapılacak ilkyardım yöntemlerini • Güvenli bir müdahale sağlarız.
Hasta / yaralının ilk değerlendirilmesi aşamaları : • Hasta / yaralıya ilk olarak sözlü uyaran ile hafifçe omzuna dokunarak “iyi misiniz?”diye sorularak bilinç durumudeğerlendirmelidir. Bilinç durumunun değerlendirilmesi daha sonraki aşamalar için çok önemlidir. Buna göre hasta/yaralının ilk değerlendirilme aşamaları şu sıradadır :
A. Havayolu açıklığının değerlendirilmesi: • Özellikle bilinç kaybı olan hasta / yaralının dili geri kaçarak dil kökü ile solunum yolu tıkanabilir. • Kusmuk, yabancı cisimlerle solunum yolunun tıkanabilir • Hava yolunun açıklığı havanın akciğerlere ulaşabilmesi için şarttır
Hava yolu açıklığını sağlamak için hasta / yaralı baş, boyun, gövde ekseni düz ve yere paralel olacak şekilde yatırılmalıdır. • Bilinç kaybı olan hasta / yaralılarda bir el (sol ) ile dudaklar birbirinden ayrılır ve ağız içi önce gözle daha sonra diğer elin ( sağ)işaret parmağı yandan ağız içine sokularak bir çengel gibi kullanılarak diğer yandan çıkartılmak suretiyle kontrol edilmeli, ardından yabancı cisim varsa bir bez aracılığı ile çıkarılmalıdır.
Bebeklerde sadece gözle görünen cisimler iki parmak kullanarak çıkartılır , asla tek parmakla çıkartma yapmamak gerekir. Aksi takdirde bebeklerin yutaklarının erişkinlere nazaran daha düz olmasından dolayı yabancı cisim daha derine itilebilir .
Daha sonra bir el hasta/yaralının alnına konarak, diğer elin 2-3 parmağı ile çene altından tutularak • Çene kemiğinin alt kenarı yere dik olacak şekilde baş geriye itilir. • Baş-Çene pozisyonu verilir. • Bu işlemler sırasında sert hareketlerden kaçınılmalıdır.
Bebeklerde bu pozisyon çok dikkatli yapılmalıdır. • Çünkü yutaklarının düzlüğü ve solunum yollarının esnekliğinden dolayı erişkinler kadar geriye itmek onların solunum yollarını dil kökü basısı ile kapatmamıza neden olur. • Çoğu zaman ikiye yada üçe katlanmış bir havluyu omuzlarının altına koymak solunum yolunu rahatlıkla açmamıza yeter.
B. Solunumun değerlendirilmesi: • İlkyardımcı, başını hasta/yaralının göğsüne bakacak şekilde yan çevirerek yanağını hasta/yaralının ağzına yaklaştırır, Bak-Dinle-Hisset yöntemi ile solunum yapıp yapmadığını 5 saniye süre ile değerlendirir.
Solunum hareketini gözler. ( Göğüs kafesinin solunum ile inip kalkmasını) • Solunum sesini dinler. • Yanağında hasta/yaralının nefesini – sıcaklığını hissetmeye çalışır. • Solunum yoksa derhal yapay solunuma başlanır.
C. Dolaşımın değerlendirilmesi: • Soluk alıp vermeyen kişinin dolaşımınında durduğu kabul edilerek derhal dış kalp masajına başlanır.
İlk değerlendirme sonucu hasta/yaralının bilinci kapalı fakat solunum ve nabzı varsa derhal koma pozisyonuna getirerek diğer yaralılar değerlendirilir.
