โครงการสำคัญ สำนักโภชนาการ ปี 2554

1. โครงการสำคัญสำนักโภชนาการปี 2554

2. โครงการสำคัญปี 2554 • โครงการคนไทยไร้พุง • โครงการควบคุมป้องกันโรคขาดสารไอโอดีน • โครงการเด็กไทยเติบโตสมวัย ฉลาดแข็งแรง • โครงการเฝ้าระวังภาวะโภชนาการหญิงตั้งครรภ์และ การเจริญเติบโตของเด็กอายุ 0-18 ปี

3. ยุทธศาสตร์การแก้ไขปัญหาโรคอ้วนคนไทยยุทธศาสตร์การแก้ไขปัญหาโรคอ้วนคนไทย

4. ยุทธวิธีการดำเนินงานคนไทยไร้พุง ปี 2554 • ผลักดันยุทธศาสตร์ “สุขภาพดีวิถีไทย” เข้าสู่คณะรัฐมนตรี • พัฒนาระบบเฝ้าระวัง พฤติกรรมเสี่ยง ลดอ้วน ลดโรค • พัฒนามาตรฐาน DPAC ระดับ รพ.ศูนย์/ รพ.ทั่วไป /รพ.ชุมชน • จำนวนตำบล / รพ.ชุมชน / รพ.ทั่วไป / รพ. ศูนย์ ที่มี DPAC • การนำ Best Practice ขององค์กร โรงเรียน โรงพยาบาล • และท้องถิ่น มาแลกเปลี่ยนเรียนรู้ และขยายผล • 6. ปรับกระบวนทัศน์การทำงานเป็นทีม เพื่อพัฒนาวิทยากรระดับเขต • และประสิทธิผลการดำเนินการ

5. โครงการคนไทยไร้พุง ปี 2554 การแก้ไขปัญหาโรคอ้วน • รายงานการสำรวจสุขภาพประชาชนไทยโดยการตรวจร่างกายครั้งที่ 4 พ.ศ. 2551-2552 , n=20,290ราย) • สำนักงานสำรวจประชาชนไทย สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข

6. โครงการคนไทยไร้พุง ปี 2554 การแก้ไขปัญหาโรคอ้วน กิจกรรม • จัดประชุมเชิงปฏิบัติการพัฒนาศักยภาพ อปท. และแกนนำ ให้เป็นวิทยากรผู้ให้ความรู้เรื่อง 3อ.(4 ภาค) • จัดเวทีแลกเปลี่ยนเรียนรู้ องค์กร โรงเรียน โรงพยาบาล และท้องถิ่น เพื่อขยายผล • รณรงค์สร้างกระแสจังหวัดไร้พุงมุ่งสู่สุขภาพดี • สร้างกระแสผ่านสื่อโทรทัศน์และวิทยุ (ผลิตสปอตและเผยแพร่ พิธีกรพูดประชาสัมพันธ์ในรายการต่างๆ รายการสัมภาษณ์ ข่าวการถ่ายทอดพิธีเปิด/ปิดงาน ) • สนับสนุนจังหวัดดำเนินการสร้างกระแส

7. โครงการคนไทยไร้พุง ปี 2554 การแก้ไขปัญหาโรคอ้วน กิจกรรม 4.การผลิตและพัฒนาสื่อสิ่งพิมพ์ 5.รณรงค์สร้างกระแส ตรวจวัดไขมันร่างกายและถ่ายทอดความรู้ให้กับประชาชนและเจ้าหน้าที่กรมอนามัย 6.ควบคุม กำกับ ติดตามและประเมินผลโครงการฯ 7.พัฒนาระบบเฝ้าระวังฯ พฤติกรรมเสี่ยง ลดอ้วน ลดโรค ( อสม. 1.2 ล้านคน)

8. โครงการคนไทยไร้พุง ปี 2554 การแก้ไขปัญหาโรคอ้วน ปัจจัยการสนับสนุน 1.นโยบายที่ชัดเจน 2.ผู้บริหารทั้งส่วนกลางและภูมิภาคให้ความสำคัญ 3.เจ้าหน้าที่ระดับท้องถิ่นมีการดำเนินงานในพื้นที่อย่างต่อเนื่อง 4.มีการประชาสัมพันธ์ผ่านสื่อต่างๆทั้งส่วนกลางและท้องถิ่น 5.มีเอกสารเผยแพร่ประชาสัมพันธ์สนับสนุน

9. โครงการคนไทยไร้พุง ปี 2554 การแก้ไขปัญหาโรคอ้วน ปัญหา/อุปสรรคในการดำเนินงาน ปี 2553 • มีการปรับเปลี่ยนและเพิ่มกลุ่มเป้าหมายใหม่ ทำให้ต้องใช้เวลาในการประสานงานและเตรียมกลุ่มเป้าหมายเข้าร่วมโครงการ • มีการปรับเปลี่ยนผู้รับผิดชอบงานในระดับจังหวัด • สถานการณ์บ้านเมืองในช่วงเดือน มี.ค. 53 ทำให้หัวหน้าส่วนราชการบางหน่วยงานไม่สามารถเข้าร่วมรับทราบการดำเนินงานตามโครงการฯ

10. โครงการคนไทยไร้พุง ปี 2554 การแก้ไขปัญหาโรคอ้วน ปัญหา/อุปสรรคในการดำเนินงาน ปี 2553 • การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมต้องใช้เวลาและความต่อเนื่องในการสร้างแรงจูงใจ ความรู้ความเข้าใจเพื่อให้เกิดความตระหนักและทักษะในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม • สถานการณ์การเมืองในเดือน พ.ค. 53 มีการชุมนุมก่อความไม่สงบในหลายจังหวัด เช่น อุดรธานี อุบลราชธานี มุกดาหาร ขอนแก่น และเชียงใหม่ เป็นต้น ทำให้การวัดรอบเอวและชั่งน้ำหนักในกลุ่มหัวหน้าหน่วยราชการได้รับผลกระทบ

11. โครงการคนไทยไร้พุง ปี 2554 การแก้ไขปัญหาโรคอ้วน ข้อเสนอแนะ • มีการจัดประชุมชี้แจงการดำเนินงานแก่ผู้บริหาร ผู้รับผิดชอบงานอย่างชัดเจน • รณรงค์ประชาสัมพันธ์ให้ประชาชนเกิดความตระหนักอย่างทั่วถึง ในทุกช่องทางการสื่อสารและต่อเนื่อง

12. โครงการเด็กไทยเติบโตสมวัย ฉลาดแข็งแรง โครงการเฝ้าระวังภาวะโภชนาการหญิงตั้งครรภ์และ การเจริญเติบโตของเด็กอายุ 0-18 ปี ยุทธศาสตร์เด็กไทยมีพัฒนาการและการเจริญเติบโตสมวัย

13. เป้าหมายการดำเนินงานปี 54 เด็กไทยมีพัฒนาการ และการเจริญเติบโตสมวัย

14. เป้าหมายการดำเนินงานปี 54 เด็กไทยมีพัฒนาการ และการเจริญเติบโตสมวัย

15. โครงการเด็กไทยเติบโตสมวัย ฉลาดแข็งแรง เด็กไทยมีพัฒนาการ และการเจริญเติบโตสมวัย กิจกรรม/แนวทางการดำเนินงาน ปี 2554 • พัฒนาภาคีเครือข่ายเพื่อการสื่อสารสังคม • จัดประชุมเรื่องการสื่อสารการส่งเสริมการเจริญเติบโตของเด็กสู่สาธารณะให้กับผู้สื่อข่าวและนักการสื่อสาร • ผู้สื่อข่าวและนักการสื่อสารศึกษาดูงานในพื้นที่ที่ประสบความสำเร็จ • จัดทำเว็บไซด์ เว็บบอร์ด เครือข่ายการเจริญเติบโตของเด็ก • สร้างกระแสสังคม • สื่อสารสู่สาธารณะเรื่อง การส่งเสริมการเจริญเติบโตของเด็ก อายุ 0-18 ปี อย่างต่อเนื่อง • สร้างกระแส “วัยเด็กวัยรุ่นสูงหุ่นดี” โดยผ่านสื่อทางทีวี วิทยุ หนังสือพิมพ์

16. โครงการเด็กไทยเติบโตสมวัย ฉลาดแข็งแรง เด็กไทยมีพัฒนาการ และการเจริญเติบโตสมวัย กิจกรรม/แนวทางการดำเนินงาน ปี 2554 • สร้างระบบติดตามและประเมินผล • ประชุมพัฒนาระบบการติดตาม จัดทำคู่มือและเครื่องมือในการติดตาม • ดำเนินการติดตามและประเมินผล • ส่วนกลาง • ศูนย์อนามัย 12 เขต

17. โครงการเด็กไทยเติบโตสมวัย ฉลาดแข็งแรง เด็กไทยมีพัฒนาการ และการเจริญเติบโตสมวัย กิจกรรม/แนวทางการดำเนินงาน ปี 2554 • ศึกษาวิจัยและพัฒนา • เตรียมพื้นที่สำรวจภาวะอาหารและโภชนาการหญิงตั้งครรภ์และเด็กอายุ 0-18 ปี • ส่งเสริมและสนับสนุนในการจัดเวทีประชาคม เพื่อกำหนดมาตรการทางสังคมหรือนโยบายสาธารณะที่จะทำให้หญิงตั้งครรภ์และเด็กอายุ 0-18 ปี ได้รับการเฝ้าระวังการเจริญเติบโตและมีพฤติกรรมการบริโภคอาหารที่เหมาะสม • ประสานงานและร่วมดำเนินงานกับโครงการที่เกี่ยวข้อง

18. โครงการเฝ้าระวังภาวะโภชนาการหญิงตั้งครรภ์และการเจริญเติบโตของเด็กอายุ 0-18 ปี เด็กไทยมีพัฒนาการ และการเจริญเติบโตสมวัย กิจกรรม/แนวทางการดำเนินงาน ปี 2554 • ติดตามการดำเนินงานเฝ้าระวังฯในพื้นที่นำร่อง • จัดเวทีถอดบทเรียนระบบการเฝ้าระวังภาวะโภชนาการหญิงตั้งครรภ์และการเจริญเติบโตของเด็กอายุ 0-5 ปี และ 6-18 ปี • พัฒนาโปรแกรมเฝ้าระวังภาวะโภชนาการหญิงตั้งครรภ์และโปรแกรมเฝ้าระวังการเจริญเติบโตของเด็กอายุ 0-18 ปี • พัฒนาศักยภาพของบุคลากรทางสาธารณสุขด้านเฝ้าระวังภาวะโภชนาการหญิงตั้งครรภ์และการเจริญเติบโตของเด็กอายุ 0-18 ปี จำนวน 54 จังหวัด • จัดทำและสนับสนุนเครื่องมือประเมิน และสื่อสิ่งพิมพ์

19. ปัญหาอุปสรรคการดำเนินงานปี 53 เด็กไทยมีพัฒนาการ และการเจริญเติบโตสมวัย • ผู้รับผิดชอบงานเฝ้าระวังในพื้นที่ย้ายหรือเปลี่ยนงานและไม่ได้ส่งมอบงานต่อ • พื้นที่รอโปรแกรมเฝ้าระวังภาวะโภชนาการหญิงตั้งครรภ์และโปรแกรมเฝ้าระวังการเจริญเติบโตของเด็กอายุ 0-18 ปี ที่สมบูรณ์ จึงยังไม่ประชุมชี้แจงการดำเนินงานเฝ้าระวังฯ

20. ข้อเสนอแนะและแนวทางแก้ไขข้อเสนอแนะและแนวทางแก้ไข เด็กไทยมีพัฒนาการ และการเจริญเติบโตสมวัย • ติดตามการดำเนินงานในช่วงต้นปีงบประมาณ • เร่งการพัฒนาโปรแกรมเฝ้าระวังฯ

21. งานตามพระราชดำริ โครงการควบคุมและป้องกันโรคขาดสารไอโอดีน

22. เป้าหมายการดำเนินงานปี 54

23. โครงการควบคุมและป้องกันโรคขาดสารไอโอดีนโครงการควบคุมและป้องกันโรคขาดสารไอโอดีน แนวทางการดำเนินงาน • กำหนดให้เป็นวาระแห่งชาติ ทุกภาคส่วนทั้งหน่วยงานรัฐ ในส่วนกลาง ภูมิภาค และท้องถิ่น รวมทั้งภาคเอกชน ชุมชน แกนนำและประชาชนมีส่วนร่วมอย่างมุ่งมั่นต่อเนื่องและยั่งยืน • Universal Salt Iodization : USI (เกลือเสริมไอโอดีนถ้วนหน้า) โดยจัดทำและปรับปรุงกฎหมายที่เกี่ยวข้อง ติดตามการบังคับใช้กฎหมายให้เกลือบริโภค เกลืออุตสาหกรรมอาหารและเกลืออาหารสัตว์เสริมไอโอดีนอย่างมีคุณภาพ

24. โครงการควบคุมและป้องกันโรคขาดสารไอโอดีนโครงการควบคุมและป้องกันโรคขาดสารไอโอดีน แนวทางการดำเนินงาน • พัฒนาระบบเฝ้าระวัง ติดตาม และประเมินผลอย่างต่อเนื่อง โดยการเฝ้าระวังในหญิงตั้งครรภ์ เด็กแรกเกิด และเด็กเล็ก รวมทั้งการเฝ้าระวังคุณภาพโรงงาน / แหล่งผลิต / นำเข้าเกลือและเกลือบริโภค โดยให้รายงานต่อคณะกรรมการไอโอดีนแห่งชาติและสาธารณะเป็นระยะ • ผู้บริหารนโยบายทุกหน่วยงานและทุกระดับให้ความสำคัญกับการควบคุมป้องกันโรคขาดสารไอโอดีน ตลอดจนร่วมมือกันอย่างบูรณาการในการส่งเสริมและสนับสนุนให้ประชาชนบริโภคเกลือเสริมไอโอดีน และได้รับสารไอโอดีนอย่างทั่วถึง

25. โครงการควบคุมและป้องกันโรคขาดสารไอโอดีนโครงการควบคุมและป้องกันโรคขาดสารไอโอดีน แนวทางการดำเนินงาน • สร้างการมีส่วนร่วมทุกภาคส่วนของหน่วยงานรัฐและภาคเอกชน สนับสนุนงบประมาณทั้งในส่วนกลาง ภูมิภาค และท้องถิ่น ร่วมกับชมรมผู้ประกอบการเกลือเอกชนและแกนนำชุมชนเพื่อการบริหารจัดการและเสริมสร้างความเข้มแข็งซึ่งกันและกัน • กลไกขับเคลื่อนนโยบายสู่การปฏิบัติ 1) ใช้กลไกคณะกรรมการควบคุมโรคขาดสารไอโอดีนแห่งชาติและคณะอนุกรรมการขับเคลื่อนการควบคุมป้องกันโรคขาดสารไอโอดีน ติดตาม กำกับ และประเมินผลอย่างต่อเนื่อง 2) ผลักดันหมู่บ้าน/ชุมชนคนไทยฉลาดด้วยไอโอดีน โดยการประสานของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล องค์กรปกครองท้องถิ่น อาสาสมัครสาธารณสุข ตามแผนสุขภาพตำบลของกองทุนสุขภาพตำบล

26. โครงการควบคุมและป้องกันโรคขาดสารไอโอดีนโครงการควบคุมและป้องกันโรคขาดสารไอโอดีน การสนับสนุนการดำเนินงาน • สนับสนุนชุดทดสอบไอโอดีน ให้กับสำนักงานสาธารณสุขจังหวัด และศูนย์อนามัย ( ตามงบประมาณ ) เพื่อตรวจคุณภาพเกลือเสริมไอโอดีนในร้านค้าและครัวเรือน • สนับสนุนชุดทดสอบไอโอดีนจำนวน 500 ชุดให้กับสำนักงานสาธารณสุขจังหวัด จำนวน 25 จังหวัด เพื่อตรวจคุณภาพเกลือเสริมไอโอดีนในครัวเรือนหญิงตั้งครรภ์

27. โครงการควบคุมและป้องกันโรคขาดสารไอโอดีนโครงการควบคุมและป้องกันโรคขาดสารไอโอดีน การสนับสนุนการดำเนินงาน • สนับสนุนสื่อ แผ่นพับ การควบคุมป้องกันโรคขาดสารไอโอดีนให้กับสำนักงานสาธารณสุขจังหวัด และศูนย์อนามัย ซึ่งได้แก่ • แผ่นพับมารู้จักโรคขาดสารไอโอดีนและวิธีป้องกันกันเถอะ • แผ่นพับคุณรู้จักเกลือเสริมไอโอดีนแล้วหรือยัง • บทความสั้นวิทยุ เรื่อง เด็กไทยจะฉลาดเพราะไม่ขาดไอโอดีน ,Mr ไอโอดีนผจญภัยในเมืองเอ๋อ • พัฒนาศักยภาพห้องปฏิบัติการศูนย์อนามัยที่ 4, 6, 10 และ 11 เพื่อตรวจระดับไอโอดีนในปัสสาวะหญิงตั้งครรภ์

28. โครงการควบคุมและป้องกันโรคขาดสารไอโอดีนโครงการควบคุมและป้องกันโรคขาดสารไอโอดีน ปัญหา/อุปสรรค การดำเนินโครงการในปี 53 • การขาดความต่อเนื่องของนโยบายทางการเมืองและราชการ • ประชาชนบางกลุ่มยังเข้าไม่ถึงเกลือเสริมไอโอดีนที่มีคุณภาพ • การบังคับใช้กฎหมายไม่ได้ผล • การประสานงานของแต่ละหน่วยงานน้อย • ความตระหนักของประชาชนต่อการใช้เกลือเสริมไอโอดีนยังไม่แพร่หลาย นอกจากนี้เกลือที่ไม่เสริมไอโอดีนยังมีราคาถูกกว่า ทำให้ประชาชนที่ยากจนบริโภคเกลือที่ไม่มีคุณภาพ • อุตสาหกรรมอาหารบางประเภทใช้เกลือเม็ดในการผลิตซึ่งขั้นตอนการเสริมไอโอดีนในเกลือเม็ดจะมีขั้นตอนยุ่งยากและเติมไอโอดีนได้ไม่ทั่วถึง

29. โครงการควบคุมและป้องกันโรคขาดสารไอโอดีนโครงการควบคุมและป้องกันโรคขาดสารไอโอดีน แนวทางแก้ไขปัญหา  เกลือบริโภค • สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา จะดำเนินการให้เกลือบริโภคมีคุณภาพ ดังต่อไปนี้ 1.1 ปรับปรุงประกาศกระทรวงสาธารณสุข ที่ 153/2537 ให้เกลือบริโภคเป็นอาหารมาตรฐาน 1.2 จัดทำแนวทางปฏิบัติตามกระทรวงสาธารณสุข ที่ 153/2537 สำหรับสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดและผู้ประกอบการเกลือ

30. โครงการควบคุมและป้องกันโรคขาดสารไอโอดีนโครงการควบคุมและป้องกันโรคขาดสารไอโอดีน แนวทางแก้ไขปัญหา  เกลือบริโภค 1.3 ประชุมชี้แจงผู้ประกอบการเกลือทั่วประเทศ 1.4 รณรงค์ประชาสัมพันธ์ ให้ประชาชนตระหนักรู้และบริโภคเกลือเสริมไอโอดีนโดยสื่อสารผลของไอโอดีนที่มีต่อสมอง พัฒนาการเด็ก และคุณภาพชีวิตของทุกกลุ่มวัย

31. โครงการควบคุมและป้องกันโรคขาดสารไอโอดีนโครงการควบคุมและป้องกันโรคขาดสารไอโอดีน แนวทางแก้ไขปัญหา  เกลืออุตสาหกรรมอาหาร • คณะกรรมการอาหารและยากำลังศึกษาความเป็นไปได้และความคุ้มค่าของการเสริมไอโอดีนในเกลือที่ใช้ในอุตสาหกรรมอาหาร • เตรียมเสนอเป็นประกาศกระทรวงสาธารณสุข • ศึกษาวิจัยเพื่อทราบขอบเขตการใช้เกลือเสริมไอโอดีนในอุตสาหกรรมอาหาร ( ประเภทอุตสาหกรรม, ปริมาณที่ใช้ )

32. โครงการควบคุมและป้องกันโรคขาดสารไอโอดีนโครงการควบคุมและป้องกันโรคขาดสารไอโอดีน แนวทางแก้ไขปัญหา  เกลืออาหารสัตว์ กรมปศุสัตว์กำลังจะจัดทำประกาศกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ตามพระราชบัญญัติควบคุมอาหารสัตว์ โดยกำหนดระดับไอโอดีน ต่ำสุด/สูงสุดที่ควรจะมีในอาหารสัตว์ เบื้องต้นจะรับฟังความคิดเห็นผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย เพื่อนำเสนอคณะอนุกรรมการมาตรฐานอาหารสัตว์พิจารณาตัดสินใจ และแจ้งต่อไปยังองค์การค้าโลก ( World Trade Organization )

33. โครงการควบคุมและป้องกันโรคขาดสารไอโอดีนโครงการควบคุมและป้องกันโรคขาดสารไอโอดีน แนวทางแก้ไขปัญหา  การควบคุมคุณภาพเกลือเสริมไอโอดีน ณ โรงงาน/แหล่งผลิต / ร้านค้า และในครัวเรือน • ควรจัดทำมาตรฐานโรงงาน / แหล่งผลิตเกลือ และพัฒนาระบบประกันคุณภาพโดยการบังคับใช้ตามกฎหมาย ควรให้มีคณะทำงานร่วมของสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดและสำนักงานอุตสาหกรรมจังหวัด เป็นต้น เพื่อนิเทศ ติดตาม และประเมินคุณภาพโรงงานและคุณภาพเกลือ • สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยาและสำนักงานสาธารณสุขจังหวัด ควบคุมและประเมินคุณภาพโรงงาน / แหล่งผลิตเกลือ และเกลือที่โรงงานและร้านค้า • กรมอนามัยและสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดประเมินคุณภาพเกลือในครัวเรือน

34. โครงการควบคุมและป้องกันโรคขาดสารไอโอดีนโครงการควบคุมและป้องกันโรคขาดสารไอโอดีน แนวทางแก้ไขปัญหา • โปตัสเซียมไอโอเดต ที่เสริมในเกลือ พ.ศ. 2554 : กรมอนามัยไม่ได้จัดงบประมาณซื้อโปตัสเซี่ยมไอโอเดต ให้ชมรมผู้ประกอบการเกลือเสริมไอโอดีน เนื่องจากสำนักงบประมาณแจ้งว่ามิใช่ภารกิจกรมอนามัยในการดังกล่าว อย่างไรก็ตามกรมศุลกากรแจ้งว่าได้ยกเว้นภาษีนำเข้าโปตัสเซี่ยมไอโอเดตเพื่อสนับสนุนการผลิตเกลือเสริมไอโอดีนคุณภาพ

35. โครงการควบคุมและป้องกันโรคขาดสารไอโอดีนโครงการควบคุมและป้องกันโรคขาดสารไอโอดีน แนวทางแก้ไขปัญหา • มาตรการอื่นๆ • ส่งเสริมให้มีการเสริมไอโอดีนในผลิตภัณฑ์อาหารต่างๆ เช่นบะหมี่กึ่งสำเร็จรูป น้ำปลา ขนมขบเคี้ยว ไข่ไก่ และปลาร้า • มีการใช้น้ำไอโอดีนเข้มข้นสำหรับผสมน้ำดื่มในพื้นที่ทุรกันดาร • อยู่ในระหว่างการพัฒนาและวิจัยวิตามินเสริมไอโอดีนสำหรับหญิงตั้งครรภ์ตั้งแต่ครั้งแรกที่เริ่มฝากครรภ์ และระหว่างเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ รวมทั้งในหญิงวัยเจริญพันธุ์ • มีระบบการเฝ้าระวังที่สามารถติดตามสถานการณ์อย่างใกล้ชิด เพื่อการดำเนินงานที่ฉับไว ทันเวลา • มีการสื่อสารประชาสัมพันธ์อย่างต่อเนื่องเรื่อง “ไอโอดีนกับการพัฒนาสติปัญญา”