120 likes | 437 Views
TÜRKÇE BİR SÖZLÜKTEKİ TANIMLARDAN KAVRAMLAR ARASINDAKİ ÜST-KAVRAM İLİŞKİLERİNİN ÇIKARILMASI. Onur Güngör, Tunga Güngör Boğaziçi Üniversitesi, Bilgisayar Müh. Bölümü, İSTANBUL onurgu@boun.edu.tr, gungort@boun.edu.tr. Üst-kavramların Çıkarılması. Üst-kavram Çam – Ağaç Ağaç – Bitki Amaç
E N D
TÜRKÇE BİR SÖZLÜKTEKİ TANIMLARDAN KAVRAMLAR ARASINDAKİ ÜST-KAVRAM İLİŞKİLERİNİN ÇIKARILMASI Onur Güngör, Tunga Güngör Boğaziçi Üniversitesi, Bilgisayar Müh. Bölümü, İSTANBUL onurgu@boun.edu.tr, gungort@boun.edu.tr Akademik Bilişim 2007
Üst-kavramların Çıkarılması • Üst-kavram • Çam – Ağaç • Ağaç – Bitki • Amaç • WordNet - Bizim çalışmamız • Kaynak sözlük: TDK sözlüğünün elektronik sürümü Akademik Bilişim 2007
Yöntem • Sözlük tanımlarından üst-kavramların çıkarılması • Çıkarılan üst-kavram ilişkileri kullanılarak hiyerarşinin oluşturulması Akademik Bilişim 2007
Üst-kavramların Çıkarılması (1. aşama) • Tanım parçalara ayrılır sözcük : (sözcük* üstkavram) (, sözcük* üstkavram)* (, eşanlamlı)* • Parçalar sırayla bazı kurallara göre işlenir • Olası üst-kavramlar, eşanlamlar • Üst-kavram seçme kriterleri (ÜSK) Akademik Bilişim 2007
İlişkilerin Tespitinde Kullanılan Kurallar (1. aşama) Üç grup kural: • Yüzey biçimine göre • Örn: “biçim bilimi” • Sözlükte belirtilen kategorisine göre • Sözlükteki tanımına göre Akademik Bilişim 2007
Örnek Bir Kural (1. aşama) Akademik Bilişim 2007
Üst-kavram Seçme Kriterleri (ÜSK) (1. aşama) • Olası üst-kavramlara uygulanan biçim bilimsel analiz • Ana fikir: sözcüğün yalın halde olması Akademik Bilişim 2007
Hiyerarşik Yapının Kurulması(2. aşama) • Kök düğümler için İngilizce WordNet • 21 düğüm • Örn: “olay”, “bilgi”, “madde”, … • Dizin kullanılarak • Derinliğine arama (depth first) • Çevrimler (cycle) engellendi Akademik Bilişim 2007
Hiyerarşik yapıdan bir örnek (2. aşama) • Dizinde 60000 üst-kavram • 72 seviye Akademik Bilişim 2007
Türkçe WordNet – Bizim Çalışmamız • Türkçe WordNet • Daha az ve özlü bilgi • Elle işlenmiş • Bizim çalışmamız • Daha kapsamlı • Ama hatalar mevcut • Otomatik olarak işleniyor Akademik Bilişim 2007
Anlam Muğlaklıkları • “Güneş kremi bir renk mi?” • Krem: • "... için sürülen koyu kıvamlı bir madde.“ • “Açık saman rengi." Akademik Bilişim 2007
Sonuç • Önemli miktarda anlamsal bilgi elde edilebiliyor • Süren çalışma: • Anlam muğlaklığını giderici bir modül Akademik Bilişim 2007