90 likes | 495 Views
Azərbaycan Dövlət Aqrar Universiteti. Aqronomluq fakültəsi. Torpaqşünaslıq, aqrakimya və ekoloji k/t-ı kafedrasının baş müəllimi Abdullayeva Z.H Fənn: Torpaq ekologiyası. Gəncə - 2009. Fənnin məqsədi, mahiyyəti və vəzifələri. Plan:
E N D
Azərbaycan Dövlət Aqrar Universiteti Aqronomluq fakültəsi. Torpaqşünaslıq, aqrakimya və ekoloji k/t-ı kafedrasının baş müəllimi Abdullayeva Z.H Fənn: Torpaq ekologiyası. Gəncə - 2009.
Fənnin məqsədi, mahiyyəti və vəzifələri. Plan: • 1. “Ekoji təmiz kənd təsərrüfatı haqqında “ qanun • 2.Torpaq və ətraf mühit - bir sistem kimi. • 3.Torpaq ekologiyası və paragenezi. • 4.Torpağın formalaşmasında ətraf mühitin rolu. • 5.Azərbaycanda torpaqların ekoloji problemləri. ADAU b/m - Abdullayeva Z.H
Azərbaycanda Milli Məclis 2008-ci ildə “Ekoloji Kənd Təsərrüfatı haqqında” qəbul etmişdir. Azərnaycanda ekoloji kənd təsərrüfatının əsas məqsədləri aşağıdakılardan ibarətdir: • Kifayət miqdarda yüksək qidalılıq dəyərinə malik yeyinti məhsullarının istehsalı; • Özünə tabe etmək cəhdinin əvəzinə təbii ekosistemlərlə harmonik fəaliyyət; • Mikroorqanizmlər, torpaq florası və faunası, bitkilər və heyvanlar da daxil olmaqla əkincilik sistemində bioloji devranların stimullaşdırılması və gücləndirilməsi; • Torpaq münbitliyinin uzun müddətli saxlanılması və stimullaşdırılması • Yerli əkincilik sistemində bərpa olunan resursların mümkün qədər geniş tətbiqi • Üzvi qida maddələrinin qapalı dövran sisteminin yaradılması • Mal-qaranın təbii davranış tələblərinə uyğub şəraitdə saxlanılması • Kənd təsərrüfatı fəaliyyəti nəticəsində ətraf mühitin çirklənməsinin qarşısının alınması • Vəhşi heyvanların və yabani bitkilərin yaşayış mühitinin mühafizəsi də daxil olmaqla əkinçilik sistemində və onun əhatəsində genetik müxtəlifliyinqorunması ADAU b/m - Abdullayeva Z.H
ADAU b/m - Abdullayeva Z.H
Səhralaşmanın inkişafının əsas faktorları və səbəbləri. ADAU b/m - Abdullayeva Z.H
Torpağın deqradasiya prosesləri və səbəbləri. ADAU b/m - Abdullayeva Z.H
Kür-Araz ovalığında şoran torpaqlar ( min.ha-la) ( N.Ə.Əliyev və b. 1980 ) ADAU b/m - Abdullayeva Z.H
Azərbaycanda torpaq örtüyünün səhralaşmasına səbəb olan amillərin aradan qaldırılması üçün açağıdakı tədbirlərin həyata keçirilməsi məqsədəuyğundur: • Əkinçilik mədəniyyəti, əkin dövriyyəsi, paxlalı bitkilərin, sideratların geniş istifadəsi; • Zonal əkinçilik sisteminin eroziyaya, yuyulmağa qarşı yönəldiməsi; • Kompleks meliorasiya tədbirləri: suvarma, kollektor-drenaj sistemlərinin yaxşılaşdırılması, düzgün suvarma rejimi; • Münbitliyin bərpası, artırılması (üzvi maddə, N, P, K, Ca); • Müassir suvarma üsulları, fitomeliorasiya, quraqlığa davamlı sortalar; • Hidromorfluğun azaldılması, qurutma işləri, bitki seçimi, davamlı bitkilər, sideratlar və s.; • Torpaq itkisinin qarşısını alan və tənzim edən qanunlar. ADAU b/m - Abdullayeva Z.H
Ədəbiyyat: • 1.В.П.Волобуев - Экология почв, Баку -1963 • 2.И.С.Кауричев - Почвоведение, Москва- 1989 • 3.M.İ Cəfərov - Torpaqşünaslıq, Bakı – 2005 • 4 M.İ Cəfərov,A.H.Babayev - Azərbaycanın təbii sərvətləri vəonlardan səmərəli istifadə,Bakı – 2005 • 5. A.H.Babayev -Azərbaycanın davamlı inkişafı alternativ olmayan bir yoldur, j.Ekoloji kənd təsərrüfatı, 2007 - №7. ADAU b/m - Abdullayeva Z.H