Tıpta Uzmanlık Eğitiminin Yasal Çerçevesinin Tarihsel Gelişimi

1. Tıpta Uzmanlık Eğitiminin Yasal Çerçevesinin Tarihsel Gelişimi Dr. Raşit Tükel TTB-Uzmanlık Dernekleri Eşgüdüm Kurulu XIV. Tıpta Uzmanlık Eğitimi Kurultayı 28-30 Kasım 2008, Ankara

2. İlk Tüzük • Cumhuriyet döneminin ilk Tüzüğü • 1928 yılında çıkartılan 1219 sayılı Tababet ve Şuabatı Sanatlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun’un 9. maddesi • Tababet ve İhtisas Vesikaları Hakkında Nizamname / 8 Mayıs 1929

3. Sonraki Tüzükler1947 - 1973 Arası • Tababet Uzmanlık Belgeleri Tüzüğü / 24 Temmuz 1947 • Tababet İhtisas Nizamnamesi / 28 Aralık 1955 • Tababet İhtisas Tüzüğü / 2 Haziran 1961 • Tababet Uzmanlık Tüzüğü / 17 Ağustos 1962 • Tababet Uzmanlık Tüzüğü / 5 Nisan 1973

4. Tababet Uzmanlık KuruluNisan 1973 • Oluşumu • Sağlık Bakanlığı’nın seçeceği altı • Kuruluş sırasıyla 2 tıp fakültesinin 2 yılda bir seçecekleri birer • GATA’nın seçeceği bir • SSK’nın seçeceği bir • TTB’nin seçeceği bir üye • Son toplantının tarihi (6 yıl aradan sonra): 24 Mart 2001

5. Tababet Uzmanlık KuruluNisan 1973 • 24 Mart 2001 tarihli toplantının nedeni • Ağustos 2000 tarihli Tababet Uzmanlık Yönetmeliği değişikliği • Şeflik ve şef yardımcılığı sınavlarında, merkezi mesleki bilgi sınavı kaldırılıyor • Sınav jüri üyelerinin Tababet Uzmanlık Kurulu tarafından değil, Bakanlıkça belirleniyor • ÖSYM’nin yaptığı yabancı dil sınavının, Bakanlık tarafından yapılmasına olanak sağlanıyor • Danıştay 5. Dairesi, Tababet Uzmanlık Kurulu’na danışılmadığı için Yönetmelik değişikliklerinin yürütmesini durduruyor

6. I. Tıpta Uzmanlık Eğitimi Kurultayı Şubat 1994, Bakırköy-İstanbul • Tartışma: Türkiye’de uzmanlık eğitimi alanında tıkanıklık ve çözüm yolları • Görüş birliği: Tıpta uzmanlık eğitimi standartlarının siyasal politikalardan etkilenmeyen ulusal bir kurul tarafından oluşturulması

7. Tıpta Uzmanlık Dernekleri Toplantısı Haziran 1994, Ankara • Tıpta uzmanlaşma süreci • Devletin hizmeti planlayan, üreten, finanse eden, değerlendiren ve denetleyen olmasının sakıncaları • Tıpta uzmanlık eğitiminin standartlarının oluşumunda uzmanlık derneklerinin yeri ve önemi • TTB ile uzmanlık dernekleri arasında eşgüdümü sağlayacak bir mekanizma

8. TTB-UDEK’in KuruluşuKasım 1994, Ankara • Temel işlevi: Tıpta uzmanlık eğitimi ve hizmetlerinin sunulması alanındaki sorunların çözümünde karar mekanizmalarını oluşturmak

9. II. Tıpta Uzmanlık Eğitimi Kurultayı Şubat 1995, Ankara • Tıpta Uzmanlık Kurulu’nun oluşumu ve çalışma esasları • TUE’de temel standartların hükümetlerin doğrudan kontrolünde olmayan bir ulusal otorite tarafından belirlenmesi ve denetlenmesi • Bağlayıcı, karar alma ve denetleme yetkisine sahip, idari, bilimsel ve mali özerkliği olan bir ulusal otorite

10. II. Tıpta Uzmanlık Eğitimi Kurultayı Şubat 1995, Ankara • Tıpta Uzmanlık Kurulu’nun oluşumu ve çalışma esasları (devam) • TUE’nin tarafları olan Tıp Fakülteleri, Sağlık Bakanlığı ve SSK Eğitim Hastaneleri, TTB ve Uzmanlık Derneklerinin eşit ve demokratik katılımı güvenceye alacak bir yöntemle temsil edilmesi • Kendi başkanını kendi seçen ve üyelerini belli aralıklarla çalışma devamlılığını bozmayacak şekilde yenileyen demokratik bir işleyişe sahip olma

11. III. Tıpta Uzmanlık Eğitimi KurultayıMart 1996, İstanbul • Tıpta Uzmanlık Kurulu’nun oluşumu • Eğitim hastaneleri ve tıp fakültelerinin gönderecekleri üyeler, eğitici niteliğine sahip hekimler tarafından, yine eğiticiler arasından seçimle belirlenmeli • Sağlık Bakanı ve Bakanlık bürokratlarının ayrıcalıklı bir konumu olmamalı • Tıpta Uzmanlık Kurulu’nun işlevleri • Eğitimcilerin bireysel performanslarının denetlenmesiyle ilgili yöntem ve ölçütlerin geliştirilmesi • Şef ve şef yardımcılığı sınavlarının uygulanmasındaki esasların belirlenmesi

12. Tıpta Uzmanlık Tüzüğü TasarısıTemmuz 1997 • Sağlık Bakanlığı, YÖK ve TTB arasında uzlaşı sağlanıyor • Tıpta Uzmanlık Kurulu ve komisyonlarda, Sağlık Bakanlığı, YÖK ve TTB üçte birlik kuvvet eşitliği ilkesine göre temsil ediliyor • Başkan ve başkan vekili TUK üyeleri tarafından seçiliyor • Tüzük taslağı Danıştay incelemesinden geçiyor

13. Tıpta Uzmanlık Tüzüğü Toplantısı12-14 Şubat 1999, Kızılcahamam • Sağlık Bakanlığı, YÖK ve TTB temsilcileri, Başhekimler, Klinik şefleri, Tıp Fakülteleri Dekanları • Çalışma grupları • Tüzük tasarısı ana metni • Ekli çizelgedeki uzmanlık dalları, yan dallar ve uzmanlık süreleri • Temmuz 1997 metni üzerinde görüş birliği

14. Tıpta Uzmanlık Tüzüğü Tasarısı 4 Mart 1999 • Tıpta Uzmanlık Kurulu • Bakanlık Müşteşarı ile Personel Genel Müdürü ve Bakanlıkça eğitim hastanelerinden seçilecek dört • SSK’nın seçeceği bir • YÖK’ün beş tıp fakültesinden seçeceği birer • GATA’nın seçeceği bir • TTB’nin seçeceği altı üye • Başkan ve başkan vekili TUK üyeleri tarafından seçiliyor

15. 19 Haziran 2002 Sayı : 24790

16. Tıpta Uzmanlık Tüzüğü 19 Haziran 2002 • Tıpta Uzmanlık Kurulu • Bakanlık müşteşarı • Eğitim hastanelerinden Bakanlığın seçeceği beş • Beş tıp fakültesinden YÖK’ün seçeceği birer • GATA’nın seçeceği bir • Eğitim hastanelerinden SSK’nın seçeceği bir • TTB’nin seçeceği bir üye • Kurula, Bakanlık Müşteşarı ya da üyeler arasından seçilecek başkan vekili başkanlık eder

17. Tıpta Uzmanlık Tüzüğü ve Yasal Süreç - 1 • Danıştay 8. Dairesi / 19 Kasım 2003 • TUK’un tüzükle değil, yasayla kurulması gerektiğinden hareketle, TUK’un geçtiği tüzük maddelerinin yürütmeleri durduruluyor • Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu / 8 Aralık 2005 • Sağlık Bakanlığı, TUK ile ilgili olan maddelerin değil, geçici maddelerin iptalini temyiz ediyor • Karar onanıyor

18. Tıpta Uzmanlık Tüzüğü ve Yasal Süreç - 2 • Tıpta Uzmanlık Tüzüğü Tasarısı / Mayıs 2005 • Başbakanlık tarafından Danıştay Başkanlığı’na incelenmek üzere sunuldu • Tıpta Uzmanlık Kurulu yerine, tavsiye kararları almak ve danışma işlevi görmek üzere bir Bakanlık organı gibi tanımlanmış olan Tıpta Uzmanlık Üst Komisyonu

19. Uzlaşma Arayışları • Danıştay 1. Dairesi • İlgili tarafların katılımıyla Tıpta Uzmanlık Tüzüğü Tasarısı üzerine 2 toplantı • 24 Nisan 2006 • 15 Mayıs 2006 • Sağlık Bakanlığı, Tüzük Tasarısı üzerinde, özellikle de Kurul ve Komisyonların işlevleri ve yapılanması konularında bir uzlaşmaya yanaşmıyor • Bir yandan Tüzük yerine Yönetmelikle düzenlemek üzere 1219 sayılı yasada değişiklik yapma girişimleri sürüyor

20. Uzlaşma Arayışları (devam) • Sağlık Bakanlığı’nın yaklaşımı • Yargı kararlarına uyum sağlamak üzere kurul yerine üst komisyon oluşturulmuştur • Bu komisyon Bakanlığın isteği ile toplanacak ve tavsiye kararları alacaktır • Demokratik katılımda siyasi tercihler ve menfaat çatışmaları ortaya çıkar. Önemli olan bilimselliktir; bilimsel olarak hareket edildiğinde aidiyetin kime ait olduğu önemli olmaz

21. Danıştay 1. Dairesi KararıMayıs 2006 • Tasarı Anayasa’ya aykırı • Tıpta uzmanlık eğitiminde eğitim boyutu üniversitelere ait • Sağlık Bakanlığı’nın esasen sağlık hizmeti sunumu ile yetkili • Meslek örgütünün de içinde olduğu bütün tarafların kendi yetki alanları ile ilgili bir araya gelerek bir düzenleme yapılması gerekli • Tıpta Uzmanlık Kurulu için yasal düzenleme gerekli

22. Tıpta Uzmanlık Kurulu 28 Mart 2007 • 5614 sayılı yasa ile 1219 sayılı Tababet ve Şuabatı Sanatlarınnın Tarzı İcrasına Dair Kanun’un 9. maddesinde değişiklik • “….. Sağlık Bakanlığı’nın sürekli kurulu niteliğinde Tıpta Uzmanlık Kurulu teşkil olunmuştur.”

23. Tıpta Uzmanlık Kurulu Mart 2007 Oluşumu • Bakanlık Müsteşarı, ilgili genel müdür ve 1.Hukuk Müşaviri • Biri diş tabibi olmak üzere eğitim hastanelerinden Bakanlığın seçeceği beş • Dört tıp fakültesinden ve bir diş hekimliği fakültesinden YÖK'ün seçeceği birer • Gülhane Askeri Tıp Akademisi ve Fakültesinin seçeceği bir • TTB’nin seçeceği bir • Türk Diş Hekimleri Birliğinin seçeceği birüye

24. Tıpta Uzmanlık Kurulu Mart 2007 Görevleri • Eğitim kurumlarına eğitim yetkisi verilmesi ve eğitim yetkisinin kaldırılmasına ilişkin teklifleri karara bağlamak • Uzmanlık ana dallarının rotasyonlarını belirlemek • Uzmanlık sınavı jürilerini tespit etmek • Yabancı ülkelerde asistanlık yapanların bilimsel değerlendirilmesini yapacak fakülteleri ve eğitim hastanelerini belirlemek • Tıpta uzmanlık eğitimi ve uzman insan gücü ile ilgili görüşler vermek • Uzmanların tıbbi gelişmeleri izlemesini sağlayıcı inceleme ve araştırmalar yapmakla görevli olmak

25. Tıpta Uzmanlık Kurulu Mart 2007 İşleyişi • Kurula, Bakanlık Müsteşarı veya yapılacak ilk toplantıda üyeler arasından seçilecek başkan vekili başkanlık eder • Kurulun çalışma usul ve esasları, Sağlık Bakanlığı’nca hazırlanıp Bakanlar Kurulu’nca yürürlüğe konulacak Yönetmelikle düzenlenir

26. Genel Bir Değerlendirme - 1 • TUK’un işleyiş ve oluşumunda Sağlık Bakanlığı belirleyici • 13 üyenin 7’si Sağlık Bakanlığı tarafından belirleniyor • TTB 1 üye ile temsil ediliyor • Tıpta uzmanlık eğitimiyle ilgili konularda TUK işlevsiz • Müfredat • Eğiticilerin nitelikleri ve görevlendirilmelerine ilişkin usul ve esaslar vb. • İcra yetkisinin içeriği boş; yetki tanımlanmamış

27. Genel Bir Değerlendirme - 2 • Tıpta uzmanlık eğitimiyle ilgili tüm süreçlerin belirleneceği Yönetmeliğin çıkartılmasında sadece Sağlık Bakanlığı ve Bakanlar Kurulu yetkili • Tıpta uzmanlık eğitiminin gerektirdiği bilimsel ve idari özerklik ortadan kaldırılıyor • Tıpta uzmanlık eğitimi alanında temel ilkelerin, yönetmelik yerine yasa ya da tüzükle düzenlenmesi gerekir • Hukuki güvenlik ve istikrarı zedeleyecek şekilde sık sık değiştirilebilecek bir düzenleme

28. Genel Bir Değerlendirme - 3 • Anayasanın 130. maddesi (Yükseköğretim Kurumları ve Üst Kurumları) • Yükseköğretim üniversiteler tarafından verilir • Anayasanın 131. maddesi • Yükseköğretimi planlamak, düzenlemek, yönetmek, denetlemek vb. YÖK’ün görevleri arasında • Tıpta uzmanlık eğitimi bir yükseköğretim

29. Genel Bir Değerlendirme - 4 • Anayasanın 56. maddesi (Sağlık Bakanlığı’nın sağlık hizmetlerindeki rolü) • Sağlık kuruluşlarının tek elden planlanıp hizmet vermesini sağlamak ve onları bu kapsamda denetlemek • Sağlık Bakanlı’nın asli işlevi tıp eğitimi değil

30. Genel Bir Değerlendirme - 5 • Tıpta uzmanlık eğitiminin bir yükseköğretim olma özelliği göz ardı ediliyor • Sağlık Bakanlığı yükseköğretim ile ilgili bir alanda asıl yetkili kurum olarak belirleniyor • Sağlık Bakanlığı’nın yetkilerini, Anayasal ilkelere uygun olarak, tıpta uzmanlık eğitimiyle ilgili diğer kuruluşlarla eşgüdümlü biçimde kullanmasına yer verilmiyor