1 / 23

N áttúruvernd og atvinnufrelsi: Hliðstæður, ekki andstæður

N áttúruvernd og atvinnufrelsi: Hliðstæður, ekki andstæður. Hannes H ólmsteinn Gissurarson RSE, Laugarvatni 7. júlí 2007. Hraksp á Vésteins. V ésteinn Lúðvíksson í Lesbók Mbl. 6. janúar 2007:

anoki
Download Presentation

N áttúruvernd og atvinnufrelsi: Hliðstæður, ekki andstæður

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Náttúruvernd og atvinnufrelsi: Hliðstæður, ekki andstæður Hannes Hólmsteinn Gissurarson RSE, Laugarvatni 7. júlí 2007

  2. Hrakspá Vésteins • Vésteinn Lúðvíksson í Lesbók Mbl. 6. janúar 2007: • „Hver tæki sé far með flugvél þó að ekki væru nema eins prósents líkur á að vængirnir dyttu af henni í 35.000 feta hæð? Ef við vitum að stutt er í að það verði óafturkræfar breytingar á lífsskilyrðum á jörðinni erum við þá tilbúin að fórna eigin stundarhag?“

  3. Hrakspá Carsons • Rachel Carson: Raddir vorsins þagna (1962) • Kenningin: DDT eyðir fuglalífi og veldur krabbameini • DDT bannað • Mýrarkalda (malaría) stórhættuleg í þróunarlöndum • WHO nú endurskoðað afstöðu sína

  4. Hrakspá Rómarhópsins • Endimörk vaxtarins (1972) • Þróunarlínur framlengdar, sbr. kenningu Malthusar • Spáin: Gull þrotið 1979, jarðolía 1990, kopar 1991, ál 2001 o. s. frv. • Nú nóg til af þessum efnum • Verð á 34 algengustu hrávörum lækkað frá 1980

  5. Hrakspá um fiskistofna • Science (nóvember 2006): Hrun fiskistofna innan 40 ára • Morgunblaðið átaldi Jóhann Sigurjónsson fyrir að gera lítið úr skýrslunni • Boris Worm sendi í misgáningi blaðamanni Seattle News tölvuskeyti • „Fréttabeita til að vekja athygli“

  6. Staðreyndir • Matvælaframleiðsla jókst með „grænu byltingunni“ • Hungur aðeins vegna slæms stjórnarfars • Meðalaldur tvöfaldast • Dregið úr barnadauða og smit- og hörgulsjúkdómum • Skógar þekja jafnmikil svæði og áður

  7. Náttúruspjöll • Sóun auðlinda • Útrýming sjaldgæfra dýrategunda • Mengun lofts og lagar • Spjöll á útivistarsvæðum • Rót vandans: Kostnaður af náttúruspjöllum ekki tekinn með í reikninginn

  8. Sóun auðlinda • Ótakmarkaður aðgangur að takmarkaðri auðlind • Auðlindarentu sóað í of mikinn tilkostnað • Olíulindir, gullnámur, skógar, fiskimið • Lausnin: Takmarkaður aðgangur, nýtingarréttur, eignarréttur

  9. Kvótakerfið íslenska • 16 bátar sóttu afla, sem 8 gátu sótt • Lausnin: Bátarnir fengu allir framseljanlegar, varanlegar aflaheimildir • Framseljanlegar aflaheimildir: 8 keyptir út, ekki hraktir út = Allir ánægðir • Varanlegar aflaheimildir: meiri ábyrgðarkennd útgerðarmanna

  10. Einfalt líkan af fiskveiðum

  11. Hliðstæðar reglur • Ítala að fornu: Beitarréttindi einstakra jarða • Veiðiréttindi í laxveiðiám • Útvarpsréttindi

  12. Útrýming sjaldgæfra tegunda • Hvers vegna eru sauðir ekki í útrýmingarhættu ólíkt fílum? • Fílar og nashyrningar ekki í einkaeigu • Skynsamlegast að létta af banni við veiðum, en skilgreina eigendur

  13. Ernir, hvalir og menn • Margar hvalategundir ekki í útrýmingarhættu • Mega hvalir drepa, en ekki menn? • Arnarstofninn íslenski friðaður á kostnað æðarvarps • Hvers vegna aðeins umhyggja um stórar dýrategundir, fíla, hvali o. fl, en ekki litlar, t. d. köngulær, mýs og flugur?

  14. Mengun lofts og lagar • „Peningalykt“ í sjávarþorpum • Hávaði við flugvelli • Stöðuvötn • Bergvatnsár

  15. Viðbrögð við mengun • Sé mengun lítt mælanleg og dreifist á marga, þá á vart að bregðast við • Ella: Skilgreining eigna- eða nýtingarréttinda • Hugsanlega mengunargjöld

  16. Hlýnun jarðar • Hlýnun og kólnun hafa skipst á • Vatnajökull hét t. d. Klofajökull • Hlýindaskeið á landnámsöld og síðar • „Lítil ísöld“ um 1550-1900 • Núverandi hlýnunarskeið hið fyrsta af mannavöldum? • Eða eðlilegar sveiflur á hitastigi?

  17. Kólnun jarðar?

  18. Þrjár spurningar • Er að hlýna? • Jafnvel þótt sé að hlýna, er það að mestu leyti af mannavöldum? • Jafnvel þótt hlýnun sé að mestu leyti af mannavöldum, borgar sig að gera eitthvað? • Lomborg: Já, já og nei

  19. Orkuvinnsla á Íslandi • Orkuvinnsla annars staðar: Brennsla olíu eða kola • Hér gufu- eða vatnsafl • Skv. Stern-skýrslunni minnsta losun koltvísýrings í OECD-ríkjum • Ál létt og minnkar eldsneytisþörf véla • Ef ekki framleitt með raforku hér, þá með brennslu eldsneytis annars staðar

  20. Spjöll á útivistarsvæðum?

  21. Kárahnjúkar • Hjörleifur Guttormsson í Árbók Ferðafélagsins 1987: „Þetta eru afar afskekkt svæði og fáfarin, nema helst af smalamönnum á haustin. Þangað er líka fremur fátt að sækja fyrir ferðamenn, nema þá til að skoða hreindýr og minjar um framrás Brúarjökuls. Hvort tveggja er þó aðgengilegt með auðveldari hætti annars staðar.“

  22. Niðurstöður • „Sjaldan grær gras í almenningsgötu“ • „Garður er granna sættir“ • Vernd krefst verndara • Verðmæta náttúru ber að verðleggja • Til þess er einkaeignarréttur á auðlindum og frjálst framsal þeirra heppilegastur

More Related