370 likes | 757 Views
Prostaatkanker diagnostiek & behandeling. Inhoud. Wat is kanker De prostaat Prostaatkanker Diagnose Behandeling Vervolg Mogelijkheden in het Spaarne Ziekenhuis. Celdeling. Ieder mens bestaat uit vele miljarden cellen Uiteindelijk ontstaan vanuit één cel
E N D
Inhoud • Wat is kanker • De prostaat • Prostaatkanker • Diagnose • Behandeling • Vervolg • Mogelijkheden in het Spaarne Ziekenhuis
Celdeling • Ieder mens bestaat uit vele miljarden cellen • Uiteindelijk ontstaan vanuit één cel • Celdeling ook onmisbaar bij een volwassene • Strenge controle • Ontregeling controle => gezwel
Wat is kanker? • K • Ongrijpbaar • Bedreigend • Geniepig • Angst!
blaas prostaat bekkenbodem plasbuis de prostaat
Prostaatkanker • Meest voorkomende vorm van kanker bij mannen • Komt vooral voor bij oudere mannen • Groeit meestal langzaam • Geeft meestal pas laat klachten
Onderzoek van de prostaat • Lichamelijk onderzoek (voelen naar de prostaat) • Laboratorium onderzoek (PSA) • Prostaat echo • Diagnose op weefsel: biopsie
Hoe uitgebreid is het proces? • Rectaal onderzoek / prostaat echo • PSA • Kwaadaardigheid van de kanker cellen • Op indicatie: • MRI-scan • Botscan • Lymfeklierdissectie
Classificatie • GEEN uitzaaiing (genezingmogelijk) • Beperkt tot de prostaat (T1-2N0M0) • Groeibuiten de prostaat (T3-4N0M0) • WEL uitzaaiing(en) (genezingnietmeermogelijk) • Lymfeklieren (T1-4N1M0) • Op afstand (T1-4N0-1M1)
Na de diagnose • Moet erwordenbehandeld? • Zoja, hoe? • Zo nee, wat doe je dan? • Keuzehulp (VUmc & UMCN)
Waakzaam afwachten • Active surveillance • Is ietsandersdannietsdoen! • Indicaties: • Oude patiëntzonderklachten • Jongepatiënt met beperktgezwel
Behandeling, geen uitzaaiing • Beperkt tot de prostaat • Operatie (radicale prostatectomie) • Bestraling • Groei buiten de prostaat • Uitwendige bestraling + hormonen • (radicale prostatectomie)
Operatiet.o.v. bestraling • Operatie nadelen: • Urineverlies (5 – 10%) • Impotentie (40 – 100%) • Grote ingreep • Operatie voordelen: • Exacte classificatie • Eventueel later bestraling
Radicale prostatectomie • Open operatie • Via de buik • Via het perineum • Kijkoperatie (laparoscopie) • “Klassiek” • m.b.v. robot
Bestralingt.o.v. operatie • Bestraling nadelen: • Schade aan de endeldarm • Schade aan de blaas • Operatie niet meer goed mogelijk • Voordelen bestraling: • Geen operatie • Nauwelijks incontinentie • Kleinere kans op impotentie(?)
Bestraling of operatie? • Nooitgoedonderzoekgedaan • Weinigverschil • Argumenten: • leeftijd • naoperatie kun je nogbestralen • Gevoel / eigenidee
Controle na behandeling • Urineverlies? • Seks? • Bijwerkingen bestraling? • PSA • Patiënten Stress Aanjager • Patient Stress Amplifier
Als het misgaat • Na operatie: bestraling • Na bestraling: • Watchfulwaiting • Hormonale behandeling • Cryotherapie - HIFU • (Operatie)
Behandeling, bij uitzaaiing(en) • Hormonale behandeling effectief • Castratie • Medicijnen • Effect is tijdelijk (gemiddeld 2 jaar)
Na de hormonale therapie • Chemotherapie met docetaxel (taxotere®) • Recent nieuwemiddelengeregistreerd • Abiraterone (Zytiga®) • Cabazitaxel (Jevtana®) • Veelonderzoek
Als niets meer werkt • Doel wordt: kwaliteit van leven • Operatie voor het plassen • Pijnstilling • Bestraling op botuitzaaiing(en) • Voeding • …
Prostaatkanker in SZH (1) • Alle ‘vinkjes’ • Zorgpad (evaluatie & revisie 2013) • Sneldiagnostiek bij PSA verhoging • Urologie-oncologie verpleegkundige als case-manager • Alle patienten multidisciplinair besproken • Binnenkort in oncologie centrum
Prostaatkanker in SZH (2) • Nauwe samenwerking met: • Pathologie • Radiologie • Oncologie • Radiotherapie AvL (AvL vestiging Hoofddorp) • Urologie VUmc (robot prostatectomie)
Prostaatkanker in SZH (3) • Behandel mogelijkheden • Active surveillance / watchfulwaiting • Uitwendige bestraling (AvL Hoofddorp) • Inwendige bestraling (AvL Amsterdam) • Robot prostatectomie (VUmc) • Hormoon therapie • Chemotherapie (ook in studieverband) • Palliatieve therapie
Contact Arjen Noordzij Email: mnoordzij@spaarneziekenhuis.nl Twitter: dokter_no
Kijkoperatie • Sneller herstel • Minder bloedverlies • Kans op genezing gelijk • Functionele resultaten NIET beter
Lymfeklieren Op afstand Patroon van uitzaaiingen 5 4 3 1 2
Risico factoren • 1e graadsfamilielid • 1: 2x • 2 of meer: 5 – 8x • Dieetfactoren: waarschijnlijk • Roken: NEE • Prostaatvergroting: NEE