Download
1 / 21
210 likes | 489 Views
“Prostaatkanker, de behandeling en dan?”. De dokter is ook maar een mens; zorgverleners rondom de patiënt Dr. Evert L. Koldewijn uroloog Catharina-ziekenhuis Eindhoven. Voor de diagnose. PSA meting als screening PSA meting ivm klachten PSA meting ivm familievoorgeschiedenis
E N D
“Prostaatkanker, de behandeling en dan?” De dokter is ook maar een mens; zorgverleners rondom de patiënt Dr. Evert L. Koldewijn uroloog Catharina-ziekenhuis Eindhoven
Voor de diagnose • PSA meting als screening • PSA meting ivm klachten • PSA meting ivm familievoorgeschiedenis • PSA meting ivm ongerustheid Verwijzing uroloog
Voor de diagnose • Gesprek met een arts: • uroloog of een uroloog in opleiding • Uitleg prostaatbiopten • Uroloog, uroloog in opleiding, nurse practitioner (=gespecialiseerde verpleegkundige met academische opleiding) • Nemen van prostaatbiopten • Patholoog
De diagnose • Het slecht nieuws gesprek: • Met de uroloog, uroloog in opleiding • Hoe vertel je als arts het slechte nieuws aan een patiënt? • De “mokerslag”techniek: “U hebt prostaatkanker” • Breng het slechte nieuws langzaam: “Ik vrees dat het ernstiger is dan eerst gedacht…….”
De diagnose • “Het slechtnieuws” gesprek • De diagnose • De eventuele behandeling • Aanvullend onderzoek • De complicaties van de evt. behandeling • De prognose • Tweede gesprek afspreken, na aanvullend onderzoek
Na de diagnose • Controle patiënt: 5 minuten • “Nieuwe” patiënt: 15 minuten • Slecht nieuwsgesprek: 10-20-30 minuten? • Benodigde tijd niet altijd te plannen
Na de diagnose • Informatie-informatie –informatie • De patiënt met een stapel uitdraaien van internet: tijd-tijd-tijd • De patiënt die zegt: maakt u maar de keuze dokter. • Inschakelen van oncologieverpleegkundigen
De behandeling • Wait and see: waakzaam volgen • Operatie: laparoscopisch (kijkoperatie) of via snee in de onderbuik • Bestraling: uitwendige bestraling of brachytherapie (=inwendige bestraling) • Hormonale therapie: invloed, gevolgen, partner • Geen kookboek voor wie welke behandeling; afhankelijk van heel veel factoren
De behandeling • Waakzaam volgen: • Uroloog, uroloog in opleiding • Regelmatig PSA controle • Herhalen van biopten na 1,4 en 7 jaar • Niet voor iedereen geschikt: leven met kanker zonder therapie!!
De behandeling • Operatie (=verwijderen van prostaat) • Uroloog, anesthesist (= narcotiseur), verpleegkundigen op afdeling • Kijkoperatie (= laparoscopie), kunnen ze dat wel of toch naar Frankrijk? • Complicaties: incontinentie voor urine (5-10%); impotentie (90%); ziekenhuis opname; vernauwingen in de plasbuis (5%) • Bekkenfysiotherapie bij incontinentieklachten
De behandeling • Uitwendige bestraling • Uroloog, uroloog in opleiding, radiotherapeut, laboranten, verpleegkundigen • 36-40 keer naar ziekenhuis komen • Controles bij radiotherapeut/uroloog • Darmklachten (5-10%), impotentie (40%), plasklachten (20-30%), incontinentie (10%) • Bekkenfysiotherapie of incontinentie-verpleegkundigen
De behandeling • Inwendige bestraling (=brachytherapie) • Uroloog, radiotherapeut, fysicus, laboranten, ziekenhuisopname, verpleegkundigen • Anesthesist, narcose • 1-2 dagen opname • Impotentie (ong. 40%), plasklachten (40-50%) • 6 maanden niet fietsen • Bekkenfysiotherapie of incontinentie-verpleegkundigen
De behandeling • Hifu (hoog intensiteit geluidsgolven, soort warmte behandeling) en cyrotherapie zijn op dit moment nog geen standaard behandelingen (resultaten bekend over vele jaren) • Voor mensen die niet geschikt zijn voor operatie of bestraling
De behandeling • Hormonale therapie • Tijdelijk (bij radiotherapie inwendig en uitwendig) of blijvend (bij bot uitzaaiingen) • Uroloog, uroloog in opleiding, nurse practitioner, radiotherapeut • Bijwerkingen: borstgroei, verlies in seks, impotentie, moe, verlies van energie, maagdarmklachten, sterkte van bot verminderd
De behandeling • Hormonale therapie bij botuitzaaiingen • Urologen, urologen in opleiding • Wanneer PSA gaat stijgen, bij gebruik van hormonale therapie • Chemotherapie • Internist-oncologen • Alleen chemotherapie als er klachten zijn van pijn, algemeen ziekte gevoel, NIET bij PSA stijging alleen
De behandeling • Chemotherapie: • Internist-oncoloog, dagverpleging, oncologie-verpleegkundigen • Kuren van 3 weken, soms 10 weken achter elkaar • Minimale levensverlenging • Vooral verbetering van de “kwaliteit van het leven”, minder pijn, meer energie • Psycholoog
De behandeling • Chemotherapie: wel of niet doorgaan met hormonale therapie • Chemotherapie en behandeling met bifosfanaten en APD • Zinvol bij sterke botafbraak, botpijn en hoogkalkgehalte in bloed, risico op bijwerkingen, nog onduidelijk wanneer en wie meest baat heeft bij deze behandeling
De behandeling • Botpijn bij botmetastasen • Urologen, urologen in opleiding: pijnstillers • pijnspecialisten: anesthesisten • Bestraling van botuitzaaiing: radiotherapeuten • Inwendige bestraling van botuitzaaiingen: nucleair geneeskundigen
De toekomst • Nieuwe ontwikkelingen zijn onderweg • Targeted (=gerichte) therapie • Gentherapie • biochemici
Conclusie • Veel hulpverleners rondom prostaatkanker patiënt • Allemaal hebben ze kun eigen verhaal • Soms is dat verwarrend: verhalen kunnen soms tegenstrijdig zijn • De dokter is ook maar een mens…
