580 likes | 666 Views
Türkiye’de ve Dünyada Astım Epidemiyolojisi. Doç. Dr. Bülent Karada ğ Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Göğüs Hast. BD, İstanbul. Dünyada Astım . 300 milyon hasta Gittikçe artıyor. Dünyada Astım . ISAAC Faz-1 56 ülke,155 merkez, 6-7 yş, 13-14 yş 721.601 çocuk
E N D
Türkiye’de ve Dünyada Astım Epidemiyolojisi Doç. Dr. Bülent Karadağ Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Göğüs Hast. BD, İstanbul
Dünyada Astım • 300 milyon hasta • Gittikçe artıyor.
Dünyada Astım ISAAC Faz-1 56 ülke,155 merkez, 6-7 yş, 13-14 yş 721.601 çocuk Son 1 yıldaki astım semptomları prevalansı: %1.6-36.8 En yüksek: İngiltere, Avustralya, Uzakdoğu Hayat boyu astım tanısı prevalansı: %1 (Hindistan), %30.8 (Yeni Zelanda)
International Study of Asthma and Allergies in Children (ISAAC) Lancet 1998;351:1225
Doğu ve Batı Almanya’da astım, BHR, saman nezlesi ve atopi prevalansı 1989/92. % Von Mutius et al, AJRCCM 1994
Çevresel etki: Çevresel etki: yeşilçizgi=maruziyet var; Kırmızı çizgi=maruziyet yok. Çevresel etki var, genotip etkisi yok..
Gen*çevreetkileşimi Çevresel maruziyet: Yeşil= var; Kırmızı=yok. Çevresel maruziyet sadece belli genotipteki olgularda bir etki gösteriyor.
Çiftlikte yaşam: Atopi ve Astımdan korunma • Avrupa’da 15 çalışma (Fransa,İsviçre, Almanya, Avusturya, Hollanda, Danimarka, İsveç, Norveç, Finlandiya,İngiltere) • AyrıcaKanada, Y. Zelanda, Avusturalya ve ABD’de doğrulandı. • Erken erişkin yaşlara kadar uzayan etki Von Mutius E, Radon K. Immunology and Allergy Clinics of North America. 2008
Çiftlik yaşamı Düşük atopi, allerjik rinit ve astım sıklığı: • Çiftlikte yaşayan çocuklar (>50-60 referans….) • Antropozofik ailelerin çocukları (Alm et al., Lancet 1999) Açıklayıcı faktörler….. • Çiftlik ortamı: yaşamın erken döneminde mikroplarla karşılaşma (Hayvanlar, ahırlardaki toz, çiğ süt ? Riedler et al., Lancet 2001; Braun-Fahrlander et al., NEJM 2002) • Antropozofikyaşam şekli: diyet, aşılar, antibiyotikler ??
ALEX • 2618 çocuk • 3 ülke (Avusturya, Almanya, İsviçre) • Çiftçiler ve kontrol, • <1 yaş, Ahırda bulunma ve çiğ süt içenlerde % 1 , içmeyenler % 11.
Genetikaltyapı çiftlik etkisini etkiler mi? • Toll like Reseptör genleri – TLR 1-9, CD14 • Hücreiçi NOD reseptör genleri -NOD1, NOD2 Çiftlikte yaşayanlarla diğer çocuklar arasında allel dağılımı farkı YOK.
ALEX çalışmasındaki çiftçi çocuklarında TLR2/-16934 geni. T varsa %3, AA %13. Atopiden bağımsız. BNonfarmers’ children (n=380) % % 40 40 p=0.023 30 30 p=0.012 20 p=0.004 p=0.01 20 10 10 0 0 “Current”astım semptomları Atopi “Current” Saman nezlesi semptomları Astım tanısı Current hay fever symptoms Current asthma symptoms Atopy Asthma diagnosis TLR2/-16933 AT n=189 AA n=97 TT n=94 AT n=116 TT n=61 AA n=52 Eder et al, JACI 2004
Çiftçilerde gen çevre etkileşimi Maruziyet tipiGenSonuç Çiftlikte çocukluk TLR 2 Astım/atopi EndotoksinTLR4Atopi Taze sütCD14Astım/atopi Çiftlik hayvanlarıCD14Atopi Endotoksin CD14 Atopi Çiftlik hayvanlarıNPSR1 Atopi Çiftlikte çocuklukNOD1Atopi Eder et al, JACI 2004; Eder et al, JACI 2005; Bieli et al , JACI 2007; Bruce et al, J Med Gen 2008
Gen*çevreetkileşimi Çevresel maruziyet: Yeşil= var; Kırmızı=yok. Genotip veçevresel maruziyetin etkileri var ve karşıt yönde etkileşim var.
Manchester’de CD14/159 CT polimorfizmive atopi Simpson et al, AJRCCM 2006
CD14 genotipine göre endotoksin etkisinin değişkenliği Zambelli-Weiner et al, JACI 2005
Astımda gen*çevreetkileşimleri • Astım kalıtsal özellikle beraber çevresel etkilerin rol oynadığı karmaşık bir hastalıktır. • Birçok gen*çevreetkileşimi değişik astım fenotiplerinin ortaya çıkmasında rol oynamaktadır. • Henüz genotipe göre önleme stratejisi için erken.
PARSIFAL çalışması • Kesitsel çalışma • >10,000 çocuk (CH, GE, AU, NL, SE); • Çiftlikte yaşayan çocuklar (%25-35) • Kırsal kesimde yaşayan kontrol grubu (%15-20) • Steiner okuluna giden çocuklar (%30-40) • Aynı ortamdan kontrol grubu çocuklar (%15-20) • ISAAC anket formları + ev özellikleri, yemek alışkanlığı, aşılama vb. soru formları. • IgE; BHR subgrupta • Ev tozu subgrupta.
Yastık, endotoksin Çiftlik, n=227 Ç-ko, n=59 Steiner, n=121 St-ko, n=64 16,548 EU/g 6,323 EU/g farm
ALEX Çalışması ile karşılaştırma ( Çiftlik) Endotoxin ve atopik wheeze • ALEX: 0.66 (0.41-1.07) • PARSIFAL: 0.53 (0.27-1.05) Endotoxin and non-atopik wheeze • ALEX: OR 1.23 (0.73 – 2.06) • PARSIFAL: OR 1.08 (0.49-2.38)
Çiftlik ortamı Ege MJ, JACI 2007 Mart PARSIFAL 8263 çocuk (5-13 yaş) Astım tanısı: Domuz çiftliği OR: 0.57 (0.38-0.86) Taze süt içimi OR:0.77 (0.60-0.99) Harmana yardım OR: 0.56 (0.38-0.81) Sadece Almanyada tarım yapılan çiftlik OR: 0.34 (0.22-0.53) Koruyucu genlerin ekspresyonunu da arttırıyor Endotoksin koruyucu
205487 çocuk • 6-7 yaş • 31 ülke, 73 merkez • 1. yaşta Parasetamol kullanımı • Astım semptomu riski OR 1.46 (1.36-1.56) • Sık kullanım ( en az ayda bir) OR 3.23 (2.91-3.60)
Türkiye’de Astım • Çocuklar • %6.9-15.3 • Ulusal Allerji ve Klinik İmmunoloji Derneği'nin anket yöntemi ile yaptığı çalışmalar • Yaşam boyu astım prevalansı: • Ege Bölgesi'nde en düşük, • Akdeniz ve Karadeniz Bölgeleri'nde ise daha yüksek
7-14 yaş • 3154 çocuk • Kümülatif wheeze % 14.4 • Current wheeze % 4.7 • Dr. Tanılı astım % 8.1 • Ailede atopi (kümülatif wheeze OR=2.89 (2.32-3.60), current wheeze (OR=3.21, (2.21-4.67)
3 ilkokul • 6-15 yaş • 2276 çocuk • Kümülatif wheezing %13.7, • “Current” wheeze % 7.2 • Dr. Tanılı astım % 4 • Ailede atopi öyküsü fazla.
1108 çocuk İlkokul Astım prevalansı %1.9 Kırsal kesimde düşük. Ailede astım öyküsü olanlarda, Apartmanda oturanlarda, Evdeki oda sayısı fazla olanlarda daha yüksek.
İstanbul Önes U, Allergy 2006 Aralık 1995 ve 2004’te ISAAC 2216 ve 2387 çocuk (6-12 yaş) Yaşamboyuwheezeprevalansı % 15.1 iken % 25.3 Son 12 ay wheeze % 8.2 iken % 11.3 Astım prevalansı % 9.8 iken % 17.8
25843 ilkokul öğrencisi • 14 merkez • %13.3 astım • Ailede allerji öyküsü, atopi. • Anne sütü • Current astım OR 0.92 (0.86-0.99) • Current wheeze OR 0.93 (0.87-0.99)
İnfeksiyon öyküsü OR 4.53 (4.08-5.02) • Pasif sigara dumanı Astım OR 1.20 (1.08-1.33), Wheeze OR 1.21 (1.09-1.34) 1000 m. Altı, ortalama 1000 mb üzeri basınç