130 likes | 605 Views
BAKTERÍUR OG VEIRUR 2. Kafli Lífheimurinn. Í þessum kafla lærum við:. a ð bakteríur eru smáar lífverur og þær geta fjölgað sér hratt . a ð flestar bakteríur eru gagnlegar en sumar þeirra valda sjúkdómum hjá okkur. m unurinn á bakteríum og veirum: veirur fjölga sér bara í lifandi frumum .
E N D
Í þessum kafla lærum við: • að bakteríur eru smáar lífverur og þær geta fjölgað sér hratt. • að flestar bakteríur eru gagnlegar en sumar þeirra valda sjúkdómum hjá okkur. • munurinn á bakteríum og veirum: • veirur fjölga sér bara í lifandi frumum. • bakteríur geta fjölgað sér sjálfar
Bakteríur • Bakteríur sjást bara í smásjá • Hver baktería er bara úr einni frumu þar sem erfðaefnið er dreift um kjarnann dreifkjörnungur
Tegundir baktería • KÚLULAGA (kallast líka hnettlur eða kokkar) • STAFLAGA • GORMBAKTERÍUR
Dæmi um tegundir baktería Staphylococcusaureus Finnst allsstaðar í náttúrunni Ef bakterían kemst í opin sár getur hún valdið sýkingum
SPERÐILABAKTERÍA E.COLI
Bakteríur voru fyrstu lifandi verurnar á jörðinni. • Flestar bakteríur fjölga sér með að skipta sér í tvennt. • Ein baktería getur orðið að milljónum á mjög skömmum tíma • Bakteríur geta legið í dvala ef vaxtarskilyrðin eru slæm
Bakteríur og hringrásin • Flestar bakteríur þurfa að verða sér úti um næringu • lifa á dauðum, rotnandi hlutum • Bakteríur eru því mikilvægir sundrendur
Búklykt og andfýla • Bakteríur valda einnig: • Svitalykt • Andfýlu • Prumpufýlu • Tannskemmdum • Bólum o.fl
Varnir gegn bakteríum • Sýklalyf drepa bakteríur. • Algengasta sýklalyfið er pensillín. • Bólusetningar verja okkur gegn sjúkdómum • Bólusetningar virka þannig að dauðum frumum er sprautað í líkamann svo líkaminn geti búið til mótefni gegn sjúkdómunum
VEIRUR/VÍRUS • Veirur eru mun minni en bakteríur • Líkt og bakteríur geta veirur verið lengi í dvala og vaknað síðan til lífs á ný. • Veirur verða að fjölga sér inni í öðrum frumum • Brjóta sér leið inn í frumur og dæla erfðaefninu sínu þangað inn
Inflúensa • Flestar gerðir inflúensu og kvefpesta orsakast af veirum • Af hverju gefum við ekki sýklalyf til varnar inflúensu?