100 likes | 474 Views
Íslenska tvö, Kafli 4, bls. 188-197. Framhaldsskólinn á Húsavík Ísl 203 Herdís Þ. Sigurðardóttir. Kafli 4: Fjölmenning og ferðalög. Sumar frásagnir Snorra-Eddu minna fremur á þjóðsögur og ævintýri en goðsagnir. Þjóðsaga : Frásögn sem varðveist hefur í munnmælum. Fáar persónur.
E N D
Íslenska tvö,Kafli 4, bls. 188-197 Framhaldsskólinn á Húsavík Ísl 203 Herdís Þ. Sigurðardóttir
Kafli 4:Fjölmenning og ferðalög • Sumar frásagnir Snorra-Eddu minna fremur á þjóðsögur og ævintýri en goðsagnir. • Þjóðsaga: • Frásögn sem varðveist hefur í munnmælum. • Fáar persónur. • Aðalpersónan á í samskiptum eða átökum við framandi verur eða yfirvöld. • Hinar framandi verur eru ýmist vinveittar eða óvinveittar. • Í íslenskum þjóðsögum eru þetta oft álfar, tröll og huldufólk. • Frásagnarhátturinn er einfaldur og skipulegur. • Mikið um endurtekningar, gjarnan þrítekningu.
Úr Gylfaginningu • För Þórs til Útgarða-Loka • Eitt sinn fer Þór í ökuferð með hafra sína ásamt Loka. • Að kvöldi koma þeir til bónda nokkurs og fá hjá honum gistingu. • Bóndi á börnin Þjálfa og Röskvu. • Þór slátrar höfrum sínum og býður heimilisfólki að eta með sér. • Þegar fólkið er orðið satt biður þór það um að henda beinum hafranna á hafurskinnin. • Þjálfi brýtur hins vegar lærlegg hafursins áður en hann skilar honum. • Morguninn eftir tekur Þór eftir því að lærleggur annars hafursins er brotinn. • Hann reiðist mjög og fólkið á bænum verður afar hrætt. • Þór tekur Þjálfa og Röskvu sem sáttargjöf og þau fylgja honum alla tíð síðan.
Úr Gylfaginningu • Viðureign Þórs og Skrýmis • Þór heldur til Jötunheima ásamt Þjálfa og Röskvu. • Þau koma að miklum skógi. • Þegar myrkur skellur á leitar samferðafólkið sér náttstaðar í skála nokkrum miklum. • Um nóttina verður mikill jarðskjálfti. • Þór og föruneyti hans leitar skjóls í afhúsi í skálanum. • Næsta dag sér Þór hvar tröllvaxinn maður liggur sofandi. • Þór spennir um sig megingjörðunum svo honum vex ásmegin.
Úr Gylfaginningu • Viðureign Þórs og Skrýmis, frh. • Þegar risinn vaknar segist hann heita Skrýmir og spyr Þór hvort hann hafi séð hanskann sinn. • Þá uppgötvar Þór að skálinn sem hann gisti í um nóttina er hanski Skrýmis en afhúsið er þumall hanskans. • Skrýmir spyr Þór hvort hann vilji samfylgd hans og Þór þiggur það. • Skrýmir býður Þór upp á að þeir deili með sér nesti. • Þegar allir hafa matast bindur Skrýmir matinn í bagga og leggur á bak sér. • Um kvöldið leggst Skrýmir til svefns en Þór vill opna nestisbaggann og fá sér að borða.
Úr Gylfaginningu • Viðureign Þórs og Skrýmis, frh. • Þór tekst ekki með nokkru móti að opna baggann. • Þá reiðist hann mjög og lemur í höfuð Skrýmis með hamrinum Mjöllni. • Skrýmir vaknar og spyr hvort laufblað hafi fallið á höfuð sér. • Þegar Skrýmir er aftur sofnaður lemur Þór hann enn með hamrinum. • Skrýmir vaknar og spyr hvort akarn hafi fallið á höfuð sér. • Enn sofnar Skrýmir og Þór lemur hann í höfuðið í þriðja sinn. • Skrýmir vaknar og spyr hvort fuglar séu trénu fyrir ofan sig; hann gruni að þeir hafi látið kvisti falla á vanga sinn. • Nú fara Skrýmir og Þór á fætur og ferðbúast. • Skrýmir ráðleggur Þór að hafa hægt um sig í Útgörðum því menn Útgarða-Loka muni ekki þola háðsyrði frá smástrákum á borð við Þór.
Úr Gylfaginningu • Keppni Þórs og félaga í íþróttum • Þór kemur ásamt föruneyti sínu til Útgarða. • Útgarða-Loki tekur á móti samferðafólkinu í höll sinni. • Hann býður Þór og liði hans að reyna sig við hans menn í íþróttum. • Loki úr liði Þórs reynir sig í kappáti við Loga úr liði Útgarða-Loka. • Þá er Þjálfa boðið að keppa á móti Huga úr liði Útgarða-Loka. • Þrjár atrennur eru háðar og tapar Þjálfi þeim öllum.
Úr Gylfaginningu • Keppni Þórs og félaga í íþróttum, frh. • Að lokum er Þór boðið að keppa. • Hann fær það verkefni að klára að drekkar úr drykkjarhorni nokkru. • Þór gerir þrjár tilraunir til að klára úr horninu en tekst það ekki. • Þá biður Útgarða-Loki Þór um að reyna að lyfta ketti sínum. • Þetta getur Þór ekki, hvernig sem hann reynir. Hann nær aðeins að lyfta einum fæti kattarins frá jörðu. • Að lokum er Þór boðið að reyna sig í glímu. Andstæðingur hans er fóstra Útgarða-Loka að nafni Elli. • Eftir miklar sviptingar nær kerling að koma Þór niður á annað hnéð.
Úr Gylfaginningu • Skilnaður Þórs og Útgarða-Loka • Næsta morgun býst Þór og föruneyti hans til brottfarar. • Þór er ekki ánægður og finnst hann hafa farið mikla sneypuför. • Þá segir Útgarða-Loki honum hið sanna um hvernig í öllu liggi. • Hann segist hafa gert Þór og félögum miklar sjónhverfingar. • Hann segist sjálfur hafa verið Skrýmir. • Þegar Þór reyndi að leysa nestisbagga Skrýmis hafði Útgarða-Loki bundið hann með járnbandi, Þór hafi bara ekki fundið festinguna á því. • Þegar Þór barði Skrými í hausinn með Mjöllni hafði hann í rauninni barið í setberg. Úr þeim höggum urðu miklir dalir.
Úr Gylfaginningu • Skilnaður Þórs og Útgarða-Loka, frh. • Logi, sem Loki háði kappát við, var í raun villieldur sem brenndi bæði trogið sem etið var úr og matinn í því. • Hugi, sem Þjálfi atti kapphlaup við, var hugur Útgarða-Loka. • Þegar Þór var boðið að drekka úr drykkjarhorninu sá hann ekki að annar endi hornsins var úti í sjó. Þór náði að drekka svo mikið af sjónum að til urðu fjörur. • Kötturinn sem Þór reyndi að lyfta var Miðgarðsormur og náði Þór að hefja hann mjög hátt upp. • Þegar Þór glímdi við gömlu kerlinguna var hann í raun að glíma við elli. Hún fellir alla að lokum en náði aðeins að koma Þór niður á annað hnéð. • Þegar Þór heyrir þetta reiðist hann mjög og bregður hamrinum á loft. • Þá hverfur hins vegar Útgarða-Loki og allt ríki hans fyrir sjónum Þórs.