300 likes | 615 Views
N ámsstefna um offitu barna Forvarnir og meðferð Fundarsalur ÍSÍ Íþróttamiðstöðinni í Laugardal 14. júní 2006. Heilsuvernd barna og forvarnir gegn offitu. Geir Gunnlaugsson Miðstöð heilsuverndar barna. Ofþyngd barna á Íslandi 9 ára skólabörn í Reykjavík 1938-1998. Drengir. St úlkur.
E N D
Námsstefna um offitu barna Forvarnir og meðferð Fundarsalur ÍSÍ Íþróttamiðstöðinni í Laugardal 14. júní 2006 Heilsuvernd barna og forvarnir gegn offitu Geir Gunnlaugsson Miðstöð heilsuverndar barna
Ofþyngd barna á Íslandi9 ára skólabörn í Reykjavík 1938-1998 Drengir Stúlkur Ofþyngd skilgreind á grunni gagna um 9,5-9,9 ára gömul börn (Cole 2000). Gögn frá Brynhildi Briem (1999)
Líkamsþyngdarstuðull barna9 ára skólabörn í Reykjavík 1938-1998 Gögn frá Brynhildi Briem (1999)
Offita barnaHeilsugæsla höfuðborgarsvæðisins 2003-2006 Overweight and obesity RR 1,08 (95% CI 0,95-1,24) Obesity RR 2,33 (95% CI 1,60-3,40)
Þróun LÞS barnaHeilsugæsla höfuðborgarsvæðisins 2004-05 N=86 N=614 N=3247 Gögn úr Sögu (2002-04) og Ískrá (2005)
Ofþyngd barnaSkólaárin 2004/05 og 2005/06 Gögn úr Ískrá Heilsugæslu höfuðborgarsvæðisins, 2006
Oþyngd barna9-ára skólabörn 1938-2005 Boys Girls Gögn frá Brynhildi Briem (1999) og úr Ískrá Heilsugæslu höfuðborgarsvæðisins, 2006
Sjúkleiki meðal skólabarnaLandskönnun MHB, 2005 Annað (18%) Taugakerfi (9%) Ofnæmi (17%) 19% Offita og efnaskipti (18%) Geðheilsa (40%) Skólabörn 6-15 ára Langvinnur heilsuvandi (n=5.690)
Downstream micro-level þættir Upstream macro-level þættir Midstream intermediate-level þættir Ríkisstjórn Lífeðlisfræðileg kerfi Efnaskipti Ónæmiskerfi Erfðir Stefnumótun efnahagsleg, velferð heilsa, húsnæði samgöngur, skattar Hnatt- rænir Sálfélagslegir þættir Áhrifaþættir á heilsu (félagslegir, efnislegir, efnahagslegir, umhverfislegir) Lífsstíll Næring Tóbak og áfengi Hreyfing Fíkn og sjálfseyðing Notkun heilsugæslu Líffræðileg viðbrögð Adrenalin Hár blóðþrýstingur Blóðfita BMI, ogsfrv. Menning Menning Forgangur Lágtekjufólk Einstæðir foreldrar Þjóðernishópar Atvinnulausir Fatlaðir Lífs- hlaup Umgjörð og samhengi Vinnustaður/atvinna Samfélag/heimili Menntun/skólar Félagslíf, t.d. félög, Kirkja, áhugamannafélög Félags- og efnahagslegir áhrifaþættir á heilsu Heilbrigðis- þjónusta Aðgengi Til staðar ef þörf Ráð á þjónustu Viðeigandi Notkun Heilsa Dánartölur Sjúkleiki Lífslengd Lífsgæði Adapted from Queensland University of Technology School of Public Health, Australia
RR Aðgerðir sem minnka áhættu Áhættuþættir HE Heilsueflandi aðgerðir Lífshlaup án mótverkandi aðgerða og heilsueflingar Æskilegt lífshlaup RR RR Heilsa RR HE HE HE Verndandi þættir 0 20 40 60 80 Aldur (í árum) Heilsa, áhættuþættir og heilsuefling Halfon, N., M. Inkelas, and M. Hochstein. 2000
Forvarnir í heilsuvernd barnaSnemmtæk greining • Fjölskyldusaga • ofþyngd, blóðþrýsingur, sykursýki (þ.m.t. á meðgöngu), hjartasjúkdómar, reykingar • Hæðar- og þyngdarmælingar • Meta LÞS • Rafræn skráning og flokkun LÞS
Rafræn sjúkráskrá í skólaheilsugæsluVöxtur skólabarna
Saga 3.1Complementary foodsJuly 1, 2004 to June 30, 2005 Reykjavík Primary Health Care Organisation
Forvarnir í heilsuvernd barnaNæring barna • Brjóstagjöf • Forðast kaloríuríka og næringarsnauða fæðu • Minnka skammta • Auka neyslu ávaxta og grænmetis
Forvarnir í heilsuvernd barnaLíkamshreyfing • Ræða reglulega hreyfingu og kyrrsetu • Finna heppilega hreyfingu fyrir börn • Minnka setu fyrir framan tölvur og sjónvarp • Greina hindranir fyrir hreyfingu
„Offituaukandi” umhverfi
Years of life: 20 40 60 80 Hreyfing og kostnaður heilbrigðisþjónustu Kostnaður Óvirkur Virkur Source: CDC / National Center for Chronic Disease Prevention
„Græddur er eyddur eyrir“ Klínísk þjónusta (einstaklingur) Hlutfall = krónur:áhrif Þjónusta fyrir alla Sértækir hópar 1:3 1:4 1:2 Borgaralegt samfélag: Félagsauður Verkefni til stuðnings heilbrigðs þroska Menntun, menning, frístundaiðkun og umhverfi 1:5 Center for Healthier Children, Families & Communities
Öflug grunnþjónusta Forvarnir – skimanir - íhlutun Öflug miðlæg þjónustaÍhlutun – ráðgjöf til fagfólks Þjónusta Samræmt verklag Hver málaflokkur unnin í heildrænu samhengi með t.d. skóla, Lýðheilsustöð og 2. og 3. stigs þjónustuaðila Árangursríkt samstarf við 3. stigs þjónustu-aðila og skóla skilvirkt ferli upplýsinga og boðleiða Rafræn skráning heilsufarsupplýsinga og starfsemi Rannsóknir mat á árangri Innra ferli Þverfaglegur mannauður og sérfræðiþekking Mannauður Stöðugildi aukin Fræðsla og þjálfun Fjármál Fjárhagsáætlun Stefnukort í heilsugæsluBætt heilbrigði og vellíðan barna og fjölskyldna þeirra Aðlagað stefnukort úr Grunnskólabörn með langvinnan heilsuvanda (MHB, 2005)
Forvarnir gegn offitu barna • Forgangsverkefni þjóðarinnar • Heilsueflandi markaður og fjölmiðlar • t.d. iðnfyrirtæki, merkingar um næringarinnihald, auglýsingar og markaðssetning, skapa stuðning hjá almenningi fyrir breyttum áherslum • Heilsueflandi nærsamfélag • t.d. samfélagsleg verkefni, uppbygging hverfa og möguleikar á hreyfingu, heilsugæsla • Heilsueflandi skólar • t.d.heilsusamt skólafæði, hreyfing, námskrá, öflug skólaheilsugæsla • Heilsueflandi heimili • t.d. brjóstagjöf, mataræði og hreyfing Preventing Childhood Obesity. Health in the Balance, IOM, 2005