Staða grunnvatnsrannsókna á Íslandi Eðli og umfang verkefna vegna innleiðslu WFD

1. Árni Hjartarson Daði Þorbjörnsson Guðjón E. Ólafsson Sigurður G. Kristinsson Þórólfur H. Hafstað Álag á vatnshlot Málstofa á Umhverfisstofnun 6. mars. 2009 Staða grunnvatnsrannsókna á ÍslandiEðli og umfang verkefna vegna innleiðslu WFD ÁH

2. Vatn á Íslandireiknaðsemmeðaltalyfiralltlandið Frá TJ, ýmsar heimildir ÁH

3. Grunnvatnsverkefni sem vatnatilskipunin setur á dagskrá • Skilgreining og kortlagning grunnvatnshlota • Mat á grunnvatnshlotum (mengunarhætta, áhrif vatnstöku) • Ástandsgreining grunnvatns • Skráning vatnsverndarsvæða • Skilgreining allra vatnshlota sem nýtt eru eða áætlað er að nota til neysluvatnsöflunar fyrir ≥ 50 manns eða ef tekin eru > 10 m3 á dag að jafnaði • Áætlun um eftirlit með vatnafari • Túlkun á niðurstöðum mælinga • Ítarlegt mat á grunnvatnshlotum sem teljast í hættu ÁH

4. - GAGNAGRUNNAR - • Vatnsbólaskrá • Borholuskrá • Efnagreiningagrunnur • Vatnsverndarsvæði • Vatnafarskort ÁH

5. Vatnsból í vatnsbólaskrá ÍSOR ÁH

6. Sýnishorn úr Vatnsbólaskrá ÁH

7. ÁH

8. Dæmi úr gagnagrunni um efnainnihald vatns (Kaldárbotnar) ÁH

9. Úr gagnagrunni ÍSOR um vatnsverndarsvæði ÁH

10. Verndarsvæði í Fannardal í Norðfirði ÁH

12. ÁH

13. ÁH

14. Vatnshlot - Grunnvatnsstraumur ÁH

15. Lekt íslenskra jarðefna ÁH

16. ÁH

17. Stórar lindir og lindasvæði Lindasvæði 5 m3/s Lindasvæði 1 - 5 m3/s ÁH

18. Nr. Lindasvæði Rennsli m³/s Flatarm. km² Veitir 1 Þingvallavatn 85 5 Sprungur, hraun 2 Brúará 36 10 Hraun, móberg 3 Eldvatn í Meðallandi 35 24 Hraun 4 Mývatn 32 7,5 Sprungur, hraun 5 Haukadalur 26 12 Grágrýti 6 Hraunfossar-Húsafell 20-25 7 Hraun 7 Rangárvellir 21 10 Hraun 8 Lón í Kelduhverfi 19 3,5 Sprungur 9 Svartá við Vaðöldu 18 2,5 Hraun, grágrýti 10 Rangárbotnar 15 3 Hraun 11 Suðurá, Bárðardal 15 7 Hraun Stærstu lindasvæði Íslands ÁH

19. Stærsta lindasvæðið ÁH

20. Afrennsli grunnvatns • Heildarafrennsli grunnvatns1000 m3/s • Þar af í byggð400m3/s ÁH

21. Vatnsveitur • Á gosbeltum landsins oghraunasvæðum sækja flestar byggðir neysluvatn sitt til hrauna eða sprungusvæða. Gvendarbrunnahús í Heiðmörk ÁH

22. Grágrýtis- og móbergssvæðin • Á grágrýtis- og móbergssvæðunum eru vatnsból oft í lindum sem koma úr vatnsgæfum jarðmyndunum í berggrunni ellegar í holum sem boraðar hafa verið í þær. Djúpidalur undir Ingólfsfjalli ÁH

23. Lekur blágrýtisstafli • Víða áVestfjörðum þar sem tertíeriblágrýtis-staflinn hefurumtals-verða lekt fæst neyslu-vatn úrlindum sem spretta úr berginu og úr borholum í berggrunni. Áörfáumstöðum öðrum hafa verið gerð vatnsból sem nýta vatn úr blágrýtinu svo sem á Akureyri. ÁH

24. Grunnvatn streymir úr Breiðadalsgöngum ÁH

25. Þétt blágrýtissvæði • Þar sem berggrunnur er þéttur, svo sem títt er á hinum tertíeru svæðum landsins, Austfjörðum, Eyjafjarðarsvæðinu, víða á Vestfjörðum og fleiri stöðum, er neysluvatn sótt til lausra jarðlaga svo sem í áreyrar, urðir, skriður og jafnvel jökulruðning Safnbrunnur í Óslæk hjá Pyttum í Akrafjalli ÁH

26. Hreinsistöðvar • Áörfáum stöðum er vatnsgæfarjarð-myndanir ekki að finna, hvorki í berggrunni né lausum jarðlögum. Þar hefur orðið að grípa til hreinsunar á yfirborðs-vatni. ÁH

27. Tafla 4. Jarðfræðileg gerð vatnsbóla. Jarðfræðileg gerð vatnsbóla ÁH

28. Reykjavík, Seltjarnarnes Mosfellsbær Akranes Borgarnes Snæfellsbær Stykkishólmur Ísafjörður, Hnífsdalur Sauðárkrókur Siglufjörður Ólafsfjörður Dalvík Akureyri Húsavík Egilsstaðir Neskaupstaður Höfn Vestmannaeyjar Selfoss Hveragerði Þorlákshöfn Grindavík Sandgerði Garður Reykjanesbær Hafnarfjörður Kópavogur, Garðabær, Álftanes Vatnsveitur með yfir 1000 manns á kerfinu ÁH

29. Vatnsveitur með yfir 1000 manns á kerfinu ÁH

30. Kaldavatnsnotkun á Íslandi ÁH

31. 98% af neysluvatni Íslendinga er grunnvatn að uppruna 2% er hreinsað yfirborðsvatn ÁH

32. Vatnsveitur sem OS/ISOR hafa komið að ÁH

33. KÆRAR ÞAKKIR